Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

• Risico’s
De huidige politiecultuur staat op dit moment nog niet open voor een klokkenluidersregeling, zo
tonen praktijkervaringen aan. 266 Als men een klokkenluidersregeling wil implementeren, is het van
belang om volledige vertrouwelijkheid aan de klokkenluider te kunnen garanderen, daar de
huidige cultuur geen appreciatie kent voor klokkenluiders. Dit vormt echter geen sinecure. In
kleinere korpsen is het bijvoorbeeld zeer moeilijk om de anonimiteit van de klokkenluider te
garanderen. Als men toch voor de implementatie van een klokkenluidersregeling kiest, is het
belangrijk dat dit een sterk uitgewerkt systeem is. Het is essentieel om de
klokkenluidersregeling goed af te bakenen, zoniet loopt men het risico dat het systeem
misbruikt wordt. 267 Verder onderzoek naar een efficiënt klokkenluiderssysteem voor de
Belgische politie kan aldus aanbevolen worden. 268
• Voorbeeld uit de praktijk
• Nederland kent sinds januari 2001 een regeling voor de rijksoverheid. Een wettelijke basis
voor deze procedure is sinds kort in de Ambtenarenwet opgenomen. 269 Misstanden of
vermoedens van misstanden moeten in Nederland in principe intern aan de orde worden
gesteld. Binnen de Nederlandse overheid wordt het normaal geacht dat een ambtenaar die
kennis heeft van dergelijke zaken deze eerst intern bespreekt, daar dit “handelen is zoals een
goed ambtenaar betaamt”. Een ambtenaar die feiten constateert welke misstanden uitmaken
of het vermoeden daarvan oproepen, wendt zich onmiddellijk tot zijn directe overste. Indien
het feit betrekking heeft op de directe overste, stapt men naar diens directe overste. De chef
die een dergelijke melding ontvangt, is verplicht om daar op een adequate wijze mee om te
gaan. De melding wordt schriftelijk vastgelegd, een onderzoek wordt gestart en de ambtenaar
krijgt een schriftelijke reactie. Ook de ambtelijke top wordt via de lijn geïnformeerd, zelfs indien
de chef van mening is dat er niets aan de hand is en hij daar de medewerker van overtuigd
heeft. De ambtelijke top beoordeelt vervolgens of men de politieke top in kennis zal stellen. De
ambtenaar krijgt van de hoogste ambtelijke top eveneens een schriftelijke reactie dat het
signaal over de misstand geregistreerd werd. Zo weet de melder dat de zaak in behandeling
is. De ambtenaar kan zich, indien hij er bijvoorbeeld aan twijfelt of zijn melding aan de chef
voldoende overgekomen is of indien hij zijn identiteit anoniem wil houden, eveneens wenden
tot de departementale vertrouwenspersoon.
266
Analyse op basis van informatie verkregen uit de focusgroep van experten omtrent het thema ‘toolbox van
instrumenten’ (Brussel, 10 oktober 2007).
267
Ibid.
268
Ibid.
269
Wet 23 januari 2003 tot wijziging van de Ambtenarenwet in verband met integriteit, Staatsblad 2003, 60
(inwerkingtreding: 1 mei 2003).
178