Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

omdat men integriteitsschendingen moet voorkomen, maar ook omdat deze ons iets leren over
wat integriteit in een organisatie precies inhoudt. Op deze wijze kan men een goed inzicht
verwerven in het begrip integriteit (Karssing, 2001).
Integriteitsschendingen doen zich voor wanneer men handelt in strijd met de geldende morele
waarden en normen en de daarmee samenhangende regels. Het gaat om “het oneigenlijke of
onrechtmatige gebruik maken van positie, kennis, macht, relaties of bevoegdheden ten behoeve
van zichzelf of derden” (Huberts en Naeyé, 2005: 26). Achter deze omschrijving gaat een grote
verscheidenheid aan gedragingen schuil, die een spectrum bestrijken van lichte tot zeer ernstige
misdragingen. Kenmerkend voor niet-integer gedrag is het verborgen en geheime karakter ervan.
Men heeft er baat bij dit gedrag verborgen te houden. Als dit gedrag immers bekend wordt, geeft
het hoogstwaarschijnlijk aanleiding tot disciplinaire, of zelfs strafrechtelijke maatregelen
(Nederlands Ministerie van Binnenlandse Zaken, 2003).
Het onderzoek van integriteitsschendingen is belangrijk daar integriteitsinbreuken veel schade
kunnen aanrichten binnen een organisatie.
• Wanneer iemand een integriteitsschending pleegt en diens integer gedrag in vraag wordt
gesteld, verliest deze persoon zijn/haar geloofwaardigheid of kan hij/zij niet langer
voldoen aan de vereisten van zijn/haar baan of rol. Een integriteitsschending binnen een
onderdeel van een organisatie kan bovendien een weerslag hebben op de gehele
organisatie, waardoor het vertrouwen in de gehele organisatie verloren kan gaan (Vos en
Beentjes, 2004).
• Integriteitsinbreuken kunnen aanleiding geven tot een cultuur waarin niet-integer gedrag
min of meer genormaliseerd is. Bepaalde gedragingen worden geïnstitutionaliseerd: er
wordt niet meer stilgestaan bij de gedragingen omdat zij behoren tot de dagelijkse gang
van zaken. Hierdoor ontstaat de neiging om de gevolgen van deze gedragingen te
rationaliseren. Deze processen zijn eveneens onderling versterkend (Kaptein, 1998).
• De beheersing van bedrijfsprocessen kan in ernstige mate aangetast worden als de
integriteit ondermaats is (Kaptein en Van Reenen, 2001: 283).
Een beleid ter bevordering van het integer handelen van medewerkers, dat bovendien aandacht
besteedt aan de preventie van integriteitsschendingen, is aldus van noodzakelijk belang.
27