Toolbox deontologie bij de politiediensten.pdf - Algemene Directie ...

De ontwikkeling van een goede klokkenluidersregeling is geen gemakkelijke en een vrij
technische zaak. Het zou ons te ver leiden om hier verder op in te gaan. Toch is het belangrijk
om naar de toekomst toe hier verder onderzoek naar te verrichten. We beperken ons hier, bij
wijze van besluit, echter tot een aantal algemene aanbevelingen (Maesschalck, 2005).
Ten eerste is het belangrijk er zich van bewust te zijn dat een slecht uitgewerkte
klokkenluidersregeling heel wat ongewenste effecten kan hebben, zoals de ontwikkeling van
een paranoïde sfeer. Het is dus van belang de regeling goed voor te bereiden en zich daarbij te
laten inspireren door praktijken en ervaringen in andere organisaties in binnen- en buitenland. 264
Een klokkenluidersregeling (voor zowel intern grensoverschrijdend gedrag als voor andere
integriteitsschendingen) wordt daarnaast idealiter aangevuld worden met “een adequate
‘herstelregeling’ voor de onterecht beschuldigden (al dan niet te kwader trouw)” (Lynen,
Roggeman en De Weirdt, 2004). Daarmee kunnen de ongewenste effecten van een in se goede
regeling worden opgevangen. Als de klokkenluider echter vanuit een malafide oogpunt verkeerde
informatie doorgeeft, beschikt men best ook over de mogelijkheid om in zo een geval zijn/haar
anonimiteit te verbreken. 265
Bij het installeren van rapporteringskanalen kan men denken aan personen binnen elke
politiezone of directie, maar ook aan één centraal rapporteringspunt op het niveau van de
geïntegreerde politie of zelfs één dienst op het niveau van de overheid als geheel.
Tot slot mag de regeling, hoe belangrijk ook, enkel maar een sluitstuk zijn van het
integriteitsbeleid. Het mag nooit het kernelement vormen. Een klokkenluidersregeling is immers
voornamelijk een controlerend instrument dat dient als vangnet voor de melding van
integriteitsschendingen, terwijl een modern, stimulerend integriteitsbeleid vooral een positieve,
ondersteunende opdracht heeft. De klokkenluidersregeling wordt dus best gelanceerd samen met
(of eventueel na) andere, meer stimulerende instrumenten die voldoende zichtbaar zijn
(Maesschalck, 2005).
• Pluspunten
Het concept ‘klokkenluidersregeling’ wekt op zich veel weerstand op. Die weerstand is onterecht,
voor zover het om een goede klokkenluidersregeling gaat. Precies door een kanaal te voorzien
waarlangs onregelmatigheden gemeld kunnen worden (en waar die ernstig genomen worden),
voorkomt men dat diegenen die onregelmatigheden vaststellen enkel maar naar de pers
kunnen stappen om gehoord te worden (Maesschalck en Schram, 2006).
264
Verder onderzoek hieromtrent wordt aldus aanbevolen.
265
Analyse op basis van informatie verkregen uit de focusgroep van experten omtrent het thema ‘toolbox van
instrumenten’ (Brussel, 10 oktober 2007).
177