Handboek debietmeten in open waterlopen - Wageningen UR E-depot
Handboek debietmeten in open waterlopen - Wageningen UR E-depot
Handboek debietmeten in open waterlopen - Wageningen UR E-depot
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
oktober 2009<br />
oktober 2009<br />
<strong>Handboek</strong> <strong>debietmeten</strong> <strong>in</strong> <strong>open</strong> waterl<strong>open</strong><br />
<strong>Handboek</strong> <strong>debietmeten</strong> <strong>in</strong> <strong>open</strong> waterl<strong>open</strong><br />
oktober<br />
oktober<br />
2009<br />
2009<br />
STOWA 2009-41 <strong>Handboek</strong> <strong>debietmeten</strong> <strong>in</strong> <strong>open</strong> waterl<strong>open</strong><br />
oktober 2009<br />
<strong>Handboek</strong><br />
<strong>Handboek</strong><br />
<strong>debietmeten</strong><br />
<strong>debietmeten</strong><br />
<strong>in</strong><br />
<strong>in</strong><br />
<strong>open</strong><br />
<strong>open</strong><br />
waterl<strong>open</strong><br />
waterl<strong>open</strong><br />
<strong>Handboek</strong> <strong>debietmeten</strong> <strong>in</strong> <strong>open</strong> waterl<strong>open</strong><br />
oktober 2009 <strong>Handboek</strong> <strong>debietmeten</strong> <strong>in</strong> <strong>open</strong> waterl<strong>open</strong><br />
8.6 Onnauwkeurigheid bij gebruik K-factormethode<br />
8.6 Onnauwkeurigheid bij gebruik K-factormethode<br />
8.6 Onnauwkeurigheid bij gebruik K-factormethode<br />
Het<br />
Het<br />
debiet<br />
debiet Q kan<br />
kan<br />
worden<br />
worden<br />
bepaald<br />
bepaald<br />
uit<br />
uit<br />
het<br />
het<br />
gemeten<br />
gemeten<br />
doorstroomoppervlak<br />
doorstroomoppervlak A en<br />
en<br />
de<br />
de<br />
gemiddelde<br />
gemiddelde<br />
8.6 Onnauwkeurigheid bij gebruik K-factormethode<br />
Het debiet Het Q debiet kan Q worden kan worden bepaald bepaald uit het uit gemeten het gemeten doorstroomoppervlak A en A en de de gemiddelde<br />
8.6 OnnAuWKeurigheiD bij gebruiK K-FAcTOrmeThODe<br />
Het debiet Q kan worden bepaald uit het gemeten doorstroomoppervlak A en de gemiddelde<br />
stroomsnelheid vgem volgens Chézy:<br />
Q = A ⋅ vgem<br />
met vgem = C ⋅ R ⋅ i<br />
(8-16)<br />
waarbij: i = verhang [-]<br />
R = hydraulische straal [m]<br />
C =Chézy-coëfficiënt [m<br />
189<br />
1/2 /s]<br />
In de praktijk wordt de gemeten snelheid vm op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwarsprofiel<br />
omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via de K-factor<br />
die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />
vgem<br />
K = (8-17)<br />
vm<br />
Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />
Q = K ⋅ A ⋅ vm<br />
De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en vm. Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />
beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />
Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de afvoer<br />
De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet ΔQ, <strong>in</strong><br />
de Chézy-coëfficiënt ΔC, <strong>in</strong> het verhang Δi, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak ΔA en <strong>in</strong> de K-factor ΔK.<br />
Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />
Q ± ΔQ<br />
= ( C ± ΔC)<br />
⋅ ( A ± ΔA)<br />
⋅ ( R ± ΔR)<br />
⋅ ( i ± Δi)<br />
= ( K ± ΔK<br />
) ⋅ ( A ± ΔA)<br />
⋅ ( vgem<br />
± Δvgem<br />
)<br />
Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Δi 2 ,<br />
ΔCΔi , ΔC 2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />
ΔQ<br />
ΔC<br />
ΔA<br />
⎛ 1 ΔR<br />
⎞ ⎛ 1 Δi<br />
⎞ ΔQ<br />
ΔA<br />
Δvgem<br />
= ± ± ± ⎜ ⎟ ± ⎜ ⎟ of = ± ±<br />
(8-18)<br />
Q C A ⎝ 2 R ⎠ ⎝ 2 i ⎠ Q A vgem<br />
De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt ΔC is samengesteld uit de fout ΔR <strong>in</strong> de hydraulische straal en<br />
de fout Δks <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler ( C=25[R/ks] 1/6 stroomsnelheid vgem volgens Chézy:<br />
Q = A ⋅ vgem<br />
met vgem = C ⋅ R ⋅ i<br />
(8-16)<br />
waarbij: i = verhang [-]<br />
R = hydraulische straal [m]<br />
C =Chézy-coëfficiënt [m<br />
). De fout <strong>in</strong> de<br />
Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten ΔR en Δks, hetgeen hier niet is<br />
gedaan.<br />
Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de K-factor<br />
Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor te<br />
bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid ΔU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />
ΔVm werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />
vgem<br />
± Δvgem<br />
K ± ΔK<br />
=<br />
vm<br />
± Δvm<br />
Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit de<br />
lokale snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen (SIMK-methode).<br />
Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />
189<br />
1/2 /s]<br />
In de praktijk wordt de gemeten snelheid vm op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwarsprofiel<br />
omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via de K-factor<br />
die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />
vgem<br />
K = (8-17)<br />
vm<br />
Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />
Q = K ⋅ A ⋅ vm<br />
De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en vm. Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />
beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />
Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de afvoer<br />
De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet ΔQ, <strong>in</strong><br />
de Chézy-coëfficiënt ΔC, <strong>in</strong> het verhang Δi, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak ΔA en <strong>in</strong> de K-factor ΔK.<br />
Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />
Q ± ΔQ<br />
= ( C ± ΔC)<br />
⋅ ( A ± ΔA)<br />
⋅ ( R ± ΔR)<br />
⋅ ( i ± Δi)<br />
= ( K ± ΔK<br />
) ⋅ ( A ± ΔA)<br />
⋅ ( vgem<br />
± Δvgem<br />
)<br />
Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Δi 2 ,<br />
ΔCΔi , ΔC 2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />
ΔQ<br />
ΔC<br />
ΔA<br />
⎛ 1 ΔR<br />
⎞ ⎛ 1 Δi<br />
⎞ ΔQ<br />
ΔA<br />
Δvgem<br />
= ± ± ± ⎜ ⎟ ± ⎜ ⎟ of = ± ±<br />
(8-18)<br />
Q C A ⎝ 2 R ⎠ ⎝ 2 i ⎠ Q A vgem<br />
De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt ΔC is samengesteld uit de fout ΔR <strong>in</strong> de hydraulische straal en<br />
de fout Δks <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler ( C=25[R/ks] 1/6 stroomsnelheid vgem volgens Chézy:<br />
Q = A ⋅ vgem<br />
met vgem = C ⋅ R ⋅ i<br />
(8-16)<br />
waarbij: i = verhang [-]<br />
R = hydraulische straal [m]<br />
C =Chézy-coëfficiënt [m<br />
). De fout <strong>in</strong> de<br />
Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten ΔR en Δks, hetgeen hier niet is<br />
gedaan.<br />
Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de K-factor<br />
Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor te<br />
bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid ΔU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />
ΔVm werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />
vgem<br />
± Δvgem<br />
K ± ΔK<br />
=<br />
vm<br />
± Δvm<br />
Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit de<br />
lokale snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen (SIMK-methode).<br />
Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />
189<br />
1/2 /s]<br />
In de praktijk wordt de gemeten snelheid vm op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwarsprofiel<br />
omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via de K-factor<br />
die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />
vgem<br />
K = (8-17)<br />
vm<br />
Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />
Q = K ⋅ A ⋅ vm<br />
De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en vm. Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />
beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />
Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de afvoer<br />
De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet ΔQ, <strong>in</strong><br />
de Chézy-coëfficiënt ΔC, <strong>in</strong> het verhang Δi, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak ΔA en <strong>in</strong> de K-factor ΔK.<br />
Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />
Q ± ΔQ<br />
= ( C ± ΔC)<br />
⋅ ( A ± ΔA)<br />
⋅ ( R ± ΔR)<br />
⋅ ( i ± Δi)<br />
= ( K ± ΔK<br />
) ⋅ ( A ± ΔA)<br />
⋅ ( vgem<br />
± Δvgem<br />
)<br />
Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Δi 2 ,<br />
ΔCΔi , ΔC 2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />
ΔQ<br />
ΔC<br />
ΔA<br />
⎛ 1 ΔR<br />
⎞ ⎛ 1 Δi<br />
⎞ ΔQ<br />
ΔA<br />
Δvgem<br />
= ± ± ± ⎜ ⎟ ± ⎜ ⎟ of = ± ±<br />
(8-18)<br />
Q C A ⎝ 2 R ⎠ ⎝ 2 i ⎠ Q A vgem<br />
De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt ΔC is samengesteld uit de fout ΔR <strong>in</strong> de hydraulische straal en<br />
de fout Δks <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler ( C=25[R/ks] 1/6 stroomsnelheid vgem volgens Chézy:<br />
Q = A ⋅ vgem<br />
met vgem = C ⋅ R ⋅ i<br />
(8-16)<br />
waarbij: i = verhang [-]<br />
R = hydraulische straal [m]<br />
C =Chézy-coëfficiënt [m<br />
). De fout <strong>in</strong> de<br />
Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten ΔR en Δks, hetgeen hier niet is<br />
gedaan.<br />
Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de K-factor<br />
Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor te<br />
bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid ΔU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />
ΔVm werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />
vgem<br />
± Δvgem<br />
K ± ΔK<br />
=<br />
vm<br />
± Δvm<br />
Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit de<br />
lokale snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen (SIMK-methode).<br />
Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />
189<br />
1/2 /s]<br />
In de praktijk wordt de gemeten snelheid vm op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwarsprofiel<br />
omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via de K-factor<br />
die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />
vgem<br />
K = (8-17)<br />
vm<br />
Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />
Q = K ⋅ A ⋅ vm<br />
De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en vm. Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />
beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />
Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de afvoer<br />
De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet ΔQ, <strong>in</strong><br />
de Chézy-coëfficiënt ΔC, <strong>in</strong> het verhang Δi, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak ΔA en <strong>in</strong> de K-factor ΔK.<br />
Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />
Q ± ΔQ<br />
= ( C ± ΔC)<br />
⋅ ( A ± ΔA)<br />
⋅ ( R ± ΔR)<br />
⋅ ( i ± Δi)<br />
= ( K ± ΔK<br />
) ⋅ ( A ± ΔA)<br />
⋅ ( vgem<br />
± Δvgem<br />
)<br />
Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Δi 2 ,<br />
ΔCΔi , ΔC 2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />
ΔQ<br />
ΔC<br />
ΔA<br />
⎛ 1 ΔR<br />
⎞ ⎛ 1 Δi<br />
⎞ ΔQ<br />
ΔA<br />
Δvgem<br />
= ± ± ± ⎜ ⎟ ± ⎜ ⎟ of = ± ±<br />
(8-18)<br />
Q C A ⎝ 2 R ⎠ ⎝ 2 i ⎠ Q A vgem<br />
De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt ΔC is samengesteld uit de fout ΔR <strong>in</strong> de hydraulische straal en<br />
de fout Δks <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler ( C=25[R/ks] 1/6 Het debiet Q kan worden bepaald uit het gemeten doorstroomoppervlak A en de gemiddelde<br />
stroomsnelheid vgem volgens Chézy:<br />
Q = A ⋅ vgem<br />
met vgem = C ⋅ R ⋅ i<br />
(8-16)<br />
waarbij: i = verhang [-]<br />
R = hydraulische straal [m]<br />
C =Chézy-coëfficiënt [m<br />
). De fout <strong>in</strong> de<br />
Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten ΔR en Δks, hetgeen hier niet is<br />
gedaan.<br />
Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de K-factor<br />
Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor te<br />
bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid ΔU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />
ΔVm werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />
vgem<br />
± Δvgem<br />
K ± ΔK<br />
=<br />
vm<br />
± Δvm<br />
Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit de<br />
lokale snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen (SIMK-methode).<br />
Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />
189<br />
1/2 /s]<br />
In de praktijk wordt de gemeten snelheid vm op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwarsprofiel<br />
omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via de K-factor<br />
die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />
vgem<br />
K = (8-17)<br />
vm<br />
Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />
Q = K ⋅ A ⋅ vm<br />
De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en vm. Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />
beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />
Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de afvoer<br />
De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet ΔQ, <strong>in</strong><br />
de Chézy-coëfficiënt ΔC, <strong>in</strong> het verhang Δi, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak ΔA en <strong>in</strong> de K-factor ΔK.<br />
Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />
Q ± ΔQ<br />
= ( C ± ΔC)<br />
⋅ ( A ± ΔA)<br />
⋅ ( R ± ΔR)<br />
⋅ ( i ± Δi)<br />
= ( K ± ΔK<br />
) ⋅ ( A ± ΔA)<br />
⋅ ( vgem<br />
± Δvgem<br />
)<br />
Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Δi 2 ,<br />
ΔCΔi , ΔC 2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />
ΔQ<br />
ΔC<br />
ΔA<br />
⎛ 1 ΔR<br />
⎞ ⎛ 1 Δi<br />
⎞ ΔQ<br />
ΔA<br />
Δvgem<br />
= ± ± ± ⎜ ⎟ ± ⎜ ⎟ of = ± ±<br />
(8-18)<br />
Q C A ⎝ 2 R ⎠ ⎝ 2 i ⎠ Q A vgem<br />
De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt ΔC is samengesteld uit de fout ΔR <strong>in</strong> de hydraulische straal en<br />
de fout Δks <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler ( C=25[R/ks] 1/6 Het debiet Q kan worden bepaald uit het gemeten doorstroomoppervlak A en de gemiddelde<br />
stroomsnelheid vgem volgens Chézy:<br />
Q = A ⋅ vgem<br />
met vgem = C ⋅ R ⋅ i<br />
(8-16)<br />
waarbij: i = verhang [-]<br />
R = hydraulische straal [m]<br />
C =Chézy-coëfficiënt [m<br />
). De fout <strong>in</strong> de<br />
Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten ΔR en Δks, hetgeen hier niet is<br />
gedaan.<br />
Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de K-factor<br />
Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor te<br />
bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid ΔU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />
ΔVm werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />
vgem<br />
± Δvgem<br />
K ± ΔK<br />
=<br />
vm<br />
± Δvm<br />
Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit de<br />
lokale snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen (SIMK-methode).<br />
Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />
189<br />
1/2 /s]<br />
In de praktijk wordt de gemeten snelheid vm op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwarsprofiel<br />
omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via de K-factor<br />
die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />
vgem<br />
K = (8-17)<br />
vm<br />
Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />
Q = K ⋅ A ⋅ vm<br />
De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en vm. Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />
beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />
Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de afvoer<br />
De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet ΔQ, <strong>in</strong><br />
de Chézy-coëfficiënt ΔC, <strong>in</strong> het verhang Δi, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak ΔA en <strong>in</strong> de K-factor ΔK.<br />
Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />
Q ± ΔQ<br />
= ( C ± ΔC)<br />
⋅ ( A ± ΔA)<br />
⋅ ( R ± ΔR)<br />
⋅ ( i ± Δi)<br />
= ( K ± ΔK<br />
) ⋅ ( A ± ΔA)<br />
⋅ ( vgem<br />
± Δvgem<br />
)<br />
Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Δi 2 ,<br />
ΔCΔi , ΔC 2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />
ΔQ<br />
ΔC<br />
ΔA<br />
⎛ 1 ΔR<br />
⎞ ⎛ 1 Δi<br />
⎞ ΔQ<br />
ΔA<br />
Δvgem<br />
= ± ± ± ⎜ ⎟ ± ⎜ ⎟ of = ± ±<br />
(8-18)<br />
Q C A ⎝ 2 R ⎠ ⎝ 2 i ⎠ Q A vgem<br />
De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt ΔC is samengesteld uit de fout ΔR <strong>in</strong> de hydraulische straal en<br />
de fout Δks <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler ( C=25[R/ks] 1/6 stroomsnelheid v volgens Chézy:<br />
gem<br />
(8-16)<br />
waarbij: i = verhang [-], R = hydraulische straal [m], C =Chézy-coëfficiënt [m<br />
). De fout <strong>in</strong> de<br />
Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten ΔR en Δks, hetgeen hier niet is<br />
gedaan.<br />
Foutendoorwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de K-factor<br />
Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor te<br />
bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid ΔU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />
ΔVm werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />
vgem<br />
± Δvgem<br />
K ± ΔK<br />
=<br />
vm<br />
± Δvm<br />
Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit de<br />
lokale oktober 2009 snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen <strong>Handboek</strong> <strong>debietmeten</strong> (SIMK-methode).<br />
<strong>in</strong> <strong>open</strong> waterl<strong>open</strong><br />
Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />
ΔK<br />
Δvgem<br />
Δvm<br />
= ± m (8-19)<br />
K vgem<br />
vm<br />
1/2 /s].<br />
In de praktijk wordt de gemeten snelheid v op een locatie of <strong>in</strong> een gebied <strong>in</strong> het dwars-<br />
m<br />
profiel omgezet naar een gemiddelde stroomsnelheid U voor het dwarsprofiel. Dat gaat via<br />
de K-factor die is gedef<strong>in</strong>ieerd als,<br />
(8-17)<br />
Daarmee wordt het debiet berekend als,<br />
De fout <strong>in</strong> het debiet wordt bepaald door de fouten <strong>in</strong> K, A en v . Fouten <strong>in</strong> de K-factor lijken<br />
m<br />
beperkt te zijn, maar dat is slechts schijn.<br />
FOuTenDOOrWerK<strong>in</strong>g <strong>in</strong> De AFvOer<br />
De volgende fouten worden aangenomen voor de verschillende parameters; <strong>in</strong> het debiet DQ,<br />
<strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt DC, <strong>in</strong> het verhang Di, <strong>in</strong> het doorstroomoppervlak DA en <strong>in</strong> de K-factor<br />
DK. Vergelijk<strong>in</strong>g (7-1) <strong>in</strong>clusief de fouten luidt dan,<br />
Uitwerken van deze vergelijk<strong>in</strong>g en verwaarlozen van de tweede orde foutenbronnen (Di2 ,<br />
DCDi , DC2 , enz.) resulteert <strong>in</strong> de fout <strong>in</strong> het debiet,<br />
(8-18)<br />
De fout <strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt DC is samengesteld uit de fout DR <strong>in</strong> de hydraulische straal<br />
en de fout Dk <strong>in</strong> de ruwheidshoogte, bijvoorbeeld volgens Strickler C=25[R/k ] s s 1/6 . De fout<br />
<strong>in</strong> de Chézy-coëfficiënt kan verder worden uitgewerkt met de fouten DR en Dk , hetgeen hier<br />
s<br />
niet is gedaan.<br />
FOuTenDOOrWerK<strong>in</strong>g <strong>in</strong> De K-FAcTOr<br />
Met vergelijk<strong>in</strong>g (8-15) is de doorwerk<strong>in</strong>g van de verschillende foutenbijdragen <strong>in</strong> de K-factor<br />
te bepalen. De fout <strong>in</strong> de gemiddelde stroomsnelheid DU en <strong>in</strong> de gemeten locale stroomsnelheid<br />
DV werken als volgt door <strong>in</strong> de K-factor,<br />
m<br />
Beide fouten zijn volledig gecorreleerd omdat de gemiddelde snelheid wordt berekend uit<br />
de lokale snelheden, bijvoorbeeld uit ADCP-met<strong>in</strong>gen of 3D-bereken<strong>in</strong>gen (SIMK-methode).<br />
Uitwerken van de vergelijk<strong>in</strong>g levert de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor op,<br />
(8-19)<br />
Uit deze vergelijk<strong>in</strong>g volgt dat de fouten elkaar tegenwerken zodat er schijnbaar een kle<strong>in</strong>e fout<br />
<strong>in</strong> de K-factor resteert. De fout <strong>in</strong> de lokale snelheid Δvm en <strong>in</strong> de gemiddelde snelheid Δv zijn<br />
van dezelfde orde grootte, aangezien de gemiddelde snelheid het gemiddelde is van alle lokale<br />
180<br />
snelheden. De relatieve fout Δvm/vm en Δv/v kunnen daardoor ook van dezelfde orde grootte zijn<br />
(als gemeten wordt <strong>in</strong> een gebied waar de snelheden niet te veel verschillen van de gemiddelde<br />
snelheid). Het speelt nauwelijks een rol of beide relatieve fouten groot of kle<strong>in</strong> zijn, alleen het<br />
verschil <strong>in</strong> beide fouten bepaalt de relatieve fout <strong>in</strong> de K-factor. De fout <strong>in</strong> het debiet berekend<br />
op basis van vergelijk<strong>in</strong>g (8-17) is,