De werknemer en sociale media: hoe sociaal moet je ... - Van Doorne

Workshop “De werknemer en sociale
media: hoe sociaal moet je zijn?”
Van Doorne, 25 november 2010

Programma van vandaag
• Inleiding.
• Sociale media & het arbeidsrecht.
• Casus 1: Sociale media & sollicitanten (vóór het dienstverband).
• Casus 2: Sociale media & werknemers: disfunctioneren.
• Casus 3: Sociale media & werknemers: vertrouwelijke
bedrijfsinformatie & negatieve uitlatingen.
• Casus 4: Sociale media & ex-werknemers: concurrentie na einde
dienstverband.
Doel is een interactieve workshop: geef uw mening en stel gerust vragen!
2

Van Doorne
Netherlands Client Service Award 2010
Chambers Europe Awards for Excellence (2010)
Van Doorne
Distinguished Benelux Firm 2009
International Legal Alliance Summit & Awards (2009)
Van Doorne
“The firm is commended for its strong resources and diligent
work ethic: “It is always clear that a lot of effort goes into its
work.”
Chambers Europe (2009)
Profiel van Van Doorne
• Onafhankelijk Nederlands multi-service kantoor gevestigd
te Amsterdam.
• Actief in het topsegment van de zakelijke markt
(bedrijfsleven, (semi-) overheid en non-profit).
• Circa 140 advocaten, notarissen en fiscalisten.
• Samenwerkingsverband met VanEps Kunneman
VanDoorne met kantoren op Aruba, Bonaire en Curaçao.
• Uitstekend wereldwijd netwerk van bevriende
advocatenkantoren.
• Opgericht in 1930 door Pieter van Doorne.
3

Het kantoor: onze juridische expertise
Van Doorne is een multi-service kantoor met gespecialiseerde praktijkgroepen, die
tezamen de zakelijke markt in de volle breedte bestrijken.
• Arbeidsrecht en Pensioenen
• Bank en effectenrecht
• Europees- en mededingingsrecht
• Fiscaal recht
• Herstructurering en Insolventie
• Informatietechnologie
• Intellectuele Eigendom
• Notariaat
• Ondernemingsrecht
• Overheid en Vastgoed
• Proces- en verzekeringsrecht
4

Het kantoor: onze marktexpertise
Specialisten op diverse rechtsgebieden werken geïntegreerd samen in speciale teams
en combineren juridische kennis en scherpte met actuele marktkennis.
• Aanbesteding
• Commercial Contracting
• Corporate Litigation
• Entertainment en Media
• Familiebedrijf
• Farma
• Financiële Instellingen
• Food en Beverage
• Gezondheidszorg
• Herstructurering en Insolventie
• Mediation
• Onderwijs
• Outsourcing en Offshoring
• Pensioen
• Privacy
• Publieke Private Samenwerking
• Sport
• Technologie
5

Onze werkwijze
Partneraandacht
Wij werken met een beperkte leverage. De partner neemt niet alleen
verantwoordelijkheid, maar verricht zelf de key-werkzaamheden. Dit
onderscheidt ons van andere kantoren.
Ondernemend
Wij zijn resultaatgedreven, oplossingsgericht en pragmatisch. We hebben een
gezonde ambitie om altijd tot de beste en meest efficiënte aanpak te komen,
zo nodig door toepassing van out-of-the-box oplossingen en middels een
accountmanagement aanpak.
‘Plezierig om zaken mee te doen’
Dat vinden wij belangrijk en dat is ook wat onze cliënten over ons zeggen.
Onze advocaten zijn professioneel, no nonsense en service gericht. Wij laten
ons voorstaan op een uitstekende bereikbaarheid, korte responstijden en
transparante projectplanning en facturering.
6

Maatschappelijk ondernemen
Van Doorne ondersteunt meerdere organisaties die wij een warm hart
toedragen. Een selectie:
7

“Loyal clients… appreciate the team's in-depth knowledge of
Dutch employment law.”
Chambers Europe (2010)
Labour and employee benefits
“Highly recommended.”
PLCWhich Lawyer? (2010)
“This ‘practical and accessible’ four-partner group assists
domestic and international companies with pensions,
outsourcing, cross-border employment and the employment
aspects of sports law.”
Chambers Europe (2009)
Wat doet de praktijkgroep
arbeidsrecht?
• De praktijkgroep arbeidsrecht van Van Doorne bestaat uit
3 partners, 8 medewerkers en 2 junior medewerkers.
• Wij adviseren grote en middelgrote bedrijven in binnen- en
buitenland op het gehele, brede gebied van het arbeids- en
pensioenrecht.
• In het bijzonder adviseren wij bijvoorbeeld over individueel
en collectief ontslagrecht, medezeggenschapsrecht,
overgang van onderneming, outsourcing & offshoring en
reorganisaties.
• Wij adviseren niet alleen over juridische vraagstukken
maar werken ook samen met cliënten bij het ontwikkelen
van langetermijnstrategieën op het gebied van HR en
arbeidsrecht.
8

Sociale media & het arbeidsrecht
• Voortschrijdende digitalisering leidt tot problemen op de werkvloer.
• Geen wettelijk kader voor gebruik e-mail/internet.
• Werkgever mag regels geven voor gebruik (instructiebevoegdheid).
• Literatuur/rechtspraak: beperkt e-mail- en internetgebruik op de werkplek is
toegestaan.
• Over sociale media en werknemers en het gebruik daarvan op de werkplek is
tot nu toe nauwelijks rechtspraak gewezen.
• Welke problemen komen in arbeidsrelaties voor en welke rechten spelen
daarbij een rol?
9

Casus 1: sociale media & de sollicitant
Iemand solliciteert als marketeer bij een sofwarebedrijf. De recruiter googled
de sollicitant voorafgaand aan het gesprek en vindt met name allerlei
persoonlijke informatie over hem, waaronder het feit dat de man betiteld wordt
als “het drankorgel van Rotterdam”.
Wat mag/moet de recruiter met deze informatie doen?
10

Sociale media & sollicitant
• Uitgangspunt: informatie die openbaar op internet toegankelijk is (zoals op
Hyves of Google) mag gebruikt worden bij de selectie.
• NVP-sollicitatiecode (door rechters zelden gehanteerd):
- werkgever moet zich ervan bewust zijn dat informatie van internet
niet altijd betrouwbaar is;
- de op websites verkregen informatie zal indien relevant (a) aan de
sollicitant worden meegedeeld (met bronvermelding); en (b) met de
sollicitant worden besproken.
• Wet en college bescherming persoonsgegevens:
- werkgever moet informatie vertrouwelijk en zorgvuldig behandelen;
- bij niet-aanname moeten alle gegevens binnen 4 weken worden verwijderd,
tenzij de sollitant toestemming geeft (dan 1 jaar).
• CBP Richtsnoeren: publicatie van persoonsgegevens op internet.
11

Casus 2: sociale media &
disfunctionerende werknemers
Een werknemer meldt zich op vrijdagochtend om 9.00 uur ziek met ernstige
hoofdpijnklachten. Een paar uur later ziet één van haar collega’s op Facebook
het bericht van de werknemer in kwestie dat deze lekker op het Amstelveld in
het zonnetje zit met een glaasje witte wijn met ijs.
Deze informatie bereikt de leidinggevende van de spijbelende werknemer. Die
is woedend. Wat kan de werkgever doen?
12

Sociale media & disfunctionerende
werknemers
A. Mag de werkgever de informatie van Facebook überhaupt gebruiken?
Let op onderscheid privé en publiek domein.
B. Acties?
- Spoedcontrole bedrijfsarts;
- Vrije dag opnemen;
- Mondelinge/schriftelijke waarschuwing;
- Loon stopzetten;
- Schorsing;
- Beëindiging dienstverband (UWV/kantonrechter/wederzijds
goedvinden);
- Ontslag op staande voet.
13

Casus 3: sociale media & vertrouwelijke
informatie en negatieve uitlatingen
Een werknemer zet een bericht op zijn weblog waarin hij (a) vertrouwelijke
bedrijfsinformatie bekendmaakt; en (b) zich negatief uitlaat over zijn
werkgever.
Wat kan de werkgever hiertegen doen?
14

Sociale media & vertrouwelijke
informatie
Spanningsveld:
(i) grondrechten privacy & vrijheid van meningsuiting;
(ii) geheimhoudingsplicht;
(iii) ondergeschiktheid (instructierecht werkgever);
(iv) bescherming persoonsgegevens;
(v) goed werknemerschap.
15

Sociale media & vertrouwelijke
informatie
A Schending geheimhoudingsplicht
• Over het algemeen: bescherming belangen werkgever ten aanzien van
vetrouwelijke informatie prevaleert boven vrijheid van meningsuiting
werknemer.
• Hoe kan vertrouwelijke informatie worden beschermd?
- geheimhoudingsbeding (met boetebeding) in arbeidsovereenkomst;
- beleid/richtlijnen en sancties ingeval van overtreding;
- indien geen van beide: onrechtmatige daad of strijd met goed
werknemerschap (art. 7:611 BW).
16

Microsoft gebruikt Apple computers
17

Sociale media & negatieve uitlatingen
B. Negatieve uitlatingen werknemer/imagoschade werkgever en sancties
• Over het algemeen: bescherming belang vrijheid van meningsuiting
prevaleert boven belang werkgever bij imagobehoud. Niet onbeperkt;
grens echter niet snel bereikt.
• Hoe toch bescherming creëren?
- Beleid/richtlijnen over externe communicatie & het gebruik
van sociale media;
- Zo niet, onrechtmatige daad en/of goed werknemerschap.
18

Casus 4: sociale media & exwerknemers
Een werknemer is in dienst als makelaar bij een vastgoedbedrijf. In zijn
arbeidsovereenkomst is een relatiebeding opgenomen waarin staat dat hij
gedurende 1 jaar na het einde van het dienstverband geen (voormalige)
klanten/zakelijke relaties van zijn werkgever mag benaderen waarmee hij
tijdens zijn dienstverband in contact is geweest.
De werknemer zegt zijn dienstverband op en begint voor zichzelf. Hij verandert
zijn profiel op LinkedIn als zodanig. Nu de werknemer “gelinked” is aan een
groot aantal klanten/zakelijke relaties van zijn ex-werkgever, is het resultaat
daarvan dat al die klanten/zakelijke relaties een e-mail ontvangen waarin staat
dat zijn profiel is gewijzigd en dat hij voor zichzelf is begonnen.
Overtreedt de werknemer hiermee zijn relatiebeding?
19

Sociale media & ex- werknemers
Het non-concurrentiebeding
• Er zijn verschillende soorten bedingen: anti-wervingsbeding, relatiebeding
en een non-concurrentiebeding.
• Vereisten voor het rechtsgeldig overeenkomen van een dergelijk beding:
– schriftelijk;
– tussen werkgever en werknemer;
– meerderjarige werknemer;
– gelijkblijvende omstandigheden.
20

Sociale media & ex- werknemers
Naleving/afdwingbaarheid non-concurrentiebeding
• Een geldig beding moet worden nageleefd.
• Toetsing door rechter (doorgaans op vordering van werknemer).
• Toetsing aan doel van het beding en omstandigheden.
• Belangenafweging.
21

Sociale media & ex- werknemers
Geen beding: onrechtmatige concurrentie?
• Wat is onrechtmatige concurrentie?
• Wanneer kan een werkgever beroep doen op onrechtmatige concurrentie?
• Kan een werkgever een concurrent aanspreken die een ex-werknemer
onrechtmatig laat concurreren?
22

Tips & tricks
• Inventariseer en beoordeel interne richtlijnen op het gebied van:
- e-mail en internet;
- gedragscode;
- het gebruik van sociale media door werknemers;
- klokkenluiden.
• Geen interne regels aanwezig? Stel een richtlijn op!
• Denk aan rechten ondernemingsraad.
• Kom een geheimhoudings- en non-concurrentiebeding (met een
boetebeding!) met je werknemers overeen.
23

Contact?
Marjolijn Lips
Partner
Arbeidsrecht
t +31 (0)20 6789 504
f +31 (0)20 7954 504
lips@vandoorne.com
Van Doorne N.V.
Jachthavenweg 121
1081 KM Amsterdam
Postbus 75265
1070 AG Amsterdam
t +31 (0)20 6789 123
f +31 (0)20 6789 589
e info@vandoorne.com
w www.vandoorne.com 25