31.08.2013 Views

Concept Eindrapportage werkgroep Tabakspeciaalzaak door - Nso

Concept Eindrapportage werkgroep Tabakspeciaalzaak door - Nso

Concept Eindrapportage werkgroep Tabakspeciaalzaak door - Nso

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

1 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

De High-End Speciaalzaak<br />

De toekomst voor de tabakspeciaalzaak<br />

Conclusies,<br />

Kansen &<br />

Aanbevelingen<br />

NSO, Leidschendam, oktober 2012


2 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

Inleiding & Leeswijzer:<br />

Dit rapport is een uitwerking van het EIM-rapport ‘Genot, Gewin en Gemak in 2020,<br />

perspectieven voor de tabaks- en gemaksdetailhandel’ van oktober 2011 en is gebaseerd<br />

op de uitkomsten van een aantal brainstormsessies met ondernemers met een<br />

tabakspeciaalzaak. Deze sessies hebben plaatsgevonden in de periode mei 2011 tot en<br />

met mei 2012.<br />

In dit rapport worden de kansen en mogelijkheden voor ondernemers met een tabakspeciaalzaak<br />

verder uitgewerkt. De tabakspeciaalzaak anno 2012 kan zich dóórontwikkelen<br />

tot een high-end speciaalzaak. Wanneer de ondernemer met een tabakspeciaalzaak<br />

van nu alle kansen en mogelijkheden optimaal benut, is deze klaar voor de toekomst.<br />

Hoofdstuk 1 bevat een korte samenvatting van het hoofdstuk High-end speciaalzaak uit<br />

het EIM-rapport. Hoofdstuk 2 is een beschrijving van de conclusies en kansen die<br />

voortvloeien uit de brainstormsessies. Van hieruit wordt in Hoofdstuk 3 een drietal<br />

mogelijke investeringsrichtingen beschreven. Tot slot wordt in hoofdstuk 4 een schets<br />

gegeven van een mogelijke follow-up van dit rapport.<br />

Onze ambitie is dat dit rapport gelezen wordt <strong>door</strong> ondernemers met een tabakspeciaalzaak<br />

en dat zij met de kansen aan de slag gaan! De NSO wil ondernemers daarbij graag<br />

helpen en stimuleren. Niet alleen <strong>door</strong> de publicatie van dit rapport, maar ook <strong>door</strong> te<br />

bevorderen dat de conclusies en aanbevelingen, in goede samenwerking tussen<br />

betrokkenen, uitgewerkt gaat worden.<br />

De NSO-expertgroep High-end speciaalzaken:<br />

Edwin van den Berg, John Bodar, Gert Koudijs, Harold Lensen, Sandra van Maurik, Harrie<br />

van Ravenstein, Marjolein van Renssen, Rob Roskamp, Gerrien van Schaik, Peter van<br />

Spronsen, Gijs van Vliet.<br />

Gebruikte afkortingen:<br />

HES: High-end Speciaalzaak<br />

TSZ: <strong>Tabakspeciaalzaak</strong>


3 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

Hoofdstuk 1<br />

De high-end speciaalzaak moet de klant verleiden met exclusief<br />

assortiment en sfeer.<br />

Het in oktober 2011 gepresenteerde EIM-rapport schetst voor winkels in de tabaks- en<br />

gemaksdetailhandel een drietal ontwikkelingsmogelijkheden:<br />

De high-end tabakspeciaalzaak;<br />

de full-service gemakswinkel;<br />

de on-the-spot gemakswinkel.<br />

In het EIM-rapport wordt de high-end speciaalzaak neergezet als een <strong>door</strong>ontwikkeling<br />

van de huidige tabakspeciaalzaken. Een speciaalzaak met een ondernemer die een<br />

verdere professionaliseringslag heeft gemaakt en zich meer richt op de consument van<br />

morgen. Daarbij wordt verleiding van de consument de belangrijkste uitdaging voor de<br />

speciaalzaak. Verleiding geschiedt o.a. <strong>door</strong> een exclusief assortiment en een exclusieve<br />

sfeer die uitnodigt tot een langer verblijf in de zaak en tot meer verkenning van het<br />

aanbod.<br />

De klant in de high-end speciaalzaak gunt zich meer tijd om zich te oriënteren vóór hij<br />

een aankoop doet. Vaak zal hij zich daarbij graag laten adviseren. Het succes van de<br />

high-end speciaalzaak is daarmee grotendeels afhankelijk van de ondernemer en de<br />

medewerkers die in de winkel werken. Zij moeten kennis hebben over, en passie hebben<br />

voor hun producten en een echt persoonlijk contact leggen met de klant.<br />

Beeldbepalende kwaliteiten van de high-end tabaksspeciaalzaak<br />

De high-end tabaksspeciaalzaak is een tabaksspeciaalzaak pur sang met een<br />

zwaar accent op allerlei exclusieve tabaksproducten en rokersbenodigdheden.<br />

Daarvoor hoeft niet per se een breed en diep assortiment worden aangehouden.<br />

Met een beperkte(re) voorraad kan ook exclusiviteit worden uitgestraald.<br />

In de winkel staat beleving en genieten centraal. De klant komt naar de winkel<br />

omdat hij het leuk vindt om er te komen, omdat het er prettig vertoeven is en omdat<br />

de winkel uitnodigt tot ontdekken en beleven.<br />

De high-end tabaksspeciaalzaak onderscheidt zich niet alleen met exclusieve<br />

tabak en rokersbenodigdheden, maar ook met andere productgroepen met een<br />

vergelijkbare avontuurlijke sfeer-, geur- en smaakbeleving.<br />

De inrichting van de high-end tabaksspeciaalzaak is warm en sfeervol en nodigt uit<br />

tot een langer verblijf, <strong>door</strong> middel van exclusieve rookcorners waar de klant smaken<br />

kan proberen of gewoon rustig kan genieten van de rookwaren.<br />

De high-end tabaksspeciaalzaak bedient een doelgroep die verspreid is over<br />

een groter verzorgingsgebied en bevindt zich steeds vaker in een middelgrote of<br />

grote stad.<br />

De ondernemer en zijn personeel zijn echte kenners met een passie voor hun<br />

producten. Zij zijn de vinologen op tabaksgebied. Zij zijn geen verkopers meer, maar<br />

gastheren en gastvrouwen met een hoge mate van deskundigheid en betrokkenheid<br />

bij de klant en het product.<br />

Alles draait om het persoonlijke contact met de klant.


4 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

Uitbreiden verzorgingsgebied: de mogelijkheden van internet<br />

Vanwege de verschuiving van het gedrag van de roker - en daarmee ook de doelgroep<br />

van de high-end tabaksspeciaalzaak - is de HES bij voorkeur gevestigd in een grote of<br />

middelgrote stad.<br />

Een uitbreidingsmogelijkheid van het klantenbestand van de speciaalzaak ligt in het<br />

opzetten van een website of webshop op Internet. Tabaksproducten en<br />

rokersbenodigdheden die niet in de gemakswinkel worden aangeboden kunnen zo bekend<br />

worden bij een publiek in een uitgestrekter verzorgingsgebied. Het internet kan daarbij<br />

op twee manieren bijdragen aan de omzet en afzet:<br />

In de eerste plaats kan een ondernemer zich via een website positioneren op een<br />

gespecialiseerde tabaksmarkt die afhankelijk van het product kan reiken tot ver<br />

buiten de eigen regio.<br />

In de tweede plaats kan de speciaalzaak internet gebruiken als verkoopkanaal.<br />

Met name voor de exclusievere rokersbenodigdheden en aanvullende<br />

assortimenten liggen hierin kansen.<br />

Investeringsrichtingen<br />

Er zijn drie richtingen waarin de tabaksspeciaalzaak van nu moet investeren om<br />

uiteindelijk uit te groeien tot een high-end tabaksspeciaalzaak.<br />

Richting 1: Vergroting van het bereik van de winkel <strong>door</strong> een breder<br />

verzorgingsgebied te bedienen of nieuwe doelgroepen aan te boren, is absoluut<br />

noodzakelijk. Dit betekent dat er vooral gewerkt moet worden aan<br />

naamsbekendheid, zowel lokaal als regionaal en <strong>door</strong> zichtbaar en vindbaar op<br />

Internet te zijn.<br />

Richting 2: Vergroting van de opkomst naar de winkel <strong>door</strong> de aantrekkingskracht<br />

van de winkel als tabaksbelevingsplaats te versterken. Aandachtspunten hierbij zijn<br />

vooral het assortiment, de inrichting en de sfeervoorzieningen.<br />

Richting 3: Vergroting van de conversie oftewel verhoging van het bonbedrag<br />

van de producten die de klant afneemt <strong>door</strong> een aanbod aan exclusieve tabakswaren<br />

en daaraan gelieerde hoogwaardige producten.<br />

Conclusies uit het EIM-rapport<br />

Het succes van de high-end speciaalzaak hangt sterk af van de ondernemer en zijn of<br />

haar vaardigheden om klanten aan te spreken, te adviseren en te verleiden.<br />

Het nieuwe typespeciaalzaken zal klanten meer moeten uitnodigen om tabak te<br />

verkennen en om tabak te gebruiken. Internet biedt kansen om het verzorgingsgebied uit<br />

te breiden en klanten tot ver over de grens van het huidige verzorgingsgebied te<br />

bereiken met specifieke nicheproducten.<br />

High-end speciaalzaken kunnen zich het beste ontwikkelen binnen een sterke, landelijke<br />

formule. Daarbij moet de formule de ondernemer voldoende ruimte bieden om zichzelf<br />

lokaal te profileren. Lokale marketing en samenwerking met andere ‘verleid’-winkels in<br />

de buurt, zoals bijvoorbeeld slijterijen en delicatessenwinkels, zijn belangrijk en een pré<br />

voor de verdere ontwikkeling.<br />

(Het volledige EIM-rapport, met uitgebreide beschrijvingen van de high-end speciaalzaak,<br />

kunt u lezen op www.tabakplus.nl).


5 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

Hoofdstuk 2 Kansen en Conclusies<br />

2.1. Kenmerken en definiëring van de High End Speciaalzaak.<br />

Volgens het EIM-rapport voldoet de high-end speciaalzaak aan de volgende criteria:<br />

o Specialist met een hoge mate van deskundigheid<br />

o Winkel met een duidelijk profiel<br />

o Sfeer, beleving, genieten, keuzerijkdom, kwaliteit en klasse staan centraal<br />

o Zwaar accent op shopping goods: exclusieve tabaksproducten en<br />

rokersbenodigdheden<br />

o Groot verzorgingsgebied<br />

o Alles draait om persoonlijk contact met de klant<br />

o Inrichting van de winkel nodigt uit tot langer verblijf<br />

o Richt zich op de bovenkant van de markt<br />

Ter definiëring van de high-end speciaalzaak worden daar in dit rapport <strong>door</strong> de<br />

<strong>werkgroep</strong> de volgende criteria aan toegevoegd:<br />

Omzet aandeel tabak is >75%<br />

Lokatie: middelgrote tot grote stad vanaf ca. 75.000 inwoners<br />

De HES heeft altijd een klimaatkamer. Wanneer er geen ruimte is voor een walk-in<br />

humidor in een afgescheiden ruimte, kan dit ook een gedeelte van het<br />

winkeloppervlak kunnen zijn.<br />

Het assortiment sigaren bestaat uit tenminste 350 versies (SKU’s).<br />

Als doelgroep voor de HES wordt geformuleerd: man én vrouw. Verdeling in<br />

bezoekersaantallen: 70% man en 30% vrouw. Vrouw koopt vaak voor man. Mannen<br />

hebben een hogere gemiddelde besteding.<br />

Leeftijd: 35-40 jaar koopt het meest en het meest gemakkelijk. 45-60 jaar is<br />

ondervertegenwoordigd volgens de ondernemers! KANS!!<br />

Welstandsklasse: boven modaal.<br />

In het weekend is er een hogere gemiddelde besteding (vrijdag en zaterdag).<br />

2.2. Assortiment<br />

Welke productgroepen zijn altijd aanwezig?<br />

Rookwaren (Sigaretten, Shag, Sigaren, Pijptabak) en Rokersbenodigdheden.<br />

Ter discussie kan staan of sigaretten en shag deel moeten uitmaken van het assortiment<br />

van de HES. Deze productgroepen vragen een andere klantbenadering. Een<br />

sigarettenklant is een klant die snel geholpen wil worden. Deze klant verstoort vaak het<br />

aankoopproces van de (sigaren)klant die deskundig geholpen wil worden en een langere<br />

aandachts- en verblijfstijd vraagt.<br />

Vragen bij deze discussie zijn: Hoe groot is het omzetaandeel sigaretten? Hoe groot is<br />

het aandeel sigaretten in de Brutowinst? Kan ik een medewerker minder inzetten<br />

wanneer ik sigaretten uit mijn assortiment verwijder? Van belang hierbij is het<br />

omzetaandeel of brutowinstaandeel van sigaretten en shag. Wel kan worden aangegeven<br />

dat vooral <strong>door</strong> het hoge omzetaandeel van sigaretten en shag de gemiddelde OPK<br />

(omzet per klant) in de HES € 14-16 euro is.<br />

We gaan nog even <strong>door</strong> op de vraag of consumptiegoederen wel onderdeel kunnen zijn<br />

van het assortiment van de High end speciaalzaak? Kan de exploitatie van de High end


6 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

speciaalzaak zonder de fast mover productgroep sigaretten? Koopt de sigarenklant ook<br />

sigaretten en vice versa?<br />

Het retaillandschap verandert in snel tempo. Het aantal consumenten dat de fysieke<br />

retail bezoekt is afgenomen. Het is op dit moment daarom niet verstandig om de<br />

productgroepen sigaretten en kerftabak uit het assortiment te halen. Deze groepen<br />

zorgen o.a. voor traffic op de winkelvloer. Ook is het omzetaandeel van deze<br />

productgroepen zodanig (sigaretten en kerftabak hebben samen een gemiddeld<br />

omzetaandeel van 30-35%), dat een sanering hiervan zal leiden tot een lagere netto<br />

opbrengst.<br />

Daarnaast kijken we vooral vanuit consumentenperspectief: de consument<br />

verwacht/wenst in een High end speciaalzaak ook sigaretten en kerftabak te kunnen<br />

kopen. Vanuit de <strong>werkgroep</strong> wordt in ieder geval bepaald, dat Longfillers altijd onderdeel<br />

zijn van het assortiment van een HES.<br />

Kansspelen<br />

Zorgen Kansspelen voor traffic op de winkelvloer van de HES?<br />

Welke invloed hebben een hoge Jackpotstand of Oudejaarsloten op mijn<br />

kernassortiment? Heb ik klanten die niet roken en wel Kansspelen kopen? Of is dit een<br />

artikel dat ik kan gebruiken als upselling bij bestaande klanten?<br />

Ook kansspelen zorgen voor traffic op de winkelvloer. Het is aan de ondernemer zelf<br />

hierin een keuze in te maken. Kansspelen zullen daarom niet altijd onderdeel zijn van het<br />

assortiment van een High end speciaalzaak. Echter: vooral waar er behoefte is aan deze<br />

productgroep vanuit de consument, zal deze toegevoegd kunnen worden aan het<br />

assortiment van de High end speciaalzaak.<br />

Aanvullende productgroepen<br />

Naast het traditionele assortiment van rookwaren en rokersbenodigdheden, kunnen er<br />

aanvullende productgroepen in de HES aanwezig zijn. Dit moeten dan wel producten zijn<br />

die in dezelfde lijn liggen als Sigaren; dus producten met sfeer, beleving, genieten,<br />

kwaliteit en klasse. Productgroepen die een aanvulling zouden kunnen zijn: Koffie, thee,<br />

chocolade, lederwaren, luxe wenskaarten, luxe tijdschriften, luxe schrijfwaren, enz.<br />

Daarbij moet de ondernemer net zoveel passie voor deze producten hebben als dat hij<br />

voor Sigaren heeft.<br />

Geen aandacht/passie ≠ verkoop!<br />

Producten die geen onderdeel van een HES zouden moeten zijn, vallen onder de<br />

productgroepen: Stomerij, Post en pakket- en/of afhaaldiensten en Parfumartikelen.<br />

Assortimentsuitbreiding moet altijd gekoppeld zijn aan een resultaat(sverbetering) voor<br />

de ondernemer. Het meest commerciële assortiment wordt bereikt <strong>door</strong> het waarmaken<br />

van de klantverwachting, het verhogen van de aantrekkelijkheid en vernieuwende<br />

manieren vinden om het keuze- en koopproces te vergemakkelijken en daarover te<br />

communiceren. Een rendementsverbetering wordt o.a. gerealiseerd <strong>door</strong><br />

margeverbetering, verhogen van de omloopsnelheid en optimalisatie van assortiment.<br />

Aandachtspunten:<br />

1. Het ruimteaandeel op het verkooppunt van de aanvullende productgroepen moet<br />

niet het ruimteaandeel Sigaren overstijgen.<br />

2. De uitstraling van de winkel moet wel Sigaren/Tabak blijven.<br />

3. Aanvullende productgroepen mogen het aankoopproces van de sigarenklant niet<br />

verstoren.<br />

4. Productgroep mag op generlei vlak affiniteit hebben met doelgroep kinderen.


7 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

De High end speciaalzaak heeft een duidelijk profiel. Eén van de criteria is dat 75% van<br />

het assortiment tabak is of tabaksgerelateerd. Afhankelijk van het aantal m2 VVO zouden<br />

productgroepen die in dezelfde lijn liggen als sigaren (dus producten met sfeer, beleving,<br />

genieten, kwaliteit en klasse) kunnen worden toegevoegd aan het assortiment.<br />

Hierbij kan een keuze worden gemaakt uit de volgende suggesties:<br />

Koffie en Thee<br />

Een aantal ondernemers met een speciaalzaak verkoopt al Koffie en Thee. Dit is bij<br />

uitstek een product dat aan het assortiment kan worden toegevoegd van alle High-end<br />

speciaalzaken. Daarbij zijn naast een uitstekende productkennis en deskundig advies de<br />

volgende randvoorwaarden van belang:<br />

- Voldoende m2 om dit product serieus neer te zetten<br />

- Voldoende passie voor het product om het te verkopen.<br />

Chocolade<br />

Chocolade is een product dat een prima aanvulling kan zijn op het assortiment.<br />

Aandachtspunt is de presentatie: het product moet voldoende zichtbaar zijn zowel qua<br />

volume als uitstraling. Het product behoeft echter geen dominante plek. De productgroep<br />

zou modulair aangeboden kunnen worden, eventueel in combinatie met luxe<br />

mondverfrissers. Daarnaast is de locatie van het product een aandachtspunt: hoe zorg je<br />

ervoor dat het product zichtbaar is en een hoge impulswaarde krijgt, zonder het direct op<br />

de toonbank te plaatsen? Voorwaarden om deze productgroep op te nemen zijn:<br />

Permanent artikel (geen seizoen)<br />

Impulswaarde<br />

Maximale ruimte toekenning (niet overheersend, wel aanwezig)<br />

Prijssegment: maximaal € 10,-- (ivm impuls en/of cadeau)<br />

Het product dient bij voorkeur voorverpakt te zijn.<br />

Lederwaren (portemonnees, creditcardmapjes, organisers e.d.)<br />

Dit is een mogelijke aanvulling van het assortiment. Wel moet hierbij de kanttekening<br />

worden gemaakt, dat deze productgroep zeer geschikt is om in te zetten als<br />

seizoenartikel. Er kan gekozen worden voor een uitgebreidere seizoenpresentatie en een<br />

kleinere, modulaire vorm voor de overige momenten in het jaar.<br />

Voorwaarden om deze productgroep op te nemen:<br />

* Vast assortiment (klantenkring en collectie opbouwen)<br />

* Cadeau artikel<br />

* Productcombinaties in presentatie (bijv. riemen, portemonnee, manchetknopen).<br />

Lederwaren en luxe schrijfwaren<br />

Ook luxe lederwaren (schrijfmappen e.d.) worden gezien als een mogelijke aanvulling op<br />

het assortiment. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat het aanbod qua artikelen<br />

weliswaar groot is, maar dat veel kantoorvakhandels/specialisten die deze producten in<br />

hun winkels voerden inmiddels zijn gesloten. Lederwaren zijn nu overwegend te koop bij<br />

grote warenhuizen en high end specialisten in de kantoorvakhandel.<br />

Luxe wenskaarten<br />

Dit artikel kan een hoge impulswaarde hebben <strong>door</strong> het aanbieden van de juiste thema’s<br />

en het plaatsen van dit artikel in de directe omgeving van de kassa. Dit artikel vereist<br />

wel een aangepaste presentatievorm. Een wenskaartenmolen in een HES is niet gewenst.<br />

Voorwaarden om deze groep op te nemen:<br />

* Hoge marge artikel<br />

* Inzetten voor upselling (OPK verhogen)<br />

* Cadeaumoment benadrukken.


8 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

Luxe tijdschriften en boeken<br />

Een beperkt assortiment luxe tijdschriften en boeken kan een aanvulling zijn. Maar moet<br />

wel passen in de gewenste sfeer en uitstraling van de HES. De aanbieders van deze<br />

producten moeten dan wel een logistiek op maat kunnen leveren.<br />

Voorwaarden om deze groep op te nemen:<br />

* Deze presentatie is maximaal 100 cm breed en bevindt zich bij voorkeur in een<br />

wandmeter (of één wandelement indien lid van formule/samenwerkingsverband);<br />

* De presentatie bevat bij voorkeur zowel tijdschriften als boeken;<br />

* Bij voorkeur alleen maand- of kwartaaltitels;<br />

* Logistiek van deze bladen/boeken is maximaal één levering per week;<br />

* 100% retourrecht;<br />

* De tijdschriften/boeken staan altijd full-face gepresenteerd;<br />

* Er is geen voorraad anders dan de schapvoorraad;<br />

* Thema/onderwerp van de tijdschriften/boeken is: Lifestyle, Beleving, Luxe of Opinie<br />

of liggen in segmenten als: Auto/Reizen/Koken/Wonen enz.<br />

Horloges<br />

Ook dit product kan gezien worden als een voorbeeld voor aanvullend assortiment van de<br />

High end speciaalzaak. Met name bij dit product geldt dat overige lokale aanbieders èn<br />

de consument bepalend zullen zijn voor het te voeren assortiment.<br />

Voorwaarden om deze groep op te nemen:<br />

* Lokaliteit van de doelgroep meenemen in assortiment<br />

* Collectie man/vrouw, met accent op man<br />

* Prijsstelling: maximale verkoopprijs € 100,--.<br />

Wijn en port<br />

Een aantal ondernemers verkoopt al wijn en/of port. Dit is een product is dat de<br />

consument niet verwacht en vaak maar smal aangeboden kan worden i.v.m. ruimte/<br />

presentatie. Advies: Onderzoeken of een modulaire presentatie kansen biedt voor dit<br />

product. Voorwaarden om deze groep op te nemen:<br />

* Kleine wijnleverancier/exclusiviteit<br />

* Lokaliteit opzoeken<br />

* Samenwerking met andere specialist.<br />

Persoonlijke verzorging (scheerkwasten)<br />

Een enkele tabakspeciaalzaak voert al een exclusieve collectie scheerkwasten.<br />

Consumenten zijn enthousiast over dit product. Zichtbaarheid in de winkel is belangrijk.<br />

Bijvoorbeeld middels een vitrinepresentatie naast de toonbank.<br />

Voorwaarden om deze productgroep op te nemen:<br />

* Vitrinewand (eventueel afsluitbaar: verkoopprijzen kunnen oplopen tot € 400,--).<br />

2.3. Vergroten van het bereik:<br />

Internet<br />

Internet kan op diverse manieren ingezet worden. Drie mogelijke varianten zijn:<br />

Een interactieve zuil op de winkelvloer. Deze zuil kan zowel <strong>door</strong> de consument als de<br />

ondernemer gebruikt worden. De belangrijkste functie van deze zuil is het<br />

beschikbaar maken van de longtail in de diverse assortimenten. Bijvoorbeeld: de<br />

ondernemer heeft 20 Zippo’s op voorraad, alle andere beschikbare typen zijn te<br />

vinden via de interactieve zuil. De klant en/of ondernemer hebben het volledige<br />

assortiment Zippo’s inzichtelijk en kunnen bestellen. Daarna kan de consument de<br />

keuze maken of de bestelling wordt thuisbezorgd of dat hij/zij de bestelling wil<br />

afhalen op de winkelvloer. De laatste optie (winkelvloer) heeft de voorkeur.<br />

Consumenten besteden bij afhalen van bestellingen op de winkelvloer vaak extra.


9 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

Click & Collect. De consument kan thuis bestellen via een website (van ondernemer,<br />

commerciële organisatie of merk) en afhalen op de winkelvloer. Voordelen hiervan<br />

zijn:<br />

1. De consument komt toch op de winkelvloer;<br />

2. Artikel is al in winkel aanwezig of kan direct besteld worden bij leverancier;<br />

3. Beter voorraadbeheer: lagere voorraad in de winkel;<br />

4. Geen opslag en beperkte logistiek;<br />

5. Er hoeft nog geen PSP (betaalplatform) ingericht te worden.<br />

Online bestellen. Thuis (of vanaf mobiel) bestellen bij website van de winkel of<br />

fabrikant/Brand-owner en thuis laten bezorgen. Deze methodiek is zeer geschikt zijn<br />

voor herhaalaankopen van consumenten die niet in het directe verzorgingsgebied van<br />

de winkel zitten. Belangrijke factor hierbij is dat wanneer een consument direct<br />

bestelt bij leverancier/fabrikant en kiest voor thuisbezorgen er een vergoeding<br />

plaatsvindt naar de ondernemer, bijvoorbeeld in de vorm van een kick back fee. Dit<br />

kan o.a. gerealiseerd worden <strong>door</strong> de bestelling naar de fabrikant te laten koppelen<br />

aan:<br />

1. een verzorgingsgebied: de opbrengsten worden verrekend en uitbetaald naar<br />

aanleiding van de verkopen over een bepaalde periode aan alle ondernemers die het<br />

betreffende product in de fysieke winkel of een website opnemen.<br />

2. een verkooppunt: bij iedere bestelling krijgt de consument een optie om aan te geven<br />

bij welk verkooppunt hij koopt. De fee die de ondernemer krijgt is op basis van<br />

gerealiseerde verkopen over een bepaalde periode. Ondernemer voorkomt zo dat<br />

klanten in een andere winkel zullen gaan aankopen.<br />

2.4 Verbreding van de doelgroep<br />

Oriëntatie op niet westerse markten<br />

Vanuit het EIM is als kansrichting een oriëntatie op niet westerse markten (allochtone<br />

inwoners) gegeven. Er zijn diverse ervaringen met deze doelgroep. Belangrijk is om te<br />

kijken naar het verzorgingsgebied van de winkel. De spreiding van allochtonen in<br />

Nederland is divers en wordt gekleurd <strong>door</strong> de aanwezigheid van AZC<br />

(asielzoekercentra). Feit is wel dat in de 4 grote steden (Amsterdam, Rotterdam, Den<br />

Haag en Utrecht) de meeste allochtonen wonen (40%). De 2 e generatie allochtonen heeft<br />

de meeste potentie om in aanmerking te komen als consument. Zij zijn vaak even hoog<br />

opgeleid als de autochtone bevolking in dezelfde leeftijdsklasse en willen zich<br />

onderscheiden van de eerste generatie <strong>door</strong> niet te kopen bij zgn. verkooppunten van<br />

hun eigen bevolkingsgroep (toko’s, buitenlandse supermarkten e.d.).<br />

Daarnaast zijn groepen toeristen wellicht ook een kans voor de speciaalzaak. Zij hebben<br />

vaak een hoger bestedingsniveau.<br />

Opmerking: Volgens het EIM onderzoek is de doelgroep allochtonen een kans.<br />

Overweging: inventariseren en in kaart brengen van onderzoeken over de doelgroep<br />

allochtonen.<br />

Oriëntatie op niet rokers<br />

Is de uitstraling van de tabakspeciaalzaak ook uitnodigend genoeg voor de groep nietrokers<br />

in Nederland (=73%)? Het antwoord hierop is een volmondig nee!<br />

De tabakspeciaalzaak is te hoogdrempelig voor deze groep (Assortimentsgroepen als<br />

Koffie en Thee maken een speciaalzaak over het algemeen wel laagdrempeliger).<br />

Kunnen we deze doelgroep wel bereiken? Ja!<br />

Hoe kunnen we deze doelgroep bereiken?<br />

Door de tabakspeciaalzaak laagdrempeliger te maken voor de niet roker.<br />

Dit zou kunnen op de volgende manieren:


10 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

De uitstraling van het verkooppunt op producten die de niet roker aanspreken te<br />

verbeteren, zowel op de winkelvloer, in de communicatie en in de uitstraling naar<br />

buiten;<br />

Het bewust toevoegen van product/assortimentsgroepen die ook de niet-roker<br />

zullen aantrekken.<br />

Lokale samenwerking met andere specialisten<br />

Lokale marketing en samenwerking met andere ‘verleid’-winkels in de buurt, zoals<br />

bijvoorbeeld slijterijen en delicatessenwinkels, zijn belangrijk en een kans voor de<br />

verdere ontwikkeling van de High-end speciaalzaak.<br />

Doelspecialisatie<br />

Jonger en progressief ingestelde groepen. Dit is zeker een kans waard. Dit is een<br />

onderwerp waarbij het inzetten van een consumentenpanel meer focus kan<br />

geven. Welk assortiment spreekt deze doelgroep aan? Een groep die hierbij zou<br />

kunnen aansluiten, zijn studenten. Daarbij is de focus niet zozeer op<br />

klantenbinding aan een verkooppunt, maar meer in het algemeen: studenten<br />

vertrekken na de studie vaak naar andere woonplaats. Doel is dus: hoe houd ik<br />

als ondernemer studenten vast als klant voor mezelf of mijn collega met een<br />

High-end speciaalzaak, ook als zij geen student meer zijn?<br />

Sigarengenootschappen. In Nederland zijn circa 20 sigarengenootschappen actief<br />

(bron: Elsevier sigarenspecial oktober 2011) Deze genootschappen zijn vaak óf<br />

zelfstandig opgericht óf voortgekomen uit een initiatief van een ondernemer met<br />

een tabakspeciaalzaak. Het aandeel genootschappen t.o.v. speciaalzaken is klein.<br />

Ondernemers organiseren vaak wel proeverijen, maar dit is vrijblijvend en geen<br />

vaste basisgroep. Kans!<br />

Pijproken. Er zijn steeds minder verkooppunten die Pijpen verkopen. Is dit een<br />

middel om pijprokersgilden (13 stuks in NL, bron: www.pijprokers.nl) uit te<br />

breiden vanuit verkooppunt.<br />

Doelspecialisatie<br />

Er wordt <strong>door</strong> de <strong>werkgroep</strong> besloten dat als eerste doelspecialisatie de Genootschappen<br />

worden geselecteerd. Iedere High end speciaalzaak zou minimaal gekoppeld moeten zijn<br />

aan één genootschap.<br />

Wat zijn de voorwaarden om een genootschap op te zetten?<br />

Welke genootschappen zijn er?<br />

Welke verkooppunten hebben geen genootschap in hun omgeving? Kan een<br />

verkooppunt zelf een genootschap opzetten?<br />

Vergroten van de opkomst<br />

Om de aantrekkingskracht van een verkooppunt als belevingsplaats te vergroten (én om<br />

de winkel laagdrempeliger te maken), kunnen de volgende acties ingezet worden:<br />

Assortiment aanpassen <strong>door</strong> toevoeging van nieuwe productgroepen.<br />

Inrichting aanpassen. Waar<strong>door</strong> wordt de consument van 2012 (en verder)<br />

geïnspireerd? Thema’s die positief werken en een meegenomen zouden kunnen<br />

worden in de inrichting van de winkel zijn:<br />

1. Inspiratie: de High-end speciaalzaak zou een inspiratiebron moeten zijn voor de<br />

consument. Hij moet op de winkelvloer geprikkeld worden <strong>door</strong> artikelen of uitstallingen<br />

die een aankoopimpuls realiseren. Op dit moment zijn er weinig prikkels (enkele<br />

uitzonderingen op verkooppuntniveau) die de consument van nu krijgt.


11 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

Voorbeelden van winkels als Rituals, Kijkshop (nieuwe formule!), Lifestyle en Intratuin<br />

zijn de moeite waard om te bekijken. Hier wordt optimaal gebruik gemaakt van het<br />

middel inspiratie op de winkelvloer. Kun je het assortiment sigaren ook indelen op<br />

bijvoorbeeld model of op rookmoment?<br />

2. Beleving: Net als inspiratie zou beleving op de winkelvloer een toegevoegde waarde<br />

kunnen zijn voor de consument. In combinatie met inspiratie zal dit leiden tot meer<br />

verkoopimpulsen, dus een hogere gemiddelde besteding per klant.<br />

3. Duidelijkheid en Presentatie: Deze twee onderwerpen hebben een positieve invloed<br />

op het aankoopgedrag van de consument. Orde, overzicht, pricing zijn factoren die deze<br />

twee onderwerpen nog kunnen versterken. Vraag die daarbij opkomt: voldoet de Highend<br />

speciaalzaak aan deze eisen? En kunnen we de presentatie op de winkelvloer<br />

zodanig bijstellen dat hij daaraan voldoet? Afwijkende productpresentatie en accenten<br />

zijn zeker in te voeren. Daarbij moet zeker vanuit de consument gedacht worden: wat wil<br />

hij/zij zien en ervaren?<br />

2.5 Duidelijkheid en overzicht in presentatie op de winkelvloer<br />

Presentatie en beleving:<br />

Door middel van sfeerbeeld, benoeming van artikel van de maand (met second<br />

placement) krijgen consumenten een extra aankoopimpuls.<br />

De ambiance in een winkel wordt een steeds belangrijker verkoopaspect. Zo brengen<br />

supermarkten met een uitgekiende muziekkeuze hun klanten in een vrolijker<br />

koopstemming en weten winkeliers dat de geur van koffie of gebraden kip positief werkt.<br />

Ook wordt ingespeeld op de gemoedsstemming op het moment van kopen en op<br />

relevante gebeurtenissen (bijv. EK voetbal).<br />

Hoe voeg je inspiratie en beleving toe? Wat betekent dit voor:<br />

- De voorraad;<br />

- De promotiebijdrage;<br />

- Kosten van reclame e.d.?<br />

Op dit moment zijn er nagenoeg geen verkooppunten die ruimte in hun winkel specifiek<br />

toewijzen om beleving en inspiratie op te doen. Wel wordt <strong>door</strong> bijvoorbeeld een<br />

blokpresentatie van sigarenkistjes op het midden van de winkelvloer geprobeerd de<br />

impuls bij de consument op te wekken. De consument van nu is echter verwend en<br />

verwacht meer dan een statische presentatie.<br />

Inspiratie en beleving kunnen extra verkoop genereren. Mits op de juiste wijze<br />

gepresenteerd en aangeboden.<br />

Presentatie met beeldmateriaal: de ondernemer laat zien dat er meer mogelijkheden zijn<br />

qua kleur of model <strong>door</strong> een beeld toe te voegen aan een presentatie. Bijvoorbeeld: er<br />

staat een blauwe waterpijp in het schap met daaraan toegevoegd een beeld met de<br />

overige kleuren. Dit kan zowel een vaste als flexibele presentatie zijn. Deze mogelijkheid<br />

kan ingezet worden wanneer er een beperkt aan m2 beschikbaar is op het verkooppunt,<br />

of kan dienen als idee voor de klant: Er zijn meer mogelijkheden met dit/deze producten.<br />

Voorwaarde: de ondernemer dient te weten wat de <strong>door</strong>looptijd van een bestelling bij<br />

leverancier is, of kan het assortiment aanbieden via een catalogus of beter: Een<br />

interactieve zuil op de winkelvloer met daarin de beschikbare long tail van een bepaald<br />

assortiment.<br />

2.6 Inzet van social media en Internet<br />

Ook voor de ondernemer met een speciaalzaak is de inzet van internet en sociale media<br />

een belangrijk instrument in de communicatie met (potentiele) klanten. De NSO<br />

onderneemt verschillende activiteiten om alle ondernemers in de branche hier wegwijs in<br />

te maken. Binnen op opzet van dit rapport gaan we hier verder niet op in.


12 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

Hoofdstuk 3 Investeringsrichtingen<br />

Uit het voorgaande hoofdstuk zijn de drie voornaamste investeringsrichtingen af te<br />

leiden, waarin de tabaksspeciaalzaak van nu moet investeren om uiteindelijk uit te<br />

groeien tot een high-end tabaksspeciaalzaak.<br />

Richting 1: Vergroten van bereik <strong>door</strong> een breder verzorgingsgebied te bedienen of het<br />

aanboren van nieuwe doelgroepen is absoluut noodzakelijk <strong>door</strong>:<br />

Verbreding van de doelgroep en oriëntatie op niet westerse markten;<br />

Doelspecialisatie;<br />

Internet<br />

Richting 2: Vergroten van opkomst <strong>door</strong> de aantrekkingskracht van de winkel als<br />

belevingsplaats vergroten d.m.v.:<br />

Assortiment<br />

Inrichting<br />

Sfeervoorzieningen<br />

Richting 3: Verbeteren van de conversie/verhoging van het bonbedrag <strong>door</strong> een aanbod<br />

aan exquise tabakswaren en daaraan gelieerde meer accent op hoogwaardige<br />

producten. Daarbij is de communicatie en pricing van de producten op de<br />

winkelvloer onmisbaar.<br />

Ideeën en kansen om uit te werken:<br />

RICHTING 1<br />

FOCUS OP NIEUWE DOELGROEPEN<br />

Oriëntatie op niet westerse markten: 2 e generatie allochtonen<br />

Jongeren (18+) en progressief ingestelde rokers<br />

Pijprokers<br />

Sigarengenootschappen koppelen aan verkooppunt<br />

Niet rokers<br />

INTERNET<br />

Inzet van een interactieve zuil op de winkelvloer<br />

Optimalisatie en zichtbaarheid van verkooppunten op Internet <strong>door</strong> het inzetten van<br />

een mobiele website brancheplatform<br />

RICHTING 2<br />

ASSORTIMENT<br />

De uitwerking van de module elementen met aanvullende productgroepen beperkt zich<br />

tot het aandragen van ideeën voor leveranciers en/of voorbeelden vanuit andere<br />

branches. Als brancheorganisatie kan de NSO geen rol vervullen in het selecteren van<br />

leveranciers en fabrikanten. Wel is in een aantal verkennende gesprekken met de NSO<br />

<strong>door</strong> leveranciers/fabrikanten aangegeven dat zij bereid zijn om met de CO’s<br />

/Samenwerkingsverbanden de mogelijkheden te onderzoeken tot het invullen van een<br />

module van de volgende productgroepen:


13 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

Koffie en Thee<br />

Chocolade<br />

Lederwaren/organisers<br />

Luxe wenskaarten<br />

Luxe tijdschriften en boeken<br />

Horloges<br />

Wijn en Port<br />

Persoonlijke verzorging<br />

INRICHTING EN SFEERVOORZIENINGEN<br />

De presentatie van producten en productgroepen in de High-end speciaalzaak is vrij<br />

traditioneel: er zijn weinig vernieuwende presentatievormen te vinden. Waar andere<br />

kanalen zich al verdiept hebben tot het binden, boeien en verrassen van de consument is<br />

dit nog niet het geval in de tabaksdetailhandel. Met name voor de High-end speciaalzaak<br />

ligt hier een grote uitdaging. Er zou meer gestuurd kunnen worden op de presentatie van<br />

artikelen. Hier<strong>door</strong> zal de impulswaarde van artikelen zeker verhoogd worden, met als<br />

gevolg een hogere omzet per klant (OPK). Als aandachtspunten moeten benoemd<br />

worden:<br />

Second placement<br />

Interactieve zuil<br />

Inspiratie en beleving<br />

Communicatie en pricing van artikelen<br />

Second placement: dit kan op verschillende manieren plaatsvinden op de winkelvloer.<br />

Consumenten worden <strong>door</strong> het aanbieden van een tweede locatie verrast, hetgeen de<br />

impulswaarde zal verhogen. Denk daarbij aan:<br />

Productcombinaties (bijvoorbeeld: Zippo aansteker/Zippo benzine)<br />

Inspelen op cadeaumomenten (kant en klaar cadeaupakketten)<br />

Ruimte voor productpresentaties met beeld<br />

Inspiratie en beleving (sfeerbeeld toevoegen aan product)<br />

Presentatie sigaren<br />

In plaats van de traditionele presentatie per Fabrikant/merk kan de ondernemer ook<br />

kiezen voor een presentatie op:<br />

Op model en/of<br />

Op rookmoment<br />

Hierbij staat de vraag: ‘wat verwacht mijn/de consument?’ centraal. De traditionele<br />

manier van presenteren in de tabaksdetailhandel, is gebaseerd op een geholpen<br />

bediening. Zonder kennis van zaken, is de presentatie van producten weinig tot niet<br />

toegankelijk voor de consument. Daarnaast wordt als presentatievorm vaak gekozen<br />

voor een zogenaamde blokpresentatie per fabrikant. Hiervoor wordt <strong>door</strong> de fabrikanten<br />

veelal een vergoeding betaald. De consument van nu verwacht echter steeds vaker een<br />

‘geholpen zelfbediening’ in retail. Dat wil zeggen: de consument wil ook zelf kunnen<br />

zoeken en vinden. Deze vorm van consumentengedrag sluit op dit moment niet aan bij<br />

de huidige/traditionele presentatievorm, die terug is te vinden in zowel de High end<br />

speciaalzaak als de gemakswinkel. Daarnaast heeft het rookgedrag van de afgelopen<br />

jaren een ontwikkeling <strong>door</strong>gemaakt, o.a. <strong>door</strong> invoering van het Horecaverbod om<br />

binnen te mogen roken. Het rookgedrag van de consument is daarmee meer afhankelijk<br />

geworden van locatie en moment. Het is verstandig om vooral de presentatie van<br />

Sigaren hierop aan te passen. Voor bestaande en nieuwe klanten zou een nieuwe vorm<br />

van presenteren overzichtelijker, attractiever en beter inzichtelijker kunnen zijn. Dit zou<br />

met name de impulswaarde van producten kunnen verhogen.<br />

Een andere/nieuwe presentatievorm zal ten koste gaan van de schapvergoeding van de<br />

Fabrikanten. Deze is nu gekoppeld aan een vast schappenplan. Echter: daarbij moet een


14 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

ondernemer zichzelf altijd de vraag stellen: blijf ik mijn assortiment op de huidige wijze<br />

presenteren en ben ik daar<strong>door</strong> verzekerd van een vaste bijdrage per jaar? óf:<br />

Kan ik <strong>door</strong> een andere manier van presenteren wellicht meer verkopen en mijn<br />

omloopsnelheid en opbrengst per m2 zodanig verhogen dat mijn meter meer opbrengt<br />

dan de schapvergoeding die ik ontvang?<br />

Meten is weten:<br />

Om de discussie vaste schapvergoeding t.o.v. vernieuwende presentatie met hogere<br />

opbrengst per m2 inzichtelijk te maken, is het wenselijk om 2 winkels van gelijkwaardige<br />

grootte en omvang in te zetten als pilotstore. In winkel A blijft de presentatie van sigaren<br />

hetzelfde; winkel B gaat over op een nieuwe presentatievorm op rookmoment of model.<br />

Hiervoor is het noodzakelijk dat de schapvergoeding in kaart wordt gebracht, zodat<br />

bekend is hoeveel er meer verkocht moet worden om in ieder geval eenzelfde opbrengst<br />

per m2 te realiseren.<br />

RICHTING 3<br />

VERBETEREN VAN DE CONVERSIE<br />

Communicatie en pricing van de artikelen<br />

Deze twee onderwerpen hebben een positieve invloed op het aankoopgedrag van de<br />

consument. Orde, overzicht, pricing zijn factoren die deze twee onderwerpen nog kunnen<br />

versterken. De High-end speciaalzaak voldoet op dit moment niet tot nauwelijks aan<br />

deze eisen. Vanuit een collectieve inzet zoals bijvoorbeeld een samenwerkingsverband, is<br />

er de mogelijkheid tot het benaderen van een leverancier voor drukwerk en ontwerp om<br />

hiervoor een aantal formaten/modellen te maken die via een PC en printer <strong>door</strong><br />

ondernemers zelf bewerkt en geprint kunnen worden.


15 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

Hoofdstuk 4 Follow-up<br />

In dit rapport wordt een aantal kansen en ontwikkelingsmogelijkheden beschreven voor<br />

de tabakspeciaalzaak op weg naar de high end speciaalzaak. Duidelijk is dat<br />

verschillende partijen (actoren) daarbij een verantwoordelijkheid hebben. We<br />

onderscheiden daarbij de volgende partijen:<br />

1. De ondernemer<br />

2. Het commercieel samenwerkingsverband (Compaenen)<br />

3. De brancheorganisatie (NSO)<br />

4. Fabrikanten en leveranciers<br />

Middels dit rapport geeft de NSO een duidelijk signaal af dat de brancheorganisatie de<br />

komende tijd actief wil bijdragen aan de ontwikkeling van de speciaalzaken in Nederland.<br />

De rol van de NSO is daarbij ondersteunend en coördinerend (voor zover <strong>door</strong><br />

betrokkenen gewenst en wettelijk mogelijk).<br />

Voor de NSO staat daarbij voorop dat de ondernemers op de eerste plaats<br />

verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van zijn of haar winkel. Daarbij is het goed dat<br />

gelijkgestemde ondernemers die de ambitie hebben zich te ontwikkelen richting de highend<br />

speciaalzaak, zich aansluiten bij c.q. samenwerken in een commercieel<br />

samenwerkingsverband.<br />

Daarbij komt de vraag naar voren of de organisatie Compaenen, zoals we die nu kennen,<br />

geschikt is, c.q. voldoende geëquipeerd, om de komende jaren een leidende rol te spelen<br />

op weg naar de high end speciaalzaak.<br />

Er zal de komende jaren veel geïnvesteerd moeten worden (tijd, kwaliteit, kennis, geld)<br />

om de kansen die zich voordoen volledig uit te nutten. Daarbij is een goede<br />

samenwerking tussen betrokken stakeholders een absolute voorwaarde.<br />

De NSO stelt zich daarbij een plan- en projectmatige aanpak voor. Na de presentatie van<br />

dit rapport (op TabakPlus 2012) wil zij daartoe graag in overleg treden met ondernemers<br />

en overige stakeholders die ook deze kansen zien en bereid zijn hier naar toe te gaan<br />

werken. In overleg met alle betrokkenen kan de opzet van zo’n projectmatige aanpak<br />

verder worden uitgewerkt.<br />

Voor de follow-up wil de NSO onderstaande overwegingen meegeven:<br />

‘Hoe maak ik mijn high-end speciaalzaak Toekomstproof?’<br />

De komende periode staan daarbij drie hoofdvragen centraal:<br />

1. Wat willen we na 2012 voor de High-end speciaalzaak bereiken?<br />

2. Hoe doen we dat?<br />

3. Nut en noodzaak van dit project.


16 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

1. Wat willen we na 2012 voor de High-end speciaalzaak bereiken?<br />

Vanuit consumentenperspectief:<br />

Een aantrekkelijk verkooppunt dat de klantverwachting waarmaakt en waarbij<br />

vernieuwende manieren worden gebruikt om het keuze- en koopproces te<br />

vergemakkelijken. Het verkooppunt nodigt uit tot een langer verblijf <strong>door</strong> sfeer, beleving,<br />

keuzerijkdom en kwaliteit. De consument maakt daarbij graag gebruik van de kennis en<br />

kunde van de ondernemer en zijn medewerkers. Het assortiment bestaat uit ‘shopping<br />

goods’ en ‘specialty goods’; het zijn producten waar klanten zich op willen oriënteren en<br />

waarover zij zich graag laten voorlichten.<br />

Vanuit ondernemersperspectief:<br />

Het meest commerciële assortiment voor alle verkooppunten met als gewenst resultaat<br />

een rendementsverbetering, dus hogere opbrengst per m2. Het meest commerciële<br />

assortiment wordt bereikt <strong>door</strong> het waarmaken van de klantverwachting, het verhogen<br />

van de aantrekkelijkheid en vernieuwende manieren vinden om het keuze- en<br />

koopproces te vergemakkelijken en daarover te communiceren.<br />

Een rendementsverbetering wordt o.a. gerealiseerd <strong>door</strong> margeverbetering, verhogen<br />

van de omloopsnelheid en optimalisatie van de voorraad en het assortiment.<br />

Vanuit Innovatie/NSO:<br />

Een <strong>door</strong>ontwikkeling in de samenwerkingsgraad van de High-end speciaalzaak betekent<br />

een grote vooruitgang op het gebied van efficiency, kostenreductie en een verbeterde<br />

uitstraling van het winkelbeeld voor de consument. Een belangrijke verandering die de<br />

laatste jaren heeft plaatsgevonden in de tabaksdetailhandel is de toename van de<br />

organisatiegraad. Op dit moment is meer dan 80% van de winkels aangesloten bij een<br />

formule of samenwerkingsverband. Deze ontwikkeling uit zich in een grotere<br />

herkenbaarheid van de winkels, een professionelere inrichting en een stijging van de<br />

omzet.<br />

2. Hoe doen we dat?<br />

De realisatie van deze doelstelling (1) ligt in de volgende drie aandachtsgebieden:<br />

Product (Assortiment), Presentatie en Promotie.<br />

De onderdelen die daarbij benoemd zijn luiden als volgt:<br />

• Het modulair aanbieden van productgroepen als aanvullend assortiment;<br />

• Duidelijkheid en overzicht op de winkelvloer:<br />

Winkelpresentatie, meer accent op Inspiratie en Beleving;<br />

Winkelbeeld: meer Duidelijkheid in Presentatie;<br />

Vergroten van bereik:<br />

Presentatie van een interactieve zuil op de winkelvloer*;<br />

Opzetten van een mobiele website voor de branche*;<br />

Het positief stimuleren van social media <strong>door</strong> het aanbieden van workshops*;<br />

• Verbreding van de doelgroep<br />

Oriëntatie op niet-westerse markten;<br />

Oriëntatie op niet-rokers;<br />

• Doelspecialisatie<br />

Via welke strategie onderscheidt de high-end speciaalzaak zich?


17 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

Visie:<br />

De vraag naar tabaksproducten neemt niet toe. Als aankoopkanaal wordt de High-end<br />

speciaalzaak steeds minder belangrijk <strong>door</strong>dat consumenten steeds meer kiezen voor<br />

one-stop-shopping. Om toch een plaats te blijven behouden op de markt zal de High-end<br />

speciaalzaak zich vooral moeten profileren als de gespecialiseerde aanbieder van genot<br />

op het gebied van rookwaren, en niet als verkoper van tabaksproducten.<br />

Positionering:<br />

De high-end tabaksspeciaalzaak is de superspecialist op het gebied van genot dat<br />

rookwaren biedt aan de klant. Belangrijke waarden zijn: sfeer, beleving, keuzerijkdom en<br />

kwaliteit. Het assortiment bestaat uit ‘shopping goods’ en ‘specialty goods’, het zijn<br />

producten waar klanten zich op willen oriënteren en waarover zij zich graag laten<br />

voorlichten.<br />

Doelgroep:<br />

de verwende roker, de kieskeurige roker, de avonturier en de gewone roker. In de<br />

directe en bredere omgeving; vaste klanten, maar vooral ook bijzondere en incidentele<br />

bezoekers.<br />

Producten en diensten:<br />

Standaard en exclusieve tabakswaren (<strong>door</strong> eigen import), aangevuld met exclusieve<br />

bijbehorende producten, gefaciliteerd <strong>door</strong> middel van een speciale – maar niet per<br />

definitie ook afgescheiden - rook(proef)ruimte met ondersteunende horecadiensten<br />

(beperkte coffeecorner); eigen events: thematische avonden.<br />

Personeel:<br />

Vooral gastvrije vakmensen. Hun taak is ontvangen, voorlichten, verkopen en uitnodigen<br />

tot proeven, tot verkennen van rookproducten in de breedste zin des woord.<br />

Presentatie:<br />

Sfeervolle presentatie in gecombineerde verkoopruimte/proefruimte, uitnodigend tot<br />

langer verblijf. Geen strakke merkenpresentatie, maar thematische presentatie (dit<br />

kunnen wisselende thema’s zijn: landen, smaken, wijze van roken, rookculturen etc.).<br />

Promotie:<br />

Eigen naam en imago staan centraal in de promotie. Samenwerking met collega’s binnen<br />

groep kan, maar bepaalt niet de promotie.<br />

Internet en social media als standaard reclamemedium.<br />

Instore marketing gericht op diensten, niet op producten.<br />

Organisatie:<br />

Samenwerking: met gespecialiseerde leveranciers van exotische rookwaren; met<br />

gelijkgestemde zaken, wat betreft inkoop, wellicht ook verkoop.<br />

Inkoop: Voor exclusiviteiten: eigen importen/of gespecialiseerde leveranciers.<br />

3. Nut en noodzaak van dit project<br />

High end speciaalzaken zouden veel beter kunnen presteren als ze ‘het verhaal’ rond hun<br />

product beter vertellen, zich nadrukkelijker onderscheiden van de full service<br />

gemakswinkel en meer ‘fans’ creëren.<br />

De consument heeft behoefte aan bedrijven die goederen, diensten, advies, sfeer en<br />

beleving bieden. Hij zal kiezen voor aanbieders die het beste en het snelste<br />

tegemoetkomen aan zijn hoog gestelde verwachtingen. Om het vertrouwen van de


18 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

consument te winnen zullen winkels zich als sterk merk moeten neerzetten. Ze zullen<br />

hun merk moeten oprekken naar doelgroep verwante producten en diensten.<br />

Ondanks dat de consument vanwege het deskundig en professioneel advies veel in de<br />

fysieke winkel blijft kopen, neemt in algemene zin de loyaliteit van de consument af. Een<br />

gedeelte van de consumenten blijft het verkooppunt trouw, maar een ander gedeelte<br />

koopt waar het op dat moment het beste uitkomt. Om hen te kunnen blijven bedienen<br />

moeten retailers moeten ervoor zorgen dat ze de aanwezige kanalen integreren. De<br />

juiste integratie zorgt voor meer omzet. Faciliteiten als internetzuilen in winkels om zo<br />

via de winkelsite te kunnen kopen (44%) of via de website van een merk (41%) worden<br />

gewaardeerd.<br />

In 2020 heeft de detailhandel met een consument te maken die op een heel andere<br />

manier te werk gaat bij het kiezen en kopen. Het is een consument die zich gaat/laat<br />

informeren vóór hij een keuze maakt. Dat doet hij niet alleen bij de winkelier, maar veel<br />

eerder bij vrienden of via andere consumenten via Internet of mobiel. De informatie-,<br />

verkoop- en servicefunctie in de detailhandel zal hier<strong>door</strong> drastisch veranderen.<br />

De klant is veranderd, nú de ondernemer nog. Ondernemers:<br />

Change, before you have to!


19 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

Figuur 1. Om te komen tot een SMART definitie van de High-end speciaalzaak is<br />

onderstaand schema opgesteld. Indien op alle vragen en/of stellingen in dit schema met<br />

JA kan worden geantwoord, dan alleen voldoet het verkooppunt aan de definitie van<br />

High-end speciaalzaak.<br />

Definitie van de high end speciaalzaak JA NEE<br />

Assortiment<br />

De winkel heeft een breed assortiment Tabak:<br />

Sigaretten, kerftabak, pijptabak, sigaren zijn aanwezig<br />

De winkel heeft een zwaar accent op shopping goods en specialty goods*:<br />

exclusieve tabaksproducten en rokersbenodigdheden<br />

De winkel heeft tenminste 350 verschillende versies sigaren<br />

Het tabaksassortiment richt zich op de bovenkant van de markt:<br />

Naast een volledig assortiment tabaksproducten is een assortiment<br />

sigaren in de hogere prijsklasse/segment aanwezig<br />

De winkel heeft een exclusieve en/of onderscheidende collectie Sigaren<br />

De winkel heeft een duidelijk profiel:<br />

Tenminste 75% van het assortiment is tabak of tabaksgerelateerd<br />

De winkel verkoopt Longfillers en Cubaanse sigaren<br />

Fastmovers zoals Sigaretten en Kerftabak kunnen aanwezig zijn, maar<br />

zijn geen verplicht onderdeel van het assortiment<br />

Aanvullende productgroepen kunnen aanwezig zijn, maar moeten<br />

in dezelfde lijn liggen als sigaren: dus producten met sfeer, beleving,<br />

genieten, kwaliteit en klasse<br />

Productgroepen in de winkel kennen een volwassen doelgroep: er zijn<br />

geen producten aanwezig die een affiniteit met kinderen hebben<br />

Presentatie en uitstraling<br />

De winkel heeft een (walk-in) humidor met een sigarenpresentatie<br />

De uitstraling van de winkel wordt gedomineerd <strong>door</strong> de productgroep<br />

tabak of tabaksgerelateerde artikelen<br />

De inrichting van de winkel nodigt uit tot een langer verblijf<br />

Sfeer, beleving en klasse staan centraal<br />

Vakkennis<br />

De ondernemer en zijn medewerkers zijn specialisten met een hoge<br />

mate van deskundigheid op het gebied van tabak en tabaksgerelateerde<br />

artikelen. De ondernemer heeft een passie voor de artikelen die hij in<br />

zijn assortiment heeft.<br />

Kernbegrippen<br />

Deskundig advies, persoonlijke service, kwaliteit<br />

*shopping goods: Producten waarvoor de consument bij aanschaf bereid is om enige moeite te doen.<br />

specialty goods: Producten waarvoor de consument bij aanschaf bereid is om veel moeite te doen.


20 <strong>Eindrapportage</strong> High end Speciaalzaak oktober 2012<br />

Bijlage: In de bijlage vindt u een overzicht van de tabaksspeciaalzaken in Nederland die de<br />

potentie hebben <strong>door</strong> te groeien naar een high-end speciaalzaak.<br />

Opmerking: Dit overzicht is met de meeste zorgvuldigheid opgesteld. Hierbij kan op dit moment<br />

nog niet worden gepretendeerd dat dit overzicht correct en volledig is. Bij een aantal<br />

verkooppunten kan ter discussie staan of dit een speciaalzaak is met de potentie <strong>door</strong> te groeien<br />

naar een High-end speciaalzaak. Opmerkingen en suggesties bij dit overzicht zijn dan ook welkom.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!