Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

2.4. MESONIVEAU
De bestaande literatuur over metingen op organisatieniveau is zeer omvangrijk. Vele
instrumenten zijn momenteel echter in volle ontwikkeling of zijn auteursrechtelijk beschermd.
Daarom beperkt deze uiteenzetting zich tot een beschrijving en aanbeveling van mogelijke
integriteitsmetingen op organisatieniveau.
Op basis van de wetenschappelijke literatuur kan men vaststellen dat er niet alleen verschillende
meetmethodes voorhanden zijn, maar dat men eveneens verschillende elementen op
mesoniveau kan meten. Deze worden geoperationaliseerd in een aantal constitutieve elementen
waaruit een meting kan bestaan, waaronder het ethische klimaat, het integriteitsbeleid,
integriteitsschendingen, de ethische besluitvorming en het ethische leiderschap. Deze elementen
kunnen telkens zowel op kwantitatieve als op kwalitatieve wijze gemeten worden. Een combinatie
van deze meetmethodes en van de verschillende analyseniveaus is eveneens mogelijk.
Deze metingen kennen verschillende vormen, waarbij men een onderscheid kan maken tussen
enerzijds directe methoden, waarbij de medewerkers bevraagd worden aan de hand van directe
vragen, en anderzijds indirecte methoden, die een indirecte meetwijze aan de hand van
scenario’s of kansmechanismen vooropstellen (Strait, 1998). Ook het gebruik van diepteinterviews
op het niveau van de organisatie behoort tot één van de mogelijkheden (Gatewoord en
Carroll, 1991).
2.4.1. INTEGRITEITSBELEID
Het in kaart brengen van de ondernomen acties betreffende integriteit in een organisatie is om
verschillende redenen van belang.
• Een meting van het integriteitsbeleid op organisatieniveau is zeer nuttig, omdat deze enerzijds
een nulmeting levert die nodig is om later de effectiviteit van het beleid op te volgen, en omdat
deze anderzijds leidt tot een staalkaart die als basis kan dienen om het beleid en de
instrumenten af te stemmen op de behoeften en lacunes van de organisaties (Trevino en
Weaver, 2003).
• Een meting zorgt ook voor een beter begrip van de niet verwachte gevolgen van de gebruikte
beleidsinstrumenten, waarom bepaalde doelen of resultaten niet behaald werden, etc. Een
meting bevordert ook transparantie en weerspiegelt de betrokkenheid van de diverse
stakeholders (Kaptein, 2002).
Een kwalitatieve meting van integriteitsbeleid is mogelijk aan de hand van interviews met
uitvoerende medewerkers. In deze interviews wordt gepeild naar de verschillende initiatieven
238