Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

instrumenten of afstemming op het globale beleid van de organisatie heeft ze weinig waarde. De
ultieme doelstelling van een organisationeel integriteitsbeleid is immers om integriteit te
integreren in de processen, en aldus het dagelijkse handelen van de leden van de organisatie te
beïnvloeden. Een integriteitsbeleid dat zich beperkt tot een louter papieren code is dan ook
onvoldoende. Om de deontologische principes aldus werkelijk te laten doordringen tot op de
werkvloer, is het van belang om een geïntegreerd pakket samen te stellen, bestaande uit op
elkaar afgestemde stimulerende en controlerende instrumenten. Dit onderzoek beoogt dan ook
het opstellen van een dergelijke ‘toolbox’ op maat van de Belgische politie (Maesschalck, 2005).
Binnen het beperkte tijdsperspectief van dit onderzoek werd ervoor gekozen eerder de nadruk te
leggen op het verzamelen van inspirerende voorbeelden dan op een systematische evaluatie van
de genomen initiatieven. Een echte meting van integriteit in de Belgische politiediensten is
evenmin de bedoeling. Dit neemt uiteraard niet weg dat een systematische evaluatie en meting
van integriteitsbeleid een belangrijk spoor voor verder onderzoek zal worden.
De structuur van het eindrapport is als volgt.
In het eerste deel van dit onderzoeksrapport wordt allereerst ingegaan op een aantal essentiële
begrippen, die in het integriteitsverhaal van belang zijn, waaronder ethiek, deontologie, integriteit
en integriteitsschendingen. Vervolgens wordt verduidelijkt wat wij onder ‘integriteitsbeleid’
verstaan. Hierbij gaat de onderzoeksequipe dieper in op de definiëring van het begrip, de
verschillende types integriteitsbeleid en een typologie van beleidsinstrumenten om
integriteitsinitiatieven te inventariseren. Dit laatste vormt het theoretische raamwerk voor de
inventarisatie van de binnenlandse en buitenlandse praktijken. Verder staan we stil bij de
voorwaarden voor een effectief integriteitsbeleid. Tot slot wordt een theoretische omschrijving
gegeven van het begrip “deontologische code”.
Het tweede deel verduidelijkt de aanpak van het eigenlijke onderzoek. Hier wordt toegelicht
welke onderzoeksmethodes gebruikt werden om de onderzoeksgegevens te bekomen.
Het derde deel schetst de context van de Belgische politieorganisatie. Hierbij gaan we na in
welke mate de Belgische politie reeds aandacht aan integriteit heeft besteed. Bovendien worden
integriteit en integriteitsbeleid gerelateerd aan specifieke praktijkelementen (excellente politiezorg
en cultuur), waardoor deze begrippen een politiespecifieke invulling verwerven.
Het vierde deel presenteert de eigenlijke toolbox voor integriteitsbeleid, waarin drie belangrijke
elementen behandeld worden:
A. De organisatie van het integriteitsbeleid. Hierin wordt verduidelijkt waarom het
belangrijk is om integriteit organisationeel te verankeren.
B. Instrumententypes. Verschillende instrumenten, geanalyseerd tegen de achtergrond
van de Belgische context, worden in dit hoofdstuk beschreven. Deze instrumenten
18