Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

In volgende uiteenzetting wordt allereerst een blik geworpen op de historische ontwikkeling van
de deontologische code. Vervolgens wordt de inhoud van de code van naderbij bekeken, het
belang van de deontologische code en de communicatie rond de code uiteengezet.
3.1. HISTORISCHE ONTWIKKELING
Door de integratie van de verschillende politiediensten tot één geïntegreerde politie
gestructureerd op twee niveaus, werd men geconfronteerd met de verschillende subculturen
eigen aan de verschillende politiediensten. Daarin verandering brengen en tot één politiecultuur
komen, was aldus een grote uitdaging. Een deontologische code kon hiertoe bijdragen (Snels,
2004).
Een allereerste proefdruk van de Belgische deontologische code werd in 1999 door één van de
subwerkgroepen van de werkgroep ‘De Witte’ (genoemd naar de voorzitter) opgesteld. Deze
werkgroep was in het raam van de Algemene Rijkspolitie belast met de voorbereiding van de
politiehervorming. Deze werkgroep maakte haar werk binnen een termijn van zes maanden af.
Het ontwerp en de bijlagen werden in het dossier ‘Statuut van de personeelsleden van de
geïntegreerde politie – Krachtlijnen’ opgenomen en in de onderhandelingen van de ministers van
Binnenlandse Zaken en van Justitie met de representatieve vakverenigingen op tafel gelegd. De
onderhandelingen raakten echter niet afgerond als gevolg van een regeringswissel. Hierdoor
verdween de werkgroep ‘De Witte’, evenals het ontwerp van de deontologische code (Pyl en
Liners, 2007).
In mei 2000 keurde de ministerraad het Federaal Veiligheids- en Detentieplan goed. Met
betrekking tot integriteit/deontologie stelde het plan het volgende.
‘De instanties die corrigerend dienen op te treden tegen bepaalde uitwassen in de samenleving
zoals justitie en politie moeten zelf integer en betrouwbaar zijn. Zij staan immers in voor de
normhandhaving, desnoods met dwang of geweld, en worden daarom geacht deze macht op een
wettelijke en deontologisch verantwoorde wijze aan te wenden. Normafwijkend gedrag, in al zijn
vormen, tast de geloofwaardigheid van de organisatie, zowel intern als extern, aan en ondermijnt
het vertrouwen van de burger. Bovenal is dit een bron van normvervaging op zichzelf. Er dient
dus in eerste instantie duidelijk te worden gesteld wat de norm is, zoniet wordt de oogluikend
toegelaten norm verheven tot de gangbare en juiste norm.’ 30
Het Federaal Veiligheids- en Detentieplan hechtte belang aan de uitwerking van een
deontologische code, onder toezicht van de Ministers van Binnenlandse Zaken en van Justitie.
30 Gedr. St. Kamer, 1998, nr.0716/001.
73