rapport 2000-08 - Stowa

indien tijdelijke vdeningen worden toegepast (tijhlijke beschoeiing, tijdelijke geotextielen)
moet overwogen worden wat hiermee op termijn gedaan moet worden en of dat ook praktisch
uitvoerbaar is.
Het ontwerp van plasbermen behoeft extra aandacht. Van belang zijn afmetingen, diepte,
uitwisselmgsmogelijkbeden met het waterlichaam. Een golfdempende constructie met onder-
brekingen (openingen) voor & fauna vormt eni goed alternatief voor een gesloten damwand De
golfdempende constructie kan bestaan uit verschillende modellen, afhankelijk van de situatie.
Plasbetmen ondieper dan 0.10 m verlanden snel. Afhankelijk van het streefbeeld is dit wel of
niet gewenst. Aanleg van plasbermen in met effluent of overstort belaste waterlopen is af te
raden. in zulke situaties bliikt de waterkwaliteit in de plasberm slecht te ziin, waardoor de
beoog& ontwikkeling van n&mwaarden niet gerealiseerd wordt. Plasbermen vergen dus maat-
werk. De aanleg van verschillende typen in een project geeft inzicht in mogelijkheden en
beperkingen.
De indruk bestaat dat in zeekleigebieden toepassing van plantmateriaal noodzakelijk is om een
snelle vegetatieontwikkeling te verkrijgen (Hoogheemraadschap van Dehd). In zandgebieden
is plantmateriaal niet strikt noodzakelijk omdat spontane ontwikkeling binnen drie jaar
voldoende snel optreedt Hier wordt inzaaien en inplanten in de meeste gevallen zelfs niet
toegestaan (Waterschap Regge en Dinkel).
Riet en biezen kunnen leiden tot een monocultuur, men kan zich afvragen of dit voldoet aan het
streefbeeld. De sortimentskeuze kan &&lijk van doelstelling gesteld worden: is uitsluitend
het vastleggen van de oever het doel, dan is net vaak optimaal. Is een hogere natuurwaarde het
doel, dan zijn er meer plantensoorten van belang. Inmiddels is ook met andere plantensoorten
ervaring opgedaan, zoals lisdodde, gele lis en grote egelskop. Variatie in vegetatie is vanuit
ecologisch oogpunt gewenst. Indien geplant wordt is het aan te bevelen meerdere soorten te
gebniiken. Daarbij moet overigens voorkomen worden dat de planten soolt bij soort geplant
worden (hetgeen in de praktijk blijkt voor te komen), omdat dit een onnatuurlijke siuatie
oplevert.
Gebiedseigen plantmateriaal leidt in de meeste gevallen tot goede resultaten. De planten zijn
immers aangepast aan de omgeving. Een terreinbezoek vooraf om na te gaan of plantmateriaal
in de nabijheid beschikbaar is, is aan te raden. Zo kan voorkomen worden dat duur
gebiedsvreemd (zelfs buitenlands!) materiaal wordt aangeschaft, terwijl dit helemaal niet nodig
is.
Er moet vanuit worden gegaan dat net pas na twee groeiseizoenen een wezenlijke bijdrage aan
de oeverstabiiiteit kan leveren. Dit kan betekenen dat een tijdelijke voorziening gewenst
(tijdelijke beschoeiing).
Liesgras leidt vaak tot problemen (dominantie). Aanplant van deze soort is niet aan te raden,
deze soort komt vaak vanzelf.
Het planten van oeverplanten in wateren waar grote kans is op vraat door watervogels, muskus-
ratten edof vee kan tot mislukking te leiden. Een (ecologisch) voorondenoek ter plaatse en
afspaken over het plaatsen van een raster in verband met vee en het plaatsen van een tijdelijke
beschoeiing kan dergeiijke mislukkingen doen voorkomen.
Ook moet van tevoren rekening worden gehouden met peilwisselimgen en (extreme) piek-
afvoeren. Dit om te voorkomen dat kostbare aanplant niet aanslaat of zelfs wegspoelt.
Met betrekking tot gebruik van plantmateriaal bij de aanleg van natuurvriendelijke oevers kan
geconcludeerd worden dat de resultaten variëren. Hierna worden enkele aanbevelingen uit
literatuur gegeven.
STOWA - Naniumiendeiijke oevcrs. Evaluatie van de stand van zaken in Nederiand pagina 85