Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

eleidsintenties formuleerde, o.a. de demilitarisering van de Rijkswacht en samenwerking tussen
de verschillende politiediensten op lokaal niveau. Dit plan werd gedomineerd door de retoriek van
‘community policing’ (De Kimpe en Ponsaers, 2001).
Hoewel het Pinksterplan een aantal belangrijke veranderingen omvatte die de basis vormden
voor de latere hervormingen, was het geen coherent plan, maar eerder een verzameling van
beleidsintenties. In de daaropvolgende jaren van implementatie van het plan werd het beleid
verder gefocust. De maatregelen ter stimulering van de samenwerking tussen de verschillende
politiediensten op lokaal niveau bleken belangrijk te zijn ter voorbereiding van de toekomstige
integratie van de politiekorpsen. Ondertussen deden er zich weer een aantal problematische
gebeurtenissen voor, waaronder de onbekwaamheid van de politie om de mysterieuze overvallen
van de Bende van Nijvel op te lossen. Opnieuw kwam de problematische relatie tussen de
verschillende politiediensten op de voorgrond (Van Outrive e.a., 1992).
In 1996 barstte de zaak Dutroux in alle hevigheid los. De bevolking ervoer een sterke
vertrouwenscrisis in alles wat het systeem vertegenwoordigde: politici, politie, het gerechtelijke
systeem etc. Het publiek uitte haar ongenoegen, met als hoogtepunt de zogenaamde ‘Witte
Mars’. Het parlement kon deze oproep niet negeren en installeerde nogmaals een parlementaire
onderzoekscommissie, die moest nagaan hoe politie en justitie in deze zaak tewerk waren
gegaan. Het uiteindelijke rapport van de commissie legde o.a. de slechte relaties tussen de
politiediensten op tafel. 5 Het rapport formuleerde aanbevelingen voor een revolutionaire
politiehervorming (De Kimpe en Ponsaers, 2001): een geïntegreerde politie, gestructureerd op
twee niveaus. In het rapport van de commissie Dutroux wordt ook expliciet over deontologie
gesproken (cf. Deel III, 2.1.).
Hoewel er aanvankelijk een consensus bestond over de inhoud van het gepresenteerde rapport,
bleek deze consensus achteraf nog vrij zwak. Het plenaire debat over het rapport onthulde
bovendien een controverse betreffende de interpretatie van de aanbevelingen. De regering
besliste dan ook om de aanbevelingen van de commissie Dutroux om één geïntegreerde
politiedienst tot stand te brengen niet op te volgen en werkte een eigen plan uit waarin de twee
grote politiediensten bleven bestaan (Maesschalck, 2002).
De ontsnapping van Dutroux in april 1998 had het effect van een aardverschuiving. Hoewel hij
een aantal uren later weer opgepakt werd, toonde deze gebeurtenis aan de gehele politieke
wereld de noodzaak van een snelle actie om het vertrouwen in de instellingen te herstellen.
Plotseling werd er ruimte gecreëerd voor gemeenschappelijk overleg over de reorganisatie van
de politiediensten en de hervorming van de gerechtelijke organisatie, meerbepaald het
5 Gedr. St. Kamer, 1998, nr. 713/8.
65