Trek je talige schoenen aan - Vlaamse Gemeenschapscommissie

Situaties 11 en 12
Wanneer laat je Frans toe of
gebruik je het zelf?
Over toegankelijkheid
en functionaliteit.
Als animator probeer je consequent Nederlands te praten. Toch zijn er momenten
waarop je kan beslissen over te schakelen op het Frans:
Onder andere
- met het welbevinden van het kind of jouw relatie tot het kind in het achterhoofd
(dit kwam ter sprake bij de situaties 9 en 10),
- om de toegankelijkheid van de interactie ten goede te komen.
In de eerste plaats is een heldere speluitleg één van de eerste voorwaarden voor het begrijpen van het
spel (zie situatie 7). Vaak zal een onbekend woord uit de (talige of niet-talige) context afgeleid kunnen
worden. Toch is dit niet altijd zo, bijvoorbeeld met het woord ‘schat’ in situatie 11. De kinderen geven
echter wel aan dat ze het begrip achter het woord (dat wat een schat is) kennen. Ze reageren immers
positief op de vertaling van Emilio.
Frans (of een andere taal) als hulpmiddel
Situatie 11 is een voorbeeld van een moment waarop je Frans kan gebruiken om de toegankelijkheid
van de interactie ten goede te komen. Wanneer je Emilio het woord voor de groep laat vertalen, weet
iedereen snel wat een schat is – de kinderen kenden immers enkel het Nederlandse etiketje (het woord
‘schat’) niet – en kan de speluitleg verder gaan, zonder echt verstoord te worden. De kans is groot dat
de kinderen dankzij de Franse vertaling niet alleen het spel beter begrijpen, maar ook het Nederlandse
woord ‘schat’ beter onthouden. Het Frans wordt hier eigenlijk als hulpmiddel voor het begrijpen van het
Nederlands gebruikt. Dit geldt natuurlijk enkel als alle kinderen Frans begrijpen. Maar je kan ook een
andere taal als hulpmiddel inzetten en de kinderen het voor elkaar laten vertalen.
Je kan er ook voor kiezen het woord ‘schat’ in het Nederlands uit te leggen, de kinderen krijgen dan
wat meer taalaanbod, maar worden iets verder van de speluitleg weggeleid. En eigenlijk willen ze op
dat moment zo snel mogelijk beginnen spelen.
Ook in situatie 12 kan je het Frans functioneel gebruiken om de Nederlandse speluitleg beter te begrijpen.
Je kan Florian inschakelen om de uitleg nog eens in het Frans te herhalen. Zelf kan je tussendoor,
in het Nederlands, aangeven of het klopt of niet.
26
Let er wel op dat je het Frans of een andere taal niet te snel of systematisch
als hulpmiddel gebruikt. Wanneer je je speluitleg of instructie goed voorbereidt
en duidelijk (gevisualiseerd en in een rijke talige context) geeft, zullen
de kinderen je uitleg begrijpen en zal het niet zo gauw nodig zijn om iets te
vertalen. Wanneer je te snel gaat vertalen, worden de kinderen ‘lui’ in het
begrijpen van het Nederlands: ze verwachten immers een Franse uitleg.