ZE WACHTEN OP U antoon hurkmans - Tilburg University
31.08.2013 • Views
Share Embed Flag

ZE WACHTEN OP U antoon hurkmans - Tilburg University

ZE WACHTEN OP U antoon hurkmans - Tilburg University

ZE WACHTEN OP U antoon hurkmans - Tilburg University

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
tilburguniversity.edu

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

Alumni mAgAzine vAn de universiteit vAn tilburg<br />

<strong>antoon</strong> <strong>hurkmans</strong><br />

DE DOCENTEN <strong>ZE</strong>IDEN:<br />

<strong>ZE</strong> <strong>WACHTEN</strong> <strong>OP</strong> U<br />

EFACT-<strong>OP</strong>RICHTERS EN DE<br />

SPEKZOLEN VAN EIJFFINGER<br />

02<br />

09<br />

VANAF 2010:<br />

DIGIBIEB ZONDER SPREEKVERBOD

FOtO: ANP / ROBERt VOS<br />

1 COVER<br />

Alumnus<br />

Antoon<br />

Hurkmans<br />

2 2-2009 |<br />

Antoon<br />

HurkmAns<br />

Zegening in Den Bosch van de deelnemers<br />

aan de scootertocht naar Kopenhagen<br />

4 TICKERTAPE<br />

Laatste nieuws alumni<br />

en universiteit<br />

7 INTERNATIO-<br />

NALE ALUMNI<br />

Adriana Sanchez,<br />

Columbia<br />

8 HOOFDVERHAAL<br />

Overnames zijn zo slecht<br />

nog niet<br />

13 COLUMN<br />

Modern society<br />

volgens Corien<br />

Prins<br />

14 UNTIL …WE MEET AGAIN<br />

Alumni Van den Broek en<br />

Jansen stonden aan de wieg<br />

van Efact

18 FEATURE<br />

Praten mag in<br />

hypermoderne UB<br />

Hein vAn OOrscHOt<br />

Intellectuele thuishaven<br />

Er zit ziel in onze instelling. We zijn meer dan een studiefabriek.<br />

Dat vertellen de alumni die ik spreek. Dat<br />

danken we, denk ik, mede aan onze grondlegger Martinus<br />

Cobbenhagen. Deze priester/econoom vond dat een<br />

student zich niet moet blindstaren op één wetenschappelijke<br />

discipline, zoals economie. Dit kon in zijn ogen<br />

leiden tot materialisme en overrationalisering. Daarom<br />

pleitte hij voor een combinatie van economie met ethiek<br />

en maatschappelijke oriëntatie, bijvoorbeeld via vakken<br />

als sociologie, psychologie en filosofie.<br />

Als je iemand niet hoeft te vertellen dat theorie weinig<br />

waard is zonder maatschappelijke oriëntatie, dan is dat<br />

bisschop Antoon Hurkmans. Deze alumnus herinnert<br />

zich in een interview in dit magazine dat zijn hoogleraar<br />

Smits zei: “Je weet veel van wat er in boeken staat<br />

geschreven, maar je moet nu uit het boek van het leven<br />

leren denken.” Hij heeft die les ter harte genomen.<br />

Omdat we geen studiefabriek zijn, zijn studenten geen<br />

klanten die na levering uit het bestand worden geschrapt.<br />

Zij horen voor de rest van hun leven tot een<br />

academische gemeenschap. En als zij zijn afgestudeerd,<br />

kunnen ze als alumni altijd terugkeren naar hun intellectuele<br />

thuishaven. Dat kan zijn om up to date te blijven<br />

op hun vakgebied, samen met de universiteit onderzoek<br />

op te zetten of om aan het onderwijs mee te werken. Ook<br />

zijn ze van harte welkom deel te nemen aan bijeenkomsten<br />

op de universiteit en bijvoorbeeld mee te debatteren<br />

over de “meaning of life”, zoals 600 studenten onlangs op<br />

de Dies Natalis deden in de Nexus-masterclass van Professor<br />

Anthony Kronman.<br />

Verder verwelkomen we natuurlijk graag alumni die<br />

zoeken naar jong talent. Eén ding is dan zeker: ook onze<br />

huidige studenten worden – met vakken filosofie en (binnenkort)<br />

Europese geschiedenis en cultuur – opgeleid in<br />

de geest van Cobbenhagen.<br />

Ik wens u Zalig Kerstfeest en een gelukkig 2010.<br />

Hein van Oorschot,<br />

Voorzitter College van Bestuur<br />

21 COLUMN<br />

Jan Renkema<br />

‘aan het woord’<br />

25<br />

TIJDGENOTEN<br />

Zelfde generatie,<br />

verschillende<br />

carrières<br />

27 ALUMNI NIEUWS<br />

Actualiteiten voor alumni,<br />

van verenigingen en Uvt<br />

COLOFON<br />

Until is een periodieke uitgave van de<br />

Universiteit van tilburg en de Stichting<br />

Professor Cobbenhagen. Dit magazine beoogt<br />

de banden met alumni te versterken. Gehele of<br />

gedeeltelijke overname van artikelen is alleen<br />

toegestaan na schriftelijke toestemming van<br />

de hoofdredacteur.<br />

uitgever<br />

Communicatie en Marketing,<br />

Universiteit van tilburg<br />

hoofdredactie<br />

Walther Verhoeven<br />

bladmanagement<br />

tonke van de Ven<br />

redactieraad<br />

Jan Boelhouwer, Hein Coppes, Clemens<br />

van Diek, Dennis van Ham, Anne-Marie<br />

Hartog, Ewoud Jansen, Merlijn Jansen, Roel<br />

Lauwerier, Annemeike tan, Dieuwke van<br />

turenhout<br />

bladformule, redactie-coördinatie en<br />

eindredactie<br />

Joost Bijlsma (Magma Publicaties)<br />

art direction en vormgeving<br />

Patrick Hoogenberg (Curve bno)<br />

auteurs<br />

tineke Bennema, Joost Bijlsma, Philip Dröge,<br />

Joost Peters, Corien Prins, Jan Renkema,<br />

José van der Waerden, Rutger Vahl, Ewoud<br />

Jansen, Anne-Marie Hartog, Peter Hamers<br />

fotografen<br />

Nicholas Roznovsky, ton Muurmans,<br />

Archief Uvt, Michel Campfens,<br />

Erik Verburgt, ton toemen<br />

druk<br />

Koninklijke BDU,<br />

Grafisch bedrijf<br />

redactieadres<br />

Postbus 90153<br />

5000 le tilburg<br />

30 U VROEG?<br />

Wetenschapsrubriek<br />

until inhoud ■<br />

meer informatie over alumniactiviteiten<br />

www.uvt.nl/alumni<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

32 BACKCOVER<br />

Understanding<br />

Society: vuurwapengevaar<br />

| 2-2009<br />

3

uvt uvt in het nieuws: "slimme partner is beter voor loopbaan"☒"haagse u<br />

tilburg begint als eerste met rechtsbiologie: moraal z<br />

Dennis Havermans<br />

...leerde AfghAnen<br />

brillen importeren<br />

4 2-2009 |<br />

Vorig jaar vertrok organisatiewetenschapper<br />

Dennis Havermans (30) voor<br />

vier maanden naar de Afghaanse provincie<br />

Uruzgan. Zijn doel: een bijdrage<br />

leveren aan de wederopbouw van het<br />

gebied door de lokale bevolking de fijne<br />

kneepjes van het ondernemerschap bij<br />

te brengen. In 2010 keert hij er terug.<br />

Havermans: “Na mijn afstuderen in <strong>Tilburg</strong>,<br />

in 2004, maakte ik snel carrière: ik<br />

kwam terecht bij een gerenommeerd adviesbureau<br />

als consultant. Tegelijkertijd<br />

was ik gefascineerd door het werk van<br />

onze krijgsmacht in Afghanistan. Hoe zou<br />

ik, met mijn civiele kennis, een bijdrage<br />

kunnen leveren aan de militaire organisatie<br />

daar? Reden om mij als reservist bij<br />

Defensie aan te melden. Na een verkort<br />

opleidingstraject aan de Koninklijke<br />

Militaire Academie werd ik vorig jaar uitgezonden<br />

naar het gebied, als functioneel<br />

specialist binnen het provinciaal reconstructieteam.<br />

Uruzgan is een van de armste<br />

gebieden ter wereld, decennialang<br />

verscheurd door conflicten, de behoefte<br />

aan allerhande producten – en dus aan<br />

ondernemerschap – is groot. Neem iets<br />

eenvoudigs als brillen: die worden in het<br />

Westen voor 1 dollar geproduceerd. Wij<br />

hebben ondernemers laten zien hoe je die<br />

brillen goedkoop kunt importeren én hoe<br />

je ze vervolgens succesvol aan de man<br />

brengt. Nog een voorbeeld: er worden<br />

zo’n honderd scholen gebouwd in het gebied.<br />

Jonge, door Australische militairen<br />

opgeleide timmermannen, produceren nu<br />

schoolbankjes die door lokale ondernemers<br />

worden verkocht. Op die manier<br />

snijdt het mes dus aan twee kanten. Deze<br />

ervaring heeft mij wel veranderd: je ziet<br />

mensen die, ondanks alle ellende, iets<br />

willen maken van de wereld. In maart ga ik<br />

dan ook terug, voor zestien maanden dit<br />

keer. Ik word dan verantwoordelijk voor<br />

de opbouw in één van de vier regio’s in<br />

Uruzgan. Fantastisch om met mijn kennis<br />

iets te kunnen doen dat maatschappelijk<br />

zo’n grote betekenis heeft.”<br />

UvT een waar ‘crisiscenTrUm’<br />

Crisis? Niet bij de <strong>Tilburg</strong>se<br />

economiefaculteit: die zag de mediaverzoeken<br />

het afgelopen jaar<br />

flink toenemen als gevolg van<br />

alle globale geldsores. Zo waren<br />

<strong>Tilburg</strong>se hoogleraren als Sylvester<br />

Eijffinger, Lans Bovenberg,<br />

Harald Benink en Harrie Verbon<br />

niet van het scherm of uit de<br />

krantenkolommen weg te slaan.<br />

Ook hoogleraar economische<br />

psychologie Fred van Raaij schoof<br />

regelmatig aan om de psychologische<br />

effecten van de crisis te duiden.<br />

Naast de crisis legden ook de<br />

verhoging van de AOW-leeftijd,<br />

de discussie over de bonusstructuur<br />

bij banken en de ondergang<br />

van de DSB Bank de <strong>Tilburg</strong>se<br />

economen geen windeieren.<br />

Ook bij andere faculteiten klopte<br />

de pers graag aan. Onderwerpen<br />

als de bestuurlijke crisis<br />

in <strong>Tilburg</strong> (bestuurskundige<br />

Marcel Boogers), het proces tegen<br />

Radovan Karadzic (jurist Willem<br />

van Genugten) en onze diepste<br />

geheimen (psycholoog Andreas<br />

Wismeijer) lieten de telefoons<br />

op de campus met regelmaat<br />

rinkelen.<br />

Rob Riemen, directeur van het<br />

aan de UvT gevestigde Nexus<br />

Instituut, leverde een van de<br />

smeuïgste quotes door politicus<br />

Geert Wilders een fascist te<br />

noemen (NRC Handelsblad, 29<br />

september): “Het is flauwekul dat<br />

je Wilders geen fascist zou mogen<br />

noemen zolang hij ons niet de<br />

schetsen toont van de concentratiekampen<br />

die hij voor moslims<br />

op het oog heeft. […]Hij weet alles<br />

te herleiden tot één zondebok, de<br />

islam. En die zondebok moet ook<br />

het land uit, en Europa uit. Ook<br />

dat hebben we eerder meegemaakt.”<br />

Boeken<br />

Opstand 1969 / COmebaCk tilburg<br />

Parijs beleefde in mei 1968 de<br />

gewelddadigste dagen sinds de<br />

Tweede Wereldoorlog: de Meirevolutie.<br />

Daarna raakte ook<br />

Nederland in beroering. Het<br />

studentenprotest bereikte een<br />

hoogtepunt in de bezetting van<br />

de Katholieke Hogeschool <strong>Tilburg</strong><br />

in 1969. In de roman Karl Marx<br />

Universiteit, roman over een revolutie<br />

beschrijft Tymen Trolsky (pseudoniem<br />

van schrijver en dichter<br />

Jasper Mikkers) de botsing tussen<br />

de studentenbeweging en de<br />

gevestigde macht. Dit doet hij<br />

in een liefdesroman die in de<br />

roerige tijd van de studentenprotesten<br />

speelt.<br />

In hun boek Comeback Cities vertellen<br />

de <strong>Tilburg</strong>se vrijetijdwetenschappers<br />

Nienke van Boom en<br />

Hans Mommaas hoe <strong>Tilburg</strong> een

until tiCkertape ■<br />

vt sociëteit geopend"☒"uvt hoogleraar geeft antwoord op vragen over gehei<br />

it in onze genen, rector eijlander: einde aan de zesjescult<br />

monumentaal HoofDgeBouw<br />

Het Cobbenhagengebouw heeft de<br />

status van gemeentelijk monument<br />

verworven. Een gemeentelijke commissie<br />

acht het van grote cultuur- en<br />

architectuurhistorische waarde. Het<br />

in 1962 geopende hoofdgebouw is ontworpen<br />

door de Brabantse architect Jos<br />

Bedaux (1910-1989). Hij liet zich daarbij<br />

comeback heeft gemaakt. De stad<br />

die in 2009 zijn 200ste verjaardag<br />

vierde, dreigde met het verdwijnen<br />

van de textielindustrie zijn<br />

economische basis kwijt te raken.<br />

Toch wist <strong>Tilburg</strong> zich succesvol<br />

te herpositioneren als moderne<br />

industriestad. En vanaf de jaren<br />

tachtig/negentig kwam daar nog<br />

een nieuwe ontwikkelingslijn<br />

bij: de inzet van kunst en cultuur<br />

als motor van de economie. Anno<br />

2009 is het twee eeuwen oude<br />

<strong>Tilburg</strong> aantrekkelijker dan ooit<br />

voor ondernemers, kenniswerkers<br />

en andere creatieve mensen.<br />

inspireren door de wereldberoemde<br />

Franse architect Le Corbusier. Met de<br />

lange kloosterachtige gangen verwijst<br />

Bedaux naar de katholieke fundamenten<br />

van de universiteit. Hetzelfde geldt<br />

voor de rechthoekige binnenplaatsen<br />

die volgens de gemeentelijke commissie<br />

‘elk een afzonderlijke sfeer van<br />

intimiteit dragen’. Verder prijst de<br />

monumentencommissie het gebruik<br />

van bouwmaterialen als muschelkalk<br />

en staal. In 2010 wordt uitgebreid stilgestaan<br />

bij het werk van Jos Bedaux,<br />

omdat het in dat jaar 100 jaar geleden<br />

is dat de architect werd geboren.<br />

BAs vAn der schot<br />

| 2-2009<br />

FOTO: JAN veRsNel<br />

5

minister KlinK"☒"uvt hoogleraar geeft antwoord op vragen over geheimen"<br />

alkenende: deze universiteit was en is niet weg te<br />

De kersverse alumnus Rogier Havelaar (25) was van 2005<br />

tot 2008 voorzitter van PerspectieF, de jongerenorganisatie<br />

van de ChristenUnie. Nu ondersteunt hij de eerste<br />

Kamerfractie van de ChristenUnie – naast zijn master<br />

Christian studies of science and society aan de vU in<br />

Amsterdam.<br />

Hoe kwam je bij PerspectieF terecht?<br />

“De politieke ambitie zat er vroeg in: al op de middelbare<br />

school schreef ik politieke blogs voor mijn klasgenoten,<br />

en toen ik aan de UvT Organisatiewetenschappen ging<br />

studeren werd ik lid van PerspectieF. Toen ik tijdens mijn<br />

studie de voorzittersvacature voorbij zag komen, leek mij<br />

dat een uitgelezen mogelijkheid politieke ervaring op te<br />

doen. Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2006 stond ik<br />

zelfs op de kieslijst (plaats 10, red.) van de ChristenUnie.<br />

Te gek om betrokken te zijn bij zo’n grote campagne!”<br />

Wat heb je zoal bereikt?<br />

“Het meest opvallende was een conflict met de website<br />

Geenstijl. Naar aanleiding van een column van mij plaatste<br />

de website beledigingen aan mijn adres, en ontstond er<br />

een heftige discussie over de grove en ongenuanceerde<br />

omgangsvormen op internet. Uiteindelijk is de affaire in<br />

de kiem gesmoord, maar ik denk dat wij daar een goed<br />

punt hebben gemaakt.”<br />

En nu nog betrokken bij de Eerste Kamerfractie van de<br />

ChristenUnie?<br />

“Ik wilde het wat rustiger aandoen, maar toen ik begin<br />

2009 de kans kreeg om inhoudelijk mee te denken over<br />

maatschappelijke vraagstukken kon ik dat uiteraard niet<br />

laten schieten. Momenteel richten we ons onder meer<br />

op duurzaamheid in het midden- en kleinbedrijf. Hoe kun<br />

je, mede met het oog op de vergrijzing, het ondernemerschap<br />

stimuleren in deze crisistijd? volgens ons ligt de<br />

oplossing in een sterke driehoek van goed onderwijs,<br />

werken, en het léren ondernemen. Aan de overheid de<br />

taak om een klimaat te scheppen waarin jonge ondernemers<br />

met innovatieve ideeën alle ruimte krijgen.”<br />

6 2-2009 |<br />

FOTO: FOTOGRAFIeBUReAU PHOTO40<br />

De elektrische auto is tegenwoordig hét symbool van duurzaamheid.<br />

En Ruud Lubbers is met een elektrische VW Golf een pionier op<br />

dit gebied. Geen wonder dat de voormalig minister-president in het<br />

najaar het eerste oplaadpunt voor elektrische auto’s in gebruik nam.<br />

Hij deed dit op de campus van de Universiteit van <strong>Tilburg</strong>. Dit was het<br />

startsein voor de plaatsing van tienduizend van deze oplaadpunten in<br />

Nederland. De laadpalen zijn een initiatief van de stichting E-laad.nl.<br />

‘ duurzaamheid staven met<br />

harde Cijfers’<br />

Duurzaamheid: het is een van de<br />

thema’s waarmee de universiteit<br />

zich de komende jaren wil profileren.<br />

Een nieuw onderzoekscentrum<br />

richt zich sinds dit najaar<br />

exclusief op dit thema: Het <strong>Tilburg</strong><br />

Sustainability Center (TSC).<br />

Het onderzoekcentrum gaat<br />

zich vanuit een multidisciplinaire<br />

insteek bezighouden met<br />

duurzaamheid, licht managing<br />

director Hilde Baert toe. “Over hot<br />

topics als Corporate Social Responsibility,<br />

duurzame ontwikkeling,<br />

duurzaam beleggen en microkredieten<br />

kunnen we denk ik<br />

interessante dingen zeggen: juist<br />

doordat we werken vanuit een<br />

multidisciplinaire invalshoek, op<br />

het snijvlak van economie, ethiek<br />

en recht. En door de samenwerking<br />

met CentERdata kunnen<br />

we onze bevindingen ook staven<br />

met harde cijfers. Een duidelijke<br />

toegevoegde waarde ten opzichte<br />

van bestaande onderzoeksinstellingen<br />

op dit gebied.”<br />

Pioniers van het instituut zijn<br />

de hoogleraren economie Reyer<br />

Gerlagh, Aart de Zeeuw, Johan<br />

Graafland, Sjak Smulders, Kees<br />

Koedijk en Jeroen Derwall; vanuit<br />

de overige faculteiten zijn dat<br />

Jonathan Verschuuren (Rechtsgeleerdheid),<br />

Kees Bastmeijer<br />

(Rechtsgeleerdheid), Nigel Roome<br />

(TiasNimbas) en Tobias Goessling<br />

(Sociale Wetenschappen). In<br />

2010 vindt een grote internationale<br />

inauguration conference plaats. Meer<br />

weten? Neem dan contact op met<br />

managing director Hilde Baert<br />

of met Aart de Zeeuw, scientific<br />

director van TSC.<br />

{<br />

‘Free trade has led to unprecedented<br />

}<br />

growth and due to free trade half a<br />

billion people have crossed the poverty line.’<br />

jagdish bhagwati, professor of economics, Columbia<br />

university tijdens Reinventing the World, conferentie asset.<br />

FOTO: ANP/eD OUDeNAARDeN

Hoe kwam je in ons land terecht?<br />

“In Colombia is het gebruikelijk dat<br />

je na je bachelor gaat werken en pas<br />

na een jaar of twee een master doet.<br />

Ik werkte bij de nationale vliegmaatschappij<br />

toen ik besloot me te oriënteren<br />

op het buitenland. In de VS was ik<br />

al eens geweest, in Europa nog nooit.<br />

Veel Colombianen kiezen voor Spanje<br />

vanwege de taal en andere vertrouwde<br />

dingen. Ik wilde dat juist niet. Over<br />

Nederland hoorde ik dat daar het academisch<br />

niveau hoog is én dat ze Engelstalig<br />

georiënteerd zijn. Ik heb veel<br />

informatie gekregen van de Nederlandse<br />

ambassade. Verder ben ik in Bogotá<br />

naar een informatiebeurs geweest.<br />

Daar was ook de UvT aanwezig.”<br />

Met wie heb je tijdens je studietijd opgetrokken?<br />

“Af en toe met andere Colombianen,<br />

maar vooral met Europese studenten.<br />

Uit Frankrijk, Italië, Tsjechië, Polen,<br />

Hongarije en Spanje. De Nederlandse<br />

studenten waren heel aardig en behulpzaam,<br />

maar je wordt niet snel vrienden<br />

met ze. Doordat zij al een tijd studeren,<br />

hebben ze hun eigen vriendenclub. Als<br />

buitenlander word je meer als een voorbijganger<br />

gezien. Ik heb later via via wel<br />

Ik heb<br />

geleerd<br />

alleen<br />

te zIjn<br />

Nederlandse vrienden buiten de universiteit<br />

gekregen. We hadden dezelfde<br />

interesses, vooral muziek en natuur.<br />

Met hen heb ik nog steeds contact.”<br />

Wat is je in Nederland opgevallen?<br />

“Zoveel! De huizen, de straten, het<br />

fietsen. Bogotá is heel groot, alles ligt<br />

ver van elkaar. Nu kon ik op de fiets<br />

overal naar toe. En het is in Nederland<br />

zo goed georganiseerd. Als ik de straat<br />

overstak, stopten de auto’s gewoon. In<br />

Colombia rijden ze net zo gemakkelijk<br />

door. Aan de andere kant worden al die<br />

regels soms té strikt uitgevoerd. Sluitingstijd<br />

is sluitingstijd, dan moet je<br />

weg. Opvallend vond ik ook dat de over-<br />

until alumni internationaal ■<br />

Het aantal buitenlandse alumni groeit. Hoe<br />

kijken ze terug op hun tijd in <strong>Tilburg</strong>? Deze keer:<br />

Adriana Sanchez (29) uit Colombia. Na haar<br />

economiestudie in Bogotá volgde ze in 2006 en<br />

2007 met succes aan de UvT de masteropleiding<br />

Financial Management. Ze werkt nu als financieel<br />

analist bij mijnbedrijf Cerrejon, de grootste<br />

private onderneming van Colombia.<br />

heid ervoor zorgt dat onderwijs en gezondheidszorg<br />

goed en goedkoop zijn.<br />

Heel anders dan in Colombia. En het<br />

is mooi dat veel mensen open minded<br />

zijn en echt geïnteresseerd in nieuwe<br />

culturen. Andere Europeanen zijn vaak<br />

vooral vol van hun eigen land.”<br />

Wat heb je in <strong>Tilburg</strong> geleerd?<br />

“Ik heb er geleerd alleen te zijn. Ook al<br />

heb je vrienden, uiteindelijk moet je het<br />

zelf doen. En ik weet nu dat ik dat kan.<br />

<strong>Tilburg</strong> is daarom nuttig geweest voor<br />

de rest van mijn leven. Ik raad iedereen<br />

aan om zichzelf op deze manier uit te<br />

dagen. Je leert jezelf zo goed kennen.”<br />

Welk advies zou je de UvT willen geven?<br />

“Maak het klimaat op de universiteit<br />

nóg internationaler. Het Engels spreken<br />

is al geweldig, maar het gaat ook om<br />

andere zaken. Als buitenlanders maakten<br />

we er wel eens grapjes over dat ze in<br />

Nederland niet fatsoenlijk lunchen. Met<br />

brood en melk! In Colombia is de lunch<br />

een uitgebreide maaltijd waar je de tijd<br />

voor neemt. Meer inspelen op eetgewoonten<br />

van buitenlanders, ook door<br />

ruimere openingstijden van de kantine,<br />

zou echt een verbetering zijn.”■<br />

| 2-2009<br />

7

overnames<br />

zijn zo slecht<br />

nog niet<br />

8 2-2009 |

until hoofdverhaal ■<br />

de strijd rond aBn amro heeft veel mensen bevestigd in de gedachte dat de<br />

meeste overnames en fusies mislukken. de tilburgse promovendus Mario<br />

Schijven beweert het tegendeel. en volgens professor Jaap Paauwe moet je<br />

bij overnames veel tijd steken in het bouwen aan een nieuwe cultuur. alumnus<br />

roel Zeevat, directeur van het bedrijf Plasticum Group, logeerde daarom in<br />

een hotel naast een overgenomen engelse fabriek. tekst: RutgeR Vahl<br />

foto: BRam Budel / hollandse hoogte<br />

| 2-2009 9<br />

→

10 2-2009 |<br />

je werkt bij een bank. Niet zomaar een<br />

bank, maar dé Bank. Op andere banken<br />

in Nederland kijk je neer. En helemaal<br />

op dat tweezitsbankje uit Utrecht. Waar<br />

de top Vlaams praat. Dan ontbrandt er<br />

een strijd rond jouw bank. Er is een gedroomde<br />

overname kandidaat. De deal lijkt rond. Tot het<br />

bankje uit Utrecht zich meldt. Met een hoog bod.<br />

Zo belachelijk hoog, dat aandeelhouders van Dé<br />

Bank onmo gelijk nee kunnen zeggen. De bankiers<br />

uit de Domstad zijn ineens je collega’s en erger nog,<br />

vertellen wat jij moet doen. Het moet niet gekker<br />

worden. Maar dat wordt het wel. Want de overname<br />

loopt uit op een fiasco. Het bankje uit Utrecht heeft<br />

zich ernstig vertild en stort in. De rollen worden<br />

omgedraaid. Jouw bank slokt nu de restanten uit<br />

Utrecht op. Grote vis eet kleine vis, denk je tevreden,<br />

overnemen zoals overnemen bedoeld is. Maar<br />

ergens knaagt het gevoel dat hier niet één maar<br />

twee banken verloren hebben. Twee slachtoffers.<br />

Van blinde trots. Precies zoals Jeroen Smit het beschrijft<br />

in zijn bestseller De Prooi.<br />

→ SucceSvol<br />

Uit De Prooi blijkt dat de strijd om ABN Amro allang<br />

niet meer ging om synergie, schaalgrootte en<br />

Promovendus Mario Schijven:<br />

‘Sommige bedrijven zien overnames<br />

als puzzelstukjes. Pas na een paar jaar<br />

worden die stukjes op hun plek gelegd.<br />

Dan, als complete puzzel, gaan alle<br />

synergie voordelen werken en blijkt<br />

er een grand design achter de<br />

overnames te zitten.’<br />

andere voordelen die aan een overname kunnen<br />

zitten. Hier speelden andere, duistere motieven:<br />

geldingsdrang, jaloezie en opgeblazen ego’s. Maar<br />

what else is new? Gaat het bij het gros van de fusies<br />

en overnames niet om het prestige? Is het doel niet<br />

meestal vooral de portemonnee van het management<br />

te spekken? Dat is wel het gangbare beeld. De<br />

Utrechtse hoogleraar Hans Schenk, een autoriteit<br />

op dit gebied, zegt dat slechts 15 procent van de fusies<br />

en overnames een succes is. 85 Procent mislukt:<br />

de beurskoers gaat niet omhoog, klanten zijn niet<br />

meer tevreden dan voor de overname en werknemers<br />

ook niet gelukkiger. Wel is er een hoop kapitaal<br />

vernietigd. Zo berekende Schenk dat tijdens de<br />

overnamegolf in de jaren 1995-2000 in Europa 5.000<br />

miljard dollar in rook opging.<br />

Maar in zijn prijswinnende (dissertatieprijs 2008-<br />

2009 UvT) proefschrift komt de <strong>Tilburg</strong>se promovendus<br />

Mario Schijven (29) tot een veel positiever<br />

oordeel. Schijven keek naar de fusies en overnames<br />

van 25 grote Nederlandse en 52 Amerikaanse softwarebedrijven<br />

over een lange reeks van jaren. “Als<br />

je naar de lange termijn kijkt, zie je dat veel van<br />

deze ondernemingen winstgevender zijn geworden<br />

door fusies en overnames”, zegt Schijven vanuit de<br />

Verenigde Staten, waar hij sinds 2007 ‘Assistant<br />

Professor of Management’ is aan de Texas A&M <strong>University</strong>.<br />

Schijven verwijt bedrijfseconomen, onder<br />

wie Hans Schenk, te veel naar de korte termijn te<br />

kijken. “Dan blijkt na een of twee jaar de beurskoers<br />

gedaald en wordt de conclusie getrokken dat de fusie<br />

of overname geen succes is. Maar de beurs koers<br />

vind ik geen goede graadmeter. Aandeelhouders<br />

zijn niet alwetend. Ze snappen vaak niet welke langetermijndoelen<br />

het management nastreeft.”<br />

→ Kralen rijgen<br />

De denkfout die volgens de promovendus wordt gemaakt,<br />

is dat economen en analisten elke fusie en<br />

overname afzonderlijk beoordelen. Schijven toont<br />

aan dat bedrijven vaak een hele reeks van acquisities<br />

doen die met elkaar in verband staan. “Het is<br />

kralen rijgen. Sommige bedrijven zien overnames<br />

als puzzelstukjes. Pas na een paar jaar worden die<br />

stukjes op hun plek gelegd. Dan, als complete puzzel,<br />

gaan alle synergie voordelen werken en blijkt er<br />

een grand design achter de overnames te zitten. Het<br />

Amerikaanse Cisco Systems is een voorbeeld van<br />

deze strategie.” Een andere reden om bij onderzoek<br />

naar het succes van overnames naar de lange<br />

termijn te kijken, is dat veel bedrijven leren van<br />

‘mislukte’ overnames. “Het management herstructureert<br />

de boel waardoor overgenomen bedrijfsonderdelen<br />

beter geïntegreerd worden en de onderneming<br />

meer winst gaat maken.”<br />

Natuurlijk kwam Schijven in zijn onderzoek ook<br />

bedrijven tegen die door mislukte overnames in<br />

grote problemen raakten. Dan bleek achteraf de<br />

overnamesom veel te hoog, zoals bij de (niet door<br />

Schijven onderzochte) overname van ABN Amro.<br />

Of leed het management na een aantal overnames<br />

aan zelfoverschatting of gemakzucht. En vertilde<br />

het zich bijvoorbeeld aan een bedrijfscultuur, die bij<br />

het ene bedrijf veel taaier is dan bij het andere. Elke<br />

overname is weer anders.<br />

→ identiteit<br />

Omdat de bedrijfscultuur zo ongrijpbaar en onmeetbaar<br />

is, besteedt het management er bij het<br />

plannen van een overname maar liever niet te<br />

veel aandacht aan. En dat is volgens Jaap Paauwe,<br />

hoogleraar Organisatie en Personeel in <strong>Tilburg</strong>,

onverstandig. Want waar je werkt, is wie je bent.<br />

“De identiteit van mensen wordt voor een belangrijk<br />

deel bepaald door de identiteit van de organisatie<br />

waar ze werken”, licht Paauwe toe. “Werk geeft<br />

betekenis aan je leven. Mensen met een full time<br />

baan denken vaak helemaal volgens de normen en<br />

waarden van hun organisatie. Bij parttimers is dat<br />

minder.”<br />

Dat een fusie of overname voor de meeste werknemers<br />

zeer bedreigend is, komt omdat niets minder<br />

dan hun eigen identiteit op losse schroeven wordt<br />

gezet. Ineens zijn ze onderdeel van een andere<br />

organisatie, hebben ze andere managers, gelden er<br />

andere normen en waarden. Veel werknemers ervaren<br />

dat als een breuk, die verwerkt moet worden.<br />

Bovendien wil het management zijn beloftes inlossen<br />

waardoor medewerkers extra moeten presteren.<br />

Werknemers hebben het gevoel dat ze zichzelf<br />

moeten waarmaken in de nieuwe organisatie. Dat<br />

geeft stress.<br />

Het laten samenvloeien van verschillende bedrijfsculturen<br />

is niet eenvoudig. Voor hij bij de universiteit<br />

kwam, werkte Paauwe bij installatiebedrijf<br />

GTI, een organisatie die uit tal van fusies was<br />

ontstaan. “Aan iemands loophouding kon je vaak<br />

nog zien van welke bloedgroep hij of zij was. Moet<br />

je nagaan: soms waren die bedrijfsonderdelen al<br />

tien of twintig jaar daarvoor opgegaan in GTI. Het<br />

kostte heel veel tijd en moeite een nieuwe, gezamenlijke<br />

bedrijfscultuur te smeden.”<br />

→ SucceS vieren<br />

Volgens de hoogleraar Organisatie en Personeel is<br />

het probleem bij veel fusies en overnames dat niet<br />

duidelijk wordt wat het doel is. Wat beoogt het management<br />

met de acquisitie? Paauwe verwijst naar<br />

het samengaan van ziekenhuizen en scholen tot afstandelijke<br />

molochen, waar medewerkers zich vervreemd<br />

en anoniem voelen. Maar ook woningcorporaties<br />

en energiebedrijven propageren het ‘groot,<br />

groter, grootst’ zonder dat medewerkers en klanten<br />

begrijpen waar de winst zit. “In de zorg leveren<br />

grote fusie-instellingen vaak geen betere kwaliteit,<br />

worden niet minder kosten gemaakt en zijn ook<br />

patiënten niet beter af. Het effect op de werkverhoudingen<br />

in zo’n gefuseerde zorginstelling is hierdoor<br />

vaak desastreus. Medewerkers raken ontmoedigd”,<br />

zegt Paauwe. Hij noemt thuiszorginstelling<br />

Meavita als afschrikwekkend voorbeeld. Door<br />

fusies groeide dit concern in korte tijd naar 100.000<br />

cliënten en 20.000 medewerkers. Na anderhalf jaar<br />

bleek al het eigen vermogen verdampt en maakte<br />

Meavita wekelijks een miljoen euro verlies. Terwijl<br />

de afzonderlijke zorginstellingen voor de overname<br />

nog kerngezond waren.<br />

Om bedrijven en culturen goed te integreren zijn<br />

verschillende ingrediënten nodig, stelt Paauwe. Het<br />

eerste is een voortdurende communicatie, waardoor<br />

medewerkers en klanten weten waar ze aan toe<br />

zijn. Ten tweede moeten er motieven zijn die duidelijk<br />

maken waarom de fusie of overname noodzakelijk<br />

is. En het derde ingrediënt is: resultaten. “Als<br />

je in een zorginstelling betere apparatuur krijgt na<br />

een overname, of als de onderhoudsmonteurs van<br />

een gefuseerde woningcorporatie in nieuwe auto’s<br />

gaan rijden, dan hoor je niemand klagen. Wil je<br />

een fusie of overname laten slagen, zorg dan voor<br />

een paar snelle succesjes. En vier dat succes.”<br />

→ Sluiting<br />

Over het belang van keiharde resultaten na een<br />

overname kan Roel Zeevat meepraten. Hij studeerde<br />

begin jaren negentig economie in <strong>Tilburg</strong><br />

until hoofdverhaal ■<br />

Hoogleraar Organisatie en Personeel Jaap Paauwe:<br />

‘De identiteit van mensen wordt voor een<br />

belangrijk deel bepaald door de identiteit<br />

van de organisatie waar ze werken.<br />

Mensen met een full time baan denken<br />

vaak helemaal volgens de normen en<br />

waarden van hun organisatie.<br />

Bij parttimers is dat minder.’<br />

| 2-2009 11<br />

→

Ondernemer en alumnus Roel Zeevat:<br />

‘Ik beschouw fusies en overnames<br />

als slechts één onderdeel van mijn<br />

werk. Wel een leuk onderdeel. Het is<br />

mooi om een plan te bedenken, te<br />

onderhandelen, iets te kopen en daar<br />

vervolgens een succes van te<br />

maken.’<br />

12 2-2009 |<br />

en begon zijn carrière als finance manager bij<br />

Axxicon, een fabrikant van matrijzen en kunststof<br />

componenten. In 2000 werd Axxicon overgenomen<br />

door het Zwitserse Mikron. “De beslissing om ons<br />

over te nemen was in Zwitserland duidelijk op het<br />

allerhoogste niveau genomen”, blikt Zeevat terug.<br />

“Maar de voordelen van een overname liggen vooral<br />

op de werkvloer, op operationeel niveau. Als je door<br />

een overname meer schaalgrootte krijgt, kun je<br />

tegen lagere prijzen inkopen en betere voorwaarden<br />

bedingen. Maar dat gaat niet vanzelf. Daar moet<br />

je goede mensen op zetten. Mikron deed dat niet,<br />

waardoor de overname in mijn ogen mislukte.”<br />

In 2006 stapte Zeevat over naar het <strong>Tilburg</strong>se bedrijf<br />

Plasticum, dat plastic doppen produceert voor de<br />

personal care- en voedingsindustrie (onder meer<br />

de doppen van de ‘topdown bottles’ van Remia).<br />

Plasticum was onderdeel van Koninklijke Ten Cate,<br />

maar dat bedrijf wilde ervan af. Samen met anderen<br />

kocht Zeevat de aandelen Plasticum en werd hij<br />

aaNtal deals per sector iN 2008<br />

aantal waarDe<br />

(in mlD)<br />

gemiDDelDe waarDe<br />

(in mln)<br />

2004 455 66 145,05<br />

2005 586 77 131,40<br />

2006 732 126 172,13<br />

2007 781 239 306,02<br />

2008 545 97 177,98<br />

2009* 184 26 141,30<br />

* t/m 2e kwartaal Bron: www.overfusies.nl<br />

NederlaNdse fusies eN overNames (>5 mlN)<br />

Dienstverlening 89<br />

inDustrie 89<br />

Consumenten/voeDsel 64<br />

teChnologie 57<br />

DetailhanDel 50<br />

FinanCiën/verzekeringen 47<br />

meDia 31<br />

transport/logistiek 30<br />

vrije tijD 21<br />

FarmaCie/bioteCh/meDisCh 20<br />

energie/mijnbouw 19<br />

bouw 17<br />

teleCommuniCatie 7<br />

Bron: www.overfusies.nl<br />

mede-eigenaar. Sinds oktober 2008 is hij de hoogste<br />

man in het bedrijf. Eén van zijn eerste daden was<br />

het overnemen van een fabriek van een concurrent<br />

in Engeland. “Dat ging niet gemakkelijk”, vertelt<br />

hij. “De medewerkers stonden aanvankelijk zeer<br />

wantrouwend tegenover Plasticum. Ze wisten dat<br />

hun fabriek al jaren rode cijfers schreef en waren<br />

bang dat ik de tent zou sluiten.”<br />

Zeevat beloofde het personeel eerst grondig onderzoek<br />

te doen. Hij nam zijn intrek in een hotel vlak<br />

bij de fabriek, analyseerde de cijfers, praatte met<br />

het management en deelde zijn bevindingen openlijk<br />

met de werknemers. “Na een paar weken zag ik<br />

dat de fabriek levensvatbaar zou zijn, tot grote opluchting<br />

van het personeel. De keerzijde was dat ik<br />

een andere zeer verliesgevende fabriek in de UK, die<br />

we al hadden, moest sluiten. Dat was een moeilijke<br />

beslissing, erg pijnlijk voor de mensen die hun baan<br />

verloren. Maar voor Plasticum was dit het beste,<br />

want we werden er een stuk gezonder door.”<br />

→ Stilte<br />

In het beeld dat directeuren vooral overnemen om<br />

er zelf beter van te worden, herkent Zeevat zichzelf<br />

absoluut niet. En ook zijn ego is naar eigen zeggen<br />

niet groter geworden door zijn succesvolle overname<br />

uit 2007. “Ik beschouw fusies en overnames als<br />

slechts één onderdeel van mijn werk. Wel een leuk<br />

onderdeel, moet ik zeggen. Het is mooi om een plan<br />

te bedenken, te onderhandelen, iets te kopen en<br />

daar vervolgens een succes van te maken.”<br />

Door de kredietcrisis is het aardig stil geworden<br />

aan het fusie- en overnamefront. Is het stilte voor<br />

de storm? Of is het voor langere tijd gedaan met de<br />

acquisitiegekte uit de jaren 2006 en 2007, toen er<br />

in Nederland in totaal ruim 1.500 bedrijven van eigenaar<br />

verwisselden? Het ligt er maar aan hoe je er<br />

tegenaan kijkt. De al eerder genoemde hoogleraar<br />

Schenk is van mening dat managers vooral overnemen<br />

uit angst een potentiële overname te missen.<br />

Daarom zetten ze de acquisitie vaak door, ook al<br />

weten ze dat de kans op een mislukking groot is.<br />

Als de huidige financiële crisis leidt tot meer regels,<br />

meer toezicht en meer ethiek aan de top, dan zou<br />

het voor managers in de toekomst moeilijker kunnen<br />

worden risicovolle overnames door te zetten.<br />

Promovendus Mario Schijven zou het geen goede<br />

ontwikkeling vinden als het overnemen op een veel<br />

lager pitje komt te staan. Door zijn proefschrift<br />

is Schijven een stuk positiever gaan denken over<br />

overnames. Wel stelt hij dat succes staat of valt met<br />

de kwaliteit van de directie. “Het vereist hele goede<br />

managers om bedrijven en culturen te integreren.<br />

Bedrijven moeten dus niet minder overnemen,<br />

maar ze moeten wel zorgen voor beter bestuur.”■

→<br />

rec<br />

Beleidsgulzig<br />

Wie zich mijn vorige column herin- maar tevens een opsporingsbelang.<br />

nert, zal wellicht denken: begint ze Deze beslissing is slechts een van<br />

nu alweer over paspoorten? Toch doe de vele voorbeelden van de beleids-<br />

ik dat. Want sinds september van dit gulzigheid die nieuwe technologie<br />

jaar bevat ons belangrijkste identi- bij onze overheid lijkt op te roepen.<br />

teitsdocument een set waardevolle Steeds zien we een opvallende dyna-<br />

gegevens. Unieke lichaamskenmermiek tussen de mogelijkheden van de<br />

ken nog wel: de digitale afdruk van technologie enerzijds en de uitbrei-<br />

twee van de vingers van de eigenaar. ding van overheidsbevoegdheden<br />

Deze introductie van ‘biometrie’ op anderzijds.<br />

het paspoort kreeg de nodige aan- Tegenover die beleidsgulzigheid staat<br />

dacht in de media. Dat is terecht. in verhouding weinig weerwerk. An-<br />

Want de biometrische gegevens staan ders dan bijvoorbeeld in de VS heeft<br />

niet alleen op de paspoortchip. Ze ons land op dat vlak geen traditie. En<br />

worden ook opgeslagen in een cen- daarmee is er in feite ook nauwelijks<br />

trale databank. En die is beschikbaar instrumentarium om via juridische<br />

voor meer doeleinden dan uitsluitend procedures de overheid ter verant-<br />

het tegengaan van misbruik van woording te roepen over de bredere<br />

identiteitsdocumenten. Namelijk implicaties van deze initiatieven.<br />

onder voorwaarden ook voor opspo- Bovendien: de combinatie van deze<br />

ringsdoeleinden. Grote kans dat op maatregelen en daarbij gehanteerde<br />

enig moment in de komende vijf jaar technologie is complex. Veelal der-<br />

uw vingerafdrukken worden opgenomate complex dat burgerinitiatieven<br />

men in een landelijke databank die om consequenties aan de kaak te stel-<br />

ook voor politie en justitie beschiklen bij voorbaat op achterstand staan.<br />

baar is. Opvallend genoeg is ons land Datzelfde geldt voor de parlementaire<br />

vooralsnog de enige lidstaat van de controle; het is voor een gemiddeld<br />

Europese Unie die kiest voor deze kamerlid welhaast onmogelijk nog<br />

aanpak; bij ons dient de introductie serieus inhoudelijk tegenwicht te<br />

van biometrie op het paspoort niet geven. Zeker omdat het gaat om ini-<br />

uitsluitend een betere identificatie tiatieven waar ambtenaren zich vaak<br />

bij grenscontrole (de EU-doelstelling), al jaren zowel politiek-strategisch als<br />

column corien prins ■<br />

materietechnisch op hebben kunnen<br />

voorbereiden.<br />

De vraag rijst of we voldoende garanties<br />

hebben ingebouwd voor de<br />

gewenste democratische controle van<br />

dergelijke technologische initiatieven.<br />

Ik heb zo’n vermoeden van niet.<br />

Een belangrijke reden daarvoor is<br />

niet zozeer dat de verantwoordelijke<br />

personen niets meer aan onze grondrechten<br />

gelegen zou zijn. De kern van<br />

het probleem is dat iedereen in het<br />

proces – van beleidsambitie, via technologische<br />

ontwikkeling tot discussie<br />

over wetgeving – aan een onderdeel<br />

van dat proces werkt. Beleidsmakers<br />

aan het begin, techneuten in het<br />

midden, juristen en parlementariërs<br />

pas aan het einde als het systeem in<br />

feite klaarligt. Een deel van de oplossing<br />

is er wat mij betreft absoluut in<br />

gelegen dat de verschillende actoren<br />

eindelijk eens – vanaf het prille begin<br />

– samen en niet opvolgend aan de<br />

tekentafel zitten. ■<br />

Corien Prins, Raadslid Wetenschappelijke<br />

Raad voor het Regeringsbeleid (WRR),<br />

Hoogleraar Recht en Informatisering,<br />

<strong>Tilburg</strong> Institute for Law, Technology, and<br />

Society (TILT), Universiteit van <strong>Tilburg</strong><br />

10:23.55-2010<br />

foto: erik van de Burgt<br />

Modern<br />

society<br />

| 2-2009 13

14 2-2009 |<br />

‘We<br />

Waren<br />

eerst<br />

een<br />

beetje<br />

bluf’<br />

Frank van den Broek (1964) en Ewoud Jansen (1966) studeerden<br />

vanaf 1984 economie in <strong>Tilburg</strong>. Samen met<br />

anderen stonden zij aan de wieg van faculteitsvereniging<br />

Efact, dat nu Asset heet. Na acht jaar radiostilte ontmoetten<br />

de twee elkaar opnieuw. ‘De jongens achter het linkse<br />

periodiek Kappataal reageerden nogal zuur toen wij met het<br />

eerst glossy nummer van ons eigen Defacto kwamen.’

→ Oprichting van Efact<br />

In september 1986 waren Van den Broek,<br />

Jansen en Marcel Peijs niet langer tevreden<br />

met een leven van hard studeren en<br />

fanatiek cafébezoek. Jansen: “We vonden<br />

het vreemd dat <strong>Tilburg</strong>, anders dan<br />

Rotterdam, geen specifieke vereniging<br />

voor economiestudenten kende. Daarom<br />

dachten we: waarom beginnen we zelf<br />

niet zoiets?” Van den Broek: “Via docent<br />

Henk van Gemert kwamen we in contact<br />

met Louis Geleijnse, Han Jetten en Willem<br />

Huntink. Zij hadden vergelijkbare plannen<br />

en met hen vormden we het eerste<br />

bestuur.” Van den Broek werd voorzitter.<br />

De eer om penningmeester te worden,<br />

had Jansen: “Waarschijnlijk omdat ik<br />

de enige echte bedrijfseconoom was en<br />

werd geacht te kunnen boekhouden.” Van<br />

den Broek: “Wij waren in het begin een<br />

beetje bluf.” Jansen: “We liepen overal te<br />

roepen dat Efact dé faculteitsvereniging<br />

was, ook toen er nog niets was.” Toch<br />

veranderde dat snel. Leden meldden<br />

zich aan, activiteiten kwamen van de<br />

grond. Van den Broek: “En zelfs het geld<br />

stroomde binnen. We waren redelijk<br />

commercieel. Zo vroegen we geld voor<br />

advertenties in een foldertje voor een<br />

voorlichtingsmiddag over carrièremogelijkheden.<br />

In die tijd was dat nog niet heel<br />

vanzelfsprekend. In de jaren tachtig was<br />

commercie voor velen een vies woord.<br />

De jongens achter het linkse periodiek<br />

Kappataal reageerden nogal zuur toen<br />

wij met het eerste glossy nummer van ons<br />

eigen Defacto kwamen.”<br />

until…we meet again ■<br />

Ewoud Jansen (links) en Frank van den Broek<br />

| 2-2009 15<br />

→

→ StudEntEnlEvEn<br />

Toen Van den Broek en Jansen hun<br />

studie begonnen, pendelden ze aanvankelijk.<br />

De eerste vanuit Bavel, de<br />

tweede vanuit Oss. Ze gingen samen<br />

op kamerjacht, maar vingen bot. “Op<br />

een voorstel voor een kamer aan de<br />

Broekhovenseweg, van huisbaas<br />

‘Dikke Leo’, gingen we niet in. Want hij<br />

wilde het huurcontract aan het einde<br />

van iedere maand kunnen annuleren.”<br />

Uiteindelijk vond ieder een eigen<br />

kamer. Van den Broek op de Varkensmarkt,<br />

waar hij zijn Karin leerde<br />

kennen, met wie hij nog steeds samen<br />

is. En Jansen belandde in een huis<br />

aan de Ringbaan Noord. “Uiteraard<br />

schuwden wij het uitgaansleven niet.<br />

Onze stamcafé’s, het Elfde Gebod en<br />

Heuvel 15, bestaan nog steeds. De<br />

uitbater van Heuvel 15 is zelfs nog dezelfde”,<br />

zegt Jansen. Van den Broek<br />

(vol ongeloof): “Staat die gekke Toon<br />

daar nog steeds achter de tap?”<br />

16 2-2009 |<br />

‘Liep Sylvester Eijffinger niet<br />

op schoenen met spekzolen rond<br />

tijdens ons eerste congres?’<br />

Toon Janssen, café Heuvel 15

→ OpgEgaan in aSSEt<br />

Van den Broek en Jansen bewaren<br />

warme herinneringen aan de begintijd<br />

van Efact. Zo weten ze nog dat een<br />

gastspreker, professor Knoester, te<br />

laat was voor een lezing omdat hij in<br />

de trein in slaap was gevallen. Van den<br />

Broek: “Die colleges Geldwezen, over<br />

de werking van de kapitaalmarkten,<br />

die lijken nu wel antiek. En neem<br />

Professor Schouten. Voor ons was<br />

dat een held. Wie kent hem nu nog?<br />

De bij zijn emeritaat naar hem vernoemde<br />

kamer draagt zijn naam niet<br />

eens meer. En liep Sylvester Eijffinger<br />

niet op schoenen met spekzolen rond<br />

tijdens ons eerste congres?” Jansen:<br />

“Dat was toch tijdens een excursie<br />

→ nEtwErk<br />

Na zijn studie is Van den Broek in<br />

de consultancy terechtgekomen.<br />

Hij werkt nu als projectmanager bij<br />

Logica. Jansen staat op de loonlijst<br />

van een internationale business &<br />

management-opleiding van Fontys.<br />

Jansen: “In onze tijd was de afstand<br />

tussen student en docent behoorlijk<br />

groot. In mijn huidige baan is die een<br />

stuk kleiner. Ook denk ik dat mijn<br />

manier van college geven anders<br />

is. Zelf houd ik niet van monologen<br />

over de hoofden van studenten heen.<br />

Dat was toen toch wel de standaard,<br />

vrees ik. Een docent die vroeger een<br />

collegezaal echt kon meekrijgen, was<br />

until…we meet again ■<br />

naar de NMB? Hoe het ook zij, toch<br />

mooi dat die jonge beginnende wetenschapper<br />

van toen inmiddels één van<br />

de meest prominente economen is. En<br />

ook Efact heeft zich goed ontwikkeld.<br />

Verder en groter dan wij ooit verwacht<br />

hadden.” Na twintig jaar als zelfstandige<br />

vereniging is Efact opgegaan<br />

in Asset. Daarin zijn ook de andere<br />

aan de faculteit actieve verenigingen<br />

opgenomen. “Asset is wel een lelijke<br />

naam”, vindt Van den Broek, “de<br />

naam Efact had meer smoel.” Jansen:<br />

“Toch is het mooi dat ons idee nog<br />

voortleeft, al is het onder een andere<br />

naam.”<br />

Professor Storm, hoogleraar Marketing.<br />

En Willem de Koning wist een op<br />

zich droog onderwerp als boekhouden<br />

met grote overgave te brengen.”<br />

Zowel Van den Broek als Jansen maken<br />

weinig gebruik van het netwerk<br />

dat ze in de Efact-periode hebben<br />

opgebouwd. Als ze iemand tegenkomen,<br />

dan is dat meestal bij toeval.<br />

Van den Broek: “Vorig jaar bleek ik op<br />

dezelfde camping te staan als Louis<br />

Geleijnse en ook kwam ik Marcel<br />

Peijs tegen, toen ik een klus deed bij<br />

de ING. Dat is het wel. Je werkt, krijgt<br />

een gezin. De studententijd komt heel<br />

ver van je af te staan.”<br />

| 2-2009<br />

17

De universiteitsbibliotheek<br />

ondergaat een ingrijpende<br />

verbouwing. Het gebouw<br />

wordt aangepast aan de<br />

eisen der tijd. Je kunt daarbij<br />

spreken van een kleine<br />

revolutie. Want de eerste<br />

verdieping zal niet langer<br />

een stiltegebied zijn.<br />

18 2-2009 |<br />

tekst: Anne-MArie HArtog<br />

Op een dag zaagden ze de boom om<br />

waartegen ik altijd mijn fiets zette.<br />

Een paar meter verderop verscheen<br />

een bord met: ‘Realisatie nieuwbouw<br />

bibliotheek KUB’. In 1992, mijn afstudeerjaar,<br />

openden de deuren van een ultramoderne bibliotheek<br />

op de campus. Uit heel Europa kwamen busladingen<br />

geïnteresseerden kijken naar dit state of<br />

the art-gebouw. Met ICT-mogelijkheden en verschillende<br />

soorten werkplekken was de bibliotheek een<br />

voorbeeld van vooruitstrevendheid. Een stap in een<br />

nieuwe tijd. Menig student maakte hier voor het<br />

eerst kennis met het fenomeen internet.<br />

Anno 2009, echter, is diezelfde ultramoderne<br />

bibliotheek van de jaren negentig alweer gedateerd.<br />

Het gebouw moet op de schop om het aan te passen<br />

aan de snel veranderende wereld. Steeds meer boeken<br />

en tijdschriften zijn te vinden op elektronische<br />

dragers. Daardoor is minder plek nodig voor papier.<br />

Daar komt bij dat de manier van werken van studenten<br />

is veranderd. Ze moeten veel vaker groepsopdrachten<br />

maken. “En voor het werken in groepen<br />

was in het huidige gebouw te weinig plek”, zegt<br />

Gabe van der Zee. Hij kijkt reikhalzend uit naar het<br />

voorjaar van 2010. Dan zal de compleet vernieuwde<br />

bibliotheek haar deuren openen. Na ‘een ongekende<br />

herinrichting’, zoals de manager frontoffice Library<br />

and IT Services het veelbetekenend uitdrukt.

until feature ■<br />

foto: peter pontiAc<br />

| 2-2009 19<br />

→

‘na mijn stuDiE nOOit mEEr’<br />

20 2-2009 |<br />

Niek van der Donk (Letteren, 1992): “ik<br />

was vaak in de bieb te vinden op zoek<br />

naar literatuur. ik zat in 1989 al op internet,<br />

maar dat deed ik – in mijn herinnering<br />

– niet bij de bibliotheek. op de letterenfaculteit<br />

en bij het rekencentrum<br />

stonden de machines met toegang tot<br />

internet. in de bibliotheek kon je wel op<br />

de interne systemen. ik maakte veel<br />

gebruik van het bibliotheeksysteem<br />

vanaf huis. Dan kon je inbellen op een<br />

→ Stilte<br />

Een technische renovatie was na de vastgestelde<br />

levensduur van vijftien jaar sowieso nodig geweest.<br />

De Universiteit van <strong>Tilburg</strong> heeft dit moment echter<br />

meteen aangegrepen om het concept te wijzigen.<br />

Van der Zee legt uit hoe de nieuwe bibliotheek<br />

ruimte schept voor groepsgewijs werken. “Het<br />

aantal werkplekken en computers blijft ongeveer<br />

gelijk. Wat verandert is, is het aantal laptopplekken.<br />

We zorgen ervoor dat die plekken voldoen aan<br />

arbotechnische eisen. En we veranderen de vorm<br />

ervan, zodat je in groepen kunt samenwerken.”<br />

De meest ingrijpende wijziging is toch wel dat je<br />

straks mag praten in de bibliotheek. Van der Zee:<br />

“Het is niet langer zo dat in het hele gebouw stilte<br />

moet heersen. De eerste verdieping wordt een plek<br />

om met elkaar te praten en te communiceren. Wie<br />

een stilteplek wil, kan op de tweede verdieping<br />

terecht.”<br />

De nieuwe bibliotheek krijgt verder multifunctionele<br />

ruimten om met groepen te werken of presentaties<br />

te houden. Zo komt er bijvoorbeeld een multimedialab<br />

en een datalab. Daaraan bestaat volgens<br />

Van der Zee een groeiende behoefte. “Onderzoekers<br />

en studenten werken steeds meer met onderzoeksdata,<br />

multimedia, filmpjes en presentaties. We<br />

hadden hiervoor wel de kennis in huis, maar onvoldoende<br />

plek om daarin ondersteuning te bieden. Na<br />

de herinrichting versmelten de informatiebalie en<br />

‘EEn OOst-Duits zwEmbaD’<br />

thessa van Aerde (Wijsbegeerte,<br />

2001): “computers.<br />

overal computers. Aan de<br />

buitenkant was het niet veel<br />

bijzonders. Volgens een<br />

van mijn docenten had de<br />

bibliotheek meer weg van een<br />

oost-Duits zwembad dan van<br />

een bibliotheek. Met name als<br />

telefoonnummer en zo de catalogus<br />

raadplegen. Wat me vooral bij staat is<br />

hardcopies. Alles wat interessant was<br />

kopieerde ik. geen hele boeken maar<br />

interessante passages. Dat zijn dingen<br />

die ik nu nooit meer zou doen. ik zoek<br />

op internet naar kennis en bewaar<br />

alles zoveel mogelijk digitaal. na mijn<br />

afstuderen ben ik nooit meer in een<br />

bibliotheek geweest, welke dan ook.”<br />

het regende. Binnen was het<br />

ook niet echt sfeervol. ik ging<br />

er dan ook nauwelijks zitten<br />

om te studeren; dat deed ik<br />

liever thuis achter mijn eigen<br />

bureau. Maar in de bieb kon<br />

je op internet, en anno 1997<br />

was dat nog iets bijzonders.<br />

De universiteit was voorloper<br />

de IT&AV Service Desk en verandert de naam in LIS<br />

Service Desk.” De nieuwe bibliotheek sluit ook weer<br />

beter aan bij de internationale ambities. “Speciaal<br />

voor alle internationale studenten en visiting<br />

professors komen er aparte ruimtes zodat ze bij ons<br />

gewoon aan het werk kunnen.”<br />

Natuurlijk wordt de gelegenheid ook aangegrepen<br />

om het gebouw op te frissen. De binnenhuisarchitectuur<br />

is in handen van bureau Merkx + Girod.<br />

Dat kantoor zegt te ontwerpen met een grote liefde<br />

voor detail, materiaal, kleur, huid, samenhang,<br />

kwaliteit en elegantie. Dit schept de nodige verwachtingen.<br />

Van der Zee: “We willen het gebouw<br />

van binnen lichter maken.” Nu bereikt te weinig<br />

zonlicht de studenten. De huidige indeling – waarbij<br />

medewerkers in kantoren zijn gehuisvest en<br />

de studenten aan de binnenkant zitten – is daar<br />

debet aan. “In het nieuwe concept krijgen universiteitsmedewerkers<br />

flexplekken, worden boekenkasten<br />

niet meer aansluitend aan elkaar geplaatst en<br />

krijgt het gebouw grote lichtgangen”, vertelt Van<br />

der Zee.<br />

→ Grotere koffieruimte<br />

Natuurlijk wordt het sociale aspect van de bibliotheek<br />

niet uit het oog verloren. Van der Zee, die in<br />

1996 afstudeerde in sociologie aan de Universiteit<br />

van <strong>Tilburg</strong>, hoef je daarover niets te vertellen. Ook<br />

hij gebruikte de bibliotheek als ontmoetingsplaats,<br />

voor een goed gesprek tijdens de koffie. En het mag<br />

zo zijn dat studenten van tegenwoordig steeds meer<br />

twitteren, hyven en msn’en. En dat ze meer verplichtingen<br />

hebben en minder kunnen wegblijven<br />

bij colleges. De bibliotheek blijft een pleisterplaats<br />

en tijdverdrijf tussen de colleges door. Van der Zee<br />

en de zijnen hebben daar dan ook niet op bezuinigd.<br />

“In het nieuwe concept wordt de koffieruimte groter<br />

en wordt het nog meer een ontmoetingsplek”, verzekert<br />

de alumnus. ■<br />

op dit gebied. om heel eerlijk<br />

te zijn gebruikte ik internet<br />

nauwelijks voor mijn studie<br />

– filosofen waren zeker toen<br />

nog vooral van de boeken.<br />

Maar toch was die toegang<br />

tot het internet voor mij een<br />

van de belangrijkste dingen<br />

die ik in mijn jaren aan de uni-<br />

versiteit geleerd heb. nu houd<br />

ik via ‘blogs’ contact met mijn<br />

leerlingen in vwo-6; zij kijken<br />

mij met verbazing aan als ik<br />

vertel dat ik in vwo-6 nog niet<br />

eens een e-mailadres had.”

→<br />

<strong>Tilburg</strong> universiTy<br />

U hebt uw graad niet (meer) behaald<br />

aan de Economische of Katholieke<br />

Hogeschool <strong>Tilburg</strong>, ook niet aan<br />

de KUB/T of aan de Universiteit van<br />

<strong>Tilburg</strong>. U heeft moeten omschakelen.<br />

Uw ‘mental map’ is nu modern<br />

mondiaal. Dankzij vooruitstrevend<br />

pr-management wordt ’s nachts<br />

het Warandebos veilig verlicht<br />

vanaf het vroegere Gebouw B, dat<br />

nu ‘building’ heet. Met ingehouden<br />

trots gloeien de neonletters: <strong>Tilburg</strong><br />

<strong>University</strong>! Om het eens in de oude<br />

wetenschapstaal te zeggen: uw alma<br />

mater is overgestapt op de nieuwe<br />

lingua franca.<br />

Nee, ik heb niets tegen Engels. Ik<br />

publiceer erin (en niet alleen omdat<br />

de rekenmeesters dan de pagina’s<br />

dubbel tellen). Sterker nog: ik hou<br />

van andere talen. Ik lees bij voorkeur<br />

Engelse romans, bewonder filosofische<br />

publicaties uit het Duitse<br />

taalgebied, en zap soms net zo lang<br />

tot ik mijn mooiste taal hoor: het<br />

Italiaans. De helft van de dag werk<br />

ik in het Engels. Maar kom mij niet<br />

aan de taal waarin ik mijn opa heb<br />

horen bidden in zangerig Gronings,<br />

waarin mijn moeder mij gedichten<br />

voordroeg van Gezelle, waarin ik<br />

mijn vrouw mijn liefde verklaarde,<br />

waarin onze kinderen hun weg in de<br />

wereld vonden en waarin mijn kleindochter<br />

nu oefent op ‘ophah’.<br />

Waarom deze nieuwe Dutch disease?<br />

Waarom niet gewoon Universiteit<br />

van <strong>Tilburg</strong>? Om indruk te maken?<br />

Maar u en ik hebben natuurlijk<br />

voldoende kritische reflectie ontwikkeld<br />

om te doorzien dat een human<br />

resources manager gewoon een te<br />

dure personeelchef is. Tja, onze hulp<br />

heet tegenwoordig ook ‘stofmanager’.<br />

Dat scheelt al gauw een paar<br />

euro – denkt ze. Toevallig heeft het<br />

Engels daar een mooi woord voor:<br />

humbug. En helaas spreken wij dat<br />

even ‘flat earth’ uit als het Dunglish<br />

dat ik uit onze collegezalen opvang.<br />

Waarom zo minderwaardig doen<br />

over onze taal? Jammer dat zo weinig<br />

mensen nog van het Frans genieten.<br />

In Le Français Dans Le Monde (2008)<br />

kunnen we lezen dat het Nederlands<br />

binnen de 88 belangrijkste talen<br />

(verspreiding op internet, aantal<br />

vertaalde teksten, enz) op de zesde!<br />

plaats staat. Niemand gelooft dat,<br />

maar iedereen gelooft een econoom<br />

die zegt dat Nederland bancair op<br />

de zesde plaats staat in de wereld.<br />

column Jan renkema ■<br />

En mogen wij niet aanschuiven bij<br />

de G20? Waarom moet een universiteit<br />

Engelser zijn dan Schiphol, de<br />

plaats bij uitstek waar alleen Engels<br />

volstaat? Zelfs daar zijn alle bordjes<br />

tweetalig.<br />

Gelukkig keert het tij. De Universiteit<br />

van <strong>Tilburg</strong> heeft onlangs een<br />

statement (sic) gemaakt door huisvesting<br />

te bieden aan de Internationale<br />

Vereniging voor Neerlandistiek.<br />

Dat heet ‘understanding society’! De<br />

vereniging wordt gehuisvest in het<br />

Dante Building, dat nog wel. Maar<br />

studenten spreken gelukkig gewoon<br />

over het Dantegebouw. Dat kan ook<br />

best weer op de gevel, want onze<br />

buitenlandse studenten zijn intelligent<br />

genoeg om te begrijpen dat zo’n<br />

gebouw eigenlijk een building is.<br />

Jan Renkema, hoogleraar Tekstkwaliteit<br />

PS.<br />

Is dat zo erg, die dt-fout in het eerste<br />

nummer van Until? Het onderschrift bij de<br />

verweerde wandschildering aan de hoofdingang,<br />

de herdenking van de staatsgreep in<br />

Chili: ‘blikvanger verorbert door ongedierte’.<br />

Ook al was het u niet opgevallen,<br />

ja het is zo erg.<br />

foto: erik van de Burgt<br />

| 2-2009 21

22 2-2009 |<br />

Antoon HurkmAns<br />

‘Er hEErst<br />

tE vEEl<br />

onnodig<br />

pEssimismE’

het scheelde weinig of <strong>antoon</strong> <strong>hurkmans</strong>,<br />

bisschop van den Bosch had zijn leven gesleten<br />

als groenteboer. Zijn studie theologie aan de uvt<br />

begon hij pas toen hij 27 was. Bisschop werd hij in<br />

1998, na het priesterschap te hebben vervuld en<br />

nadat hij korte tijd kloosterling was geweest. Een<br />

gesprek en een kerstgedachte.<br />

tekst: tineke Bennema, fotografie: michel campfens<br />

De bisschop doet zelf de voordeur open van het<br />

monumentale pand schuin tegenover de Sint Jan<br />

in Den Bosch. Zijn linkerhand zit in het gips; een<br />

ongelukje tijdens een recent bezoek aan Rome.<br />

We gaan zitten aan een antieke tafel met Perzisch<br />

kleedje in zijn ruime werkkamer. Een kamer uit<br />

vervlogen tijden, die rust en sereniteit uitstraalt.<br />

Maar de bisschop staat in het hier en nu. Zijn<br />

vocabulaire is hedendaags, hij ‘gaat helemaal voor<br />

zijn werk’ zegt hij met pretogen. Hij heeft een heel<br />

bijzonder en mooi beroep, vindt hijzelf, omdat hij<br />

dagelijks mensen uit alle lagen van de bevolking<br />

ontmoet, oud en jong.<br />

→ inventief<br />

Antoon Hurkmans werd in 1944 geboren in Someren<br />

in een groot, arm boerengezin. Alleen de lagere<br />

school kon hij afmaken en daarna moest hij de kost<br />

verdienen. “Studeren was er natuurlijk niet bij, de<br />

enige opleiding in het dorp was de landbouwschool<br />

en ik wist zeker dat ik geen boer wilde worden. Van<br />

mijn veertiende tot mijn tweeëntwintigste heb<br />

ik gewerkt. Van alles gedaan in het midden- en<br />

kleinbedrijf: bakker, groenteboer. En daarvoor heb<br />

ik later mijn certificaten behaald. Ik leerde er veel,<br />

hoe je met mensen moet omgaan. Je wordt inventief.”<br />

“En”, voegt hij er ironisch aan toe: “ook mijn<br />

handelsgeest werd geprikkeld. Zoals apostel Paulus<br />

zei, het is goed om met eigen handen te werken.”<br />

Toch bevredigde het werk de jonge Hurkmans niet,<br />

hij was filosofisch van aard. Het vrome katholieke<br />

gezin waarin hij opgroeide, vergemakkelijkte zijn<br />

keuze voor een opleiding aan de Latijnse School.<br />

Nee, gedwongen werd hij niet, zegt hij beslist.<br />

“Maar je krijgt natuurlijk een bepaalde richting<br />

mee. Als kind ging ik bijvoorbeeld op bezoek bij tantes<br />

die kloosterzuster waren. En dat maakt indruk.<br />

In de parochie waren de priesters met overgave<br />

katholiek en ik herinner me dat ik zelfs als kind al<br />

geboeid naar een preek kon luisteren. Al dergelijke<br />

indrukken sla je op je harde schijf op en die wis je<br />

niet meer uit.”<br />

→ Gedijen<br />

Toen hij 27 was, kwam hij naar de toenmalige<br />

KUB. Een moderne student, zou je haast zeggen,<br />

die tijdens zijn zeven jaar studie werkte om een en<br />

ander te bekostigen. Les geven in filosofie aan de<br />

huishoudschool was zijn baan. “Die arme meisjes.<br />

Ik was heel enthousiast over filosofie en daarvan<br />

until intErviEw alumnus ■<br />

→<br />

| 2-2009 23

‘Ik was heel enthousiast over filosofie<br />

en daarvan probeerde ik de meisjes van<br />

de huishoudschool veel bij te brengen.<br />

Maar het sloeg niet echt aan, vrees ik.’<br />

24 2-2009 |<br />

probeerde ik hun veel bij te brengen, maar het sloeg<br />

niet echt aan, vrees ik.”<br />

“Ik stond overal voor open, wilde weten hoe het<br />

leven in elkaar zat. Als eerstejaars was ik erg<br />

zoekend. Door drie zaken was ik vooral geboeid,<br />

de filosofie, exegese en systematische theologie.<br />

De <strong>Tilburg</strong>se hoogleraren hebben me op al die drie<br />

gebieden gestimuleerd, uitgedaagd en me helpen<br />

vormen. Vanaf mijn derde jaar daar begon ik een eigen<br />

visie te ontwikkelen op het geheel. En toen wist<br />

ik ook zeker dat ik priester wilde worden. Het was<br />

een persoonlijke geloofsbelevenis, een roeping die<br />

je voelt. En het was toen dat docenten me zeiden: de<br />

mensen wachten op u. Ik wilde in de buurt blijven<br />

van God, spiritueel zijn, maar ook gedijen onder de<br />

mensen. En ik moet altijd denken aan wat hoogleraar<br />

Smits mij zei toen ik tot priester werd gewijd:<br />

je weet veel van wat er in boeken staat geschreven,<br />

maar je moet nu uit het boek van het leven leren<br />

denken.”<br />

→ Moderne Gezin<br />

En in het leven stortte hij zich. Op een dag als vandaag<br />

heeft hij ‘s ochtends al besprekingen gehad<br />

met een aantal priesters. “Omdat ik met mijn hand<br />

in het gips niet kan rijden, bood een van de priesters<br />

aan mij te halen. En, ja, dan word je van de een<br />

naar de ander gebracht, vier in totaal. Ik vind het<br />

erg belangrijk om nauw contact met hen te onderhouden.<br />

Dat is een van mijn taken.” Een thema<br />

waarmee de bisschop zich bezighoudt is het moderne<br />

gezin. Hij is referent voor Huwelijk en Gezin.<br />

Dit omvat onder meer cursussen die mensen beter<br />

moeten voorbereiden op het huwelijk. “Wat we vaak<br />

constateren is dat mensen soms te gemakkelijk een<br />

verbintenis aangaan. Ze ontmoeten elkaar en gaan<br />

al snel samenwonen en dan zit je aan elkaar vast.<br />

Vroeger was je soms vier of vijf jaar verloofd voordat<br />

je ging trouwen. De kans dat huwelijken mislukken<br />

is mede daardoor veel groter. Maar het heeft ook te<br />

maken met groeiende individualisering, natuurlijk.<br />

De kerk wil mensen van dienst zijn om huwelijken<br />

te laten slagen. We proberen mensen meer<br />

bewust te maken: wat is het leven, welke betekenis<br />

heeft het, welke rol heb ik daarin te vervullen,<br />

wat zijn mijn verantwoordelijkheden, hoe maak ik<br />

een ander gelukkig? Door het wegvallen van grote<br />

gezinnen, het verdwijnen van de dorpscultuur en<br />

grote sociale verbanden, is ook de mogelijkheid van<br />

het leren van veel sociale vaardigheden verloren<br />

gegaan. Partners nu zijn steeds meer op elkaar<br />

aangewezen. Ik had ook niet verwacht dat er zulke<br />

opvoedingsproblemen zouden komen. Maar je kunt<br />

ook leren leven, niet het leven lijdzaam ondergaan.<br />

In onze samenleving staat het ik en de hebzucht<br />

teveel centraal. Dat leidt ook vaak tot eenzaamheid.<br />

Veel meer geluk is te vinden in het geluk dat je deelt<br />

met elkaar.”<br />

→ Machteloosheid<br />

Eigen verantwoordelijkheid is een thema dat<br />

voortdurend terugkomt in het gesprek. Ook bij<br />

nationale vraagstukken wijst Hurkmans hierop.<br />

De verruwing van de samenleving, het integratievraagstuk.<br />

Wat vindt hij van de stelling van<br />

UvT hoogleraar Borgman dat de katholieke kerk<br />

het moet opnemen voor moslims die voortdurend<br />

gestigmatiseerd worden, omdat beide geloven veel<br />

gemeen hebben? “Ik ben het er mee eens dat de katholieke<br />

kerk en andere monotheïstische godsdiensten<br />

dezelfde basis hebben, ze bepleiten het sacrale,<br />

de heilige schepping van de aarde en de mens en<br />

daarin verschillen we met geseculariseerden. Een<br />

vuist maken voor moslims, vind ik moeilijker, omdat<br />

je ook altijd extremen hebt, fundamentalisten.<br />

Aan de andere kant doen veel politici geen recht<br />

aan moslims door hen voortdurend uit te sluiten.<br />

Wij vinden dat moslims het recht hebben moskeeën<br />

te stichten, net als wij het recht hebben kerken te<br />

bouwen. Momenteel zie ik als het grootste probleem<br />

dat er te weinig geloof, hoop en liefde is. Ontkerkelijking<br />

heeft daar natuurlijk ook mee te maken.<br />

Mensen hebben zoveel te kiezen, maar ze worden er<br />

niet gelukkiger van. Er heerst teveel pessimisme,<br />

gevoelens van machteloosheid. En dat is niet nodig<br />

als je bedenkt dat de mens zelf zich in dienst kan<br />

stellen van anderen om het leven beter te maken.”<br />

En dat is ook zijn motto. Dit jaar is de bisschop 65<br />

jaar geworden. De discussie over het verhogen van<br />

de AOW-gerechtigde leeftijd tot 67 gaat aan hem<br />

voorbij, want bisschoppen mogen tot hun 75ste<br />

werken. “Ja, ik MAG nog tien jaar werken. Het is<br />

een zwaar beroep, want ik heb een overvolle agenda<br />

en heel veel werk. Maar het is mooi en bijzonder.<br />

Ik kom met mensen uit alle lagen van de bevolking<br />

in aanraking en ik vraag me telkens weer af: hoe<br />

breng ik God en de mens bij elkaar? Als bisschop leer<br />

ik elke dag. Het is een permanente vorming.” ■

Lonneke van<br />

Heeswijk<br />

Happy single,<br />

woont in <strong>Tilburg</strong><br />

lonneke van HeeSWijk<br />

Studie? “Cultuur en Letteren. In 2002 afgestudeerd<br />

op de receptie van poëzie aan de<br />

hand van het oeuvre van Miriam Van hee.”<br />

Werk? “Officemanager bij Netwerk<br />

Midden-Brabant én gemeenteraadslid voor<br />

de VVD in <strong>Tilburg</strong>. Als geboren en getogen<br />

<strong>Tilburg</strong>se ben ik hier niet weg te slaan!”<br />

SalariS? “Ruim beneden modaal, en een<br />

vergoeding voor het raadswerk.”<br />

Hoeveel uvt-kenniS gebruik je nog?<br />

“In de gemeenteraad is het handig dat je<br />

gewend bent flinke bergen tekst door te<br />

worstelen.”<br />

Wat Heb je gemiSt in je Studie? “We<br />

leerden vooral ons standpunt schriftelijk<br />

te bepalen, maar niet om dit vervolgens<br />

mondeling te verdedigen.”<br />

Heb je nog veel contact met oud-Studiegenoten?<br />

“Met Hille en Daphne en nog<br />

twee anderen. Op zowel Hyves als LinkedIn<br />

heb ik maar één letterencontact: Hille.”<br />

Waaraan beWaar je goede Herinneringen?<br />

“Aan het toepen in het voormalige<br />

campuscafé, de PUF! En aan Hans van Driel<br />

en Geno Spoormans: ze dreven me tot<br />

wanhoop bij het schrijven van werkstukken,<br />

maar tilden me wél naar een hoger niveau.”<br />

dapHne jongeriuS<br />

Studie? “Tekst en Communicatie, minor<br />

Cultuur- en mediabeleid. In 2004 studeerde<br />

ik af op een kwalitatief onderzoek naar<br />

Provinciale Bibliotheek Centrales, leeskringen<br />

en verwante organisaties.”<br />

Werk? “Vier dagen per week verzorg ik de<br />

marketing en communicatie voor het familiebedrijf:<br />

een bakkerij met tien winkels. Ik<br />

hoop het bedrijf over een aantal jaren over<br />

te nemen.”<br />

SalariS? “Prima, met groei in het<br />

vooruitzicht.”<br />

Heb je nog veel contact met oud-<br />

Studiegenoten? “Ons ‘oude’ groepje bestaat<br />

nog steeds: fantastisch! Ik heb echt<br />

steun aan die meiden: ze luisteren goed en<br />

durven ook kritisch te zijn.”<br />

Zou je nu voor deZelfde Studie kieZen?<br />

“Ik zou misschien kiezen voor een studie<br />

die meer uitzicht biedt op een bepaalde<br />

carrière.”<br />

Welke Herinnering Heb je aan tilburg?<br />

“Ik kwam uit een klein dorpje, dus de<br />

grootte van de stad maakte aanvankelijk<br />

veel indruk op me.”<br />

dapHne<br />

jongerius<br />

Woont in Woerden<br />

met Corné. Moeder<br />

van dochter Nena (1)<br />

HiLLe van<br />

der kaa<br />

Trotse tante van drie,<br />

woont in Maarssen<br />

is het alumni uit een bepaalde richting<br />

vergaan ná hun studietijd? De studiegenoten<br />

Lonneke, Daphne en Hille, nog niet zo heel<br />

TijdgenoTenHoe<br />

lang afgezwaaid, vertellen.<br />

Hille van der kaa<br />

Studie? “Tekst en Communicatie, specialisatie<br />

digitale cultuur. Haalde mijn bul op<br />

in 2004, maar was toen al drie jaar fulltime<br />

aan het werk. Voltooide hierna de Executive<br />

Master of Business Administration aan<br />

Nyenrode.”<br />

Werk? “Mijn bedrijf De Uitgeeffabriek<br />

geeft adviezen op het gebied van content,<br />

marketing en media. Ook geef ik trainingen<br />

en schrijf ik wekelijks columns voor onder<br />

meer De Pers.”<br />

SalariS? “Ruim boven modaal.”<br />

Hoeveel uvt-kenniS gebruik je nog?<br />

“Voor mijn onlangs gestarte promotieonderzoek<br />

naar transmedia storytelling<br />

vond ik in oude boeken en readers een<br />

aantal narratieve modellen die nog steeds<br />

bruikbaar zijn.”<br />

Waaraan beWaar je goede Herinneringen?<br />

“Mijn afstudeerbegeleidster Erica<br />

Huls leerde me dat je zelf het heft in handen<br />

moet nemen als er iets misgaat.”<br />

Welk gevoel Heb je anno 2009 bij<br />

tilburg? “Ik ben opgegroeid in Riel en mijn<br />

ouders wonen daar nog steeds. <strong>Tilburg</strong><br />

voelt daarom altijd als thuiskomen: een van<br />

de redenen waarom ik er binnenkort weer<br />

in de buurt ga wonen.”<br />

| 2-2009 25

foto: ton toemen<br />

26 2-2009 |<br />

Voorzitter Vrienden Van Cobbenhagen<br />

‘ We streven naar<br />

Hoewel Oswald Coene eigenaar is van een tijdrovend eigen<br />

bedrijf, besloot hij toch voorzitter van de Vrienden van Cobbenhagen<br />

te worden. Hij deed dat na een goed gesprek met zijn<br />

vrouw, eveneens een alumna. Coene: ‘Wij streven ernaar dat de<br />

jongere generatie ook lid wordt. Daardoor zullen we groeien,<br />

maar wij willen niet aan kwaliteit en intensiteit inboeten.’<br />

Wie Oswald Coene vraagt wat<br />

hij van de UvT vindt, krijgt een<br />

helder antwoord: “Een bijzondere<br />

universiteit die zich onderscheidt<br />

van andere universiteiten in Nederland.<br />

Kiezen voor maatschappelijke<br />

en levensbeschouwelijke<br />

betrokkenheid, typeert <strong>Tilburg</strong>.<br />

Dat vind ik een sterk punt”, zegt<br />

de voorzitter van de Vrienden van<br />

Cobbenhagen. “Zo werden wij<br />

vroeger onderricht in filosofie.<br />

Tegelijk is de UvT zeker niet soft,<br />

want de prestatiedrang is ook<br />

groot en de prestaties zijn goed.<br />

Die combinatie van kwaliteit en<br />

diepgewortelde maatschappelijke<br />

betrokkenheid, staat mij aan.”<br />

De keuze van Coene voor <strong>Tilburg</strong><br />

was aanvankelijk niet zo vanzelfsprekend.<br />

Hij komt, zoals hij dat<br />

zelf zegt, uit een medische familie.<br />

Het was zijn wens geneeskunde<br />

te studeren. In 1979 begon<br />

hij met die studie in Amsterdam.<br />

Maar hij merkte al snel dat het<br />

niet zijn vak was. “Geneeskunde<br />

heeft te weinig maatschappelijke<br />

focus.” In <strong>Tilburg</strong>, daarentegen,<br />

was hij goed op zijn plaats. In<br />

april 1980 maakte hij de overstap<br />

naar economie en al in augustus<br />

haalde hij zijn propedeuse.<br />

→ Loopbaan<br />

Na zijn studie werd Coene gedurende<br />

twee jaar management<br />

trainee bij Organon in Oss. Zijn<br />

toenmalige baas begon een eigen<br />

marketing- en strategiebureau en<br />

vroeg of hij meeging. Gedurende<br />

vier jaar werkte hij bij Bouman<br />

en Company. De volgende stap<br />

in zijn loopbaan vanaf 1990 was<br />

assistent voor de president-directeur<br />

bij Getronics, waar hij zich<br />

vooral heeft bezig gehouden met

verjonging’<br />

overnames en fusies. Vanaf 1999<br />

was hij verantwoordelijk voor<br />

alle activiteiten van Getronics<br />

in Nederland en tevens lid van<br />

de Raad van Bestuur. Eind 2004<br />

nam hij het initiatief tot een management<br />

buy out van Koning &<br />

Hartman (vroeger onderdeel van<br />

Getronics, red.). Dit bedrijf houdt<br />

zich bezig met het ontwerpen,<br />

leveren, onderhouden en beheren<br />

van techniek in diverse sectoren<br />

zoals Telecom, Industrie, Energie<br />

en Water. Het bedrijf heeft een<br />

omzet van ongeveer 100 miljoen<br />

euro en zo’n 550 medewerkers.<br />

→ eer<br />

Coene heeft zich altijd betrokken<br />

gevoeld bij de universiteit.<br />

Tijdens zijn studie was hij onder<br />

meer preses van Olof en actief bij<br />

Aiesec, dat zich bezighoudt met<br />

studentenuitwisseling. Verder<br />

vervulde hij een student-assistentschap.<br />

En na zijn studie bekleedde<br />

hij een bestuursfunctie<br />

bij de Vrienden van Olof. “Daarna<br />

zijn de banden met de universiteit<br />

losser geworden. Maar de<br />

emotionele betrokkenheid is<br />

altijd gebleven. Daarom was het<br />

voor mij een logische stap om lid<br />

te worden van de Vrienden van<br />

Cobbenhagen.”<br />

Twee jaar geleden vroeg Marcel<br />

van der Linden, de oprichter van<br />

de Vrienden, hem of hij het stokje<br />

wilde overnemen. Hij twijfelde<br />

aanvankelijk behoorlijk of hij wel<br />

voorzitter moest worden: “Als ik<br />

het zou doen, wilde ik het goed<br />

doen. Ik heb een eigen bedrijf en<br />

dat vraagt veel inzet en betrokkenheid.<br />

Is het voor mij te doen<br />

om voldoende tijd in de Vrienden<br />

te steken? In eerste instantie heb<br />

ik gezegd: ik doe het niet. Maar ’s<br />

avonds heb ik er met mijn vrouw<br />

over gesproken die ook op de UvT<br />

heeft gestudeerd. Ik vond het<br />

leuk dat ik was gevraagd. Ik zie<br />

het als een eer. De volgende dag<br />

heb ik Marcel gebeld en gezegd<br />

dat ik het toch wilde doen.”<br />

→ betrokkenheid<br />

De Vrienden van Cobbenhagen<br />

is een actieve club. Coene wil de<br />

betrokkenheid verder ontwikkelen:<br />

“Verjonging hoort daarbij;<br />

wij streven ernaar dat de jongere<br />

generatie ook lid wordt. Daardoor<br />

zullen we groeien, maar<br />

wij willen niet aan kwaliteit en<br />

intensiteit inboeten. De jaarlijkse<br />

bijdrage van 500 euro zal dus niet<br />

omlaag gaan. Wij streven ook<br />

naar een nog directere betrokkenheid<br />

van de Vrienden met de<br />

universiteit. Dat kan bijvoorbeeld<br />

door een relatie te leggen tussen<br />

het geld dat wij als Vrienden<br />

inbrengen en datgene wat ermee<br />

tot stand wordt gebracht. Uiteraard<br />

zullen wij dat zelf niet gaan<br />

beslissen, maar de universiteit<br />

kan met voorstellen komen, waar<br />

wij dan op in kunnen springen.<br />

Verder zien we dat veel alumni<br />

in het buitenland werken; misschien<br />

dat we hen ook bij de<br />

Vrienden kunnen betrekken. Tot<br />

slot zouden wij met de Vrienden<br />

ook in willen spelen op permanente<br />

educatie. Wij werken al<br />

samen met Nexus.”<br />

Vriendenkring<br />

marcel van der Linden richtte in<br />

1992 de Vrienden van Cobbenhagen<br />

op. Dit is een vriendenkring die<br />

zich bezighoudt met friend- and<br />

fundraising en bestaat uit ongeveer<br />

400 alumni die 500 euro contributie<br />

betalen. twee keer per jaar wordt<br />

een grote activiteit georganiseerd:<br />

één op de Uvt en één daarbuiten,<br />

soms met een aantal Vrienden als<br />

organiserend en ontvangend comité.<br />

Deze bijeenkomsten worden<br />

gemiddeld door zo’n 200 Vrienden<br />

bezocht. tot de jaarlijkse activiteiten<br />

horen verder een golftoernooi in<br />

de zomer en een bridgedrive in het<br />

najaar. ook worden in een kleiner<br />

verband ‘boardroommeetings’<br />

georganiseerd, waar Vrienden kennis<br />

en ervaring kunnen uitwisselen.<br />

Regelmatig geeft de Vriendenkring<br />

een ‘who-is-who-boekje’ uit.<br />

until alumni nieuWs ■<br />

Duiventil<br />

→ Voormalig student fiscale<br />

economie huub doek is met<br />

ingang van 1 november 2009<br />

op voordracht van de Provincie<br />

Gelderland benoemd tot<br />

commissaris van de regionale<br />

onwikkelingsmaatschappij. Hij<br />

is hiernaast ook namens het<br />

CDA lid van de eerste Kamer der<br />

Staten-Generaal.<br />

→ Alumnus en UntIL- redactieraadlid,<br />

Clemens van diek is<br />

per 1 september 2009 hoofd<br />

communicatie van de faculteit<br />

Sociale Wetenschappen geworden.<br />

→ Joost driessen is met ingang van<br />

1 augustus 2009 benoemd tot<br />

hoogleraar financial Derivatives.<br />

Driessen studeerde en<br />

promoveerde ook aan de Uvt.<br />

na acht jaar aan de UvA gewerkt<br />

te hebben, eerst als universitair<br />

(hoofd)docent en vervolgens<br />

als hoogleraar, keert hij nu weer<br />

terug naar tilburg.<br />

→ nadat hij er in 1993 afstudeerde<br />

bleef tim van der avoird nog lange<br />

tijd verbonden aan de Uvt. Zo<br />

was hij bijna tien jaar hoofd van<br />

het Centrum voor Kennistransfer<br />

van de universiteit en behaalde<br />

hij er in 2001 zijn PhD. Per 1<br />

augustus heeft hij de universiteit<br />

verlaten om aan de slag te gaan<br />

als coördinator Brabantstad bij<br />

de Provincie noord-Brabant.<br />

→ hans Minnaar, Senior Banker<br />

bij fortis Bank nederland is dit<br />

jaar toegetreden tot de Raad van<br />

Advies van fICo nKBV (nederlandse<br />

Klim- en Bergsportvereniging).<br />

→ naast zijn drukke bestaan als<br />

partner van maes & Lunau<br />

executive Search is Jan geurts,<br />

afgestudeerde Internationale<br />

economie, bestuurslid van de<br />

Benjamin foundation. De Benjamin<br />

foundation is een goede<br />

doelen organisatie die meervoudig<br />

gehandicapte kinderen in<br />

ontwikkelingsgebieden helpt.<br />

| 2-2009 27<br />

→

28 2-2009 |<br />

studenten bellen alumni<br />

Het universiteitsfonds organiseerde deze herfst een belactie.<br />

een speciaal team van rechtenstudenten benaderde maar liefst<br />

4.500 alumni van de rechtenfaculteit. en kreeg enthousiaste<br />

reacties van alumni.<br />

Op de tiende verdieping van het<br />

Montesquieugebouw heerst vroeg<br />

op de avond al een bedrijvig sfeertje.<br />

In twee conferentiezalen zijn<br />

zo’n twintig rechtenstudenten<br />

druk in de weer met koptelefoons,<br />

toetsenborden en beeldschermen.<br />

Ze bellen met alumni van<br />

de rechtenfaculteit. Zo proberen<br />

ze te achterhalen wat de alumni<br />

op dit moment voor werk doen,<br />

hoe ze over de UvT denken en of<br />

ze betrokken willen blijven bij de<br />

universiteit. Volgens projectleider<br />

Koen de Vreeze van de afdeling<br />

Universiteitsfonds & Alumnirelaties<br />

vinden alumni het leuk dat<br />

ze worden gebeld door studenten.<br />

“Het is belangrijk dat ze niet door<br />

iemand van een callcenter worden<br />

benaderd maar door een student.<br />

Vantevoren maken we een match<br />

tussen de beller en de alumni.<br />

Daarbij wordt onder meer gekeken<br />

naar de studierichting. Op die<br />

manier wordt er direct een band<br />

gecreëerd tussen beller en alumnus<br />

of alumna.”<br />

→ terugdoen<br />

Met de belactie wil het Universiteitsfonds<br />

de banden met alumni<br />

aanhalen. Er is gestart met het<br />

benaderen van alumni van de<br />

rechtenfaculteit. Deze heeft zo’n<br />

9.000 afgestudeerden. “Van<br />

ongeveer de helft van die alumni<br />

hebben we de adressen kunnen<br />

achterhalen”, zegt De Vreeze. “Zij<br />

hebben een brief gekregen dat<br />

we ze zouden gaan bellen. In vier<br />

weken hopen we met het belteam<br />

zo’n 2.000 alumni effectief te<br />

benaderen. Met deze pilot krijgen<br />

we inzicht in hoe alumni benaderd<br />

kunnen en willen worden.”<br />

Na het belproject start een zoektocht<br />

naar de overige 4.500 adressen<br />

van afgestudeerden.<br />

Veel alumni die zijn benaderd,<br />

willen volgens De Vreeze wel iets<br />

terugdoen voor de universiteit.<br />

“Je moet dan bijvoorbeeld denken<br />

aan het aanbieden van stages, het<br />

geven van een masterclass en/of<br />

lezingen.” Ook krijgen de alumni<br />

een aantal projecten voorgelegd<br />

waaraan ze een financiële bijdrage<br />

zouden kunnen leveren. “De<br />

meesten willen wel doneren aan<br />

dingen die dichtbij henzelf en de<br />

universiteit staan zoals studiebeurzen<br />

en de nieuwe faculteitsbibliotheek”,<br />

vertelt De Vreeze.<br />

→ iJs<br />

Lotte Kamstra trekt met een lach<br />

de koptelefoon van haar hoofd. Ze<br />

is tweedejaars rechtenstudent en<br />

heeft net een gesprek achter de rug<br />

van vijftig minuten. Ze sprak met<br />

een alumnus van begin dertig die<br />

werkt op het ministerie van Onderwijs,<br />

Cultuur en Wetenschap.<br />

“Hij was ontzettend enthousiast.<br />

Het gesprek duurde zo lang omdat<br />

hij telkens afdwaalde naar andere<br />

onderwerpen. Hij gaat voor de faculteit<br />

stages regelen. En gisteren<br />

heb ik gesproken met een alumnus<br />

van 81 jaar. Na zijn pensioen is hij<br />

rechten gaan studeren. Hij vond<br />

het fantastisch op de universiteit<br />

en heeft pas geleden nog een boek<br />

geschreven. Bijna iedereen die ik<br />

heb gesproken, vindt het fijn door<br />

de universiteit gebeld te worden.<br />

Sommige alumni zijn in het begin<br />

nog een beetje afstandelijk, maar<br />

na een tijdje breekt het ijs.”<br />

tisco zet zich in voor microjustice<br />

Onderzoeksinstituut Tisco van de UvT gaat samen<br />

met Oxfam Novib werken aan microjustice. Deze<br />

samenwerking is in augustus tot stand gekomen<br />

door bemiddeling van het Universiteitsfonds.<br />

Microjustice wil de toegang tot het recht voor arme<br />

mensen verbeteren, net zoals microkrediet arme<br />

mensen toegang tot krediet geeft.<br />

Oxfam Novib brengt Tisco in contact met lokale<br />

organisaties in ontwikkelingslanden die zich<br />

bezighouden met legal aid. Het <strong>Tilburg</strong>se instituut<br />

zal vervolgens onderzoeken hoe het staat met de<br />

toegang tot het recht. Ook gaat Tisco na in hoeverre<br />

verbeteringen mogelijk zijn met microjustice. Dit<br />

zou bijvoorbeeld boeren kunnen helpen bij het claimen<br />

van eigendomsrechten van het land dat ze verbouwen.<br />

Of bij een redelijke verdeling van investeringen<br />

na beëindiging van relaties: echtscheiding,<br />

werk en gebruik van land. Verder zou microjustice<br />

van pas kunnen komen voor sloppenwijkbewoners<br />

die uit huis worden gezet zonder redelijke compensatie.<br />

En zo zijn er nog vele schrijnende situaties,<br />

zoals vrouwen in Malawi die bij het overlijden van<br />

de man met niets achterblijven doordat de familie<br />

van de man zich alle eigendommen toe-eigent. Of<br />

mensen in Bolivia die vaak niet over identiteitspapieren<br />

beschikken.<br />

Tisco zal ‘best practices’ maken van allerlei denkbare<br />

problemen en bijbehorende oplossingen in verschillende<br />

regio’s en landen en deze via het internet<br />

wereldwijd transparant en toegankelijk maken.

Stelling op linkeD in<br />

‘De Nederlandse universiteiten verheerlijken<br />

de Anglo-Amerikaanse cultuur’<br />

Net als iedereen zijn ook universiteiten gevoelig voor success stories<br />

en maatschappelijke trends. Relatief meer aandacht voor een<br />

model is daarbij niet erg, zolang er maar een kritische benadering<br />

blijft van dat model. De huidige crisis zal waarschijnlijk er toe<br />

bijdragen dat de universiteiten weer meer naar alternatieven gaan<br />

kijken.<br />

Marc Hazen, Owner, Maecon Groep bv<br />

De stelling klopt. Helaas. Het lijkt er sterk op dat de gehele Nederlandse<br />

maatschappij denkt dat alles wat uit de VS komt automatisch<br />

beter is dan zaken die we in Nederland bedenken. Dit is een<br />

onjuiste gedachte. In Nederland en Europa is ruim voldoende eigenheid,<br />

wijsheid en denkkracht aanwezig. Hier moet echt meer<br />

nadruk op komen te liggen.<br />

Emile Heesters, jurist, mediator en projectleider van de Provincie Noord-Brabant<br />

Het is herkenbaar dat Nederlandse universiteiten de concurrentie<br />

en samenwerking aangaan met toonaangevende universiteiten<br />

en die zijn (vooralsnog?) hoofdzakelijk Amerikaans en Engels.<br />

Ik denk dat het verstandig is dat de onderzoekers/docenten aan<br />

Nederlandse universiteiten een herkenbare eigen positie in blijven<br />

nemen en niet door die concurrentie/samenwerking een volkomen<br />

Anglo-Amerikaans profiel krijgen. Onderzoek en onderwijs heeft<br />

naar mijn idee namelijk baat bij een bepaalde mate van diversiteit<br />

(in methode én theorievorming).<br />

Ruud Nijnens, HR consultant van Jeroen Bosch Ziekenhuis<br />

foto: SHUtteRStoCK<br />

until alumni nieuWs ■<br />

nieuWS uit De verenigingen<br />

VaK<br />

Culturele reis naar Cappadocië<br />

Datum: 10 tot 17 april 2010<br />

De Vereniging Afgestudeerden Katholieke<br />

Theologie organiseert een culturele reis<br />

naar Cappadocië. Op vrijdagochtend 27<br />

november is er een informatiebijeenkomst<br />

in Utrecht.<br />

meer informatie: vak@uvt.nl (matthijs)<br />

DialOGOs<br />

Jaarvergadering<br />

Datum: 19 maart 2010<br />

Het bezoek aan de zusters Norbertinessen<br />

van het St. Catharinadal in Oosterhout<br />

op 11 september jongsleden is zo positief<br />

ervaren dat het bestuur een abdij- of<br />

kloosterdag een vast onderdeel wil laten<br />

zijn van het jaarprogramma.<br />

meer informatie: uvt.nl/alumni/dialogos<br />

eKsBit<br />

netwerkevent over sourcing<br />

Datum: 3 februari 2010<br />

In samenwerking met hoogleraar Global<br />

Sourcing, Erik Beulen wordt een nieuwe<br />

netwerkbijeenkomst georganiseerd. Een<br />

leuke avond voor geïnteresseerden in<br />

sourcing en een goede gelegenheid om<br />

kennis te maken met andere leden voor<br />

wie sourcing een actueel onderwerp is.<br />

meer informatie: info@eksbit.nl<br />

JuVat<br />

regionale kringen<br />

JUVAT kiest sinds kort voor een andere<br />

aanpak. Naast de centrale activiteiten<br />

zullen activiteiten georganiseerd worden<br />

door kringen die regionaal opereren. De<br />

kring Amsterdam is op 7 oktober succesvol<br />

van start gegaan met een gastdiner met<br />

mr. Huub Willems, voor laatstelijk voorzitter<br />

van de Ondernemingskamer.<br />

meer informatie: uvt.nl/juvat<br />

WebWijzer↗<br />

uvt.nl kent u waarschijnlijk wel. dit is de<br />

website van de universiteit. Maar kent u<br />

de volgende extensies ook?<br />

→ uVt.nL/onderzoek Hier leest u<br />

alles over het meest actuele tilburgse<br />

onderzoek<br />

→ uVt.nL/LoketMkb Als ondernemer<br />

kunt u bij het loket mKB terecht voor<br />

vragen, opdrachten of hulp, variërend van<br />

juridisch advies tot marktonderzoek of<br />

het schrijven van een ondernemingsplan<br />

→ uVt.nL/sg Studium Generale<br />

organiseert symposia, lezingen,<br />

discussies en cultuurworkshops die ook<br />

voor alumni toegankelijk zijn.<br />

| 2-2009 29

U vroeg?<br />

30 2-2009 |<br />

Kunnen vrouwen beter<br />

leningen beoordelen?<br />

Vrouwen hebben een gat in<br />

hun hand. Tenminste, dat<br />

vinden veel mannen. Maar is<br />

dat wel zo? Volgens recent<br />

onderzoek van onder meer de<br />

<strong>Tilburg</strong>se hoogleraar Thorsten<br />

Beck, beoordelen vrouwen<br />

leningaanvragen veel<br />

beter dan mannen. Gewapend<br />

met gedetailleerde gegevens<br />

van 43.000 kredietaanvragen<br />

van een Albanese bank,<br />

gingen de onderzoekers aan<br />

het rekenen. En wat kwam<br />

daar uit? Leningen die goedgekeurd<br />

en begeleid werden<br />

door een vrouw, bleken veel<br />

minder vaak oninbaar dan<br />

leningen waar mannelijke collega’s<br />

naar hadden gekeken.<br />

Waarom de vrouwen zo goed<br />

scoren, heeft verschillende<br />

oorzaken. Het was al bekend<br />

dat ze minder risico’s nemen<br />

en dat mannen vaak te veel<br />

zelfvertrouwen hebben.<br />

Maar dat is het niet alleen.<br />

Vrouwen lijken ook een<br />

betere neus te hebben voor<br />

het selecteren van goede<br />

klanten. Bewust of onbewust<br />

kijken ze niet alleen naar de<br />

feitjes die op een kredietaanvraag<br />

staan, maar letten<br />

ze ook op andere klantkenmerken.<br />

fOTO: ANp phOTO<br />

Zijn christenen<br />

spaarZamer?<br />

Je zou denken van niet, want<br />

Jezus gaf zijn volgelingen de<br />

opdracht mee: ‘Geen schatten<br />

op aarde te verzamelen’. Toch<br />

blijkt uit <strong>Tilburg</strong>s onderzoek<br />

dat christenen in Nederland<br />

spaarzamer zijn dan niet-christenen.<br />

Van de Nederlandse<br />

christenen – rooms-katholieken,<br />

protestanten en evangelische<br />

christenen – spaart 72<br />

procent, tegen 69 procent van<br />

de niet-religieuze Nederlanders.<br />

Dat lijkt marginaal, maar<br />

de economen Luc Renneboog<br />

en Christophe Spaenjers<br />

noemen het een wezenlijk<br />

verschil. Overigens stellen<br />

de onderzoekers dat het met<br />

die opdracht van Jezus wel<br />

goed zit. Schatten voor jezelf<br />

verzamelen wordt afgekeurd,<br />

maar voor een ander mag het<br />

wél. En dat doen de Nederlandse<br />

christenen, want ze<br />

geven veel van het gespaarde<br />

geld door, bijvoorbeeld aan<br />

goede doelen. Een andere<br />

onderzoeksconclusie is dan<br />

ook dat christenen het, vergeleken<br />

met niet-christenen,<br />

belangrijker vinden geld na te<br />

laten aan hun kinderen. Verder<br />

nemen ze over het algemeen<br />

minder risico’s met beleggen.<br />

Christenen zijn eigenlijk een<br />

zegen voor ieders beurs want,<br />

zo stellen de onderzoekers,<br />

spaarzaamheid leidt tot<br />

een stabielere economische<br />

situatie.<br />

fOTO: ARMSTRONG ROBERTS / ANp

is de pers medeschuldig<br />

aan de crisis?<br />

heeft de boodschapper het dan toch gedaan? Journalisten houden zichzelf<br />

graag voor dat ze de economie objectief kunnen verslaan. Klopt niet, aldus een<br />

onderzoek van onder anderen, David Hollanders van de UvT; negatieve berichten<br />

wakkeren een economische crisis juist aan. De onderzoekers bekeken de relatie<br />

tussen negatieve krantenartikelen in NRC Handelsblad (1990-2008) en het<br />

consumentenvertrouwen. Wat bleek? Bij een piek van negatieve economische<br />

verhalen belandde het consumentenvertrouwen meestal op een dieptepunt.<br />

Dit zou een kip-ei verhaal kunnen zijn, ware het niet dat de onderzoekers via<br />

statistische berekeningen vaststelden dat de deprimerende artikelen (mede)<br />

het lage vertrouwen veroorzaakten. Elk negatief stuk in de krant zorgde voor<br />

een daling van de vertrouwensindex met 0,02 punten. Is dit dan het einde van<br />

krantenkoppen zoals ‘Crisis vreet aan fundament economie’, ‘Nieuwe dreun voor<br />

Wall Street’ en ‘Ergste crisis sinds 1879’? De kans hierop lijkt klein. Journalisten<br />

stellen dat niet waarschuwen leidt tot naïeve beslissingen van consumenten en<br />

beleggers. En dat zou nog schadelijker kunnen zijn.<br />

Heeft een partner<br />

invloed op hartklachten?<br />

Een vrolijke partner kan bij bepaalde<br />

negatief ingestelde patiënten<br />

problemen veroorzaken. Tot die<br />

opmerkelijke conclusie komt de<br />

<strong>Tilburg</strong>se onderzoekster Aline Pelle.<br />

Zij ontdekte dat negatief ingestelde<br />

patiënten met hartfalen meer gezondheidsproblemen<br />

ervaren dan andere<br />

hartpatiënten. Dat komt vooral doordat<br />

deze zwartkijkers zich niet uiten.<br />

pelle onderzocht hartpatiënten met<br />

een zogenaamde Type D-persoonlijkheid.<br />

Dit zijn mensen met veel<br />

negatieve emoties die niet voor hun<br />

gevoelens uitkomen omdat ze bang<br />

zijn dat anderen hen dan afwijzen.<br />

het is een groep die bij klachten geen<br />

contact opneemt met een arts of een<br />

gespecialiseerde verpleegkundige.<br />

Daardoor hebben ze, vergeleken met<br />

andere hartpatiënten, een zes keer<br />

grotere kans op een verslechtering<br />

van hun gezondheid. Opmerkelijk<br />

genoeg heeft dit type mens baat bij<br />

een negatief ingestelde partner. Daar<br />

voelen ze zich het beste bij.<br />

fOTO: ShUTTERSTOCK fOTO: pIROSChKA VAN DE WOUW / ANp<br />

until wetenschap ■<br />

Dröge<br />

wat is dat<br />

diploma waard?<br />

Er is letterlijk nog nooit iemand geweest die<br />

me naar mijn bul heeft gevraagd. In 1994<br />

zette een hoogleraar zijn zwierige handtekening<br />

onder mijn universitaire diploma, ik<br />

stopte het ding trots in een mapje en daar<br />

zit het tot de dag van vandaag nog steeds.<br />

Denk ik – geen idee waar dat mapje eigenlijk<br />

is. Werkgevers en post-doc opleidingen: iedereen<br />

geloofde me tot nu toe op mijn bruine<br />

ogen dat ik doctorandus ben.<br />

Maar dat papiertje waar ik me destijds het<br />

schompes voor heb gewerkt aan de Faculteit<br />

der Letteren was toch belangrijk? Mispoes;<br />

van vrienden hoor ik dat ze hun diploma ook<br />

nooit hoeven te tonen. Bovendien lees je eens<br />

in de zoveel tijd een bericht over een chirurg<br />

die jaren achter elkaar in mensen sneed zonder<br />

dat hij een gediplomeerde arts was. Maar<br />

omdat de goede man altijd zelfverzekerd te<br />

werk ging, nam iedereen aan dat hij gewoon<br />

alle tentamens had gehaald.<br />

Gestudeerd hebben: het is dus een houding,<br />

een uitstraling. Iets waarover maar weinig<br />

mensen liegen, althans, dat hopen we dan<br />

maar. Zo lang je een ‘academisch werk- en<br />

denkniveau’ tentoonspreidt, zoals dat in<br />

personeelsadvertenties zo mooi heet, is het<br />

goed. Ik heb veel geleerd in mijn vijf jaar in<br />

academia, kennis waar ik overigens zelden<br />

iets mee doe. Het enige wat ik wel vaak inzet,<br />

is schijnbaar die houding. Moest ik daar nu zo<br />

lang over doen?<br />

Philip Dröge is hoofdredacteur van de populairwetenschappelijke<br />

site www.faqt.nl en spreekt<br />

wekelijks een populair-wetenschappelijke column<br />

uit op BNR Nieuwsradio.<br />

| 2-2009 31

understanding society<br />

VuurwapengeVaar<br />

Bij bijna elke huiszoeking bij drugscriminelen worden<br />

vuurwapens gevonden. Dat is absoluut geen<br />

nieuws. De politie rekent erop: men vindt, registreert<br />

en vernietigt. Elk jaar weer, per jaar zo’n<br />

3.000 scherpschietende handvuurwapens. Niet alleen<br />

bij drugscriminelen, ook bij mindere goden in<br />

het criminele circuit en bij statusbeluste jongeren.<br />

De urgentie van de problematiek zal toenemen, zo<br />

is mijn overtuiging. Recidive onder vuurwapencriminelen<br />

komt veel voor: een derde van de bekende<br />

(vuur)wapenverdachten heeft al minimaal één<br />

keer eerder de Wet Wapens en Munitie overtreden.<br />

En elk jaar komen er nieuwe first offenders bij:<br />

personen die voor het eerst door de politie gezien<br />

zijn met een illegaal wapen.<br />

De groep van personen met (illegale) vuurwapenervaring<br />

– die weten wat het is om een vuur wapen<br />

te hebben en weten hoe je daaraan kunt komen –<br />

groeit dus continu. Bij een stabiel aantal in beslag<br />

genomen vuurwapens, bij het uitblijven van re-<br />

cherchewerk op handel- en smokkellijnen en bij<br />

een geringe sociale controle met betrekking tot<br />

eerder gestraften – wat stuk voor stuk het geval is<br />

in Nederland – krijgen we niet alleen meer illegale<br />

bezitters, maar ook meer problemen met illegaal<br />

gebruik.<br />

Monique Bruinsma, senioronderzoeker IVA<br />

beleidsonderzoek & advies<br />

raymond rutting/ de Volkskrant/HH

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!