Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

• Haeck, Y., Cromheecke, M. en Lefranc, P. (1997). Tuchtrecht bij de
politiediensten. Brussel: Politeia. 540 p.
4.2. VERHOUDING TUCHTRECHT – DEONTOLOGIE
Wie behoort tot een of andere maatschappelijke groep heeft, precies wegens het lidmaatschap
van die groep, bepaalde verplichtingen. Wie een inbreuk pleegt op deze voorschriften, kan
hiervoor bestraft worden door de leiders van de groep. De bedoeling van de uitoefening van de
tuchtbevoegdheid is volgens Pyl en Liners (2007) de goede werking van de groep te waarborgen
en het imago van de groep ongeschonden te laten.
De tuchtregeling voor de politiediensten is geregeld door de wet van 13 mei 1999 49 , gewijzigd
door de wet van 31 mei 2001. 50 Deze wet is van toepassing op het voltallige personeel van de
geïntegreerde politie, gestructureerd op twee niveaus. In tegenstelling tot het strafrecht, waarin
een zeer limitatieve en precieze omschrijving geldt van alle misdrijven, wordt in het tuchtrecht
geen concrete omschrijving gegeven van handelingen die als tuchtvergrijp beschouwd worden.
Het tuchtrecht laat de bestraffing van een handeling toe zonder dat deze vooraf door een wet of
verordening strafbaar werd gesteld. Een tuchtvergrijp wordt in artikel 3 van de tuchtwet 51 als volgt
omschreven: ‘Elke handeling of gedraging, zelfs buiten de uitoefening van het ambt, die een
tekortkoming aan de beroepsplichten uitmaakt of die van aard is de waardigheid van het ambt in
het gedrang te brengen, is een tuchtvergrijp en kan aanleiding geven tot het opleggen van een
tuchtstraf.’ Of een bepaald feit een tuchtvergrijp uitmaakt, wordt volgens Pyl en Liners (2007)
steeds in concreto bepaald, rekening houdend met onder andere de functie die de betrokkene
bekleedt en eventuele fundamentele rechten en vrijheden die in het geding zijn.
Deontologie gaat om ‘het geheel van gedragsregels, normen en waarden welke binnen een
bepaalde groep onder de leden leven’ (Peeters, 2004). Van de deontologische code moet aldus
Pyl en Liners (2007) verwacht worden dat hij een middel vormt om het gedrag van
personeelsleden onder controle te houden, maar ook om bij te dragen tot een kwalitatieve
verbetering van de werking van de organisatie, alsook tot een volwaardige bescherming van de
burger en de politieambtenaar zelf.
De deontologische code en het beleid om deze te implementeren worden in heel wat publicaties
van de politie onderscheiden van het tuchtbeleid. Duhaut (2004), bijvoorbeeld, benadrukt dat het
49 Wet 13 mei 1999 houdende het tuchtstatuut van de personeelsleden van de politiediensten, B.S. 16 juni 1999, 22637.
50 Wet 31 mei 2001 tot wijziging van de wet van 13 mei 1999 houdende het tuchtstatuut van de personeelsleden van de
politiediensten en van de wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op
twee niveaus, B.S. 19 juni 2001, 20895.
51 Ibid.
79