Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

1. Kenmerken die te maken hebben met het individu of het werk dat verricht wordt
1.1. Persoonlijke omstandigheden, waaronder financiële problemen, verslavingsproblematiek
of psychische problemen. Voor zover bekend is er haast geen onderzoek verricht naar
de invloed van persoonlijke omstandigheden op politionele integriteit, op enkele
uitzonderingen na (Lamboo, 2005). Zo bevestigde de studie van Pagon e.a. (1998) de
hypothese dat depressie positief correleerde met het plegen van
integriteitsschendingen. Hoewel het onderzoek naar de persoonlijke omstandigheden
beperkt is, mogen de uitgevoerde studies niet uit het oog verloren worden. Zij tonen
namelijk aan dat de persoonlijke omstandigheden van een politieambtenaar een grote
invloed hebben op diens gedrag en houding (Barker en Carter, 1994).
1.2. Bepaalde persoonlijkheidskenmerken, waaronder cynisme, wantrouwen, conservatisme,
intolerantie, autoritaire persoonlijkheid en machismo, zouden leiden tot een grotere kans
op het plegen van integriteitsschendingen. Deze persoonlijkheidskenmerken kunnen het
gevolg zijn van het politiewerk (‘working personality’). Er is voornamelijk onderzoek
verricht naar de relatie tussen persoonlijkheidskenmerken, organisatiekenmerken en
integriteitsschendingen, waarbij organisatiekenmerken de belangrijkste verklarende
factor is (Reiner, 1997). Toch verdient het individuele niveau ook aandacht, omdat het
plegen van integriteitsschendingen een gedragsvorm is, die zich voordoet bij individuen
(Hoetjes, 1982).
1.3. Individuele kenmerken, waaronder geslacht, leeftijd, etnische afkomst en opleiding.
Australische en Amerikaanse onderzoeken hebben aangetoond dat mannen en vrouwen
blijken te verschillen in hun attitudes ten opzichte van integriteit (Waugh, e.a., 1998).
1.4. Kenmerken van het verrichte werk, o.a. vrijheid van handelen, collegialiteit en
verleidingen waaraan men wordt blootgesteld. Men mag de invloed van deze factoren
op integriteit niet onderschatten. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat voor politie en
politiewerk een aantal specifieke factoren gelden die ertoe leiden dat de politiesector
extra gevoelig is voor integriteitsschendingen (Huberts, Pyl en Steen, 1999; Kleinig,
1996; Villiers, 1997).
Wat de individuele factoren betreft, is een interventie mogelijk bij de aanwerving. Indien men de
rekrutering en selectie afstemt op een welbepaald profiel, kan men op deze wijze de
risicofactoren die verband houden met het individu beperken. Op het niveau van de kenmerken
van het verrichte werk kan men daarentegen moeilijker interveniëren, omdat ze nu eenmaal het
politiewerk typeren. Jobrotatie of functiescheiding kunnen hier als interventiemiddelen wel een
oplossing vormen.
31