Kinderopvang in Nederland. Organisatie en financiering. - AIAS

tussen 1982 en 1986. Het aandeel in de subsidies nam toe van 10% naar 14% voor de
diensten voor opvanggezinnen, terwijl het percentage voor de crèches (kinderkribben
en peutertuinen) verminderde van 90% naar 86%. Terwijl het aantal plaatsen in de
kinderdagverblijven afnemen, probeert de Belgische overheid door middel van
publikaties het publiek te beïnvloeden ten gunste voor gastouderopvang.
Organisatiestructuur
Kinderopvang voor kinderen onder de drie jaar valt onder de verantwoordelijkheid van
de twee uitvoerorganen van het departement van Volksgezondheid en Gezin: Office de
la Naissance et de l'Enfance (ONE) voor het Waalse gedeelte en Kind en Gezin (K&G)
voor het Vlaamse gedeelte. Deze organisaties hebben geen kinderopvangvoorzieningen
in beheer, maar subsidiëren initiatieven van gemeenten of private instellingen. Daarnaast
reguleren en controleren ze alle opvangvoorzieningen, zowel de gesubsidieerde
als de particuliere instellingen en gastouders. Vanaf 1987 zijn ONE en K&G onafhankelijk
geworden. Beide organisaties dragen nu de eindverantwoordelijkheid voor het
kinderopvangbeleid in respectievelijk Wallonië en Vlaanderen. In de toekomst zal dat
zeker leiden tot een verschil in beleid en praktijk.
De gastouderopvang vindt in België op drie manieren plaats, namelijk via de diensten
voor opvanggezinnen/service de gardiennes, via kinderdagverblijven en via de
zelfstandig werkende gastouders (zelfstandige opvanggezinnen/gardienne independante).
Sinds 1919 bestaat er een registratieplicht voor iedereen die kinderen onder de
zeven jaar tegen betaling opvangt. Maar ook in België zijn er clandestiene opvanggezinnen
(gardienne clandistine).
Financiering
In het officiële Vlaamse kinderopvang-circuit gaat in 1987 bijna twee miljard BF
(ongeveer 100 miljoen gulden) om aan overheidssubsidies, ouderbijdragen en overige
subsidies. De geldelijke omvang van het informele circuit is niet bekend, maar omvat
zeker twee tot drie maal dit bedrag. Voor heel België wordt naar schatting 14 miljard
BF uitgegeven aan kinderopvang (ongeveer 700 miljoen gulden).
Sinds 1989 is er een belastingvoordeel voor ouders die gebruik maken van erkende
kinderopvang. Het voordeel bedraagt 80% van de opvangkosten voor kinderen onder de
drie jaar, met een maximum van 345 BF (ongeveer 17 gulden) per kind per dag.
De officieel erkende kinderdagverblijven en diensten voor opvanggezinnen ontvangen
subsidie van het rijk. Deze dekt uitsluitend de personeelskosten voor het gekwalificeerde
personeel in dagverblijven. Niet-gediplomeerd personeel moet door de eigenaar
(gemeente, universiteit en dergelijke) worden betaald. Sinds 1980 bestaat er een uitbreidingsstop
voor kinderdagverblijven. De diensten voor opvanggezinnen krijgen via
ONE en K&G subsidie voor de personeelskosten, die gemaakt worden voor de
begeleiding en opvang van kinderen, na aftrek van de ouderbijdragen. De gemiddelde
81