Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

Begin 2001 werd het ontwerp opnieuw voorgelegd aan de commissaris-generaal van de federale
politie voor advies. Hij sprak echter een negatief advies uit. Daaropvolgend stelde de Minister van
Binnenlandse Zaken voor om een nieuwe werkgroep op te richten onder leiding van de federale politie
zelf. De nieuwe werkgroep besloot een nieuw ontwerp van deontologische code voor te bereiden.
Hierbij vormde de ‘Europese Code inzake Ethiek van de Politie’ een belangrijke inspiratiebron. De
gehanteerde nationale documenten waren o.a. de Gecoördineerde Grondwet, de Wet op het
Politieambt 81 , de Wet op de Geïntegreerde Politie 82 en het zogenaamde Mammoetbesluit 83
betreffende het politiestatuut (Luyten, 2005). De werkgroep keek ook naar de buitenlandse ervaringen
en trok hieruit lessen voor de ontwikkeling van de eigen code (Duhaut, 2004).
De voorbereiding van een ‘nieuw’ ontwerp ging van start in 2001. Aanvankelijk was enkel de federale
politie betrokken bij de voorbereiding. In tweede instantie werd aan verschillende diensten binnen en
buiten de politie gevraagd om kritisch advies over het ontwerp te geven: Centrum voor Gelijkheid van
Kansen en Racismebestrijding, Vaste Commissie Lokale Politie, Comité P, de Algemene Inspectie,
etc. 84 Hieruit kwamen verscheidene bemerkingen naar voren. Een aantal voorbeelden volgen.
• Eén van de belangrijkste opmerkingen betrof de leesbaarheid van de code. Daarom werd een
groep, bestaande uit politiemedewerkers, samengesteld om de leesbaarheid van de code te
testen. Aan de hand van de verkregen gegevens uit de test werd de code aangepast.
• De Vaste Commissie van de Lokale Politie merkte op dat het gebruik van verbodsbepalingen
in de code deze laatste deed neigen tot een tuchtinstrument. Daarom werd de code in een
positieve zin herschreven.
• Er werd gewaarschuwd voor een te sterke band met het tuchtsysteem. Er diende duidelijk
gemaakt te worden dat de deontologische code geen bestraffingsysteem vormt. Daarom werd
in de inleiding van code opgenomen dat de deontologische code niet “louter” een
tuchtinstrument is.
Hierdoor kwamen steeds nieuwe twistpunten op de voorgrond, waarover gediscussieerd werd.
• Het karakter van de code: bindend of niet?
• De vorm van de code: algemene en vrij korte code of een sterk gedetailleerde code? De
syndicaten waren voorstanders van een sterk uitgewerkte code, waarin duidelijk werd
vermeld wat mag en wat niet mag. Uiteindelijk werd geopteerd voor een middenweg. 85
De deontologische code van de Belgische politiediensten vond een formele wettelijke basis in het
statuut van de geïntegreerde politie dat de opstelling van de code toevertrouwde aan de Minister van
Binnenlandse Zaken. De Raad van State stelde echter dat essentiële elementen van het statuut van
het personeel van de politiediensten enkel door de Koning kunnen geregeld worden. De wet van 26
81
Wet 5 augustus 1992 op het Politieambt, B.S. 22 december 1992.
82
Wet 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus, B.S. 5 januari
1999, 132.
83
K.B. 30 maart 2001 tot regeling van de rechtspositie van het personeel van de politiediensten, B.S. 31 maart 2001, 10.863.
84
Eric Cobut. 21 december 2006. 10u t/m 12u. DSI. Kroonlaan 145a, Elsene.
85
Eric Cobut. 21 december 2006. 10u t/m 12u. DSI. Kroonlaan 145a, Elsene.
31