rapport 2000-08 - Stowa

over geheel Nederland verspreid gelegen. 70% ligt in laag Nederland (rivierengebied, laagveengebied,
droogmakexijen, zeekleigebied), 30% in hoog Nederland (hogere zandgronden, heuvelland).
Het grootste mtal objecten is gevonden in de provincies Friesland, Overijssel, Zuid-
Holland en Noord-Brabant. Aangenomen wordt dat de respons dusdanig is geweest dat het
verkregen landelijk overzicht naar schatting zo'n 75% omvat van de aangelegdeheringerichte
j
4
I
,
2 :
natuurvriendelijke oevers in het landelijk gebied, die in de onderzoeksperiode als zodanig
bekend waren.
Watertypen
I 'i
' . I '
Van de 457 objecten komt 54% voor langs weteringen, vaarten en kanalen (tesamen 60% van de
totale lengte). Kleine rivieren, meren en kreken zijn minder vertegenwoordigd. Het grootste I
aantal kilometers natuurvriendelijke oever is te vinden langs beken op hogere zandgronden i
(totaal 153 km), langs weteríngen en vaarten in het rivierengebied (104 km) en in het zeeklei- 1 -
gebied (261 km) en langs kanalen in het laagveengebied (95 km). Het wateitype sloten betreft I ,
slechts 12% van het aantal objecten (9% van de gezamenlijke lengte), terwijl dit watertype in het I
Nederlandse oppervlaktewaterstelsel ongetwijfeld de grootste lengte inneemt. Een groot deel 1 -1
van de sloten is in beheer bij agariërs en valt buiten het bestek van dit ondaoek. Extensivering
van het slootkantbeheer kan tot een vergroting van het areaal aan natuurvriendelijke oevers
leiden.
# !
L
Beheerders 1 .
Waterschappen, hoogheemraadschappen en zuiveringsschappen beheren tezamen 83% van de
onderzochte objecten, Rijk en provincies en overige organisaties tezamen 17%.
Het begrip natuurvriendelijke oever is binnen de watenchapswereld algemeen bekend gebleken,
de toepassing varieert echter zeer sterk. De persoonlijke inbreng van ecologen in dienst van een
waterbeheerder lijkt van groot belang. Uit de enquete Fase 2 blijkt dat bij 26 van de betreffende
50 waterbeheerders een ecoloog in dienst is.
Verdeling over jaren 1 ,
De aanleg van natuurvriendelijke oevers langs weteringenlvaarten en kanalen vindt al vanaf het
begin van de periode 1982-1996 plaats. Herinrichting van beken komt vanaf 1990 van de grond
en kent een geleidelijke toename. Ook de kreken komen pas later in beeld, vanaf 1991. Een piek i
in het aantal aangelegde natuurvriendelijke oevers in 1992-1993 lijkt samen te vallen met de
werking van de REGWA-subsidieregeling.
Kader
Van het aantal objecten is 21% via de REGIWA-regeling gesubsidieerd (23% van de totale
lengte). Het betreft met name beekprojecten en oevers langs weteringentvaarten en kanalen.
Diverse projecten zijn landinrichtuigsprojecten waarbij (voor een gedeelte) REGWA-subsidie
is verkregen. Van het aantal objecten is 18% in het kader van een landinrichtingsproject of mil-
verkaveling aangelegd (27% van de totale lengte). Daarnaast is 13% van het aantal objecten als
1
proefproject in eigen beheer door de waterbeheerders opgezet. Deze laatste groep objecten r ,
beslaat slechts 4% van de totale lengte. Veelal betreft het proefvakken met een beperkte lengte
Doelstellingen, streefbeelden, monitoring en evaluatie
Nagegaan is in hoeverre een doelsteiíing of stmfbeeld voor het betreffende oeverproject is
geformuleerd. De meeste formuleringen zijn zeer algemeen van aard (zoals 'ecologische oever',
'natuurontwikkeling', 'ontwikkeling rietoevet). Streefbeelden met ecologische omschrijvingen in
de sfeer van ontwikkeling van bepaalde vegetatietypen of toename van bepaalde diersoorten zijn
nauwelijks vastgelegd.
Uitgaande van een zeer ruime opvatting van de begrippen doelstelling en streefbeeld blijkt dat
voor 55% van de objecteii een zeker (zeer globaal totem enkele keer uitgebreid) 'streefbeeld'
omschreven is. Dit berekent tegelijkertijd dat de doelstellimg in de meeste gevallen behaald is: de
WOWA - Natuumieadclijke wvcrs. Evaluatie vaa de stad van zslrai in Nederland pgina 78
n
I
: n
I
I :
I '
8 .
1.
i