rapport 2000-08 - Stowa

Ten slotte
De enthousiaste reacties van de beheerders en het feit dat opgedane ervaring vaak ook op andere
locaties wordt toegepast, geven aan dat het begrip natuurvriendelijke oevers steeds meer
geaccepteerd raakt.
Samenvattend: het begrip natuurvriendelijke oever is bij velen bekend, en door velen ook al in
praktijk gebracht. Meer aandacht voor streefbeeld en eindbeeld, en monitoring is wel duidelijk
gewenst.
Aanbevelingen
Organisatorische aspecten planfase
in het kader van de REGIWA-regeiing en vervolgens de GEBEVEregeling, maar ook andere
subsidieregelingen vindt in hoog tempo aanleg van natuurvriendelijke oevers plaats. De
inrichtingsvisies en ervaring met natuurontwikkeling van samenwerkende instanties kunnen
onbewust aanzienlijk verscbien. Deze verschillen komen, soms te laat, tijdens de uitvoering
aan het licht (Sessink, 1996). Deze opmerking is door enkele g&queteerde waterbeheerders in
dit onderzoek ook gemaakt.
indien tijdens het proces telkens andere personen bij de uitwerking en realisatie betrokken raken
is er een zeker risico op verandering van het ontwerp. Er zijn objecten bekend waar de oorspronkelijke
ontwerpvisie niet meer terug te vinden is in het gerealiseerde werk, als gevolg van
verschil in inzicht bij pmjeabegeleiders die elkaar in de loop van het project opvolgden. Het is
daarom aan te bevelen zowel doelstellingen, streefbeelden, beheersdoelstellingen als
monitoring- en evaluatieplan in em breed kader te ontwikkelen en vast te leggen. Aangeraden
wordt om de beheersdoelstellingen op te stellen in samenwerking met degenen van de
organisatie die uiteindelijk ver&twooÏdelijk zijn voor het beheer-van het project ná de
(her)inrichting. Wie beheert wat, welke afspraken worden met derden gemaakt (met betrekking
- - -
tot veerasters, betreding, sportvisserij).
Voor uitvoerige beschouwing van organisatorische aspecten en implementatie van natuurvriendelijk
oeverbeheer zij verwezen naar het onderzoek uitgevoerd door Waterschap Mark en
Weerijs in samenwerking met IKGNatuurbeheer (Sessink, 1996).
Het benutten van kennis over het watersysteem, de bodem, kwel en morfologische aspecten is
aan te bevelen in de ontwerpfase. Zo kunnen bijvoorbeeld de potenties in gebieden met kwelsituaties
aanzienlijk hoger liggen dan in andere gebieden. Kennis over meandering van beken
kan in het ontwerp benut worden. Zo kan ook voorkomen worden dat oevers worden heringericht
en vastgelegd op plaatsen waar spontane processen juist een vrij meanderende oever
muden opleveren. Bij nastreven van hoge natuurwaarden moet ook rekening gehouden worden
met de voedselrijkdom van bodem en oppervlaktewater, eventuele verontreinigingsbronnen en
zaken als de nabijheid van riooloverstorten. Dit kan bijvoorbeeld ook de bovenstroomse aanvoer
van effluent van een rioolwaiemuvenngsinstallatie betreffen. Maar ook het gebmik van aangrenzende
gronden door derden is van belang (zoals bemesting vanuit landbouwgronden).
Oftewel: het gaat er om de juiste inrichting op de juiste locatie te kiezen.
Aparte aandacht verdient de Keur van de waterschappen. Deze geeft onderhoudsfrequentie en
datum aan en heeft in het algemeen tot doel het permanent vrij hebben van een watergang ten
behoeve van waterafvoer. De schouwplicht stemt soms niet overeen met het gewenste beheer
van natuorvriendelijke oevers. In de Keur zou mimte gecreëerd moeten worden voor een bredere
interpretatie ten behoeve van ecologisch beheer.
Bij de planontwikkeling moet reeds goed nagedacht worden over het beheer ná de herinrichting.
Wie beheert wat, welke afspraken worden met derden gemaakt (bijvoorbeeld veerasters,
beding, sportvisserij). Vooral het onderhoud is belangrijk omdat het in veel gevallen mede-