Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

voor dat men ‘ambitieuzer is dan het morele minimum’ en vormt een essentieel complement voor
de controlerende basis (Maesschalck, 2005). “Controleren waar nodig en stimuleren waar
mogelijk”, is het devies (Karssing, 2001). Ook in dit onderzoek zal een combinatie van een
controlerend en een stimulerend beleid benadrukt worden.
2.3.2. UITBREIDING CONTROLEREND-STIMULEREND
CONTINUÜM
Maesschalck (2004c) stelt voor om het continuüm controlerende – stimulerende benadering uit te
breiden door gebruik te maken van twee dimensies: ‘sociale inbedding’ (group) en ‘inperking door
regels’ (grid). Hij gebruikt hierbij de operationalisering van Hood (1998). Deze paste de gridgroup-theorie
toe in publiek management en stelde de vier types voor als vier stijlen om aan
publiek management te doen. Deze stijlen zijn: de hiërarchische stijl van publiek management
(hoge ‘grid’, hoge ‘group), de egalitaristische stijl van publiek management (lage ‘grid’, hoge
‘group’), de individualistische stijl van publiek management (lage ‘grid’, lage ‘group’) en de
fatalistische stijl van publiek management (hoge ‘grid’, lage ‘group’). Maesschalck (2004c) komt,
door de toepassing van de grid-group-theorie op ethisch management, tot vier benaderingen.
1. Management door middel van toezicht en beoordeling (hoge grid, hoge group)
komt overeen met de controlerende benadering. Deze stijl van management
voorziet regels, bepalingen en een duidelijke taakverdeling en legt ze op strikte
wijze op. Typische instrumenten zijn gedragscodes, rigide afspraken in het
werkoverleg, controleprocedures, etc.
2. Management door wederkerigheid (lage grid hoge group) stemt overeen met de
stimulerende benadering. Deze managementstijl stelt de ambtenaren een grote
discretionaire ruimte ter beschikking en steunt hen om hiermee om te gaan.
Typische instrumenten zijn ambitieuze waardencodes, interactieve
dilemmatrainingen, netwerk van ethische adviseurs, etc.
3. Management door middel van georganiseerde willekeur (hoge grid, lage group),
waarbij willekeur en onvoorspelbaarheid in interacties ingebouwd worden om de
mogelijkheid van onethische collusie te verminderen. Typische instrumenten zijn
o.a. onaangekondigde en willekeurige inspecties, jobrotatie (politieambtenaren
geregeld in andere wijken laten patrouilleren), etc.
4. Management door middel van competitie (lage grid, lage group) streeft ernaar
nepotisme en corruptie te vermijden door competitie. Typische instrumenten zijn
o.m. competitieve selectie-examens, competitie bij openbare aanbestedingen.
40