Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

Hierdoor kwamen steeds nieuwe twistpunten op de voorgrond, waarover gediscussieerd werd.
• Het karakter van de code: bindend of niet?
• De vorm van de code: algemene en vrij korte code of een sterk gedetailleerde code? De
syndicaten waren voorstanders van een sterk uitgewerkte code, waarin duidelijk werd
vermeld wat mag en wat niet mag. Uiteindelijk werd geopteerd voor een middenweg. 36
De deontologische code van de Belgische politiediensten vond een formele wettelijke basis in het
statuut van de geïntegreerde politie dat de opstelling van de code toevertrouwde aan de Minister
van Binnenlandse Zaken. De Raad van State stelde echter dat essentiële elementen van het
statuut van het personeel van de politiediensten enkel door de Koning kunnen geregeld worden.
De wet van 26 april 2002 betreffende het personeelsstatuut 37 , de zogenaamde Exoduswet, legt
dan ook aan de koning de verplichting op een deontologische code op te stellen. Deze code zou
de bestaande lacunes en onduidelijkheden in de (inter)nationale wetgeving opvullen en tevens
een referentiekader scheppen (Pyl en Liners, 2007).
Begin 2003 werd het advies gevraagd van de FOD Binnenlandse Zaken. Zij was niet enthousiast
over het ontwerp van de code. De administratie drong erop aan een ethisch concept als basis
van de deontologische code te creëren dat het waardenkader waarop de code gebaseerd is
duidelijk zou omschrijven. Op het einde van 2003 werd beslist tot herlezing van het ontwerp, dat
tot een aantal aanpassingen aan de tekst en het Verslag aan de Koning heeft geleid (Pyl en
Liners, 2007).
In januari 2004 werd het ontwerp van de code overhandigd aan de Minister van Binnenlandse
Zaken en ter goedkeuring voorgelegd aan de vakbonden. Het ontwerp werd echter pas een vol
jaar later behandeld, namelijk vanaf februari 2005 tot en met oktober 2005, de datum waarop een
principieel akkoord bereikt werd (Pyl en Liners, 2007).
Tot slot werd de code ter advies voorgelegd aan de Raad van State. De Raad van State kwam tot
de conclusie 38 dat de wijze waarop het verslag aan de Koning en de wijze waarop sommige
artikelen van de code waren opgesteld, onzekerheid lieten bestaan over de ware aard van de
code. Was de code enkel een referentiekader met niet bindende gedragslijnen of eerder een
handleiding met normatieve strekking die reglementair van aard is?
Er heerste, aldus de Raad van State, eveneens onduidelijkheid over de rechtsgevolgen die de
code zou moeten hebben (Pyl, 2002b). De Raad stelde zich vragen bij de toepassing van de
code, gezien een inbreuk van een deontologische regel tegelijk een overtreding vormt van een
verplichting die of een verbod dat aan de politieambtenaren is opgelegd bij wijze van
wetsbepaling, die in de code enkel wordt opgenomen of geparafraseerd. Daarom was de Raad
36
Eric Cobut. 21 december 2006. 10u t/m 12u. DSI. Kroonlaan 145a, Elsene.
37
Wet 26 april 2002 houdende de essentiële elementen van het statuut van personeelsleden van de politiediensten, B.S.
30 april 2002, 18.126.
38
Advies R.v.St., afdeling wetgeving, tweede kamer, nr. 39.515/2, 21 december 2005.
75