rapport 2000-08 - Stowa

CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN
Conclusies m.b.t. beantwoording ondenwksvragen
Het ondenoek he& zich gericht op natiiumiendelijke oevers in Nederland langs kleinere wateren
in het landelijk gebied, waahij de oevers projectmatig zijn (her)ingericht. Het betreft beken, kleine
rivieren, sloten, weteringen en vaarten, kanalen, oude rivierarmen, meren en plassen, alsmede
kreken. Buiten beschouwing gelaten zijn de grote Rijkswateren, mals het Usselmeer, de grote
rivieren en de afgesloten wateren in het Deltagebied. Oevers in natuurgebieden waarbij veelal de
natuurfunctie voorop staat ('natuurlijke oevers') zijn eveneens buiten geschouwing gelaten, enkele
proefprojecten uitgemnderd. Aangezien het ondenoek gericht is op wateren buiten de bebouwde
kom heefi de gegevensinwinning zich met name toegespitst op de watemhapswereld. Alk water-
kwantiteits- en waterkwaliteitsbeheerders in Nederland (waterschappen, zuiveringsschappen en
hoogheemraadschappen) die bij de aanleg enlof onderhoud van oevers betrokken zijn, zijn door
middel van enquetes en telefonische benadering gevraagd gegevens te leveren (zie verderop).
Daarnaast zijn Rijkswaterstaat, provincies en de Dienst Landelijk Gebied benaderd. Er is geen
landelijke inventarisatie, uitgevoerd onder gemeenten, beheerders van natuurgebieden
(Staatsbosbeheer, Vereniging Natuurmonumenten, provinciale landschappen) en natuur- en
recreatieschappen. In totaal zijn door ruim 100 instanties gegevens geleverd (zie bijiage 3).
Het hoofddoel van het onderzoek is het verzamelen en toegankelijk maken van praktijkervaringen
met natu~NIkndelijke oevers. Dit doel is met deze studie bereikt. Vrijwel alle beheerders hebben
informatie aangeleverd. Het toegankelijk maken is in dit rapport slechts mogelijk aan de hand van
tabellarische ovenichten en korte besprekingen. Met behulp van de tabellen, bijlagen en eventueel
de database kan de geïnteresseerde lezer zich een weg zoeken naar specifieke objecten. De praktijkervaringen
zijn in het algemeen vooral verwoord met betrekking tot organisatorische aspecten,
algemeen technische aspecten en ervaringen met plantmateriaal. Geconcludeerd moet worden dat
deze studie onvoldoende gegevens heeft opgeleverd om gedetaïlleerd per watertype per regio
richtlijnen te geven met betrekking tot toe te passen constmcties en materialen in relatie met na te
streven eindbeelden en doelstellingen. Ook is gebleken dat het niet mogelijk was voldoende
informatie te verkrijgen om een analyse van kostenaspecten en een kosten-baten analyse te maken.
Evaluatie van projecten op grond van ecologische informatie is in deze studie weinig aan bod
gekomen. Voor een belangrijk deel is dit te verklaren door een gebrek aan monitoringondenoek, of
als er al ondenoek is verricht doordat gegevens nog Net uitgewerkt waren of op een specifieke
situatie slaan. Een evenwichtige vergelijking van de verschillende watertypen is daardoor niet
mogelijk. Derhalve wordt volstaan met algemene richtlijnen. Niettemin levert de studie een beeld
welke (typen) wateren wel ecologisch gemonitoord worden, waarbij verwezen wordt naar
ondenoeksrapporten. Een (eventueel gedeeltelijke) herhaling van deze studie in de toekomst kan
mogelijk meer inzicht bieden.
Behalve de venameling van objectgegevens en praktijkervaringen heeft de studie tot het inzicht
geleid dat vrijwel alle waterbeheerders betrokken zijn bij natuurvriendelijke oevers en dat betrok-
kenen in het algemeen zeer enthousiast zijn en opgedane ervatingen in de toekomst in de praktijk
willen brengen. Dit rapport kan hen daarbij een helpende hand bieden doordat ervaringen van
wilega's bij soortgelijke wateren gebundeld zijn.
Algemene conclusies n.a.v. landale inventadde
Aantal objecten en verspreiding
De landelijke inventarisatie heeft informatie opgeleverd over 457 objecten verspreid over 348
verschillende wateren. De totde lengte van de objecten bedraagt ongeveer 1300 km. Ze zijn
M A - Natuumiadeiijkc ocvws. Evaluatie van de stand van zaken in Nedpiand