Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

2.4.4.1. RAPPORTAGEONDERZOEK
Kwantitatieve metingen van integriteitsinbreuken vinden voornamelijk plaats aan de hand van
zelfrapportage (Hebt u…?) of aan de hand van rapportage van integriteitsschendingen in de
organisatie, gepleegd door anderen (Hebben uw collega’s…?). Hierbij krijgen de respondenten
een lijst met integriteitsschendingen of een aantal uitgewerkte voorbeelden (hypothetische
dilemma’s) voor zich en wordt hen gevraagd aan te geven welke gedragingen zij (bij
zelfevaluatie) of andere medewerkers al gesteld hebben en met welke frequentie. Hierbij is het
belangrijk op te merken dat deze onderzoeken geen daadwerkelijke cijfers van
integriteitsschendingen opleveren. Het gaat hier immers enkel om de percepties van de
medewerkers over de omvang van integriteitsschendingen in de organisatie. Een aantal
voorbeelden worden hier besproken.
• Trevino (1998) maakt gebruik van de Akaah-schaal (1995), die zelf gebaseerd is op het werk
van Newstrom en Ruch (1975). De Akaah-schaal peilt op summiere wijze naar de frequentie
van de integriteitsschendingen. De schaal meet niet enkel de prevalentie, maar ook het
oordeel van de respondenten.
• ‘General Counterproductive Behaviour Measure’ (Marcus e.a., 2002) is een zelfrapportageinstrument
om tegenwerkend gedrag (integriteitsschendingen) te meten. Het instrument omvat
subschalen om de verschillende doelen en vormen van tegenwerkend gedrag in kaart te
brengen (absenteïsme, middelengebruik, agressie, diefstal, etc.).
• Klockars en Ivkovic (2004) ontwikkelden een test die niet peilt naar de frequentie of omvang
van integriteitsschendingen, maar de nadruk legt op de opvattingen van politiemedewerkers
over een aantal gemakkelijk herkenbare universele scenario’s waarbij een politieambtenaar
een integriteitsschending begaat. Concreet wordt aan alle deelnemende politieambtenaren
gevraagd te veronderstellen dat de politieambtenaar in de scenario’s vijf jaar ervaring heeft,
goed werk levert en nog geen disciplinaire sancties opliep. Men vraagt bij de scenario’s aan
de respondenten hoe ernstig zij en hun collega’s in het korps de overtreding vinden, welke
disciplinaire sancties deze overtreding oplevert en volgens hen zou moeten opleveren en wat
hun geneigdheid is om dit gedrag te rapporteren. Deze meting werd gebruikt in een
vergelijkend onderzoek in o.m. de V.S. en Nederland.
Daarnaast kan een kwalitatieve meting van integriteitsschendingen ook heel wat bijkomende
interessante informatie opleveren. Aan de hand van interviews vraagt men de respondenten niet
enkel naar de aanwezigheid en frequentie van integriteitsschendingen, maar ook naar de
risicofactoren die de kans op integriteitsschendingen kunnen verhogen en naar de weerbaarheid
tegen integriteitsschendingen. Ook hier moet voor ogen worden gehouden dat het gaat om de
243