Toespraak locoburgemeester gemeente Amsterdam Carolien Gehrels

- LET OP: ALLEEN HET GESPROKEN WOORD GELDT -
Openingswoord Locoburgemeester Gehrels bij de ondertekening
verzelfstandiging Haven
Amsterdam op donderdag 21 maart 2013
Dames en heren, Excellentie,
Het is zover! Het is een historische dag voor Amsterdam. De
verzelfstandiging van Haven Amsterdam is een feit. De gemeente
gooit de trossen van de haven los, duwt hem af en springt als
100% aandeelhouder aan boord om samen met de directie en
Raad van Commissarissen koers te zetten naar een nog betere
haven. En dat mag gevierd worden. De afgelopen decennia is
vaker gesproken over de verzelfstandiging. In 2008 werd het
concreet, toen de raad een onderzoek initieerde naar de
verzelfstandiging van Haven Amsterdam. Vandaag zijn we vijf jaar,
18 raad(scommissie)-vergaderingen, 35 overleggen van het
bestuurlijke team,
75 stuurgroepen, meer dan 150 bijeenkomsten van het
projectteam, een burgerinitiatief en twee second opinions verder.
Er is zorgvuldig naar gekeken. Er is goed over nagedacht...
Vrijwel allen hier aanwezig hebben daar een bijdrage – groot of
klein – aan geleverd. Daarom aan iedereen: Veel dank!
De haven en Amsterdam zijn zo onlosmakelijk met elkaar
verbonden, dat ik het een historische en ook politiek gewichtige
dag vind. De stad kan niet zonder de haven en de haven kan niet
zonder de stad. In dat voortdurende besef (of is het eeuwigdurend)
nemen we vandaag deze stap.
1

Economisch florerende steden liggen vrijwel altijd in de delta’s. Het
hebben van een haven, die voor werk en voorspoed heeft
gezorgd, is van de allergrootste waarde geweest en ook vandaag
– na al die eeuwen - goed voor een aanzienlijk deel van de lokale
economie.
Het is mooi de lijnen van de geschiedenis te volgen. Dankzij de
haringvangst leerden hoe we hout tot tonnen moesten bewerken,
werden we goed in het bouwen van grote schepen en dat was het
begin van de gouden eeuw. De haven lag toen nog midden in de
stad. Mensen als tsaar Peter de Grote kwam rond 1700 kijken hoe
die Hollanders dit wereldwonder voor elkaar kregen. De gouden
eeuw met haven en handel als drijvende krachten.
Want het is goed voor de haven, goed voor Amsterdam en goed
voor Nederland. Goed voor de haven omdat wij nu als overheids
N.V. banden met Rijk, Rotterdam en regio kunnen aangaan, die
daarvoor niet mogelijk waren. We mogen meer doen, waardoor we
onze concurrentiepositie kunnen behouden en versterken.
Het is goed voor Amsterdam omdat we nu de logistieke
mogelijkheden van de stad – de haven in combinatie met Schiphol
en de nabijheid van de Rotterdamse haven – beter kunnen
benutten. Het geeft de bewegingsvrijheid om onze functie als
knooppunt van Europa verder uit te bouwen en te verbeteren.
Een belangrijk selling point voor internationale bedrijven en het
moge duidelijk zijn dat groei van de haven ook direct zorgt voor
meer werkgelegenheid. Laat duidelijk zijn: de haven is een grote
motor van de Amsterdamse economie.
2

En, het is goed voor Nederland omdat de sleutel van succes groei
van werkgelegenheid is. Daarvoor zijn goede duurzame
verbindingen met het economische achterland cruciaal.
Denk daarbij aan Noord-Nederland en Duitsland. Als we goedkope
bouwmaterialen uit Azië of Amerika halen, moeten we de
vervoerskosten ook in Nederland zo laag mogelijk houden.
Uitbreiding van de haven, bijvoorbeeld met een overslagpunt in
Lelystad, helpt daarbij. Als overheids N.V. kan de haven dit soort
groei, en allianties met bedrijven en internationale havens veel
sneller, makkelijker en goedkoper realiseren.
Dat dit werkt, zien we bij de andere verzelfstandigde havens, maar
ook bij de luchthaven Schiphol, in 1958 nog een Dienst der
Gemeeente. De huidige samenwerking met het Parijse vliegveld
Charles de Gaulle levert kennis, business en kansen op.
Hoewel we als klein land en compacte stad op vele vlakken groot
zijn, hebben we verbindingen nodig om voorop te blijven.
Verbindingen binnen Nederland en verbindingen met het
buitenland. Verbindingen met bedrijven en verbindingen met
andere havens. Deze verbindingen kunnen we nu beter leggen en
benutten.
Als wethouder Economische Zaken heb ik het voorrecht om bij
handelsmissies betrokken te zijn. Steden als Mumbai en Shanghai
doen twee dingen beseffen. Allereerst, de afstanden. De twee
zeearmen van de haven van Shanghai liggen net zover uit elkaar
als Amsterdam en Rotterdam. We zullen moeten samenwerken en
ook buiten onze landsgrenzen moeten kijken en denken.
3

Daarnaast merken we dat internationale bedrijven, luchthavens en
zeehavens geïnteresseerd zijn in samenwerking met de
metropoolregio Amsterdam. We staan er goed op.
Om dit zo te houden is het zaak de Port of Holland samen met de
regio – waaronder met de regiogemeenten in het
Noordzeekanaalgebied –, met Rotterdam en met het rijk uit te
breiden en onze positie te versterken.
“Door het bier zitten we hier”, zei PvdA-raadslid Ger Jager ooit
tijdens een raadscommissievergadering. Een verwijzing naar het
moment dat Graaf Willem III van Holland besloot dat bier uit
Hamburg alleen in de door hem aangewezen tolplaatsen gelost
mocht worden. Vrij snel daarna kreeg Amsterdam in 1351 het
formele alleenrecht op deze drank. Het bleek de katalysator die de
handelsstad en haven deed opbloeien.
Vandaag zouden we kunnen zeggen: “Door het bier zijn we haven
nummer vier”. Het bier heeft plaatsgemaakt voor kolen, cacao en
benzine en tal van andere goederen.
Onze uitgangspositie is goed, maar we moeten blijven zoeken
naar nieuwe vormen en innovaties. Zodat we van de Port of
Holland een nog helderder rijzende ster maken en we minstens
nummer 4 van Europa blijven. En: 1 + 4 = 1. Daarom is het zo
mooi dat de verzelfstandiging gelukt is. Daarom feliciteer ik u allen.
En laten we straks, bij de borrel, vooral het bier niet laten staan.
4

Dames en heren,
Voordat ik het woord overdraag aan de minister wil ik graag de
Directie en de nieuwe Commissarissen bekendmaken.
Met grote trots en veel plezier stel ik ze aan u voor.
Per 1 april bestaat de Directie Havenbedrijf Amsterdam NV uit:
Dertje Meijer, Chief Executive Officer (CEO)
Koen Overtoom, Chief Operation Officer (COO)
Ed Nieuwenhuizen, Chief Financial Officer (CFO)
In de Raad van Commissarissen Havenbedrijf Amsterdam NV
hebben zitting:
Klaas Westdijk, Voorzitter
Ingrid Doerga
Willemijn Maas
René Smit
Dook van den Boer
Jeroen de Haas
Allen veel succes en wijsheid gewenst bij het voortstuwen van dit
prachtige bedrijf. Nogmaals: in het voortdurende besef dat de
haven niet zonder de stad kan en de stad niet zonder de haven.
Dank u wel.
5