Trek je talige schoenen aan - Vlaamse Gemeenschapscommissie

Situaties 8, 9 en 10
Hoe reageren op gebruik van
het Frans of een andere taal
buiten het Nederlands?
Wanneer je wil dat de kinderen Nederlands praten, is de beste oplossing een gesprekje met hen aanknopen
of tijdens een activiteit zorgen voor spelopdrachten en instructies in het Nederlands.
In situatie 8 kan je bij Kawtar, Siam, Ilias en Ihab aan tafel gaan zitten en een gesprekje met hen aanknopen:
ingaan op hetgeen waarover ze aan het praten zijn, over het knutselen, over iets dat je hen
nog eens wilde vragen... Wanneer je hen in het Nederlands (interessante) gespreksstof aanbiedt, is de
kans groot dat zij er ook in het Nederlands op ingaan. Ze kennen jou immers als persoon die
Nederlands spreekt. Ga niet enkel bij de kinderen zitten of meespelen als je wil dat ze Nederlands praten,
doe het ook op andere momenten. Grijp zoveel mogelijk kansen aan om met de kinderen te praten.
Taalvrijheid van het kind
Je kan de kinderen eigenlijk gewoon verder Frans of een andere taal laten spreken. Geef kinderen
deze taalvrijheid. Ze krijgen op andere momenten voldoende Nederlands taalaanbod: bij speluitleg,
instructies, tijdens gesprekjes die je met hen voert... en uiteindelijk is het voor hen onnatuurlijk om met
vriendjes van op school of in de buurt Nederlands te spreken als ze er op andere momenten Frans of
een andere taal mee praten. Als animator probeer je best wel consequent Nederlands met hen te praten.
Wanneer er in een groepje één of meerdere kinderen zitten die de taal waarin geconverseerd wordt
niet beheersen, kan je wel ingrijpen. Het is immers niet echt leuk wanneer iemand een gesprek niet
kan volgen. De kinderen moeten zich hier bewust van worden. Je kan er met de kinderen over praten
of je kan bijvoorbeeld het spel Blauwland – Geelland spelen 1 . Dit spel is een variant voor jongere spelers
van het iets bekendere Rafa Rafa (of Bafa Bafa), een spel over verschillen tussen culturen/groepen
en welk gevoel het geeft als je elkaar niet begrijpt.
Thuistaal
In de situaties 9 en 10 laat je Sinan en Shahid gewoon in het Frans verder vertellen. Het is logisch dat
een kind voor hevige emoties (of die nu positief of negatief zijn) teruggrijpt op een vertrouwde taal om
zich uit te drukken. Sinan en Shahid kunnen zo beter verwoorden wat ze voelen. Zolang ze jou begrijpen
kan jij in het Nederlands reageren. Wanneer het kind echter niet begrijpt wat je zegt kan je overschakelen
op het Frans. Dat kan je ook doen als het Nederlands de relatie tussen jou en het kind in de
weg staat, bijvoorbeeld wanneer het kind hevig geëmotioneerd is.
22
Wanneer een kind taalvaardig genoeg is om zich in het Nederlands uit te
drukken, zal hij op een bepaald moment zelf op het Nederlands overschakelen.
Bij het ene kind zal dit sneller gaan dan bij een ander. Maar als je hen op
zulke gevoelige momenten duidelijk maakt dat het niet wenselijk is dat zij iets
in het Frans zeggen, kan dat negatief werken. Wanneer je een positieve
1 Je vindt dit spel in het Intercultureel Spelenboek (Leuven: Centrum Informatieve Spelen, 1996). Je kan het
spel ook laten begeleiden door spelbegeleiders van het Centrum Informatieve Spelen of je kan het bij hen
bestellen.
Meer info:
Centrum Informatieve Spelen (C.I.S.)
Naamsesteenweg 130 en 164
3001 Leuven
tel: 016/ 22 25 17
fax: 016/ 29 50 99
email: cis@spelinfo.be