Handboek Slibgisting - Stowa

StoWa 2011-16 HANDBOEK SLIBGISTING
SAMENVATTING
aaNLEIDING
In Nederland wordt anno 2011 op bijna één kwart van de momenteel operationele communale
riool- en afvalwaterzuiveringsinrichtingen (352 rwzi’s) slibgisting toegepast waar ruw
of ingedikt primair slib en secundair slib wordt uitgegist. In deze 86 slibgistingsinstallaties
wordt circa 50% van al het geproduceerde slib verwerkt dat op de rwzi’s wordt geproduceerd.
Slibgisting speelt een belangrijke rol in de slibstabilisatie, de slibreductie en de energie- en
warmtevoorziening voor zuiveringsinstallaties. Doelmatige kostenreductie en duurzaamheid
zijn een belangrijke drijfveer voor slibgisting. Tot een aantal jaar geleden werd slibgisting als
een secundaire voorziening op een rwzi gezien. De aandacht voor het slibgistingsproces was
sinds het begin van de jaren 90 van de vorige eeuw enigszins op de achtergrond is geraakt.
De recente opleving van de aandacht voor de slibgisting door aandacht voor duurzaamheid,
energie en kostenbesparing is aanleiding om de kennis met betrekking tot slibgisting te analyseren
en te bundelen. Tevens is een aandachtspunt het parate kennisniveau rondom het
thema slibgisting. STOWA heeft deze aanleiding aangegrepen om het Handboek Slibgisting
op te stellen om de kennis over slibgisting te borgen en gemakkelijk beschikbaar te maken
voor technologen en bedrijfsvoerders van waterschappen en adviesbureaus.
De doelstelling van het handboek is het borgen van basiskennis over het slibgistingsproces.
Het handboek is bedoeld als operationele leidraad voor het ontwikkelen, ontwerpen, optimaliseren
en bedrijven van slibgistingsinstallaties voor communaal zuiveringsslib. In dit
handboek worden adviezen gegeven om een slibgistingstank zo goed mogelijk te ontwerpen,
te beheren en knelpunten op te lossen. Voorschriften worden daarbij niet opgelegd omdat
de ontwerp- en beheersfilosofie van slibgistingtanks per betrokken organisatie nog wel eens
verschillen. De doelgroep voor het handboek bestaat uit bedrijfsvoerders en technologen van
waterschappen en medewerkers van adviesbureaus en opleiding- en onderzoekinstituten.
Speciale aandacht wordt daarbij besteed aan verstoorde bedrijfssituaties en calamiteiten.
SLIBGIStING
Bij de behandeling van afvalwater wordt zuiveringsslib geproduceerd. Over het algemeen gebeurt
dit op grote rwzi’s vooraan in het zuiveringsproces in de voorbezinktank en in het biologische
actief-slibproces. In de voorbezinktank worden bezinkbare delen uit de inkomende
afvalwaterstroom afgescheiden en als primair slib afgevoerd naar de slibverwerking. In het
actief-slibproces wordt biologisch slib geproduceerd - voornamelijk bestaande uit bacteriemassa
- dat als secundair slib afgescheiden wordt in de nabezinktanks. Primair en secundair
slib wordt na indikking meestal gezamenlijk uitgegist in slibgistingstanks. Slibgisting is een
biologisch proces waarbij organische stoffen uit zuiveringsslib voornamelijk worden omgezet
in methaan, kooldioxide en water. Toepassing van slibgisting op een rwzi kent binnen de
slibverwerking de volgende doelstellingen:
• omzetting van onopgelost organisch materiaal, waardoor de slibverwerkingskosten wordt
beperkt;
• productie van biogas dat nuttig kan worden toegepast als energiebron;
• verbeteren van de ontwaterbaarheid;
• verdere stabilisatie van het slib, waardoor het slib niet meer tot rotting overgaat tijdens
de eindverwerking;
• terugdringen van pathogene kiemen.