Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

3.1.3.1. PREVENTIE
3.1.3.1.1. Bureau integriteit
3.1.3.1.1.1. Aanloopgeschiedenis Bureau integriteit
Sinds begin 2007 heeft het politiekorps Amsterdam-Amstelland een Bureau Integriteit. Dit bureau kent
volgende aanloopgeschiedenis. 71
• Een document van de Rijksrecherche uit 1884 stelde reeds een zeer belangrijk element van
integriteit centraal: “aanspreken is belangrijk en als dat niets uithaalt, dient men naar zijn chef te
stappen”.
• Aan de meldkamer van de politie van Amsterdam was in de jaren ’50 een afdeling gekoppeld, de
Centrale Controle (CC). Deze afdeling moest erop toezien dat politieambtenaren geen
schendingen pleegden. Bovendien moesten personen zich ten opzichte van de CC verantwoorden.
Dit orgaan was aldus zeer repressief en kende een negatief imago. De afdeling kwam na verloop
van tijd echter meer en meer op de achtergrond.
• Het politiekorps van Amsterdam heeft in zijn geschiedenis een aantal keren de landelijke pers
gehaald met integriteitsschendingen die in het collectieve geheugen zijn blijven hangen. Eén van
de meest bekende is de corruptieaffaire die zich op het einde van de jaren ’70 afspeelde aan het
Bureau ‘Warmoesstraat’. In de Telegraaf verscheen een artikel over deze corruptiezaak. Hierdoor
daalde het vertrouwen van de burger en kwam het gezag van de politie onder druk te staan. De
politieorganisatie had behoefte aan verandering. Deels hierdoor zette men de eerste stappen
richting een integriteitsbeleid. Toen was er nog geen sprake van ‘integriteit’, maar van
‘normafwijkend gedrag’. Een initiatief tot verandering was de campagne ‘Kreapol’ (Kreatieve
Politie). Deze wenste een open discussie in het gehele korps op gang te brengen over de
onderlinge verhoudingen en het functioneren van de organisatie. Vervolgens werd een commissie
ingesteld die moest inventariseren wat de oorzaken waren van normafwijkend gedrag in het korps
en wat men kon ondernemen om hieraan te verhelpen. In het rapport 72 concludeerde de commissie
dat de normen en verwachtingen in het korps onduidelijk waren door een onduidelijk
integriteitsbeleid. Het rapport werd in alle lagen van de organisatie besproken, maar het onderwerp
integriteit werd als bedreigend ervaren.
• In de jaren ’80 ontstond het Centraal OnderzoeksBureau (COB), wat voornamelijk repressief van
aard was. COB hield zich bezig met strafrechtelijke feiten en plichtsverzuim. De dienst wilde ook
preventief tewerk gaan, maar aan dit initiatief werd in het korps geen aandacht besteed. COB werd
door de korpsleden aangevoeld als een verradersclub, een instantie die op directe wijze indruiste
71 De beschrijving en analyse van de initiatieven van het korps Amsterdam-Amstelland betreffende integriteit werden verricht
aan de hand van de informatie uit het boek Integriteit in Teams (Straathof, 2005), op de website http://www.politie-amsterdamamstelland.nl,
uit een interview met Piet Keesman. 23 maart 2007. 09u30 t/m 16u. Bureau Integriteit Politie Amsterdam-
Amstelland en uit ingekeken interne documenten.
72 Zie http://gemeentearchief.amsterdam.nl/archieven/oi/inventaris/5181c.html.
42