30.08.2013 Views

Handboek debietmeten in open waterlopen - Wageningen UR E-depot

Handboek debietmeten in open waterlopen - Wageningen UR E-depot

Handboek debietmeten in open waterlopen - Wageningen UR E-depot

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

oktober 2009<br />

oktober 2009<br />

<strong>Handboek</strong> <strong>debietmeten</strong> <strong>in</strong> <strong>open</strong> waterl<strong>open</strong><br />

<strong>Handboek</strong> <strong>debietmeten</strong> <strong>in</strong> <strong>open</strong> waterl<strong>open</strong><br />

oktober<br />

oktober<br />

2009<br />

2009<br />

STOWA 2009-41 <strong>Handboek</strong> <strong>debietmeten</strong> <strong>in</strong> <strong>open</strong> waterl<strong>open</strong><br />

oktober 2009<br />

<strong>Handboek</strong><br />

<strong>Handboek</strong><br />

<strong>debietmeten</strong><br />

<strong>debietmeten</strong><br />

<strong>in</strong><br />

<strong>in</strong><br />

<strong>open</strong><br />

<strong>open</strong><br />

waterl<strong>open</strong><br />

waterl<strong>open</strong><br />

<strong>Handboek</strong> <strong>debietmeten</strong> <strong>in</strong> <strong>open</strong> waterl<strong>open</strong><br />

oktober 2009 <strong>Handboek</strong> <strong>debietmeten</strong> <strong>in</strong> <strong>open</strong> waterl<strong>open</strong><br />

8.6 Onnauwkeurigheid bij gebruik K-factormethode<br />

8.6 Onnauwkeurigheid bij gebruik K-factormethode<br />

8.6 Onnauwkeurigheid bij gebruik K-factormethode<br />

Het<br />

Het<br />

debiet<br />

debiet Q kan<br />

kan<br />

worden<br />

worden<br />

bepaald<br />

bepaald<br />

uit<br />

uit<br />

het<br />

het<br />

gemeten<br />

gemeten<br />

doorstroomoppervlak<br />

doorstroomoppervlak A en<br />

en<br />

de<br />

de<br />

gemiddelde<br />

gemiddelde<br />

8.6 Onnauwkeurigheid bij gebruik K-factormethode<br />

Het debiet Het Q debiet kan Q worden kan worden bepaald bepaald uit het uit gemeten het gemeten doorstroomoppervlak A en A en de de gemiddelde<br />

8.6 OnnAuWKeurigheiD bij gebruiK K-FAcTOrmeThODe<br />

Het debiet Q kan worden bepaald uit het gemeten doorstroomoppervlak A en de gemiddelde<br />

stroomsnelheid vgem volgens Chézy:<br />

Q = A ⋅ vgem<br />

met vgem = C ⋅ R ⋅ i<br />

(8-16)<br />

waarbij: i = verhang [-]<br />

R = hydraulische straal [m]<br />

C =Chézy-coëfficiënt [m<br />

189<br />

1/2 /s]<br />

In de praktijk wordt de gemeten snelheid vm op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwarsprofiel<br />

omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via de K-factor<br />

die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />

vgem<br />

K = (8-17)<br />

vm<br />

Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />

Q = K ⋅ A ⋅ vm<br />

De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en vm. Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />

beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />

Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de afvoer<br />

De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet ΔQ, <strong>in</strong><br />

de Chézy-coëfficiënt ΔC, <strong>in</strong> het verhang Δi, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak ΔA en <strong>in</strong> de K-factor ΔK.<br />

Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />

Q ± ΔQ<br />

= ( C ± ΔC)<br />

⋅ ( A ± ΔA)<br />

⋅ ( R ± ΔR)<br />

⋅ ( i ± Δi)<br />

= ( K ± ΔK<br />

) ⋅ ( A ± ΔA)<br />

⋅ ( vgem<br />

± Δvgem<br />

)<br />

Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Δi 2 ,<br />

ΔCΔi , ΔC 2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />

ΔQ<br />

ΔC<br />

ΔA<br />

⎛ 1 ΔR<br />

⎞ ⎛ 1 Δi<br />

⎞ ΔQ<br />

ΔA<br />

Δvgem<br />

= ± ± ± ⎜ ⎟ ± ⎜ ⎟ of = ± ±<br />

(8-18)<br />

Q C A ⎝ 2 R ⎠ ⎝ 2 i ⎠ Q A vgem<br />

De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt ΔC is samengesteld uit de fout ΔR <strong>in</strong> de hydraulische straal en<br />

de fout Δks <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler ( C=25[R/ks] 1/6 stroomsnelheid vgem volgens Chézy:<br />

Q = A ⋅ vgem<br />

met vgem = C ⋅ R ⋅ i<br />

(8-16)<br />

waarbij: i = verhang [-]<br />

R = hydraulische straal [m]<br />

C =Chézy-coëfficiënt [m<br />

). De fout <strong>in</strong> de<br />

Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten ΔR en Δks, hetgeen hier niet is<br />

gedaan.<br />

Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de K-factor<br />

Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor te<br />

bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid ΔU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />

ΔVm werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />

vgem<br />

± Δvgem<br />

K ± ΔK<br />

=<br />

vm<br />

± Δvm<br />

Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit de<br />

lokale snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen (SIMK-methode).<br />

Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />

189<br />

1/2 /s]<br />

In de praktijk wordt de gemeten snelheid vm op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwarsprofiel<br />

omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via de K-factor<br />

die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />

vgem<br />

K = (8-17)<br />

vm<br />

Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />

Q = K ⋅ A ⋅ vm<br />

De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en vm. Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />

beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />

Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de afvoer<br />

De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet ΔQ, <strong>in</strong><br />

de Chézy-coëfficiënt ΔC, <strong>in</strong> het verhang Δi, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak ΔA en <strong>in</strong> de K-factor ΔK.<br />

Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />

Q ± ΔQ<br />

= ( C ± ΔC)<br />

⋅ ( A ± ΔA)<br />

⋅ ( R ± ΔR)<br />

⋅ ( i ± Δi)<br />

= ( K ± ΔK<br />

) ⋅ ( A ± ΔA)<br />

⋅ ( vgem<br />

± Δvgem<br />

)<br />

Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Δi 2 ,<br />

ΔCΔi , ΔC 2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />

ΔQ<br />

ΔC<br />

ΔA<br />

⎛ 1 ΔR<br />

⎞ ⎛ 1 Δi<br />

⎞ ΔQ<br />

ΔA<br />

Δvgem<br />

= ± ± ± ⎜ ⎟ ± ⎜ ⎟ of = ± ±<br />

(8-18)<br />

Q C A ⎝ 2 R ⎠ ⎝ 2 i ⎠ Q A vgem<br />

De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt ΔC is samengesteld uit de fout ΔR <strong>in</strong> de hydraulische straal en<br />

de fout Δks <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler ( C=25[R/ks] 1/6 stroomsnelheid vgem volgens Chézy:<br />

Q = A ⋅ vgem<br />

met vgem = C ⋅ R ⋅ i<br />

(8-16)<br />

waarbij: i = verhang [-]<br />

R = hydraulische straal [m]<br />

C =Chézy-coëfficiënt [m<br />

). De fout <strong>in</strong> de<br />

Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten ΔR en Δks, hetgeen hier niet is<br />

gedaan.<br />

Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de K-factor<br />

Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor te<br />

bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid ΔU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />

ΔVm werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />

vgem<br />

± Δvgem<br />

K ± ΔK<br />

=<br />

vm<br />

± Δvm<br />

Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit de<br />

lokale snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen (SIMK-methode).<br />

Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />

189<br />

1/2 /s]<br />

In de praktijk wordt de gemeten snelheid vm op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwarsprofiel<br />

omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via de K-factor<br />

die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />

vgem<br />

K = (8-17)<br />

vm<br />

Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />

Q = K ⋅ A ⋅ vm<br />

De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en vm. Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />

beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />

Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de afvoer<br />

De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet ΔQ, <strong>in</strong><br />

de Chézy-coëfficiënt ΔC, <strong>in</strong> het verhang Δi, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak ΔA en <strong>in</strong> de K-factor ΔK.<br />

Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />

Q ± ΔQ<br />

= ( C ± ΔC)<br />

⋅ ( A ± ΔA)<br />

⋅ ( R ± ΔR)<br />

⋅ ( i ± Δi)<br />

= ( K ± ΔK<br />

) ⋅ ( A ± ΔA)<br />

⋅ ( vgem<br />

± Δvgem<br />

)<br />

Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Δi 2 ,<br />

ΔCΔi , ΔC 2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />

ΔQ<br />

ΔC<br />

ΔA<br />

⎛ 1 ΔR<br />

⎞ ⎛ 1 Δi<br />

⎞ ΔQ<br />

ΔA<br />

Δvgem<br />

= ± ± ± ⎜ ⎟ ± ⎜ ⎟ of = ± ±<br />

(8-18)<br />

Q C A ⎝ 2 R ⎠ ⎝ 2 i ⎠ Q A vgem<br />

De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt ΔC is samengesteld uit de fout ΔR <strong>in</strong> de hydraulische straal en<br />

de fout Δks <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler ( C=25[R/ks] 1/6 stroomsnelheid vgem volgens Chézy:<br />

Q = A ⋅ vgem<br />

met vgem = C ⋅ R ⋅ i<br />

(8-16)<br />

waarbij: i = verhang [-]<br />

R = hydraulische straal [m]<br />

C =Chézy-coëfficiënt [m<br />

). De fout <strong>in</strong> de<br />

Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten ΔR en Δks, hetgeen hier niet is<br />

gedaan.<br />

Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de K-factor<br />

Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor te<br />

bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid ΔU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />

ΔVm werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />

vgem<br />

± Δvgem<br />

K ± ΔK<br />

=<br />

vm<br />

± Δvm<br />

Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit de<br />

lokale snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen (SIMK-methode).<br />

Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />

189<br />

1/2 /s]<br />

In de praktijk wordt de gemeten snelheid vm op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwarsprofiel<br />

omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via de K-factor<br />

die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />

vgem<br />

K = (8-17)<br />

vm<br />

Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />

Q = K ⋅ A ⋅ vm<br />

De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en vm. Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />

beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />

Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de afvoer<br />

De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet ΔQ, <strong>in</strong><br />

de Chézy-coëfficiënt ΔC, <strong>in</strong> het verhang Δi, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak ΔA en <strong>in</strong> de K-factor ΔK.<br />

Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />

Q ± ΔQ<br />

= ( C ± ΔC)<br />

⋅ ( A ± ΔA)<br />

⋅ ( R ± ΔR)<br />

⋅ ( i ± Δi)<br />

= ( K ± ΔK<br />

) ⋅ ( A ± ΔA)<br />

⋅ ( vgem<br />

± Δvgem<br />

)<br />

Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Δi 2 ,<br />

ΔCΔi , ΔC 2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />

ΔQ<br />

ΔC<br />

ΔA<br />

⎛ 1 ΔR<br />

⎞ ⎛ 1 Δi<br />

⎞ ΔQ<br />

ΔA<br />

Δvgem<br />

= ± ± ± ⎜ ⎟ ± ⎜ ⎟ of = ± ±<br />

(8-18)<br />

Q C A ⎝ 2 R ⎠ ⎝ 2 i ⎠ Q A vgem<br />

De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt ΔC is samengesteld uit de fout ΔR <strong>in</strong> de hydraulische straal en<br />

de fout Δks <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler ( C=25[R/ks] 1/6 Het debiet Q kan worden bepaald uit het gemeten doorstroomoppervlak A en de gemiddelde<br />

stroomsnelheid vgem volgens Chézy:<br />

Q = A ⋅ vgem<br />

met vgem = C ⋅ R ⋅ i<br />

(8-16)<br />

waarbij: i = verhang [-]<br />

R = hydraulische straal [m]<br />

C =Chézy-coëfficiënt [m<br />

). De fout <strong>in</strong> de<br />

Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten ΔR en Δks, hetgeen hier niet is<br />

gedaan.<br />

Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de K-factor<br />

Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor te<br />

bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid ΔU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />

ΔVm werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />

vgem<br />

± Δvgem<br />

K ± ΔK<br />

=<br />

vm<br />

± Δvm<br />

Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit de<br />

lokale snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen (SIMK-methode).<br />

Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />

189<br />

1/2 /s]<br />

In de praktijk wordt de gemeten snelheid vm op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwarsprofiel<br />

omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via de K-factor<br />

die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />

vgem<br />

K = (8-17)<br />

vm<br />

Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />

Q = K ⋅ A ⋅ vm<br />

De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en vm. Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />

beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />

Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de afvoer<br />

De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet ΔQ, <strong>in</strong><br />

de Chézy-coëfficiënt ΔC, <strong>in</strong> het verhang Δi, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak ΔA en <strong>in</strong> de K-factor ΔK.<br />

Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />

Q ± ΔQ<br />

= ( C ± ΔC)<br />

⋅ ( A ± ΔA)<br />

⋅ ( R ± ΔR)<br />

⋅ ( i ± Δi)<br />

= ( K ± ΔK<br />

) ⋅ ( A ± ΔA)<br />

⋅ ( vgem<br />

± Δvgem<br />

)<br />

Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Δi 2 ,<br />

ΔCΔi , ΔC 2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />

ΔQ<br />

ΔC<br />

ΔA<br />

⎛ 1 ΔR<br />

⎞ ⎛ 1 Δi<br />

⎞ ΔQ<br />

ΔA<br />

Δvgem<br />

= ± ± ± ⎜ ⎟ ± ⎜ ⎟ of = ± ±<br />

(8-18)<br />

Q C A ⎝ 2 R ⎠ ⎝ 2 i ⎠ Q A vgem<br />

De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt ΔC is samengesteld uit de fout ΔR <strong>in</strong> de hydraulische straal en<br />

de fout Δks <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler ( C=25[R/ks] 1/6 Het debiet Q kan worden bepaald uit het gemeten doorstroomoppervlak A en de gemiddelde<br />

stroomsnelheid vgem volgens Chézy:<br />

Q = A ⋅ vgem<br />

met vgem = C ⋅ R ⋅ i<br />

(8-16)<br />

waarbij: i = verhang [-]<br />

R = hydraulische straal [m]<br />

C =Chézy-coëfficiënt [m<br />

). De fout <strong>in</strong> de<br />

Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten ΔR en Δks, hetgeen hier niet is<br />

gedaan.<br />

Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de K-factor<br />

Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor te<br />

bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid ΔU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />

ΔVm werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />

vgem<br />

± Δvgem<br />

K ± ΔK<br />

=<br />

vm<br />

± Δvm<br />

Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit de<br />

lokale snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen (SIMK-methode).<br />

Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />

189<br />

1/2 /s]<br />

In de praktijk wordt de gemeten snelheid vm op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwarsprofiel<br />

omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via de K-factor<br />

die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />

vgem<br />

K = (8-17)<br />

vm<br />

Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />

Q = K ⋅ A ⋅ vm<br />

De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en vm. Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />

beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />

Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de afvoer<br />

De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet ΔQ, <strong>in</strong><br />

de Chézy-coëfficiënt ΔC, <strong>in</strong> het verhang Δi, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak ΔA en <strong>in</strong> de K-factor ΔK.<br />

Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />

Q ± ΔQ<br />

= ( C ± ΔC)<br />

⋅ ( A ± ΔA)<br />

⋅ ( R ± ΔR)<br />

⋅ ( i ± Δi)<br />

= ( K ± ΔK<br />

) ⋅ ( A ± ΔA)<br />

⋅ ( vgem<br />

± Δvgem<br />

)<br />

Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Δi 2 ,<br />

ΔCΔi , ΔC 2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />

ΔQ<br />

ΔC<br />

ΔA<br />

⎛ 1 ΔR<br />

⎞ ⎛ 1 Δi<br />

⎞ ΔQ<br />

ΔA<br />

Δvgem<br />

= ± ± ± ⎜ ⎟ ± ⎜ ⎟ of = ± ±<br />

(8-18)<br />

Q C A ⎝ 2 R ⎠ ⎝ 2 i ⎠ Q A vgem<br />

De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt ΔC is samengesteld uit de fout ΔR <strong>in</strong> de hydraulische straal en<br />

de fout Δks <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler ( C=25[R/ks] 1/6 stroomsnelheid v volgens Chézy:<br />

gem<br />

(8-16)<br />

waarbij: i = verhang [-], R = hydraulische straal [m], C =Chézy-coëfficiënt [m<br />

). De fout <strong>in</strong> de<br />

Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten ΔR en Δks, hetgeen hier niet is<br />

gedaan.<br />

Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de K-factor<br />

Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor te<br />

bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid ΔU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />

ΔVm werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />

vgem<br />

± Δvgem<br />

K ± ΔK<br />

=<br />

vm<br />

± Δvm<br />

Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit de<br />

lokale oktober 2009 snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen <strong>Handboek</strong> <strong>debietmeten</strong> (SIMK-methode).<br />

<strong>in</strong> <strong>open</strong> waterl<strong>open</strong><br />

Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />

ΔK<br />

Δvgem<br />

Δvm<br />

= ± m (8-19)<br />

K vgem<br />

vm<br />

1/2 /s].<br />

In de praktijk wordt de gemeten snelheid v op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwars-<br />

m<br />

profiel omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via<br />

de K-factor die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />

(8-17)<br />

Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />

De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en v . Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />

m<br />

beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />

FOuTenDOOrWerK<strong>in</strong>g <strong>in</strong> De AFvOer<br />

De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet DQ,<br />

<strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt DC, <strong>in</strong> het verhang Di, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak DA en <strong>in</strong> de K-factor<br />

DK. Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />

Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Di2 ,<br />

DCDi , DC2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />

(8-18)<br />

De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt DC is samengesteld uit de fout DR <strong>in</strong> de hydraulische straal<br />

en de fout Dk <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler C=25[R/k ] s s 1/6 . De fout<br />

<strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten DR en Dk , hetgeen hier<br />

s<br />

niet is gedaan.<br />

FOuTenDOOrWerK<strong>in</strong>g <strong>in</strong> De K-FAcTOr<br />

Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor<br />

te bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid DU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />

DV werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />

m<br />

Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit<br />

de lokale snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen (SIMK-methode).<br />

Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />

(8-19)<br />

Uit deze vergelijk<strong>in</strong>g volgt dat de fouten elkaar tegenwerken zodat er schijnbaar een kle<strong>in</strong>e fout<br />

<strong>in</strong> de K-factor resteert. De fout <strong>in</strong> de lokale snelheid Δvm en <strong>in</strong> de gemiddelde snelheid Δv zijn<br />

van dezelfde orde grootte, aangezien de gemiddelde snelheid het gemiddelde is van alle lokale<br />

180<br />

snelheden. De relatieve fout Δvm/vm en Δv/v kunnen daardoor ook van dezelfde orde grootte zijn<br />

(als gemeten wordt <strong>in</strong> een gebied waar de snelheden niet te veel verschillen van de gemiddelde<br />

snelheid). Het speelt nauwelijks een rol of beide relatieve fouten groot of kle<strong>in</strong> zijn, alleen het<br />

verschil <strong>in</strong> beide fouten bepaalt de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor. De fout <strong>in</strong> het debiet berekend<br />

op basis van vergelijk<strong>in</strong>g (8-17) is,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!