Untitled - Toneelgroep Amsterdam

10 11

ivo van hove
‘Ik geloof in totale loyaliteit. Dit vormt ook de basis van mijn
theaterleven. Loyaliteit brengt creativiteit met zich mee. Als
je samenwerkt met dezelfde mensen, is er geen plaats voor
verveling of saaiheid. Alleen binnen een slecht huwelijk heerst
er verveling. Een goed huwelijk brengt elke dag iets nieuws met
zich mee. Er zijn crisissen, conflicten en meningsverschillen,
maar die leiden uiteindelijk allemaal naar iets nieuws en creatief.
Elk project waar ik aan werk, beschouw ik als mijn kind. Je
behandelt niet al je kinderen op dezelfde wijze, dat is fascistisch.
Elk theaterproject moet uniek zijn. Het decor, de regie, de
acteurs en het licht moeten allemaal dit ene verhaal vertellen.’
(American Theatre Magazine 2009)
teorema, bochum, 2009
| 2 3 |

inhoud
producties 12 phaedra
18 kinderen van de zon
20 nooit van elkaar
24 spoken
30 de russen! ivanov-platonov
36 hedda gabler
38 antigone-kreon-oidipous
42 la voix humaine
50 scènes uit een huwelijk
54 la grande bouffe
58 glengarry glen ross
62 angels in america
68 antonioni project
70 opening night
74 ubu
80 al mijn zonen
gasten 14 grzegorz jarzyna
26 thomas ostermeier
32 tom lanoye
thuisfront 44
rabozaal 52
internationaal 66
ta-2 78
allianties 84
ta-extra 92
ta-junior 100
ensemble 4
tableau 106
kalender 110
praktisch 126 abonnementen
130 ta-minnaar
134 kaartverkoop
alwin pulinckx, ubu, amsterdam, 2010
| 4 5 |

ensemble
barry atsma, kitty courbois, jacob derwig, roeland fernhout, fred goessens, janni goslinga,
marieke heebink, fedja van huêt, chico kenzari, hans kesting, hugo koolschijn,
hadewych minis, chris nietvelt, celia nufaar, frieda pittoors, alwin pulinckx, halina reijn,
gijs scholten van aschat, eelco smits, karina smulders, leon voorberg
frieda pittoors, fred goessens, antonioni project, amsterdam, 2009
| 6 7 |

hugo koolschijn
Waarin heb je ooit je toevlucht gezocht? Het antwoord: ik sta niet voor niets in dit programmaboek.
glengarry glen ross, haarlem, 2009
| 8 9 |

producties
hadewych minis, fedja van huêt, elsie de brauw, opening night, amsterdam, 2009
| 10 11 |

phaedra
van jean racine regie grzegorz jarzyna* met isis cabolet, kitty courbois, hans kesting, hugo koolschijn, chris nietvelt,
eelco smits vertaling laurens spoor scenografie magadlena maciejewska licht jacqueline sobiszewski
video bartek macias muziek jacek grudzien, piotr dominski
p r e m i è r e nov, dec10 speellijst p. 112
Phaedra (1677) van Jean Racine is één van
de grootste liefdesdrama’s uit het toneelrepertoire.
Aan het hof wacht de jonge Hippolytus al maanden in
spanning op de terugkeer van zijn vader, koning Theseus.
Hij wil hem om toestemming vragen om Aricia te huwen,
de dochter van een vijandelijk vorst. Inmiddels houdt de
echtgenote van Theseus Phaedra angstvallig haar passie
voor haar stiefzoon verborgen. Wanneer het nieuws van
de dood van Theseus het hof bereikt, voelt ze zich bevrijd
en verklaart ze Hippolytus haar liefde. Hij wijst haar af en
houdt haar aanzoek voor de buitenwereld geheim. Wanneer
Theseus alsnog van de oorlog terugkeert, slaat Phaedra in
paniek en beschuldigt ze Hippolytus haar te hebben verleid.
Theseus ontsteekt in blinde woede. Phaedra vraagt om
genade voor haar stiefzoon tot ze verneemt dat diens liefde
uitgaat naar Aricia. De goden nemen wraak. Hippolytus
sterft. Phaedra bekent en slaat de hand aan zichzelf.
Theseus zuivert de naam van zijn zoon en blijft verscheurd
en eenzaam achter.
Phaedra is een tijdloos meesterwerk over de liefde in al haar
verschijningsvormen: romantisch, edel en geperverteerd;
als verlangen tussen geliefden, als vriendschap tussen
familieleden en naasten. Bij Racine vallen de personages
ten prooi aan een onweerstaanbaar verlangen dat hun hele
leven bepaalt en vernietigt.
In de prachtige vertaling van Laurens Spoor klinken
Racine’s verzen helder en messcherp en stuwen ze het
drama naar een onontkoombaar einde: de liefde als een
splinterbom die alle betrokkenen verwondt of doodt.
* Grzegorz Jarzyna (1968) is één van de meest
getalenteerde theaterregisseurs van zijn generatie. Sinds
1998 is hij mede artistiek leider en sinds 2006 directeur
van het toonaangevende RT Warszawa in Polen. Zijn
voorstellingen werden bekroond in binnen- en buitenland.
| 12 13 |

grzegorz jarzyna
Grzegorz Jarzyna studeerde filosofie en theologie in
Krakau alvorens zich te verdiepen in het theater:
‘Mijn regieopleiding was voor mij een natuurlijk
verlengstuk van het onderzoek naar de mens dat ik in de
wijsbegeerte voerde. Eerst wilde ik schrijver worden maar
op een gegeven moment realiseerde ik me dat alles wat ik
te zeggen had al geschreven was, en zoveel beter dan ik het
zelf zou kunnen. Daarom heb ik besloten me uit te drukken
via het theater.’
Jarzyna is sterk beïnvloed door zijn werk als assistent bij de grote
Poolse theatervernieuwer Krystian Lupa: ‘Hij heeft me geleerd
me te concentreren op de acteurs. De regie te denken vanuit hun
gevoelens, hun innerlijke monoloog. De voorstelling op te bouwen
door te luisteren naar de muziek die tussen hen klinkt.’
Met Yvonne, prinses van Bourgondië van Gombrovicz en zijn
bewerkingen van Doctor Faustus van Thomas Mann en De Idioot
van Dostojevski eist hij een plaats op in het Poolse en Europese
theaterlandschap.
Jarzyna’s stijl kenmerkt zich in toenemende mate door het mengen
van genres. Opvallend in zijn oeuvre is de productie 2007: Macbeth:
een bijna cinematografische voorstelling die zich afspeelde op
meerdere locaties, waaronder een speciaal gebouwd podium onder
de Brooklyn Bridge in New York.
Hij verwerft internationale bekendheid met zijn enscenering van Festen
(Ceremony), het ophefmakende filmscenario van Thomas Vinterberg:
‘Ik denk dat Festen belangrijke sociale issues aankaart. Het is een
aanval op de hypocrisie en het verborgen kwaad in de maatschappij
en laat de barsten zien in de Poolse familie. Wat me ook interesseert
is de ceremonie uit de titel die de voorstelling een dwingend
tijdsverloop geeft, als een monumentale klok die niet te stoppen is.’
Zijn veelzijdigheid komt ook tot uitdrukking in regies van TV-producties
en opera. Op het Holland Festival 2010 was zijn Giovanni te zien, een
radicale herlezing van Mozart’s opera waarin hij de muziek naar de
achtergrond verwijst en de mythe van Don Giovanni terugvoert naar
een verhaal over mannelijke geilheid en de angst voor de dood.
Jarzyna’s ensceneringen laten zien dat hij niet geïnteresseerd is in het
neerzetten van een duidelijk gearticuleerde mening, maar eerder in de
meerduidigheid van pure vorm. Door gebruik te maken van symbolen
en stereotypen uit de massacultuur creëert hij een theatertaal,
die de groeiende collectieve ontreddering verbeeldt. Grzegorz
Jarzyna maakt voorstellingen over mensen die verloren lopen in de
consumptiemaatschappij en over de onherroepelijke verandering van
de kwaliteit van liefde die dit bij hen teweegbrengt.
| 14 15 |

De slaap is mijn favoriete vluchtoord, als ik de wereld niet aankan is daar altijd
nog de slaap die me wegrukt uit het angstige leven, en in de slaap wacht mij
de droom. In barre tijden is mijn droomleven aangenamer dan mijn waken.
Gek genoeg word ik op vakantie altijd overvallen door angstdromen. Zo is
mijn droomleven misschien wel de keerzijde van het echte leven.
gijs scholten van aschat
| 16 17 |

kinderen
van de zon
van maxim gorki regie ivo van hove met elsie de brauw, jacob derwig, chico kenzari, wim opbrouck,
frieda pittoors, halina reijn, thomas ryckewaert, gijs scholten van aschat, chris thijs, lien wildemeersch
vertaling tom kleijn bewerking/dramaturgie peter van kraaij scenografie jan versweyveld
video tal yarden kostuums an d’huys productie toneelgroep amsterdam / ntgent
bij deze voorstelling engelstalige boventiteling
p r e m i è r e
nov, dec10, jan, feb11 speellijst p. 113
In Kinderen van de Zon (1905) schetst
Maxim Gorki een tragikomisch portret van
een groepje intellectuelen dat afgezonderd
van de maatschappij visionaire ideeën ontwikkelt
over de ‘maakbaarheid van de mens’ maar
nauwelijks oog heeft voor de concrete noden.
De wetenschapper Protassov leeft teruggetrokken
met zijn vrouw Jelena en zijn zus Lisa in het ouderlijke
huis. Hij is vervuld van de mogelijkheden die de
wetenschap biedt op weg naar een nieuw type mens
en maatschappij. Zijn onstuitbare optimisme staat in
schril contrast met zijn gebrek aan interesse in de
problemen die zich buiten de muren van zijn domein
voltrekken: er heerst cholera en het kansarme volk
komt in opstand. Hij verdiept zich in experimenten
en voert levendige gesprekken met de kunstenaar
Wagin die zijn vrouw het hof maakt en met de veearts
Tjepoernoi die zijn zus vruchteloos ten huwelijk vraagt.
De drie mannen praten terwijl hun utopische toekomstvisioen
als kinderen van de zon stilaan wordt
verduisterd door krachten die zij zelf al te lang hebben
genegeerd.
Kinderen van de Zon schenkt ons een blik in de kloof
die gaapt tussen de onuitputtelijke mogelijkheden van
de mens en de uiteindelijke levens van elk individu.
Dit thema loopt als een rode draad door het oeuvre
van Maxim Gorki die in zijn belangrijkste toneelstukken
Nachtasiel en Zomergasten de Russische Revolutie
aankondigde. Hij wordt vaak in één adem genoemd
met zijn tijdgenoot Anton Tsjechov met wie hij een
interesse deelde in de tragikomische verbeelding van
het menselijk tekort. In de huidige periode van wetenschappelijke
doorbraken op het vlak van genetica en
computertechnologie, blijkt Kinderen van de Zon meer
dan een eeuw na datum nog steeds fundamentele
vragen te stellen over wat het betekent mens te zijn.
| 18 19 |

nooit
van elkaar
van jon fosse regie ivo van hove met chris nietvelt, gijs scholten van aschat e.a. vertaling alexander schreuder
dramaturgie peter van kraaij scenografie jan versweyveld coproductie desingel antwerpen
p r e m i è r e feb, apr, mei11 speellijst p. 115
‘O
m het gevoel te hebben dat een stuk
geslaagd is, moet ik ervan overtuigd zijn
in onbekende regionen te hebben vertoefd
en iets nieuws te hebben ontdekt.’ Jon Fosse
Een vrouw wacht op de thuiskomst van haar man en praat
met zichzelf. Ze roept hem in het leven en verbeeldt zich
scènes van weerzien en overspel, hunkering en afwijzing
waarin de liefde overschaduwd wordt door een redeloze
verlatingsangst.
Nooit van elkaar (1994) is een tekst als een bezweringsformule,
als een mantra. Jon Fosse mengt subtiel realiteit
en verbeelding en laat een wereld van associaties,
herinneringen en droombeelden ontstaan waaruit de
personages naar voren treden als angstige, eenzame
mensen hunkerend naar aandacht en liefde.
Na de publicatie van enkele korte verhalen en dichtbundels
breekt Fosse in 1983 definitief door met zijn roman Rood,
Zwart. Hij is al een gevierd prozaschrijver wanneer hij in
1996 met De Naam de prestigieuze Ibsen-prijs voor theater
wint. Zijn toneelstukken veroveren de Europsese podia.
Fosse wordt één van de meest opgevoerde toneelauteurs
van zijn generatie.
‘Alleen mijn mislukte teksten kennen geen ambiguïteit, de
goeie kan je binnenstebuiten keren als een handschoen.’
Suggestie en meerduidigheid zijn typisch voor zijn werk.
Zijn teksten zijn als muziekpartituren waarin hij een evenwicht
zoekt tussen klank, stilte en herhaling. Wat Fosse
bezighoudt, is wat onuitgesproken blijft, het langzaam
verglijden van relaties en het herstellen van een labiel
evenwicht tussen zijn figuren. ‘Ik schrijf geen personages
in traditionele zin. Ik schrijf des mensen.’ Het is aan de
toeschouwer om zelf in te vullen wie de geportretteerde
mensen zijn, wat hun relatie is en wat ze van elkaar willen.
Zijn stukken verkennen een gemoedstoestand op de grens
tussen leven en dood.
Nooit van elkaar gaat op 10 februari in deSingel te
Antwerpen in première.
| 20 21 |

Bouw een hol op de bank, bij de open haard. Met geliefde en veel chocola. Blijf daar liggen tot de bui is overgewaaid.
chris nietvelt
teorema, bochum, 2009
| 22 23 |

spoken
van henrik ibsen regie thomas ostermeier* met fred goessens, marieke heebink, hans kesting, eelco smits,
karina smulders vertaling judith herzberg dramaturgie marius von mayenburg scenografie jan pappelbaum
licht erich schneider muziek nils ostendorf
bij deze voorstelling engelstalige boventiteling
p r e m i è r e feb, mrt, apr, mei11 speellijst p. 115
Spoken (1881) van Henrik Ibsen is een familiedrama
waarin een moeder en een zoon gekweld
worden door de leugens uit het verleden.
Hélène Alving probeert met de oprichting van een kindertehuis
ter nagedachtenis aan haar overleden echtgenoot
een streep te trekken onder haar voorbije leven. Ze wil
de leugens en herinneringen aan haar liefdeloze huwelijk
voorgoed achter zich laten en vestigt haar hoop op Oswald,
haar enige zoon die na een kunstenaarsbestaan in Parijs
terugkeert naar het ouderlijke huis. Oswald is lichamelijk en
geestelijk uitgeput. Wanneer Hélène hem eindelijk de waarheid
onthult over haar huwelijk, raakt hij alle levenslust voorgoed
kwijt. Hij vraagt zijn moeder hem te helpen sterven.
Met Spoken schreef de Noorse theatergigant Henrik Ibsen
een bittere aanklacht tegen de burgerlijke hypocrisie. Als
geen ander portretteerde hij zijn eigen klasse als verlamd
door angst en de fnuikende regels van godsdienst en
maatschappelijke status. Ibsen wordt beschouwd als de
grondlegger van het moderne realistische drama. Nora of
een poppenhuis, de Wilde Eend en Hedda Gabler behoren
nog steeds tot de meest opgevoerde stukken uit het
wereld repertoire.
* Thomas Ostermeier (1968) is huisregisseur en artistiek
leider van de gerenommeerde Schaubühne am Lehniner
Platz. Hij verwierf ondermeer faam met zijn hedendaagse
ensceneringen van Ibsen. Afgelopen seizoen was zijn ophef
makende Hamlet nog te zien in de Stadsschouwburg
Amsterdam. Zijn voorstellingen worden gekenmerkt door een
fysieke, realistische speelstijl met grote aandacht voor tekst
en verhaal. De acteur staat steeds centraal. Zijn sympathie
gaat uit naar personages die hun identiteit en plaats in de
maatschappij moeten bevechten: portretten van vrouwen en
sociale outcasts fungeren prominent in zijn oeuvre.
| 24 25 |

Thomas Ostermeier heeft iets met Ibsen.
Sinds zijn ophefmakende voorstelling
van Nora in 2002 neemt het werk
van de grote Noor een prominente plaats in
zijn werk in. Spoken is zijn vijfde enscenering
van Ibsen in acht jaar tijd en past in een
geïnspireerde zoektocht naar een actualisering
van zijn burgerlijke drama’s.
Thomas Ostermeier treedt voor het eerst op de
voorgrond met Mark Ravenhill’s Shopping and
Fucking bij de Baracke in het Deutsches Theater
Berlin, een platform voor jonge regisseurs dat onder
zijn artistieke leiding in 1998 wordt uitgeroepen tot
Theater des Jahres. De verwachtingen zijn dan ook
hoog gespannen wanneer hij het daaropvolgende
jaar aantreedt als artistiek leider van één van de
meest gerenommeerde theaters in Duitsland,
de Schaubühne am Lehniner Platz. Het duurt
aanvankelijk even voor Ostermeier en het ensemble
elkaar vinden maar met Nora wordt het startschot
gegeven van een reeks succesvolle voorstellingen
waarin Ostermeier zijn eigen signatuur vindt.
Dat startschot is ook vrij letterlijk te nemen. Op het
einde van het stuk trekt de titelheldin niet de deur van
haar huwelijksleven achter zich dicht, zoals al meer
dan honderd jaar de gewoonte was, maar schiet ze
haar echtgenoot Helmer neer. Anne Tismer blijft als
Nora alleen achter in het prachtige penthouse waarin
Ostermeiers vaste scenograaf Jan Pappelbaum haar
had opgesloten. Alles ademt het nieuwe millennium.
Nora is een jonge vrouw die stikt in een wereld van
materiële welvaart en vluchtige contacten. Om zich
een plek te veroveren aan de zijde van haar rijke
echtgenoot gaat ze in overdrive, schakelend van het
ene naar het andere register, alsof ze teveel rollen
tegelijk moet spelen: trophy wife met de looks van
Lara Croft, moeder van drie kinderen, en society
vrouw. Ze speelt met overgave en de moed der
wanhoop tot ze zich al schietend een weg baant naar
de vrijheid, of beter een kille gevangeniscel. Op het
einde staart ze wezenloos voor zich uit terwijl haar
echtgenoot en vader van drie kinderen leegbloedt
tussen de siervissen in het aquarium. Ostermeiers
dynamische regie, zijn beeld- en muziekcitaten
(o.a. The Doors), zijn radicale update van Ibsens
burgerlijke wereld naar onze huidige maatschappij
treffen een gevoelige snaar. Pers en publiek reageren
enthousiast. De voorstelling groeit uit tot één van de
meest succesvolle ooit bij de Schaubühne. In juni
2003 is Nora op uitnodiging van Ivo van Hove te gast
op het Holland Festival.
In 2005 is het de beurt aan die andere belangwekkende
vrouw in Ibsens oeuvre: Hedda Gabler is
in Ostermeiers versie een jonge vrouw die doelloos
ronddwaalt in het imposante huis van haar echtgenoot
Jorgen Tesman, verloren tussen glas, beton en witte
doodsbloemen, gereflecteerd in een spiegel die haar
ook achter de wanden van de leefruimte geen privacy
gunt. Ze verveelt zich. Ze koestert grote verlangens
maar ontbeert de moed om die ook te realiseren. Ze
kijkt naar de regen op de glazen wand; de druppels
haar niet geweende tranen.
Hedda is in vele opzichten het jongere zusje van Nora:
ze heeft gekozen voor materiële zekerheid in de hoop
haar levensangst te bezweren. Bij haar geen hectische
energie meer, geen drang om haar leven om te gooien
maar een berekenende, onschuldig en cool ogende
pose. Katharina Schütter speelt haar ingehouden,
schijnbaar louter buitenkant. Emancipatie is geen
issue meer. Hedda kan alles doen wat ze wil, niemand
die haar een strobreed in de weg legt. En toch is ze
niet gelukkig. Ze lijdt aan het gevoel geen verschil
meer te kunnen maken, er niet écht toe te doen.
Ostermeier noemt haar toestand ‘Wohlstandsdepres-
thomas ostermeier
sion’. Wanneer ze zich op het einde van het stuk in
de belendende kamer een kogel door het hoofd jaagt,
kijkt haar echtgenoot amper op en onthult het draaitoneel
ijzingwekkend traag haar tengere, ontzielde
lichaam. Alles aan deze voorstelling is hard, koud en
afstandelijk. Alleen de muziek van de Beach Boys
brengt een bitterzoete toets aan: ‘God only knows’.
Ostermeier houdt in Hedda Gabler een hele generatie
een spiegel voor. Zonder te moraliseren, schetst hij de
leegte van het teveel aan mogelijkheden, de weigering
te moeten opgroeien. Opnieuw heeft hij de vinger aan
de pols van de tijd. Hedda Gabler wordt een instant
hit die wereldwijd wordt bejubeld.
Ook Ibsens mannenportretten weet Ostermeier
grondig te herlezen en naar onze tijd te vertalen. In
het Burgtheater in Wenen voorziet hij Bouwmeester
Solness (2006) van een verrassend einde wanneer het
hoofdpersonage aan het einde geen zelfmoord pleegt
maar ontwaakt uit een nachtmerrie. Het getoonde
wordt daarmee terug gewezen naar het rijk van de
verbeelding en lijkt eerder de droom van iemand die
de controle over zijn eigen bouwsels en verzinsels is
verloren. Het stuk voelt als een aanklacht tegen het
megalomane gedrag van een ambitieuze man die over
lijken gaat om zijn doelstellingen te realiseren.
In die zin vertoont de voorstelling opvallende
gelijkenissen met de bijna profetische John Gabriel
Borkmann (2008). Ostermeier en zijn dramaturg,
de schrijver Marius von Mayenburg, bewerken het
stuk tot een profetische analyse van de kredietcrisis
die met het faillissement van Lehman brothers pas
enkele maanden later zou uitbreken. Ze herschrijven
het levensverhaal van de in opspraak gebrachte
bankmagnaat Borkmann tot een gebalde 100 minuten
durende farce over de excessen van het kapitalisme.
De actualisering is frappant, de toonzetting
verrassend burlesk. Ostermeier slaagt er opnieuw
in om de dieptragische wereld van Ibsen te larderen
met filmische ingrepen en hilarische uitvergrotingen.
Ook nu weer blaast hij het stof van personages en
milieu en maakt hij van Ibsen een tijdgenoot die nog
steeds wezenlijke uitspraken doet over mens en
maatschappij anno 2010.
| 26 27 |

eelco smits
Ik zoek mijn toevlucht in andere mensen.
antonioni project, amsterdam, 2009
| 28 29 |

de russen!
i v a n o v - p l a t o n o v
van tom lanoye naar tsjechov regie ivo van hove met barry atsma, jacob derwig, roeland fernhout, fred goessens,
janni goslinga, fedja van huêt, chico kenzari, hans kesting, hugo koolschijn, hadewych minis, chris nietvelt,
frieda pittoors, alwin pulinckx, halina reijn, gijs scholten van aschat, leon voorberg e.a.
dramaturgie peter van kraaij scenografie jan versweyveld video tal yarden kostuums an d’huys
coproductie holland festival / international theatre festival dialog-wroclaw
p r e m i è r e
jun11 speellijst p. 119
Tom Lanoye schrijft na Ten Oorlog, zijn magistrale
bewerking van Shakespeare’s koningsdrama’s voor
Luk Perceval, en bewerkingen van klassieke teksten en
nieuwe stukken voor Guy Cassiers en Johan Simons speciaal
voor Toneelgroep Amsterdam de Russen! naar Tsjechov. Voor
het eerst zullen de titelhelden uit Tsjechov’s jeugdwerken
elkaars pad kruisen in een avondvullend stuk waarin nagenoeg
het hele ensemble aantreedt.
Platonov (1878) schetst het leven van een dorpsonderwijzer die
zijn jeugdige idealen heeft ingeruild voor een liederlijk bestaan en
vluchtige liefdesaffaires. Zijn huwelijk en vaderschap beletten hem niet
om voortdurend andere vrouwen het hof te maken. Platonov is een
ontstemde ziel die zijn intellectuele potentieel en dromen niet heeft
waargemaakt en zichzelf verliest in drank en rokkenjagerij. Door zijn
onverantwoordelijke gedrag kwetst hij de mensen om zich heen.
Ivanov (1887) is het verhaal van een man die zich gevangen voelt in zijn
eigen leven. De liefde die hij voelde voor zijn vrouw, de Joodse Sarah,
is na vijf jaar huwelijk opgedroogd en het financiële gewin dat hij met
deze verbintenis hoopte te realiseren, is een illusie gebleken.
De keuzes die hij heeft gemaakt in het verleden maken hem verbitterd.
Zijn wrok zoekt een uitweg. Hij gaat een relatie aan met Sasja, een
jongere vrouw. Maar wanneer hij na de dood van Sarah, het huwelijk
met zijn maîtresse zou moeten voltrekken, stapt hij ontgoocheld en vol
walging voor zijn eigen daden uit het leven.
Na een grootschalige analyse van de politieke wereld in Romeinse
Tragedies, richt Ivo van Hove zich met de Russen! op het gevoel van
onvrede in brede lagen van de bevolking. In Tsjechov’s jeugdwerken
vindt hij opvallende parallelen met de huidige samenleving: onvrede
met de machthebbers en met de concrete levensomstandigheden en
toekomstperspectieven.
Tsjechov’s titelhelden reageren volstrekt verschillend maar eindigen
even vertwijfeld: Ivanov probeert zich te ontworstelen aan de gemaakte
keuzes uit het verleden terwijl Platonov vlucht in de roes van het
eeuwige nu, maar beiden staren ze uiteindelijk in de peilloze leegte van
hun eigen uitgeteerde ziel. De Russen! is het portret van een groep
mensen die vanuit een onbestemd gevoel van gemis en verlies wild
om zich heen slaan, zondebokken zoeken, hun frustraties botvieren en
uiteindelijk uitgeput inslapen of opbranden.
Op verzoek van Toneelgroep Amsterdam schrijft Tom Lanoye een
Tsjechov voor deze tijd: geen melancholische sfeer maar botte
opstandigheid die een uitweg zoekt in racisme en escapisme.
De voorstelling gaat in première tijdens het Holland Festival 2011.
| 30 31 |

tom lanoye
De Vlaamse schrijver Tom Lanoye (1958) woont en werkt in Antwerpen/België en Kaapstad/
Zuid-Afrika. Hij is een van de meest gelezen en gelauwerde schrijvers van het Nederlands
taalgebied. Hij heeft zich bekwaamd in bijna alle literaire genres, van poëzie tot korte
verhalen, van satirische columns tot romans en toneel. In 1985 verscheen zijn prozadebuut Een
slagerszoon met een brilletje. Andere hoogtepunten uit zijn oeuvre zijn de roman Kartonnen dozen,
Het Goddelijke Monster, Zwarte tranen, Boze tongen en de bestseller Het derde huwelijk. Regelmatig
wordt hij genomineerd voor belangrijke literaire prijzen en onlangs won hij met zijn nieuwste
roman Sprakeloos de Gouden Uil-publieksprijs. Zijn theaterwerk omvat een twintigtal titels en
oogst veel lof in het buitenland. De cyclus Ten Oorlog, een rigoureuze bewerking van Shakespeares
Koningsdrama’s, was een eclatant succes in de Nederlanden. Andere theaterwerken van Lanoye zijn
onder meer Mamma Medea en Fort Europa, naast Mefisto For Ever en Atropa De wraak van de
vrede. Tom Lanoye over Tsjechov, Ivanov, Platonov en het moderne levensgevoel:
‘Anton Tsjechov is voor mij, als theaterauteur, een
even groot ijkpunt als Euripides, Shakespeare, Arthur
Miller en Hugo Claus. Uiteraard houd ik ook veel van
Tsjechovs novelles en verhalen, maar het zijn vooral
zijn toneelstukken die me bekoren. De eerste reden is
dat Tsjechov, volgens mij, een van de vroegste auteurs
is van ‘het moderne levensgevoel’. Een onbestemde
lusteloosheid, een ‘mal de vivre’ dat bol staat van
verveling en zwartgallige humor, en dat toch opvalt
door zijn lichtvoetigheid en zijn deernis.
De tweede reden: zijn heerlijke vrouwenrollen. Mijn
liefde voor toneel heb ik zoals bekend te danken aan
mijn moeder, een slagersvrouw en amateur-actrice.
Via haar heb ik me de terechte klacht eigen gemaakt
dat er zo weinig mooie vrouwenrollen bestaan in het
wereldrepertoire. Niet zo bij Tsjechov, integendeel.
Voor hem hoeft een vrouw geen heiligenprentje te zijn
en al evenmin een bordkartonnen feeks, ook geen
hersenloze schone of een gefortuneerde sloerie, wier
replieken alleen dienstig zijn in het schaakspel van
interessante kerels die dingen om haar hand, en die
voor de rest verwachten dat ze haar mooie mond
houdt... De vrouwen van Tsjechov zijn leuker en
pikanter dan de meeste van zijn mannen.
De derde reden: de stukken van Tsjechov zijn
ensemblestukken. In deze tijden, waarin monologen
en dansvoorstellingen voor één man en een hond nog
altijd opgang lijken te maken, is het een verademing
eindelijk nog eens meer dan een half dozijn acteurs
samen op de planken te mogen zien staan, met
teksten die spreken van samenhangend drama, en die
niet zijn opgetrokken uit loze kreten, onpeilbare lyriek of
- oh gruwel! - jeugdherinneringen van de spelers zelf.
Ivanov en Platonov zijn voor mij twee zelfverklaarde
Hamlets, twee eindeloze beoefenaars van zelfbeklag
en zelfoverschatting, twee mannen die koket zijn zoals
alleen mannen dat kùnnen zijn, eens ze de vijfendertig
zijn gepasseerd: poserend als eeuwige jongens, voelen
ze zich hopeloos vermoeid en door het godganse
leven bedrogen, niet wetend welke houding hun het
meest respect zal opleveren bij ‘de vrouwtjes’. Die
van hulpbehoevende hypochonder of die van de
scheldende rebel die vrank en vrij zijn mislukkingen
in hun gezicht uitlacht. De poor man’s Don Juan lost
dat dilemma op door van stemming te veranderen
zoals anderen van ondergoed. En desondanks, nee:
juist daardoor, worden ze vreemd aantrekkelijk, in
het bijzonder voor de vrouwen die ze genadeloos te
gronde richten.
Om het accent niet te zeer alleen bij de mannen te
leggen hebben we tal van werktitels bedacht, voortbordurend
op De vaderlozen, zoals Tsjechov zelf
Platonov noemde. De moedelozen was daarvan mijn
favoriet. Omdat het, in levensgevoel, een grote echo
bevat met de huidige tijd. Veelvuldig zijn onze kicks,
eindeloos onze vieringen, herdenkingen en feestjes -
toch ligt overal verveling op de loer en is geklaag niet
van de lucht. Nooit eerder waren zo veel mensen zo
rijk, nooit eerder waren de vrijheid en de levensverwachting
zo groot - toch heerst alom een neerslachtig
en bang klimaat: ‘we stinken erin, klimatologisch,
monetair én politiek!’. Terecht of niet, opnieuw waart
het besef rond dat we leven in een scharniermoment,
van het ene tijdvak naar een heel ander. En dat roept,
bij voorbaat, een gevoel op van groot maar onbestemd
verlies. Een scherpe onvrede, waarin het tegelijk ook
heerlijk zwelgen is. Het moderne melodrama.’
| 32 33 |

omeinse tragedies, zurich, 2009
In de Cevennen is een rotspunt, met rondom kilometers uitzicht. Alle onrust waait daar weg.
jacob derwig
| 34 35 |

hedda gabler
van henrik ibsen regie ivo van hove met barry atsma, jacob derwig, roeland fernhout, hadewych minis, celia nufaar,
halina reijn e.a. vertaling judith herzberg dramaturgie bart van den eynde scenografie jan versweyveld
kostuums jan versweyveld, wim van vliet
r e p r i s e aug, sep10 speellijst p. 112
‘H
et treurige van deze wereld is dat zo veel mensen
niets anders te doen hebben dan geluk najagen,
zonder in staat te zijn het te vinden.’ schreef Ibsen
in zijn aantekeningen bij Hedda Gabler (1890).
Hedda Gabler is een moderne vrouw, die haar eigen leven wil leiden:
wild en onverantwoord, net als de mannen in haar omgeving. Na een
onstuimige jeugd met talloze minnaars trouwt ze Jurgen Tesman,
een succesvol wetenschapper. Het is voor beiden een liefdeloos
en opportunistisch huwelijk: Hedda krijgt luxe en maatschappelijke
zekerheid, Tesman krijgt een vrouw als trofee. Verveeld en
gefrustreerd droomt Hedda van de wereld buiten en de woeste
feestjes van huisvriend Brack. Als Hedda’s vroegere geliefde Lövborg
terugkeert, wordt ze geconfronteerd met de leegte van haar bestaan.
Naast de nieuwe productie Spoken, in een regie van Thomas
Ostermeier, wordt Hedda Gabler van Ibsen hernomen. Ivo van Hove
verplaatst het stuk naar een loft in een grote stad. De voorstelling
raakt aan het moderne levensgevoel, waarin egocentrisme en de
drang naar onmiddellijke bevrediging centraal staan. Ivo van Hove:
‘In Hedda Gabler zijn we getuige van iemand die zichzelf doodt.
Een vrouw met een grote levensdrang die niets onderneemt om het
leven waar ze zo naar verlangt ook te leiden. De burgerlijke helden
van Ibsen dromen altijd over vrijheid, over totale onafhankelijkheid,
maar hun dromen blijken bedrog. Er is altijd wel een reden om de
definitieve keuze niet te maken, er is altijd wel familie, een huwelijk of
de angst voor een publiek schandaal. Het treurige aan deze wereld is
dat zo veel mensen niets anders te doen hebben dan geluk najagen,
zonder in staat te zijn het te vinden.’
Ivo van Hove en Jan Versweyveld maakten Hedda Gabler in het
najaar van 2004 bij The New York Theatre Workshop. De voorstelling
won vier prestigieuze OBIE-awards (Off Broadway Theatre Awards)
voor ondermeer regie en scenografie.
‘Een gruwelijk stuk. Een messcherpe voorstelling. Die lang
nadreunt.’ De Groene Amsterdammer
‘Ras-tragédienne Halina Reijn kan de titelrol moeiteloos
aan, en voorziet haar personage van nieuwe accenten. Zij zet
verveling om in agressie, ze maakt de destructie van Hedda
voelbaar en geeft haar ook vileine trekjes.’ Het Parool
‘Met deze verfrissende en gedurfde voorstelling werd het
theaterherfstseizoen in één klap op een hoger niveau getild.’
New York Times
| 36 37 |

naar sofokles regie/muziek thibaud delpeut met barry atsma, eline ten camp, jacob derwig, fred goessens, janni
goslinga, hadewych minis, celia nufaar, alwin pulinckx bewerking thibaud delpeut, janine brogt vertaling janine brogt
dramaturgie joris van der meer scenografie roel van berckelaer licht casper leemhuis kostuums wojciech dziedzic
coproductie toneelschuur producties
r e p r i s e sep10 speellijst p. 112
Antigone-Kreon-Oidipous is een bewerking van drie
klassiekers van Sofokles tot een eigentijdse familie-
tragedie. Een fatale zoektocht naar kennis en de
waarheid over onszelf.
De Thebaanse tragedies van Sofokles: Oidipous Tyrannos, Oidipous
in Kolonos en Antigone, vertellen een even beroemde als tragische
familiegeschiedenis. In Oidipous Tyrannos wordt de titelheld geconfronteerd
met de gevolgen van zijn eigen, onbewust gepleegde misdaden:
vadermoord en incest met zijn moeder waaruit vier kinderen stammen.
Het onderzoek dat hij instelt naar de moordenaar van zijn vader leidt
onherroepelijk naar hem zelf. In Oidipous in Kolonos verzoent hij zich na
jaren van blind rondzwerven met zijn geschiedenis en voorspelt hij zijn
twee zoons, Eteokles en Polyneikes, een afschuwelijk levenseinde. Zijn
dochter Antigone tenslotte, keert zich tegen de verordening van oom
Kreon om het lichaam van haar gestorven broer Polyneikes onbegraven
te laten. Zij verkiest een traditioneel eerbetoon aan de doden boven de
wetten van de staat. Trouw aan haar vader en alle familieleden die haar
voorgingen, kiest zij de dood.
In een wereld van steeds veranderende machtsverhoudingen
stellen Sofokles’ beroemde personages keer op keer dezelfde vragen:
‘Volgens welke wetten moeten wij leven? Waarom is het juiste niet altijd
goed? En welk ideaal is sterk genoeg om voor te sterven?’
Thibaud Delpeut maakte uit drie tragedies een inventieve caleidoscoop,
waarin toekomst heden en verleden elkaar in rap tempo afwisselen;
waarin de ene heerser ontdekt wie hij werkelijk is en de ander vastloopt
in de mazen van zijn eigen wet; een oude vrouw haar keuze voor het
leven betreurt en een jonge vrouw haar keuze voor de dood vreest.
Het kwaad is overal en blijft bestaan omdat wij vasthouden aan onze
rancune. Delpeut onderzoekt hoe de daden van de ene generatie
doorwerken in het leven van de andere en laat met zijn actuele enscenering
zien dat personages als Oidipous en zijn familieleden ondanks
hun mythische proporties bovenal menselijk zijn.
Antigone-Kreon-Oidipous ging in 2009 in première in de Toneelschuur
in Haarlem en werd in het kader van TA-2 i.s.m. Toneelschuur Producties
gemaakt. In 2010 gaat de voorstelling op tournee in de grote zaal.
‘Brutale voorstelling van één van de interessantste jonge
regisseurs van dit moment.’ de Volkskrant
‘Jacob Derwig speelt Kreon op meesterlijke wijze.’ De Telegraaf
antigone - kreon - oidipous
| 38 39 |

Ik ben letterlijk het toneel op gevlucht. Daar leek het mij het veiligst. Alleen noemde ik dat toen niet zo.
celia nufaar
hedda gabler, amsterdam, 2006
| 40 41 |

la voix humaine
van jean cocteau regie ivo van hove met halina reijn vertaling peter van kraaij, halina reijn
dramaturgie peter van kraaij scenografie jan versweyveld
bij deze voorstelling engelstalige boventiteling | internationale tournee
r e p r i s e okt, dec10, mrt, apr, mei11 speellijst p. 114
Een vrouw belt een laatste keer haar ex in
een ultieme poging de breuk tussen hen
ongedaan te maken. Stilaan groeit het besef
dat de minnaar voorgoed voor een ander heeft
gekozen en ze voortaan op zichzelf is aangewezen.
Met La voix humaine (1927) schreef de Franse dichter en
cineast Jean Cocteau de ultieme afscheidsmonoloog. De
telefoon fungeert als een genadeloos instrument: elke zin
kan de laatste zijn.
Halina Reijn speelt de tekst als een wanhopige schreeuw
om bestaansrecht. Een uur lang neemt ze het publiek mee
in het verdriet van deze vrouw en haar gevecht met de
dreigende leegte. Ze moet niet alleen afscheid nemen van
de minnaar maar ook van het beeld dat ze jarenlang van
zichzelf heeft gekoesterd.
De ontroerende monoloog La voix humaine, ging in februari
2009 in Antwerpen in première. Halina Reijn ontving voor
haar vertolking de prijs van beste actrice op het internationale
theaterfestival KONTAKT in Polen. Ondertussen hebben
meer dan 15.000 mensen de voorstelling bezocht en werd
La voix humaine genomineerd voor de Toneel Publieksprijs.
La voix humaine werd in de New Yorkse Village Voice
genoemd als één van de beste voorstellingen van het jaar.
De monoloog van Halina Reijn werd uitgekozen om voor
televisie te worden bewerkt in het kader van Toneel op
2. Zes belangwekkende voorstellingen van het afgelopen
seizoen, waaronder ook Opening Night van Toneelgroep
Amsterdam, worden vanaf augustus 2010 op het scherm
aangeboden.
‘Halina Reijn speelt de pannen van het dak.’ Knack
‘Halina Reijn koppelt in haar rijke, indringende spel
de stadia die de vrouw doormaakt, aan evenzoveel
spelregisters die iedere keer weer verrassen.’
NRC Handelsblad*****
‘Een vlotte, rauwe, invloedrijke productie die scherpzinning
tot leven wordt gebracht door Halina Reijn.’
The Village Voice
| 42 43 |

thuisfront
karina smulders, othello, amsterdam, 2003
Verscheidenheid aan thema’s en regisseurs maakt ook dit seizoen het
aanbod van Toneelgroep Amsterdam spannend om te volgen. De nieuwe
voorstellingen zijn niet onder één noemer te brengen maar toch vertonen
een aantal stukken een bijzondere mate van verwantschap. Veelal betreft het
personages die verwoede pogingen ondernemen om hun thuis te behoeden voor
de chaos die niet alleen van buitenaf maar ook van binnenin hun levens komt
bedreigen. De idee van een veilig toevluchtsoord waarin het rustig wonen is en
waaruit de maatschappelijke spanningen zijn geweerd, blijkt een illusie. ‘Wonen’
is afkomstig van het Gotische ‘wunian’ en betekent ‘zich ophouden’ maar ook
‘tevreden zijn’ en ‘in vrede blijven’. Het woord vrede stamt van ‘frye’: behoed
tegen schade en bedreiging. De spanning tussen het willen omheinen (‘freien’) en
het samenleven is terug te vinden in minstens vijf van de nieuwe voorstellingen.
In Kinderen van de Zon koestert de wetenschapper Protassov een droom: die van een
wereld waarin de mens zijn kwaliteiten ten volle zal realiseren en er in slaagt honger, ziekte
en pijn voorgoed te overwinnen. Hij trekt zich met enkele geestverwanten en familieleden
terug om die utopische wereld uit te denken. Maar al snel wordt hun leven samen
verstoord door de samenleving van buitenaf en eist de realiteit brutaal haar rechten op:
ziekte en sociale onrust dringen door de muren van hun (t)huis maar ook van binnenuit
wordt hun denken belaagd door amoureuze verwikkelingen en lustgevoelens. De luwte
die Protassov zoekt blijkt een illusie. Ook in de huidige maatschappij die alsmaar meer een
ruimte wordt zonder grenzen waarin alles gelijktijdig op ons afkomt, is het omheinen van
een schuilplaats, een plaats voor reflectie steeds moeilijker. De globalisering is een realiteit
die niet meer te ontkennen is.
Ook Joe Keller, de vader in Al mijn zonen koestert de illusie dat hij de wereld kan creëren
naar zijn wensen. Hij is de ultieme selfmade man, de vleesgeworden American Dream:
wat je wil, kan je bereiken. Mits een paar offers onderweg. Met de oorlog heeft hij
fortuin gemaakt. Hij staat op het punt om het koninkrijk dat hij met eigen handen heeft
veroverd en beschermd over te laten aan zijn jongste zoon. Maar dan sijpelt de realiteit
van een verdrongen verleden druppelsgewijs naar binnen. Het ideale plaatje van familie
en patriottisme bladdert af naarmate leugens en halve waarheden aan het licht komen.
Joe’s omheinde familiegeluk en maatschappelijk aanzien worden bedreigd. De oorlog
die hij voorbij waande, breekt in alle hevigheid los in zijn eigen achtertuin. Arthur Miller
noemde zijn stuk met recht Al mijn zonen: Joe wordt niet alleen ter verantwoording
geroepen voor de dood van zijn oudste zoon maar ook voor de dood van al die andere
zonen geslachtofferd op het altaar van de oorlog en de American Dream. Ook bij Miller is
de grens tussen privé en publieke verantwoordelijkheid flinterdun en staat het huis van de
Kellers in het oog van een storm die heel Amerika teisterde.
Hélène Alving, de moeder in Spoken denkt de trauma’s uit het verleden op afstand te
kunnen houden. Het is ontroerend om te zien hoe ze haar schuld probeert af te kopen en
haar naam te zuiveren door een daad van naastenliefde: ze schenkt de gemeenschap een
tehuis voor kinderen dat de naam draagt van haar overleden echtgenoot. De schenking is
als een zoenoffer, niet aan de goden maar aan de hypocriete burgers en gezagsdragers;
een zoenoffer om zich toegang te verschaffen tot een tweede leven waarin ze hoopt
de fouten uit het verleden ongedaan te maken. Op Oswald, haar teruggekeerde zoon,
projecteert ze de hoop op een nieuw begin. Maar het ouderlijke huis waarin Hélène die
toekomst wil bouwen, roept in hem het liefdeloze verleden terug op.
| 44 45 |

Verbitterd en bezocht door de spoken uit zijn jeugd kiest Oswald het huis waar hij ooit
geboren werd als plaats waar hij wil sterven. Aan de moeder die hem het leven schonk,
vraagt hij nu de dood. Ibsen keert de wereld als een handschoen binnenstebuiten en laat zien
hoe ontkenning en verdringing geen fundament bieden voor een (t)huis. Het omheinen van
het voorbije leven is mislukt. De hypocrisie dringt langs ramen en deuren het huis binnen en
maakt het onbewoonbaar, niet meer voor de levenden bestemd.
In de Russen! wordt in de levens van de ‘titelhelden’ een hele samenleving weerspiegeld.
Gevoelens van onvrede zijn kenmerkend voor een periode van grote maatschappelijke
verandering: in Tsjechov’s tijd de overgang van een feodaal systeem dat plaats moet ruimen
voor de nieuwe rijken en ondernemers, een periode waarin de gegoede klasse onder druk
komt van een steeds groeiend aantal gegadigden. In onze tijd waarin de globalisering
voortdurend perspectieven en verwachtingen en dus mensenlevens hertekent, duikt een
vergelijkbaar gevoel van onvrede op. De oorzaken mogen dan verschillen, de gevolgen
vertonen verrassend veel parallellen: gevoelens van machteloosheid en kwetsbaarheid
tegenover een systeem dat alsmaar complexer wordt en het individu in de verdrukking
brengt en een schreeuw om eenheid en orde. Platonov en Ivanov voelen zich onder druk
van de veranderende maatschappij in het diepst van hun wezen tekort gedaan en van hun
plaats verdrongen. Bij Platonov is er het gevoel van een misgelopen, groots intellectueel
avontuur, bij Ivanov de wrok om het emotionele en financiële failliet van zijn huwelijk met
de Joodse Sarah. Beiden zijn ze onbewust op zoek naar schuldigen en zondebokken. Het
openlijk racisme waaraan de personages zich bezondigen is een teken des tijds maar helaas
ook nu pijnlijk actueel. Populistische en demagogische gemeenplaatsen en opportunistisch
gedrag worden door Tom Lanoye in zijn bewerking van Tsjechov’s jeugdwerken genadeloos
in het vizier genomen. Persoonlijke ontgoocheling en maatschappelijke onvrede creëren een
grimmige wereld waarin het niet aangenaam toeven is en iedereen op drift raakt. De idee
van een toevluchtsoord, een (t)huis lijkt voor zowat alle personages bedreigd door financiële
transacties, overspel en bedrog. Ze ontmoeten elkaar op feesten buitenshuis die al snel
verworden tot macabere samenscholingen waar de rekeningen worden vereffend. Platonov
en Ivanov vormen als het ware samen een manisch-depressieve persoonlijkheid: Platonov
vlucht in de roes van alcohol en rokkenjagerij, Ivanov in zwaarmoedigheid, maar beiden zijn
ze kinderen van hun tijd, getekend door angst en onzekerheid.
Dat de chaos ook dreigt van binnenin wordt duidelijk in Phaedra. Aan het hof worden oorlog
en maatschappelijke spanningen zorgvuldig op afstand gehouden maar slaat het noodlot
toe wanneer Phaedra verliefd wordt op haar stiefzoon Hippolytus. Haar liefde en de wetten
van de staat zijn onverzoenbaar. Phaedra trekt zich terug in haar eigen wereld van fantasie
en seksueel verlangen tot Hippolytus haar afwijst en haar zorgvuldig gekoesterde hoop aan
flarden scheurt. Haar ontroostbaarheid krijgt de vorm van een blinde vergelding. Aan het einde
van het stuk, na de dood van Hippolytus en de zelfdoding van Phaedra blijft de vorst Theseus
achter in een ontzield paleis. Niet de jarenlange oorlog aan het front maar het kortstondig
opflakkerende vuur van een verboden passie thuis dwingen hem finaal op de knieën.
In de stukken die Toneelgroep Amsterdam toont, wordt niet alleen de spanning tussen individu
en samenleving op scherp gesteld maar ook dat andere eeuwenoude thema verkend: de
mens die voortdurend zijn grenzen wil verleggen en leert leven met zijn eigen angsten
en verlangens.
peter van kraaij
halina reijn, la voix humaine, antwerpen, 2009
| 46 47 |

scènes uit een huwelijk, wenen, 2007
Mijn meest geslaagde vlucht is die naar een nieuw leven, weg uit mijn geboorteland naar de stad Amsterdam!
alwin pulinckx
| 48 49 |

scènes uit
een huwelijk
van ingmar bergman regie ivo van hove met charlie chan dagelet, helene devos, roeland fernhout, janni goslinga,
hugo koolschijn, hadewych minis, celia nufaar, alwin pulinckx, leon voorberg e.a. vertaling karst woudstra
dramaturgie bart van den eynde scenografie jan versweyveld coproductie kaaitheater
bij deze voorstelling engelstalige boventiteling | internationale tournee
r e p r i s e jan, feb, mrt, apr, mei11 speellijst p. 114
In Scènes uit een huwelijk van Ingmar Bergman volgen we een
echtpaar op de lange, grillige weg van hun relatie die uiteindelijk
leidt naar tederheid.
Bergman schreef Scènes uit een huwelijk als een serie van zes
televisiedrama’s, die hij daarna bewerkte tot een film en uiteindelijk tot een
toneelstuk. Hij kon daarbij putten uit bijna dertig jaar huwelijkservaring met
vijf opeenvolgende echtgenotes. Bergman voelde zich sterk verbonden
met zijn personages Johan en Marianne. Zij lijken het perfecte echtpaar,
maar scène na scène wordt dit mooie beeld systematisch ontmanteld.
Halve waarheden, leugens en bedrog leiden tot een pijnlijk verloop van
hun huwelijk. Ze zijn nerveus, gelukkig, egoïstisch, dom, vriendelijk, wijs,
opofferend, aanhankelijk, kwaad, lief, sentimenteel, onuitstaanbaar en
beminnelijk. Toch kunnen zij elkaar niet los laten. En wat begint als een
hel, verandert in een zoektocht naar onvoorwaardelijke en belangeloze
liefde. Scènes uit een huwelijk gaat over gespeelde onkwetsbaarheid en
klein menselijke behoeften, tussen het verlangen anderen te behagen en
ongemakkelijk eigenbelang, tussen het geloof in een maakbare wereld en de
aanvaarding van het eigen falen.
Scènes uit een huwelijk is een bijzondere theaterervaring voor het
publiek. Johan en Marianne worden gespeeld door drie acteurskoppels
van verschillende leeftijden, waardoor men ziet hoe een koppel vroeger
misschien was of in de toekomst zou kunnen worden. Scenograaf Jan
Versweyveld transformeert de schouwburg tot een intieme ruimte. Het
publiek verplaatst zich per scène op het podium en maakt zo deel uit van de
grillige wereld waarin Johan en Marianne zich bevinden. Door de hoge mate
van intimiteit krijgt de bezoeker de sensatie van een vergrootglas waardoor
hij alle fases ziet waarin het ontwrichte huwelijksleven zich beweegt.
Scènes uit een huwelijk ging in februari 2005 in première in de Stadsschouwburg
Amsterdam. Celia Nufaar won de Colombina, prijs voor beste
vrouwelijke bijrol.
‘Van Hoves vernieuwende theatertaal dwingt als altijd respect af.’
Het Parool
‘De confrontaties vinden plaats op slechts enkele meters afstand van
het publiek, dat als het ware in de huiskamer van Johan en Marianne
is neergestreken. Die setting maakt de beleving nog indringender.’
De Telegraaf
‘Deze productie verveelt geen moment door een ongemeen
beklijvende vertolking. Om als regisseur zo een briljante voorstelling
te kunnen maken, moet je wel een heel grote afkeer hebben van het
huwelijk.’ De Tijd
| 50 51 |

abozaal
‘De dynamiek van het repeteren en theater maken in huis zorgt voor
extra energie in de Stadsschouwburg. Door het gebouw letterlijk
met elkaar te delen, wordt het onderlinge vertrouwen alleen maar
groter. Je komt elkaar ’s ochtends tegen aan het koffieapparaat en
’s avonds bij Stanislavski. Opeens ben je niet meer louter gastheer,
maar hoor en zie je zelf hoe er gezwoegd wordt om de première te
halen. Ik verheug me nu al op de vijf premières die zullen volgen en
op deuren open-dag in mei waarin we samen met Toneelgroep
Amsterdam de deuren wagenwijd open zetten voor iedereen die net
als wij wil genieten van deze mooie plek aan het Leidseplein.’
melle daamen
directeur Stadsschouwburg
opbouw opening night, amsterdam, 2009
| 52 53 |

la grande bouffe
naar marco ferreri regie johan simons met elsie de brauw, jacob derwig, chris nietvelt, wim opbrouck,
steven van watermeulen e.a. bewerking tom blokdijk dramaturgie paul slangen beeldconcept anna tilroe
productie toneelgroep amsterdam / ntgent
r e p r i s e mrt, apr11 speellijst p. 120
Na Opening Night, Maeterlinck en Oresteia
verenigden Toneelgroep Amsterdam en NTGent
opnieuw de krachten. Johan Simons bracht de
wereldberoemde film La grande bouffe over het vrijwillige,
genotvolle sterven op toneel.
De Frans-Italiaanse film La Grande Bouffe van Marco Ferreri
veroorzaakte bij zijn première in Cannes (1973) een golf van protest
en verontwaardiging. Sommige critici noemden het de meest
afschuwelijke en decadente film in de geschiedenis van de Franse
film, anderen prezen juist de rauwe, radicale aanval op het
bourgeois establishment.
Vier gezonde, succesvolle mannen hebben besloten te eten totdat
ze erbij neervallen. In een villa geven ze zich over aan het orgastische
genoegen tot de dood erop volgt. Vergezeld door een prostituee
die het lichamelijke genot moet verhogen en een onderwijzeres
die hen de laatste uren van hun leven liefdevol bijstaat, gaan zij
doelbewust hun vrijwillig verkozen, onvermijdelijke einde tegemoet;
zonder conflict, zonder discussie, zonder ophef en juist daardoor
verontrustend. Is het de ultieme decadentie om aan overvloed te
willen sterven, omdat de mens niet meer in staat is betekenis aan zijn
eigen leven te geven? Of is het de meest fundamentele manifestatie
van de vrije wil waarmee de mens zich van het dier onderscheidt?
Om beide mogelijkheden te onderzoeken, situeert Johan Simons de
voorstelling in een atelier waar twee vrouwelijke kunstenaars het verhaal
reconstrueren in een poging de vrijwillige dood te bevatten. Zij
wekken de mannen tot leven en kiezen beiden hun rol om zo intens
mogelijk getuige te zijn van de fysieke consequenties van het vrije
wilsbesluit van de mannen. De mentale wereld komt in beeld door de
projectie van werken uit de beeldende kunst die de complexiteit van
hun gedachten en gevoelens weerspiegelen.
La grande bouffe ging in februari 2010 in Amsterdam in première.
‘superieure acteerprestaties’ Trouw
‘La grande bouffe steekt ingenieus in mekaar en is door een
efficiënte combine van beeldende en theatrale kunst een
streling voor oog en oor.’ Knack****
‘Simons geeft zijn geweldige acteurs de vrije hand om
eindeloos tussen de hompen te dweilen, te giechelen en te
neuken. […] De toeschouwer raakt vervuld van bodemloos
verdriet.’ NRC Handelsblad****
| 54 55 |

leon voorberg
Ik vlucht naar zee.
ubu, essen, 2010
| 56 57 |

glengarry
glen ross
van david mamet regie/vertaling eric de vroedt met barry atsma, janni goslinga, fedja van huêt, noel s. keulen,
hugo koolschijn, alwin pulinckx, leon voorberg dramaturgie willemijn barelds scenografie maze de boer kostuums
lotte goos licht casper leemhuis muziek florentijn boddendijk, remco de jong coproductie toneelschuur producties
r e p r i s e feb, mrt, apr11 speellijst p. 118
Glengarry Glen Ross van David Mamet is een zwarte
komedie over elementair kapitalisme en de strijd tussen
werkende mannen. Over angst en hebzucht en het
aansmeren van vastgoed aan mensen die het niet kunnen betalen.
Vier verkopers van een noodlijdend makelaarskantoor verleiden potentiële
kopers met onweerstaanbare verkooppraatjes. Onbeduidende stukken
vastgoed worden voorgesteld als paradijsjes. Maar in tijden van recessie
stagneert de verkoop. Om de crisis het hoofd te bieden, schrijft de
directie een competitie uit: de twee beste verkopers krijgen een bonus,
de anderen worden ontslagen. Vanaf dat moment regeren angst, afgunst,
haat en wantrouwen dit mannendomein. Zoetgevooisde verkooppraatjes
worden overlevingsstrategieën, makelaars worden verkoopjunks, een
geslaagde deal een laatste kans.
David Mamet, Amerikaanse schrijver en regisseur, staat bekend om zijn
spitsvondige dialogen en fascinatie voor mannelijkheid. Hij baseerde
het stuk op zijn eigen werkervaring bij een makelaarskantoor in de jaren
zestig in Chicago. Voor Glengarry Glen Ross (1983) ontving Mamet de
Pulitzer Prize en een nominatie voor een Tony Award. Hij schreef bovendien
het scenario voor de succesvolle gelijknamige film met Al Pacino en
Jack Lemmon in de hoofdrollen.
Eric de Vroedt schrijft en regisseert geëngageerde voorstellingen over
brandende actuele kwesties. In de moderne klassieker Glengarry Glen
Ross ziet hij parallellen met onze huidige economische crisis. Verworven
vrijheden van onze tijd leiden niet allen tot een grotere welvaart en
persoonlijke groei, maar ook tot sociale problemen. Oude zekerheden
hebben plaatsgemaakt voor hebzucht en competitie, angst en
wantrouwen. Glengarry Glen Ross houdt ons een spiegel voor, waarin we
de waarden van het kapitalisme terugzien; een economisch systeem dat
zowel het beste als het slechtste in ons naar boven haalt.
Glengarry Glen Ross ging in september 2009 in première in de Toneelschuur
in Haarlem en werd in het kader van TA-2 gecreëerd. In 2010,
wegens groot succes, in reprise.
‘Energieke, geestige voorstelling over macho-makelaars in
crisistijd wordt steeds net niet al te gek. De dreigende ondertoon
verstomt nooit.’ de Volkskrant****
‘Een pijnlijk doch haarscherp beeld van het failliet van onze
maatschappij.’ De Telegraaf
‘Fedja van Huêt is briljant als amorele ‘winner’.’ Trouw
‘Eric de Vroedt regisseert Glengarry Glen Ross als een
testosteronbom.’ Het Parool
| 58 59 |

janni goslinga
Spanje.
Op
m’n
achttiende
nam
ik
de
trein
naar
Madrid.
In
gedachten
neem
ik
‘em
nog
regelmatig.
antigone-kreon-oidipous, amsterdam, 2009
| 60 61 |

angels in america
van tony kushner regie ivo van hove met barry atsma, roeland fernhout, marieke heebink, fedja van huêt, hans kesting,
hadewych minis, alwin pulinckx, eelco smits vertaling carel alphenaar dramaturgie peter van kraaij scenografie
jan versweyveld kostuumontwerp wojciech dziedzic
bij deze voorstelling engelstalige boventiteling
r e p r i s e mei11 speellijst p. 119
Een ode aan het leven in vijf
uur hartbrekend toneel, waarin
diepe tragiek en humor elkaar
versterken en leiden tot een unieke
theaterbelevenis die nog lang nazindert.
Angels in America is het fel bejubelde stuk van
Tony Kushner over twee New Yorkers die ieder
op een volstrekt eigen manier omgaan met de
dodelijke ziekte die hen treft. Wanneer bij de
ex-dragqueen Prior aids wordt vastgesteld,
slaat zijn partner Louis op de vlucht om een
relatie te beginnen met Joe, een Mormoon die
zijn homoseksualiteit maar niet onder ogen
wil zien en vergeefs probeert om zijn huwelijk
met de labiele Harper in stand te houden. Roy
Cohn, de gevreesde ultrarechtse advocaat
en vertrouweling van Reagan, probeert zijn
ziekte voor de buitenwereld verborgen te
houden en ziet zijn machtig netwerk dag na
dag afbrokkelen tot hij uiteindelijk eenzaam en
door het virus gesloopt, sterft.
Angels in America gaat over liefde, over
keuzes, over de angst voor de dood en de
hoop op verandering. Het is een briljante tekst
vol humor, emotie en drama waarvoor Tony
Kushner de Pulitzerprize won. Het stuk wordt
beschouwd als één van de hoogtepunten van
het Amerikaanse toneelrepertoire.
De voorstelling ging in première op 8 maart
2008 en werd meteen een hit. Sindsdien
speelt Angels in America voor volle zalen in
binnen- en buitenland.
Voor zijn rol van Roy Cohn ontving Hans
Kesting de Louis d’Or als beste acteur.
‘Zelden heeft dit ensemble zo gedreven,
bijna bezeten toneelspel laten zien.’
de Volkskrant*****
‘Hoogtepunt van het theaterseizoen.’
NRC Handelsblad*****
‘Ongekend indrukwekkend.’ Gaykrant
| 62 63 |

arry atsma
Mijn toevlucht: de vlammen van een goed fikkie. Liefst buiten bij schemer met een tikkie koud weer. Hoe wispelturiger de vlammen hoe rustiger ik word.
oom wanja, amsterdam, 2004
| 64 65 |

internationaal
chico kenzari, romeinse tragedies, zurich, 2009
Naast het stadsgezelschap van Amsterdam
is TA ook een internationaal georiënteerd
gezelschap dat met veel succes voorstellingen
toont op podia in Europa en Amerika,
coproductieverbanden aangaat met theaters in
België en Duitsland en gerenommeerde regisseurs
uitnodigt om met het ensemble te werken.
In het recente verleden regisseerden Krzystof
Warlikowski (Droomsporen, Madame de Sade), Robert
Woodruff (Iphigeneia in Aulis) en Sebastian Nübling
(Ubu) voorstellingen bij ons gezelschap. Dit seizoen zijn
Thomas Ostermeier en Grzegorz Jarzyna te gast.
Een aantal voorstellingen wordt alleen in het buitenland
hernomen: zo staat het groots opgezette Antonioni
Project op uitnodiging van het Barbican Centre in
London, is Opening Night te zien op het Melbourne
International Arts Festival en de Wiener Festwochen en
wordt Ubu hernomen in Bochum.
Toneelgroep Amsterdam zoekt bewust naar een
ruimer publiek en artistieke geestverwanten buiten de
landsgrenzen. Elke internationale ontmoeting bevestigt
steeds weer opnieuw de verwantschap en de verschillen
en wapent ons om ook in de toekomst het theater te
maken dat ons voor ogen staat: open, zoekend en met
de vinger aan de pols van deze tijd.
| 66 67 |

antonioni project
naar michelangelo antonioni naar de films l’avventura, la notte, l’eclisse regie ivo van hove met jacob derwig,
fred goessens, janni goslinga, marieke heebink, fedja van huêt, hans kesting, hugo koolschijn, hadewych minis,
celia nufaar, frieda pittoors, alwin pulinckx, halina reijn, eelco smits/chico kenzari, karina smulders/charlie chan dagelet,
leon voorberg scenografie/licht jan versweyveld bewerking/dramaturgie bart van den eynde video tal yarden
kostuums an d’huys muzikale adviezen roeland fernhout muziek the trumpack!: eef van breen, kris goessens,
philip harper, vincent kuiper, ben schröder
internationale tournee
r e p r i s e okt10, feb11 speellijst p. 119
Tijdens het Holland Festival 2009 ging Antonion
Project in première, een theaterbewerking van
Michelangelo Antonioni’s filmtrilogie uit de
jaren ’60. De films schetsen een portret van de moderne
mens vervreemd van zichzelf en zijn omgeving. De drie
verhalen worden in de voorstelling ingenieus in elkaar
gevlochten. In L’Avventura weet een jonge vrouw
zich na de verdwijning van haar beste vriendin geen
raad met de avances van de achtergebleven minnaar.
In La Notte beleven een man en een vrouw tijdens
een mondain nachtelijk feest in een villa de teloorgang
van hun huwelijk. In L’Eclisse tenslotte flirten een
succesvolle beursmakelaar en een jonge vrouw met
elkaar zonder zich dieper te engageren en de liefde als
een groots avontuur toe te laten. De personages zijn
voortdurend op hun hoede, angstig om zichzelf te
verliezen in de ander.
Antonioni Project maakt gebruik van live camera’s en
bluescreen techniek om de personages los te weken uit
hun vertrouwde omgeving en letterlijk te projecteren in een
wereld die ze zelf niet meer sturen of beheersen. De multimedia
voorstelling met live muziek is als een vivisectie van
de moderne mens: ronddolend, vervreemd en hunkerend
naar liefde.
De voorstelling staat dit seizoen op uitnodiging van het
Barbican Centre in London en in deSingel in Antwerpen.
‘zowel een feest van herkenning als een totaal nieuwe
ervaring’ De Groene Amsterdammer
‘Superregie, klassespel en toptechniek komen hier
samen zoals het dit seizoen in geen ander stadstheater
in de Lage Landen vertoond is.’ De Standaard
‘Vrijwel eindeloos kun je je vergapen aan de bewonderenswaardige
beeldtaal, waarin het hoogstaande
spel van het ensemble niet wordt weggedrukt maar
juist wordt uitvergroot.’ NRC Handelsblad
| 68 69 |

opening night
van john cassavetes regie ivo van hove met elsie de brauw, jacob derwig, daan van dijsseldonk, fred goessens,
lien de graeve, servé hermans, hans kesting/fedja van huêt, chris nietvelt, hadewych minis, lien wildemeersch,
eelco smits vertaling sam bogaerts, gerardjan rijnders dramaturgie koen tachelet scenografie/licht jan versweyveld
kostuums an d’huys geluid marc meulemans video erik lint productie toneelgroep amsterdam / ntgent
internationale tournee
r e p r i s e okt10, mei11 speellijst p. 119
In Opening Night naar de gelijknamige film van
John Cassavetes uit 1977 volgen we een ouder
wordende actrice die in de aanloop naar een
zoveelste première in een diepe crisis belandt en het
hele toneelgezelschap meesleurt in een spiraal van
twijfels en conflicten.
Het is een ontroerend portret van een vrouw in een midlife
crisis die in haar rol als actrice en het spelen voor een
publiek terug de zin vindt in haar leven. Een ode aan de
verbeelding.
Opening Night werd na de première in 2006 juichend
ontvangen en speelt sindsdien voor uitverkochte zalen
in binnen- en buitenland. Het stuk oogstte ondermeer
staande ovaties in Parijs, Budapest en New York.
In 2006 ontving Elsie de Brauw voor haar rol als Myrtle
de Theo d’Or. Jacob Derwig werd onderscheiden met de
Arlecchino voor zijn rol als Maurice.
Opening Night wordt net als La voix humaine op televisie
uitgezonden in het kader van Toneel op 2.
‘Meer dan virtuoos’ Elsevier
‘Acteurs schakelen met geweldige souplesse tussen
theater en echte wereld (...) toneelconfrontaties zijn
razend spannend en geestig.’ Vrij Nederland
‘Fantastisch ensemblestuk, waarin acteurs schitteren.’
Het Parool
‘Pakkende voorstelling waarin spel en werkelijkheid in
elkaar overlopen.’ De Telegraaf
| 70 71 |

opening night, gent, 2006
fedja van huêt
Vluchten doe ik in overmatig cafébezoek.
| 72 73 |

ubu
van alfred jarry, simon stephens regie sebastian nübling met roeland fernhout, nicola mastroberardino,
hadewych minis, frieda pittoors, alwin pulinckx, roland riebeling, dimitrij schaad, werner strenger, leon voorberg,
judith van der werff dramaturgie corien baart, thomas laue scenografie/kostuums muriel gerstner
muziek lars wittershagen productie toneelgroep amsterdam / schauspiel essen
internationale tournee
r e p r i s e okt, nov10 speellijst p. 119
Ubu is een grensoverschrijdende en meertalige
productie over macht en recht; een nieuwe
bewerking van de stukken van Alfred Jarry in
combinatie met een nieuwe tekst van Simon Stephens.
De vraatzuchtige en machtsbeluste Ubu wordt door zijn vrouw
aangespoord om door grof geweld de troon te veroveren. Zijn
staatsgreep, die als een kinderlijk revolutiespelletje begint, ontaardt
gaandeweg in een genadeloos en onberekenbaar terreurregime.
Het absurdistische verhaal van de oorlogsmisdadiger Ubu, krijgt een
hedendaags vervolg als Ubu berecht wordt door een internationaal
strafhof. Ubu wordt beschuldigd van misdaden tegen de menselijkheid.
Maar welke misdaden werden feitelijk gepleegd en hoe kunnen
deze worden bewezen?
Alfred Jarry schreef op jonge leeftijd verschillende stukken over
het personage Ubu, waarvan de bekendste Ubu Roi is. Jarry
bedacht Ubu aan het einde van de 19e eeuw als studentengrap:
een persiflage van zijn leraar Latijn, geïnspireerd op Macbeth. Van
de verschrikkingen in de eeuw die voor hem lag, wist hij niets, terwijl
Ubu toch veel wegheeft van de despoten van latere tijden. Simon
Stephens is als schrijver in toenemende mate een belangrijke stem in
het Engelse theater. Hij schreef, een bloedige eeuw na Jarry, speciaal
voor deze internationale coproductie een rechtzaak-drama waarin hij
minutieus onderzoekt hoe misdaden op grote schaal bestraft kunnen
worden. Is ons geciviliseerde rechtssysteem toereikend? Is taal in
staat de kern van het kwaad voor iedereen verstaanbaar uit
te drukken?
Sebastian Nübling is een veelgevraagde regisseur bij de grote huizen
in Duitsland. Hij oogst succes met een theatertaal die de traditie van
het wereldrepertoire verbindt met een eigenzinnige, fysieke acteerstijl.
Zijn regies kenmerken zich door veel personages op het toneel,
figuren die zich verdubbelen, teksten en emoties die vorm krijgen
in een ruimtelijke dynamiek. Op deze manier maakt hij structuren
voelbaar die mensen onbewust met elkaar verbinden.
Ubu is de eerste samenwerking van Toneelgroep Amsterdam en
Schauspiel Essen en wordt gespeeld door acteurs van beide
gezelschappen.
‘Een vitale, soms onnavolgbaar maffe voorstelling [...] Overrompelend
acteerwerk en een reeks originele en verrassende
momenten en vondsten nemen je keer op keer in voor dit
bijzondere project.’ de Volkskrant****
‘Ubu oogst zowel een vrolijke schaterlach als koude rillingen
van afschuw en herkenning.’ De Telegraaf****
| 74 75 |

frieda pittoors
Ooit zocht ik mijn toevlucht in de armen van mijn moeder.
romeinse tragedies, wroclaw, 2009
| 76 77 |

In samenwerking met de Toneelschuur in Haarlem
en Frascati in Amsterdam wordt er sinds 2007 werk
gemaakt van het ontwikkelen van regietalent. Aan jonge
regisseurs wordt de kans geboden om beroep te doen op de
expertise van Toneelgroep Amsterdam bij het maken van
voorstellingen die hun weg helpen effenen naar de grote
zaal. De voorbije jaren hebben Thibaud Delpeut, Eric de
Vroedt en Joachim Robbrecht in dit kader opmerkelijke
voorstellingen gemaakt.
Dit seizoen vinden twee voorstellingen (Antigone-Kreon-Oidipous en
Glengarry Glen Ross) voor het eerst hun weg naar de grote zaal en
maakt Thibaud Delpeut met Al mijn zonen zijn derde TA-2 project.
Ook de komende jaren blijft TA investeren in regietalent: TA-2 als
kweekvijver voor de regisseurs van de toekomst.
fedja van huêt, glengarry glen ross, haarlem, 2009
| 78 79 |

al mijn zonen
van arthur miller regie/muziek thibaud delpeut met eline ten camp, roeland fernhout, fred goessens, janni goslinga,
marieke heebink, alwin pulinckx, leon voorberg vertaling marcel otten dramaturgisch advies peter van kraaij,
joris van der meer scenografie roel van berckelaer licht casper leemhuis kostuums wojciech dziedzic
productie toneelgroep amsterdam / toneelschuur producties
t a 2 p r e m i è r e dec10 speellijst p. 114
Al mijn zonen (1947) van Arthur Miller is
een familiedrama waarin het verdrongen
oorlogsverleden van een vader diepe sporen
trekt in de levens van zijn naasten.
Joe Keller is een succesvol ondernemer, rijk geworden
met de levering van vliegtuigonderdelen voor de
oorlogsindustrie. Nadat zijn oudste zoon Larry vermist
raakte tijdens de oorlog, heeft hij zijn hoop gevestigd op
zijn jongste zoon Chris. Aarzelend vertelt Chris hem over
zijn huwelijksplannen met Ann, de vroegere verloofde
van zijn vermiste broer. Vader en zoon beseffen dat de
huwelijksaankondiging door moeder Kate zal worden
gezien als het definitief opgeven van alle hoop op Larry’s
terugkeer.
Wanneer Anns broer Georges zijn opwachting maakt,
raken de gemoederen verder verhit. Hij is net teruggekeerd
van een bezoek aan zijn vader, die als ex-zakenpartner van
Joe veroordeeld werd voor de levering van beschadigde
vliegtuigonderdelen tijdens de oorlog. Het wordt al snel
duidelijk dat de rechtszaak zal worden heropend en
de schuldvraag opnieuw gesteld. Naarmate de uren
verstrijken, worden Joe en Kate gedwongen de ware
toedracht van het overlijden van hun zoon en van talloze
andere jongens gesneuveld voor het vaderland onder
ogen te zien.
Net als in Dood van een Handelsreiziger en Van de brug
af gezien klaagt Arthur Miller in Al mijn zonen de excessen
aan van een blind nagevolgde American Dream waarin
geldgewin en het recht van de sterkste elke morele
overweging uithollen.
Al mijn zonen is een hartverscheurend portret van een
familie die ontwaakt uit de nasleep van de oorlog. De illusies
en leugens van de Kellers hebben een web gecreëerd
waaruit ontsnappen bij leven niet meer mogelijk lijkt.
Na Britannicus van Racine en Antigone-Kreon-Oidipous
naar Sofokles regisseert Thibaud Delpeut opnieuw
een familietragedie waarin thema’s als schuld en
verantwoordelijkheid diep verankerd liggen.
| 80 81 |

Acteren? Drank? Sex, drugs en rock ’n roll, waar elk toneelstuk over gaat?
fred goessens
rocco en zijn broers, bochum, 2008
| 82 83 |

alliantie
Onder de naam TA-alliantie ondersteunt Toneelgroep Amsterdam
de onafhankelijke en maatschappelijk betrokken theatermakers
Eric de Vroedt/mightysociety en Adelheid Roosen/Female Economy.
nazmiye oral, de gesluierde monologen, amsterdam, 2009
| 84 85 |

adelheid roosen /
female economy
‘D
e grondslag en het podium van mijn
werk is feitelijk een deurmat met het
woord Welkom erop geschreven.
Op die deurmat kan het ontroerende gevecht
zich afspelen van de omhelzing of die van
de afwijzing. Het binnenlaten en het binnen
gelaten worden is voor mij niet de vraag, maar
de gekozen attitude.’ Adelheid Roosen bij het in
ontvangst nemen van de Amsterdamprijs 2009.
Roosen volgt haar hart en de actualiteit waardoor
er wonderlijke projecten ontstaan. Zo struint ze als
toerist door eigen land met in haar buidel Mam, de
poëtische documentaire over haar aan Alzheimer
lijdende moeder. Als ambassadeur huiselijk geweld
belandt ze in het Toevluchtsoord Groningen waar
ze zich twee weken liet adopteren en met vrouwen
werkt aan een project over mannen die geweld tegen
hen plegen. In Alkmaar stuit ze in de wijk Overdie
op een spraakverwarring tussen wijkbewoners en
dienstverleners en ontwikkelt een theatrale sleutel
om deze Gordiaanse knoop te ontwarren. In de
Amsterdamse wijken vond ze twaalf vrouwen uit
verschillende culturen die als Wijkjury hun keuze aan
het Nederlands Theater Festival 2010 toevoegen.
Verder speelt Roosen mee in Seks van Merel de
Groot, maakt ze een nieuwe editie van Rijkdom van
Nederland i.s.m. Ella Vogelaar en reist ze naar Oost-
Jeruzalem voor het Al Quds Underground project
van Merlijn Twaalfhoven. Met De Veenfabriek van
Paul Koek gaat ze een coproductie aan, met Zina*
trekt ze de straat op en Les Monologues Voilés, de
Franstalige versie van De Gesluierde Monologen
(coproductie Théatre de Poche) staat op het festival in
Avignon en in Parijs.
Female Economy zijn Adelheid Roosen (artistiek leider),
Dirkje Houtman (artistiek bureau) en Frenny de Frenne
(bureau manager).
*Zina is een kunst en cultuur platform voor
zachtmoedige confrontatie van het dagelijkse, soms
rauwe maar wonderschone leven en werd opgericht
voor nieuwe, jonge makers tussen 8 en 80 jaar. Als
nomaden trekken zij door de wijken van een stad om
samen met de bewoners verhalen op te rapen uit
Oosterse en Westerse culturen. Zina is een initiatief
van Adelheid Roosen, Myriam Sahraoui, Nazmiye Oral
en Elly Ludenhoff.
de koopman van venetië, amsterdam, 2002
| 86 87 |

eric de vroedt
Mightysociety is de succesvolle reeks voorstellingen van Eric de Vroedt over brandend
actuele kwesties. Tien meeslepende verhalen over de staat van het land in het eerste
decennium van de 21e eeuw. Sinds de start in 2004 kwamen onderwerpen als mediacratie,
terrorisme, globalisering en de oorlog in Afghanistan aan bod. Met vlijmscherpe teksten, veel
zwarte humor, uitstekende acteurs en een bijzondere vormgeving weet mightysociety steeds te
verrassen en prangende discussies in het theater aan de orde te stellen.
mightysociety8
mightysociety8 is een anti-musical over Joop, Geert en de tsunami aan entertainment die dit land overspoelt.
Onder het motto ‘Joop plaveide de weg voor Geert’ wordt de aanval geopend op de wereld van het massaamusement
en op politieke populisten van deze tijd. Met deze anti-musical zal mightysociety de grootste
entertainment-multinational van dit land op speelse wijze stalken en bestrijden met haar eigen middelen. Zingend
en dansend zullen vijf personages het ware gezicht onthullen van de wereld van het massa-amusement. Een
wereld vol opportunistische acteurs, cynische b-figuren en naïeve extra’s. Een wereld die ook de voornaamste
inspiratie lijkt te zijn voor de hedendaagse politiek.
regie eric de vroedt tekst joeri vos met mariana aparicio torres, catrien van boxel, noel s. keulen, isil vos, joeri
vos scenografie maze de boer kostuums lotte goos muziek florentijn boddendijk, remco de jong coproductie
TG 42 powered by toneelgroep amsterdam
mightysociety9
Deel negen is een fictieve reconstructie van de Probo Koala-affaire. Het schip van miljardenfirma Trafigura verlaat in
juli 2006 de haven van Amsterdam met tonnen giftig afval aan boord, dat een paar weken later ligt verspreid op tien
stortplaatsen in de Ivoriaanse stad Abidjan. Gevolg: tien doden, ernstige milieuvervuiling en duizenden mensen met
gezondheidsklachten. In een meeslepende thriller toont de Vroedt hoe Westers afval, casino-kapitalisme en ecologisch
opportunisme op een vergeten continent een dodelijk mengsel vormen. Inspiratiebron daarbij is een van de
beroemdste tragedies uit de geschiedenis, Medea van Euripides. mightysociety9 toont hoe de verwoestende wraak
van een vernederde vrouw de onvermijdelijke uitkomst wordt van een zenuwslopend ecologisch schaakspel.
tekst/regie eric de vroedt met mariana aparicio torres, bram coopmans, hein van der heijden, romana vrede
scenografie maze de boer kostuums lotte goos muziek florentijn boddendijk, remco de jong
powered by toneelgroep amsterdam
p r e m i è r e okt, nov 10 speellijst p. 120
p r e m i è r e
apr, mei 11 speellijst p. 120
hugo koolschijn, alwin pulinckx, leon voorberg, glengarry glen ross, haarlem, 2009
| 88 89 |

antonioni project, amsterdam, 2009
karina smulders
Vluchten doe ik in een boek.
| 90 91 |

halina reijn, fred goessens, hans kesting, het temmen van de feeks, amsterdam, 2006
ta-extra
Onze extra’s zijn net zo divers als ons publiek.
De ene zoekt de verdieping, de ander heeft
nood aan een verhelderend gesprek, sommigen
worden graag vermaakt, terwijl u misschien diegene bent
die graag betrokken wilt worden bij de realisatie van een
voorstelling. Hierbij alvast een beknopt overzicht van
onze randprogrammering. Voor de up-to-date invulling,
verwijzen we u naar www.tga.nl.
glengarry glen ross, haarlem, 2009
| 92 93 |

nagesprek op woensdag en inleiding op vrijdag
U geniet meer van de voorstelling na een dramaturgische inleiding?
Of praat u liever informeel na met de regisseur, dramaturg,
scenograaf, acteurs en de rest van het publiek als u de voorstelling
bezocht heeft? Een kaartje voor de voorstelling geeft gratis toegang
tot de inleidingen en nagesprekken. Reserveren is niet nodig.
sterren kijken op zaterdag
Arie Boomsma kwam naar Teorema, Jort Kelder naar Zomertrilogie
en kok Caspar Burgi zat bij La grande bouffe, … Hoe kijkt een ‘ster’
naar een TA-voorstelling? Voor en na de voorstelling praten we over
zijn/haar theaterervaring en reikt hij/zij een aantal sterren uit.
openbare repetitie
Bij elke nieuwe productie bieden we u een blik recht in het hart
van het gezelschap: de repetitie. Op de site kondigen we bijtijds
aan waar en wanneer deze plaats zullen vinden. De plaatsen zijn
beperkt, dus snelheid is geboden om van Hove, Ostermeier en
Jarzyna van dichtbij aan het werk te zien. Openbare repetities
kosten € 4, maar zijn gratis voor TA-minnaars.
engelstalige boventiteling
Vanaf dit seizoen worden meerdere van onze voorstellingen in het
Engels boventiteld zodat uw vrienden, familieleden of collega’s die
de Nederlandse taal niet machtig zijn, eindelijk ook naar TA kunnen.
uitmarkt in augustus en deuren open in mei
Voor wie nog nooit onze toneelbibliotheek gezien heeft waarin
het ensemble in een uur tijd een vooruitblik op het seizoen speelt
of achter de schermen van de Stadsschouwwburg Amsterdan
wil kijken, raden we op zaterdag 28 augustus de uitmarkt en op
zaterdag 7 mei deuren open aan. Twee dagen om nu al in uw
agenda aan te kruisen.
‘wish you were here’ in december
La voix humaine, Phaedra, Nooit van elkaar… allemaal vrouwen
met een intens verlangen naar een liefhebbende man. In december
brengen we deze drie stukken samen in een reeks verrassende
avonden waarin de diepte niet geschuwd wordt: een filmvertoning,
een prikkelend debat, een diner met speciale gasten, een avond
muziek… intieme winteravonden waar we u nu alvast op willen
attenderen.
hans kesting, barry atsma, angels in america, amsterdam, 2008
| 94 95 |

dennis van scheppingen, romeinse tragedies, wroclaw, 2009
cursussen in amsterdam
Samen met Crea en de Volksuniversiteit organiseren we diverse cursussen
voor iedereen die in theater geïnteresseerd is. Variërend van twee avonden
gecombineerd met voorstellingsbezoek tot dertien weken lang spelen, kijken
en analyseren onder begeleiding van TA-acteurs en een theaterdocent. Kijk
voor meer informatie op www.crea.uva.nl, www.volksuniversiteit.nl.
workshops
Door zelf als acteur, regisseur of ontwerper toneel te maken, ontdekken
leerlingen en studenten het theater van binnenuit. Hier maken ze een
unieke ervaring mee, die gaat over zichzelf en de wereld waarin ze leven.
Bij de afdeling educatie kan men terecht voor de volgende workshops:
workshop spel - door zelf aan scènes te werken, bekijk je de
voorstelling met andere ogen. Deze workshop wordt aangeboden
bij: Antigone - Kreon - Oidipous, Angels in America, Phaedra,
Glengarry Glen Ross, Scènes uit een huwelijk, La voix humaine
en A fucking sales story.
workshop spel en film – door een filmscène te ensceneren,
ontdek je de verschillen tussen toneel en film (o.a. bij Angels
in America).
workshop theatertaal Ivo van Hove – de regies van
Ivo van Hove worden op basis van exclusief beeldmateriaal
geanalyseerd en onderzocht.
Alle workshops zijn te combineren met twee praktische CKV-lessen en
een informatieve dvd over Toneelgroep Amsterdam.
theaterdag - leerlingen kiezen voor het onderdeel schrijven, spelen,
vormgeving, techniek of publiciteit en gaan hiermee praktisch aan de slag.
Aan het eind van de dag presenteren ze het resultaat in het theater.
rondleiding - in combinatie met een workshop is een rondleiding door de
Stadsschouwburg Amsterdam mogelijk. Een theaterdocent vertelt over de
rijke geschiedenis van de schouwburg en ondertussen neem je een kijkje in
de kleedkamers en op het toneel, achter de schermen van de nieuwe zaal en
op alle andere plekken waar je als ‘gewone’ bezoeker nooit mag komen.
spelen in het toneelbeeld - een selecte groep leerlingen krijgt dit
seizoen de kans in het decor van Toneelgroep Amsterdam te spelen.
Alle extra activiteiten zijn gekoppeld aan het bezoek van een voorstelling.
Kijk voor advies over de voorstellingen en extra activiteiten op www.tga.nl
of neem rechtstreeks contact op via educatie@tga.nl of (020) 795 99 41.
| 96 97 |

kitty courbois, cas enklaar, barmhartige samaritanen, amsterdam, 2002
kitty courbois
Ik ben altijd op de vlucht, voor alles en iedereen.
| 98 99 |

fred goessens, deelnemers workshop, tamtam, amsterdam 2010
‘Eerst dacht ik dat toneel heel anders was, dat het heel serieus was en dat je er niet echt
lol in kon hebben.’ Yunus (15)
‘Ik leer door toneel voor mezelf op te komen en emoties te laten zien.’ Jerney (14)
| 100 101 |

Jaarlijks zijn er honderden Amsterdamse middelbare scholieren
betrokken bij onze juniorproducties. Van Noord tot de Bijlmer,
van Nieuw-West tot Oud-Zuid werken ze onder begeleiding
van professionals uit het gezelschap en het onderwijs aan hun
eigen(tijdse) variant op onze repertoirevoorstellingen.
a fucking sales story
Glengarry Glen Ross is een echt mannenstuk, daarom wordt de juniorversie:
A fucking sales story een echt jongensstuk met dertig jonge mannen tussen
de dertien en achttien jaar. Een voorstelling over mannenzaken en jongensdingen,
over onweerstaanbare verkooppraatjes, over naar boven likken en
naar beneden trappen, over targets halen, leads stelen, more sales en sushi
lunch. Over moordende concurrentie met 138 keer het woord: fuck! Kortom:
A fucking very fairy tales sales story over dat wat we later worden.
naar glengarry glen ross tekst david mamet vertaling eric de vroedt
regie maartje ghijsen, victor mentink
p r e m i è r e mrt, apr11 speellijst p. 121
zonderlingen
Kijk mee door de ogen van jonge Amsterdammers naar de theatrale installatie
Zonderlingen, geïnspireerd op Kinderen van de Zon van Maxim Gorki.
naar kinderen van de zon tekst maxim gorki, regisseurs en spelers
regie karlijn benthem, rosa fontein
p r e m i è r e dec10 speellijst p. 121
ta-junior spelers, feest van het grote geld, amsterdam 2010
| 102 103 |

Toevlucht? Beter ontvlucht: een dag mijn telefoon uit.
roeland fernhout
othello, amsterdam, 2003
| 104 105 |

tableau
directeur ivo van hove
ensemble barry atsma, kitty courbois, jacob derwig,
roeland fernhout, fred goessens, janni goslinga,
marieke heebink, fedja van huêt, chico kenzari, hans
kesting, hugo koolschijn, hadewych minis, chris nietvelt,
celia nufaar, frieda pittoors, alwin pulinckx, halina reijn,
gijs scholten van aschat, eelco smits, karina smulders,
leon voorberg
gastacteurs isis cabolet, elsie de brauw, wim opbrouck,
chris thijs, lien wildemeersch, thomas ryckewaert,
eline ten camp, servé hermans, daan van dijsseldonk,
lien de graeve, charlie chan dagelet, helene devos,
noel s. keulen, steven van watermeulen, schauspiel
essen: nicola mastroberardino, roland riebeling,
dimitrij schaad, werner strenger, judith van der werff
acteurs mightysociety mariana aparicio torres,
catrien van boxel, bram coopmans, hein van der heijden,
noel s. keulen, isil vos, joeri vos, romana vrede
musici eef van breen, ruben cooman, yves goemaere,
kris goessens, philip harper, jennifer de keersmaecker,
ward de ketelaere, joyce kuipers, vincent kuiper,
ine kuypers, hannes nieuwlaet, ben schröder,
floris uytterhoeven,
camera thorsten alofs, suzanne arts, rick aussems
(stage), judith hofland, bart de kleyn, jarl pieper,
menke visser
auteurs michelangelo antonioni, ingmar bergman, john
cassavetes, jean cocteau, eric de vroedt, marco ferreri,
jon fosse, maksim gorki, henrik ibsen, alfred jarry, tony
kushner, tom lanoye, david mamet, arthur miller, jean
racine, simon stephens, sofokles, joeri vos
regisseurs thibaud delpeut, ivo van hove,
grzegorz jarzyna, sebastian nübling, thomas ostermeier,
adelheid roosen, johan simons, eric de vroedt
dramaturgen corien baart, willemijn barelds, peter van
kraaij (hoofd), thomas laue, alexander schreuder, paul
slangen, koen tachelet, bart van den eynde,
kreten en gefluister, parijs, 2009
joris van der meer, marius von mayenburg, ellen walraven
bewerkers/vertalers carel alphenaar, tom blokdijk, sam
bogaerts, janine brogt, judith herzberg, tom kleijn, peter
van kraaij, laurens spoor, halina reijn, gerardjan rijnders,
alexander schreuder, eric de vroedt, karst woudstra
scenografie roel van berckelaer, maze de boer, muriel
gerstner, magdalena maciejewska, jan pappelbaum,
jan versweyveld
licht casper leemhuis, julian maiwald, erich schneider,
jacqueline sobiszewski, jan versweyveld
kostuums lies van assche, wojciech dziedzic,
muriel gerstner, lotte goos, an d’huys, wim van vliet,
nina wetzel, rebekka wörmann
video erik lint, bartek macias, tal yarden
muziek & geluid florentijn boddendijk, eef van breen,
roeland fernhout, jacek grudzien, richard janssen,
piotr dominski, remco de jong, marc meulemans,
nils ostendorf, wim selles, eric sleichim, bram de sutter,
lars wittershagen
castingadviezen hans kemna
assistentie regie remi beelprez, thibaud delpeut,
florian hellwig, jorinde keesmaat, katelijne laevens,
lucas de man, matthias mooij, casper vandeputte
assistentie scenografie roel van berckelaer,
ramón huijbrechts, pascal leboucq
artistiek bureau bert edelenbos, lea gscheidel,
viktorien van hulst (hoofd), wouter van ransbeek
(coördinator internationalisering)
hoofd ensemble peter eversteijn
hoofd techniek & productie wolf-götz schwörer
coördinator productie willemijn hofman
productieleiders annetje van dijk, edith den hamer,
angelina kroft
technische planning & voorbereider henk bergsma
(hoofd), joris mittelmeijer
eerste inspiciënten tim maks van den broek,
reyer meeter, arist richartz
inspiciënten thorsten alons, suzanne arts, marc bender,
valentijn berkhout, emile bleeker, niko bovenberg,
wouter breepoel, sander van elteren, daan van oene, karl klomp,
david logger, timo merkies, joris mittelmeijer, hans pieksma,
peter pieksma, pieter roodbeen, dennis van scheppingen,
hugo stolwijk, menke visser, ruud de vos, marten de wijs,
theunis zijlstra
gast-inspiciënten judith hofland, anthony olthof, nicky stolker,
bernie van velzen, peter zwart
boventiteling erik borgman
kap- & grime-atelier roswitha evenwel, david verswijveren
kostuumatelier margriet beentjes, farida bouhbouh,
inge van den ende, micheline d’hertoge, wim van vliet (hoofd)
marketing & publiciteit ingrid deddes, marlene kenens (hoofd),
marleen koens, pauline van kordelaar, remco van rijn,
wietske van soolingen
vormgeving ramón huijbrechts, roddy mac mahon,
jan versweyveld (hoofd)
fotografie sanne peper, jan versweyveld
educatie rosa fontein, sabine pater, anouk rutten,
wilma smilde (hoofd)
theaterdocenten & juniorregisseurs karlijn benthem,
rosa fontein, maartje ghijsen, lizet huizing, janna
de lathouder, daan lazonder, victor mentink, erik willems
financiën winfred voordendag (hoofd)
financiële administratie marian bakker, margot nanninga,
inge krijl (hoofd)
personeelsfunctionaris diana martens
secretariaat & receptie annick fransen (bureau-coördinator),
loes de graaf, maike hendriks, vera hendriksen
systeembeheer bert middelweerd
interne dienst ingrid mulder, andré tabak (hoofd)
female economy frenny de frenne, dirkje houtman,
adelheid roosen
coproducenten bl!ndman, desingel Antwerpen, holland festival,
kaaitheater brussel, monty, muziektheater transparant, ntgent,
schauspiel essen, toneelschuur producties
raad van toezicht tineke bahlmann, roger dassen,
rutger koopmans (voorzitter), ruud nederveen, jan zoet
colofon
toneelgroepamsterdam
marnixstraat 427 - 1017 pk amsterdam
t (020) 795 99 00 / f (020) 795 99 01
info@tga.nl
www.tga.nl
redactie
corien baart
ingrid deddes
marlene kenens
pauline van kordelaar
peter van kraaij
wietske van soolingen
fotografie
jan versweyveld
roel van berkelaer p. 60
chris van der burgt p. 44, 86, 98, 104, 110
kurt van der elst p. 64
sanne peper p. 8, 58, 78, 88
sylvia slort p. 102
sandra de witte p. 100
vormgeving
roddy mac mahon, jan versweyveld
druk
ssp amsterdam
subsidiënten en fondsen
Gemeente Amsterdam
Ministerie van OCW
Nederlands Fonds voor Podiumkunsten
Amsterdams Fonds voor de Kunst
Mondriaanstichting
Gemeente Amsterdam Stadsdeel Oud-Zuid
sponsor
Rabobank
wijzigingen voorbehouden
| 106 107 |

zomertrilogie, amsterdam, 2009
marieke heebink
Vluchten kan niet meer.
| 108 109 |

kalender
snaren, amsterdam, 2002
| 110 111 |

hedda gabler
do 19 aug amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
vr 20 aug amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 21 aug amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
di 24 aug amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
wo 25 aug amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 26 aug amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
vr 27 aug amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 28 aug amsterdam stadsschouwburg amsterdam uitmarkt / speciale editie
di 31 aug amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
wo 1 sep amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 2 sep amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
vr 3 sep amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 4 sep amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
antigone-kreon-oidipous
wo 8 sep amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 9 sep amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
vr 10 sep amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 11 sep amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam sterren kijken
di 14 sep amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
wo 15 sep amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 16 sep amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
vr 17 sep amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 18 sep amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
di 21 sep groningen 20:15 stadsschouwburg groningen
wo 22 sep groningen 20:15 stadsschouwburg groningen
vr 24 sep arnhem 20:15 stadsschouwburg arnhem
za 25 sep arnhem 20:15 stadsschouwburg arnhem
phaedra
do 4 nov amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam try-out
vr 5 nov amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam try-out
za 6 nov amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam try-out
zo 7 nov amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam première
wo 10 nov amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 11 nov amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam
vr 12 nov amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 13 nov amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam sterren kijken
di 16 nov groningen 20:15 stadsschouwburg groningen
wo 17 nov leeuwarden 20:30 stadsschouwburg de harmonie
vr 19 nov rotterdam 20:15 rotterdamse schouwburg
wo 24 nov tilburg 20:15 theaters tilburg
vr 26 nov utrecht 20:00 stadsschouwburg utrecht
za 27 nov utrecht 20:00 stadsschouwburg utrecht
ma 29 nov den haag 20:15 koninklijke schouwburg
di 30 nov den haag 20:15 koninklijke schouwburg
vr 3 dec maastricht 20:15 theater aan het vrijthof
za 4 dec maastricht 20:15 theater aan het vrijthof
di 7 dec breda 20:30 chassé theater
wo 8 dec antwerpen 20:00 desingel
do 9 dec antwerpen 20:00 desingel
za 11 dec eindhoven 20:30 parktheater
zo 12 dec eindhoven 20:30 parktheater
wo 15 dec amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 16 dec amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam
vr 17 dec amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 18 dec amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam
di 21 dec amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam
wo 22 dec amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 23 dec amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam
kinderen van de zon
do 25 nov amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam try-out
vr 26 nov amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam try-out
za 27 nov amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam try-out
zo 28 nov amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam première
wo 1 dec amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 2 dec amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam boventiteling
vr 3 dec amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding / boventiteling
za 4 dec amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam sterren kijken
di 7 dec amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
wo 8 dec amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 9 dec amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam boventiteling
vr 10 dec amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding / boventiteling
za 11 dec amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
di 4 jan maastricht 20:15 theater aan het vrijthof
wo 5 jan maastricht 20:15 theater aan het vrijthof
vr 7 jan rotterdam 20:15 rotterdamse schouwburg
za 8 jan rotterdam 20:15 rotterdamse schouwburg
di 11 jan utrecht 20:00 stadsschouwburg utrecht
wo 12 jan utrecht 20:00 stadsschouwburg utrecht
vr 14 jan eindhoven 20:30 parktheater
za 15 jan eindhoven 20:30 parktheater
ma 17 jan groningen 20:15 stadsschouwburg groningen
di 18 jan groningen 20:15 stadsschouwburg groningen
vr 21 jan gent 20:30 ntgent schouwburg
za 22 jan gent 20:30 ntgent schouwburg
zo 23 jan gent 20:30 ntgent schouwburg
wo 26 jan gent 20:30 ntgent schouwburg
do 27 jan gent 20:30 ntgent schouwburg
wo 16 feb gent 20:30 ntgent schouwburg
do 17 feb gent 20:30 ntgent schouwburg
vr 18 feb gent 20:30 ntgent schouwburg
za 19 feb gent 20:30 ntgent schouwburg
di 22 feb brussel 20:30 kaaitheater
wo 23 feb brussel 20:30 kaaitheater
| 112 113 |

al mijn zonen
za 4 dec haarlem 20:30 toneelschuur try-out
di 7 dec haarlem 20:30 toneelschuur try-out
wo 8 dec haarlem 20:30 toneelschuur try-out
do 9 dec haarlem 20:30 toneelschuur première
vr 10 dec haarlem 20:30 toneelschuur
za 11 dec haarlem 20:30 toneelschuur
di 14 dec haarlem 20:30 toneelschuur
wo 15 dec haarlem 20:30 toneelschuur
do 16 dec haarlem 20:30 toneelschuur
vr 17 dec haarlem 20:30 toneelschuur
za 18 dec haarlem 20:30 toneelschuur
di 21 dec haarlem 20:30 toneelschuur
wo 22 dec haarlem 20:30 toneelschuur
la voix humaine
ma 4 okt st. petersburg baltic house
za 16 okt turijn teatro stabile
zo 17 okt turijn teatro stabile
zo 19 dec amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam boventiteling
ma 20 dec amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam cultuurbox
wo 2 mrt toronto harbourfront centre
do 3 mrt toronto harbourfront centre
vr 4 mrt toronto harbourfront centre
za 5 mrt toronto harbourfront centre
zo 3 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam boventiteling
ma 4 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
di 5 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
do 12 mei gent 20:30 ntgent schouwburg
vr 13 mei gent 20:30 ntgent schouwburg
di 24 mei amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
wo 25 mei amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 26 mei amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam boventiteling
vr 27 mei amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding / boventiteling
za 28 mei amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam sterren kijken
scènes uit een huwelijk
vr 7 jan amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 8 jan amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam sterren kijken
zo 9 jan amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam
do 13 jan amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam
vr 14 jan amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 15 jan amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam
zo 16 jan amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam
do 20 jan heerlen 19:00 theater heerlen
vr 21 jan tiel 19:00 agnietenhof
di 25 jan tilburg 19:15 theaters tilburg
wo 26 jan tilburg 19:15 theaters tilburg
vr 28 jan den bosch 19:00 theater aan de parade
wo 9 feb amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 10 feb amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam
vr 11 feb amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
di 15 feb gouda 19:00 goudse schouwburg
vr 18 feb alkmaar 19:00 theater de vest
do 10 mrt créteil maison des arts et de la culture
vr 11 mrt créteil maison des arts et de la culture
za 12 mrt créteil maison des arts et de la culture
wo 27 apr athene onassis arts centre
do 28 apr athene onassis arts centre
vr 29 apr athene onassis arts centre
za 30 apr athene onassis arts centre
vr 6 mei amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 7 mei amsterdam stadsschouwburg amsterdam deuren open / speciale editie
zo 8 mei amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam
nooit van elkaar
do 3 feb amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam openbare generale
vr 4 feb amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam try-out
za 5 feb amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam try-out
zo 6 feb amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam try-out
do 10 feb antwerpen 20:00 desingel première
vr 11 feb antwerpen 20:00 desingel
za 12 feb antwerpen 20:00 desingel
zo 13 feb antwerpen 15:00 desingel
zo 17 apr amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam première
ma 18 apr amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam
di 19 apr amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam
wo 20 apr amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
ma 16 mei amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
di 17 mei amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
wo 18 mei amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 19 mei amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
spoken
do 24 feb amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam try-out
vr 25 feb amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam try-out
za 26 feb amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam try-out
zo 27 feb amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam première
di 1 mrt amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
wo 2 mrt amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
di 8 mrt amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam
wo 9 mrt amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 10 mrt amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam boventiteling
vr 11 mrt amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 12 mrt amsterdam 20:30 stadsschouwburg amsterdam sterren kijken
| 114 115 |

Ik zoek mijn toevlucht al heel mijn leven in: dagdromen op hoog niveau. Alles wat ik naar alle waarschijnlijkheid nooit zal bereiken, maar altijd zal nastreven.
tim maks van den broek, karl klomp, valentijn berkhout, nicky stolker, chico kenzari, romeinse tragedies, wroclaw, 2009
chico kenzari
| 116 117 |

vervolg spoken
di 15 mrt utrecht 20:00 stadsschouwburg utrecht
wo 16 mrt utrecht 20:00 stadsschouwburg utrecht
vr 18 mrt breda 20:30 chassé theater
za 19 mrt den bosch 20:00 theater aan de parade
vr 25 mrt antwerpen 20:00 desingel
za 26 mrt antwerpen 20:00 desingel
ma 28 mrt den haag 20:15 koninklijke schouwburg
di 29 mrt den haag 20:15 koninklijke schouwburg
vr 1 apr rotterdam 20:15 rotterdamse schouwburg
di 5 apr leeuwarden 20:30 stadsschouwburg de harmonie
wo 6 apr groningen 20:15 stadsschouwburg groningen
vr 8 apr maastricht 20:15 theater aan het vrijthof
za 9 apr maastricht 20:15 theater aan het vrijthof
di 12 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
wo 13 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 14 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam boventiteling
vr 15 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 16 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam sterren kijken
di 19 apr eindhoven 20:30 parktheater
wo 20 apr eindhoven 20:30 parktheater
vr 22 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 23 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
di 26 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
wo 27 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 28 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam boventiteling
vr 29 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
vr 6 mei gent 20:30 ntgent schouwburg
za 7 mei gent 20:30 ntgent schouwburg
zo 8 mei arnhem 20:15 stadsschouwburg arnhem
glengarry glen ross
do 24 feb tilburg 20:15 theaters tilburg
wo 2 mrt gouda 20:00 goudse schouwburg
vr 4 mrt alkmaar 20:15 theater de vest
wo 16 mrt amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 17 mrt amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
vr 18 mrt amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 19 mrt amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam sterren kijken
zo 20 mrt amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam
za 26 mrt den bosch 20:00 theater aan de parade
wo 30 mrt amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 31 mrt amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
vr 1 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 2 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
wo 6 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 7 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam cultuurbox
vr 8 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 9 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
di 12 apr amstelveen 20:00 stadsschouwburg amstelveen
wo 13 apr eindhoven 20:30 parktheater
di 19 apr groningen 20:15 stadsschouwburg groningen
wo 20 apr zwolle 20:15 theater de spiegel
angels in america
vr 13 mei amsterdam 18:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding / boventiteling
za 14 mei amsterdam 18:00 stadsschouwburg amsterdam sterren kijken / boventiteling
zo 15 mei amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam boventiteling
de russen!
do 16 jun amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam try-out
vr 17 jun amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam try-out
za 18 jun amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam try-out
zo 19 jun amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam première
wo 22 jun amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam nagesprek
do 23 jun amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam
vr 24 jun amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam inleiding
za 25 jun amsterdam 19:00 stadsschouwburg amsterdam sterren kijken
antonioni project
za 2 okt antwerpen 19:00 desingel
do 7 okt antwerpen 20:00 desingel
vr 8 okt antwerpen 20:00 desingel
za 9 okt antwerpen 20:00 desingel
di 1 feb londen barbican centre
wo 2 feb londen barbican centre
do 3 feb londen barbican centre
vr 4 feb londen barbican centre
za 5 feb londen barbican centre
opening night
wo 20 okt melbourne melbourne international arts festival
do 21 okt melbourne melbourne international arts festival
vr 22 okt melbourne melbourne international arts festival
za 23 okt melbourne melbourne international arts festival
di 24 mei wenen wiener festwochen
wo 25 mei wenen wiener festwochen
do 26 mei wenen wiener festwochen
ubu
vr 29 okt bochum schauspielhaus bochum
za 30 okt bochum schauspielhaus bochum
zo 7 nov bochum schauspielhaus bochum
za 13 nov bochum schauspielhaus bochum
| 118 119 |

la grande bouffe
wo 2 mrt gent 20:30 ntgent schouwburg
do 3 mrt gent 20:30 ntgent schouwburg
vr 4 mrt gent 20:30 ntgent schouwburg
za 5 mrt gent 20:30 ntgent schouwburg
vr 8 apr antwerpen 20:00 desingel
za 9 apr antwerpen 20:00 desingel
vr 15 apr delft 20:15 theater de veste
mightysociety8
di 19 okt amsterdam locatie via theater frascati try-out
wo 20 okt amsterdam locatie via theater frascati try-out
do 21 okt amsterdam locatie via theater frascati première
vr 22 okt amsterdam locatie via theater frascati
za 23 okt amsterdam locatie via theater frascati
di 26 okt amsterdam locatie via theater frascati
wo 27 okt amsterdam locatie via theater frascati
do 28 okt amsterdam locatie via theater frascati
vr 29 okt amsterdam locatie via theater frascati
za 30 okt amsterdam locatie via theater frascati
wo 3 nov utrecht locatie via theater kikker
do 4 nov utrecht locatie via theater kikker
vr 5 nov utrecht locatie via theater kikker
za 6 nov utrecht locatie via theater kikker
wo 10 nov den haag locatie via korzo theater
do 11 nov den haag locatie via korzo theater
vr 12 nov den haag locatie via korzo theater
za 13 nov den haag locatie via korzo theater
wo 17 nov groningen locatie via stadsschouwburg groningen
do 18 nov groningen locatie via stadsschouwburg groningen
vr 19 nov groningen locatie via stadsschouwburg groningen
za 20 nov groningen locatie via stadsschouwburg groningen
do 25 nov rotterdam locatie via rotterdamse schouwburg
vr 26 nov rotterdam locatie via rotterdamse schouwburg
za 27 nov rotterdam locatie via rotterdamse schouwburg
mightysociety9
wo 27 apr antwerpen 20:30 monty try-out
do 28 apr antwerpen 20:30 monty première
vr 29 apr antwerpen 20:30 monty
za 30 apr antwerpen 20:30 monty
di 3 mei amsterdam 20:30 theater frascati
wo 4 mei amsterdam 20:30 theater frascati
do 5 mei amsterdam 20:30 theater frascati
vr 6 mei amsterdam 20:30 theater frascati
za 7 mei amsterdam 20:30 theater frascati
di 10 mei amsterdam 20:30 theater frascati
wo 11 mei amsterdam 20:30 theater frascati
do 12 mei amsterdam 20:30 theater frascati
vr 13 mei amsterdam 20:30 theater frascati
za 14 mei amsterdam 20:30 theater frascati
wo 18 mei tilburg 20:30 de nieuwe vorst
do 19 mei eindhoven 20:30 plaza futura
vr 20 mei haarlem 20:30 toneelschuur
za 21 mei haarlem 20:30 toneelschuur
di 24 mei almere 20:30 corrosia!
wo 25 mei dordrecht 20:30 schouwburg kunstmin
do 26 mei den bosch 20:30 verkadefabriek
vr 27 mei zwolle 20:30 dommerholtzaal
za 28 mei breda 20:30 chassé theater
zonderlingen
wo 1 dec amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam try-out
do 2 dec amsterdam 18:30 stadsschouwburg amsterdam try-out
vr 3 dec amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam première
di 7 dec amsterdam 18:30 stadsschouwburg amsterdam
wo 8 dec amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam
do 9 dec amsterdam 18:30 stadsschouwburg amsterdam
vr 10 dec amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
za 11 dec amsterdam 18:30 stadsschouwburg amsterdam
a fucking sales story
wo 30 mrt amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam
do 31 mrt amsterdam 13:00 stadsschouwburg amsterdam
do 31 mrt amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam
vr 1 apr amsterdam 13:00 stadsschouwburg amsterdam
vr 1 apr amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam
za 2 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam première
wo 6 apr amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam
wo 6 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
do 7 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
vr 8 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
za 9 apr amsterdam 16:00 stadsschouwburg amsterdam
za 9 apr amsterdam 20:00 stadsschouwburg amsterdam
| 120 121 |

hadewych minis
Ik heb altijd m’n toevlucht gezocht in muziek en doe dat nog steeds.
Muziek troost me, tilt me op en is het altijd met me eens. Het is balsem voor de ziel.
opening night, amsterdam, 2009
| 122 123 |

praktisch
pieter ploeg, tal yarden, bernie van velzen, kreten en gefluister, antwerpen, 2009
| 124 125 |

karina smulders, het temmen van de feeks, amsterdam, 2006
abonnementen
kortingen
Met onze nieuwe abonnementen bent u zeker
van de beste en meest voordelige plaatsen in
de Stadsschouwburg Amsterdam. Kies het
abonnement dat het beste bij u past.
keuze-abonnement:
vijf kaarten voor de prijs van vier*
Bij aankoop van vijf kaarten, is de goedkoopste kaart gratis.
U bespaart tot € 39,00.
madiwozo-abonnement:
extra voordeel op maandag, dinsdag, woensdag
en zondag*
Koop voor drie voorstellingen 1e rangskaarten en betaal
slechts de 2e rangsprijs. Een korting tot € 6,00 per kaart.
try-out-abonnement:
bespaar € 17,50 en wees er als eerste bij
Betaal slechts € 80,00 voor de try-out’s van Phaedra,
Kinderen van de Zon, Nooit van elkaar, Spoken en
de Russen!
première-abonnement:
exclusiviteit voor de happy few
Niet meer dan 75 uitverkorenen kunnen voor € 295,00
de besloten premières bijwonen van Phaedra, Kinderen
van de Zon, Nooit van elkaar, Spoken en de Russen! in de
Stadsschouwburg Amsterdam. Op de aansluitende
première-recepties nipt u uw champagne met cast en crew.
TA-minnaarschap
Voor alle voordelen, kijk op pagina 130.
TA/SSBA-pas
Voor € 17,50 bent u in het bezit van de
TA/Stadsschouwburg-pas en ontvangt u
een vaste korting van € 3,50 op alle voorstellingen.
groepskorting*
Komt u met 10 personen of meer, dan ontvangt u
€ 3,50 korting p.p.
sprintpas
De sprintpas is gratis voor iedereen jonger dan 27 jaar.
Hiermee kunt u vanaf 30 minuten voor aanvang van de
voorstelling kaarten kopen voor slechts € 10,00.
(*) Niet geldig voor try-out, première of i.c.m. met andere kortingen
of de TA/Stadsschouwburg-pas.
| 126 127 |

Ik zoek mijn toevlucht in humor. Door mensen en situaties tot in het absurde te vergroten, houd ik perspectief. Humor maakt het leven dragelijk.
rocco en zijn broers, bochum, 2008
hans kesting
| 128 129 |

‘Je bent nooit de vriend van een vrouw als je haar minnaar kan zijn.’
Honoré de Balzac
ta-minnaars
• ontvangen een vaste korting van € 3,50 op alle voorstellingen in de Stadsschouwburg
Amsterdam
• brengen op zondag voor € 10,00 hun introducé(e) mee naar een TA-voorstelllng in de
Stadsschouwburg Amsterdam
• worden tijdens het repetitieproces van Kinderen van de Zon en de Russen! door
Ivo van Hove uitgenodigd om een besloten repetitie bij te wonen
• krijgen korting op de cursussen die we organiseren i.s.m. Crea, de Volksuniversiteit en de
Stadsschouwburg Amsterdam
• betalen helemaal niets voor de openbare repetities die aan onze nieuwe producties voorafgaan
• ook als TA op tournee is, ontvangt een minnaar geregeld korting in het plaatselijke theater
• worden 4x per jaar bijgepraat via de TA-minnaarmail
• hebben een aparte minnaaromgeving op de vernieuwde site waar:
- het ensemble liefdesverklaringen voor hen achterlaat (en vice versa)
- ze sneak previews krijgen van onze nieuwe posters, foto’s, filmpjes, …
- minnaars afspreken om samen naar TA te gaan
- ze reacties en recensies achterlaten die alleen voor andere minnaars zichtbaar zijn
- hun mening gevraagd en op prijs gesteld wordt
• en kunnen volgend seizoen als eersten een abonnement bestellen (mét de beste stoelen!).
Uw minnaarschap kost € 25,00 per seizoen. Heeft u al een TA/Stadsschouwburg-pas voor dit
seizoen gekocht? Dan kunt u zich voor € 7,50 ‘upgraden’ via www.tga.nl of www.ssba.nl.
d’asko, chico kenzari, teorema, bochum, 2009
| 130 131 |

Controle. Ik drink niet en gebruik geen drugs. Controle is mijn vlucht. Op het toneel is altijd controle: de werkelijkheid is daar voorspelbaar.
halina reijn
rocco en zijn broers, bochum, 2008
| 132 133 |

kaartverkoop
Kassa Stadsschouwburg Amsterdam
Leidseplein 26 - 1017 PT Amsterdam
kassa geopend van ma t/m za, 12:00 -18:00 of tot aanvang voorstelling. Op zonen
feestdagen vanaf twee uur voor aanvang voorstelling. Betalen kan contant, met
creditcard, pin of theater- en concertbon.
telefonisch: (020) 624 23 11, ma t/m za, 12:00 - 18:00. Telefonisch kopen middels
een eenmalige machtiging of creditcard is mogelijk tot een week voor de voorstelling.
Uw kaarten worden thuisgestuurd. Stadsschouwburg Amsterdam berekent € 3,50
per bestelling.
online kaarten kopen en zelf uitprinten kan via www.ssba.nl of www.tga.nl
ticketshop
Leidseplein 26 / hoek Lijnbaansgracht
ma t/m za 10:00 - 19:30; zo 12:00 -19:30
uitburo
www.uitburo.nl
info
www.tga.nl is vernieuwd, biedt informatie over het huidige seizoen en bevat een
uitgebreid archief van alle producties sinds 1987. Biografieën van alle acteurs en
(gast)regisseurs, achtergrondartikelen, recensies, interviews, trailers, repetitie- en
scènefoto’s, het laatste nieuws en natuurlijk de reacties van het publiek zijn er te
vinden.
Check www.tga.nl ook voor eventuele programmawijzigingen.
extra bijdrage
U kunt ook een extra bijdrage doen ten behoeve van het werk van Toneelgroep
Amsterdam door een bedrag over te maken op rekening 11.63.64.084, onder
vermelding van uw naam en adres.*
* Toneelgroep Amsterdam heeft van de Belastingdienst de erkenning ‘ANBI’ gekregen en is
daarmee vrijgesteld van schenkings- en successierecht. Wat u schenkt is aftrekbaar van de
inkomstenbelasting.
eelco smits, angels in america, amsterdam, 2008
| 134 135 |

phaedra
kinderen van de zon
nooit van elkaar
spoken
de russen!
hedda gabler
antigone - kreon - oidipous
la voix humaine
scènes uit een huwelijk
la grande bouffe
glengarry glen ross
angels in america
antonioni project
opening night
ubu
al mijn zonen
zonderlingen
a fucking sales story
mightysociety8
mightysociety9
karina smulders, fedja van huêt, antonioni project, amsterdam, 2009