Kinderopvang in Nederland. Organisatie en financiering. - AIAS

plaatsen gerealiseerd in grote dan in kleine gemeenten. Het aantal deelnemende kinderen
in de kinderdagverblijven is met bijna 11.000 toegenomen tusen 1990 en 1991 tot
bijna 49.000 (tabel 6). Ook de plaatsen in de peuterspeelzalen zijn toegenomen met
bijna 15.000 en in de buitenschoolse opvang met 1.500. Als we het gebruik berekenen
dan blijkt dat in 1991 zo'n 6% van de kinderen tussen nul tot en met drie jaar een plaats
hebben in een kinderdagverblijf en dat 53% van de kinderen van twee en drie jaar op
een peuterspeelzaal zit. We willen nagaan hoeveel werkende moeders gebruik maken
van een kinderdagverblijf, maar helaas bestaan er geen exacte cijfers over het aantal
werkende moeders met kinderen tussen 0 t/m 3 jaar. We kunnen wel hun aantal benaderen
en vervolgens berekenen hoeveel procent van hen gebruik maakt van een
kinderdagverblijf. Uit tabel 6 blijkt dat dit percentage tussen 1990 en 1991 is toegenomen
van 5,5% naar 9,5%. Voor werkende moeders heeft de Stimuleringsmaatregel dus
al in de eerste twee jaar een duidelijk effect gehad!
10 Conclusie
In dit hoofdstuk hebben we gezien hoe de overheid kinderopvang aan het eind van de
jaren tachtig erkent als een noodzakelijke collectieve voorziening. Er is daarbij één belangrijke
drijfveer, de arbeidsparticipatie van vrouwen moet toenemen en tekorten aan
kinderopvangvoorzieningen zijn daarvoor een belemmering. De groei wordt gestimuleerd
met een financiële impuls, die tijdelijk wordt toegekend. Als gedurende deze periode
blijkt dat het aantal kinderopvangvoorzieningen inderdaad toeneemt en de organisatie
na aanloopproblemen naar behoren gaat functioneren, wordt het beleid voortgezet.
De beoogde verdubbeling van opvangplaatsen is echter niet geheel gerealiseerd.
Er lijkt een positieve invloed uit te gaan van de kinderopvang op de arbeidsparticipatie
van vrouwen. Toch is er nog altijd een groot tekort aan opvangplaatsen.
Uit het hoofdstuk wordt duidelijk dat een verandering in het beleid te realiseren is
als ook maatschappelijke groepen en instituties de noodzaak van dat beleid onderschrijven.
Het stimuleringsbeleid van de overheid ten aanzien van de kinderopvang is
redelijk geslaagd, omdat de sociale partners zich eveneens met kracht hebben ingezet
voor uitbreiding van de kinderopvang. Natuurlijk zijn er schoonheidsfouten in het besluitvormingsproces
geslopen, maar daarbij moet bedacht worden dat er verschillende
partners met onderling zeer uiteenlopende belangen bij betrokken waren. Zowel de
financieringsvormen als de organisatie van de kinderopvang zijn in de stimuleringsperiode
min of meer uitgekristalliseerd en de betrokken partijen zijn enigszins aan
elkaar gewend geraakt. De gemeenten zijn nog altijd een zeer belangrijke partij, maar
zij hebben wel iets moeten toegeven aan de sociale partners. Aan het einde van de
eerste Stimuleringsmaatregel kinderopvang ziet het er voor het eerst in de Nederlandse
geschiedenis naar uit dat kinderopvang een collectieve voorziening wordt.
45