Flexibele inzet van personeel in productiebedrijven - TNO

Flexibele inzet van personeel in productiebedrijven
26
sembleerd wordt. Dit betekent een grote druk op de productkwaliteit, flexibiliteit en
leverbetrouwbaarheid.
Kenmerkend voor de fabriek in Zwolle is dat de assemblage plaatsvindt op een lijn. De
eindlijn is opgesteld in een U-vorm en verdeeld in twee stukken. Het eerste gedeelte is
een hangconveyorsysteem, waarbij de frames van station naar station worden
geduwd door de medewerkers. Hier worden onder meer de motorsteunen, leidingen
en ventielen, de assen en motoren (inclusief koppeling en versnellingsbak) gemonteerd.
Het tweede gedeelte van de hoofdmontagelijn is een echte gedreven lijn (vloerconveyorsysteem).
Hier worden de grote delen van bovenaf gemonteerd, zoals de
radiateurgroep, cabine, wielen en brandstoftanks. Na verschillende testen en de eventuele
klantspecifieke aanpassingen kan de truck worden afgeleverd.
De voormontage en de framebouw staan in principe los van de lijn, maar ook hier is
het ritme van de lijn belangrijk. De productie is gekoppeld aan de lijn (bij frames zit
een buffer van één uur met de lijn en bij componenten afkomstig van de voormontage
een buffer van drie uur). Het denken in een stabiele one piece flow is hier stevig doorgedrongen.
Dit denken wordt nog versterkt door het organisatieontwikkelingsprogramma
(het Scania Productie Systeem) dat is geënt op de principes van Lean
Production: voorkomen van uitval en fouten (elimination of waste). Hierdoor komt veel
nadruk te liggen op standaardisering.
Flexibiliteitsbehoefte
De behoefte aan flexibiliteit
komt door de enorme variëteit
aan klantspecificaties die veel
groter is dan in de automobielfabricage
gewoon is. Elke truck
is verschillend van de vorige en
de volgende. Naast de productvariatie
heeft Scania ook te
maken met fluctuaties in het
volume van de vraag.
Flexibiliteitsvermogen
De flexibiliteit om mee te zuchten
met volumefluctuaties
wordt in eerste instantie bereikt door werktijdflexibilisering. Scania heeft hiervoor
een flexbank ontwikkeld. Op deze bank kunnen medewerkers maximaal 85 uur in de
plus en in de min staan. In het tweeploegenrooster van Scania zijn vrijdagavond en
zaterdagochtend aangewezen waarop collectief ‘geplust’ kan worden. De flexbank is
opgenomen in de arbeidscontracten en overeengekomen met de ondernemingsraad.
Er kan in principe alleen gebruik worden gemaakt van de flexbank als marktfluctuaties
daartoe aanleiding geven. Als er om technische of organisatorische redenen lan-