Trek je talige schoenen aan - Vlaamse Gemeenschapscommissie

Ga geïnteresseerd in op wat het kind je komt vertellen en stel extra vragen, bijvoorbeeld: ‘Hé, leuk! Wat
heb je in het park gespeeld?’ Uit die reactie kan het kind ten eerste extra taalaanbod halen, maar ook
de juiste vorm. Als je in je feedback de woorden ‘filmen’, ‘verstoppen’ en ‘geslagen’ aanbiedt, kan het
kind die ook oppikken. Bovendien weet het kind zo ook dat je geïnteresseerd bent en zal hij je de volgende
keer weer iets komen vertellen.
Het heeft geen zin om hen te verplichten een juiste vorm na te apen. Er is veel kans dat ze het toch
niet onthouden. Dit mopje is daar een voorbeeld van:
Mama staat in de keuken te koken, ondertussen dekt kleine Thomas de tafel.
Mama komt uit de keuken en kijkt verbaasd naar de tafel: ‘Amaai, wie heeft de tafel gedekt?’
‘Ah’, zegt kleine Thomas fier, ‘ik heeft dat gedaan!’
‘Nee, nee’, zegt mama, ‘ik HEB dat gedaan.’
‘Neeeee’, zegt kleine Thomas, ‘IK heeft dat gedaan!’
‘Nee’, zegt mama, ‘ik HEB dat gedaan!’
‘Neeeeeeeee’, roept kleine Thomas, ‘IK heeft dat gedaan!!!’ en druipt beteuterd af…
Je goed voelen is niet de enige voorwaarde voor het leren van een taal.
Drie andere belangrijke voorwaarden zijn:
- in contact komen met veel rijk en natuurlijk taalaanbod
- het kunnen begrijpen van het taalaanbod
- en het willen begrijpen van het taalaanbod.
Waarom leren kinderen taal?
Kinderen zijn actieve wereldverkenners. Ze leren taal omdat ze al snel ontdekken dat je met taal veel
kan bereiken: vragen om eten, zeggen waar je pijn hebt, vragen om mee te spelen... Ze zullen het
snelst die taal leren waar ze het meeste nood aan hebben. Ze zullen het woord ‘koek’ of ‘snoepje’ sneller
leren dan het woord ‘bed’. Elk kind wil immers liever iets lekkers en niet gaan slapen.
Kinderen leren taal – net zoals ze kennis opdoen, sociale vaardigheden leren... - door in interactie te
treden met de wereld, door dingen te doen die aansluiten bij hun interesses.
Veel rijk en natuurlijk taalaanbod
Kinderen luisteren eerst naar de taal die ze aangeboden krijgen en pikken daar op tijd en stond dingen
uit op. Niet alles wat ze oppikken en gebruiken is van de eerste keer juist. Kinderen bouwen hypotheses
op rond wat ze horen: ze horen bijvoorbeeld dikwijls ‘gespeeld’, ‘gegooid’, ‘gewerkt’ en denken
(onbewust) ‘dan zal het ook wel ‘geëet’, ‘geslaapt’ en ‘geslaagd’ zijn’. Ze zullen die laatste vormen
gebruiken in de plaats van ‘gegeten’, ‘geslapen’ en ‘geslagen’. Het is maar doordat kinderen deze
hypotheses voortdurend toetsen, taal gebruiken en de juiste vorm dikwijls te horen krijgen dat ze
(onbewust) gaan merken dat er iets niet pluis is met de vorm die zij gebruiken. Spontaan zullen ze stilletjes
aan ‘gegeten’ zeggen in plaats van ‘geëet’. Hoe meer kinderen de kans krijgen om in interactie
te treden met iemand, hoe meer ze de kans krijgen hun hypotheses te toetsen en nieuwe taal te verwerven.
Dit gebeurt natuurlijk niet alleen in taallesjes, maar vooral de hele dag door en tijdens die activiteiten
die hen echt interesseren: tijdens het boodschappen doen, in bad, in de auto, tijdens het eten,
het spelen...
9