Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
STOWA 2012-37 Vissen zwemmen weer heen en weer<br />
bijlage iii<br />
182 Koeman en Bijkerk rapport 2011-096<br />
Bijlage III Rapportage akoestisch onderzoek<br />
rapportage akoestisCh onderzoek<br />
inStituut INSTITUUT biologie BIOLOGIE leiden LEID<strong>EN</strong> (ibl) (IBL)<br />
Betreft: Rapportage geluidsmetingen IBL voor Koeman en Bijkerk BV naar aanleiding<br />
Betreft: Rapportage geluidsmetingen IBL voor Koeman en Bijkerk BV naar<br />
aanleiding van behoefte van behoefte vanuit het het Hoogheemraadschap van Schieland van en de Schieland en de Krimpenerwaard, het<br />
Krimpenerwaard, het Hoogheemraadschap van Delfland en Waterschap Hunze en<br />
Hoogheemraadschap van Delfland en Waterschap Hunze en Aa’s.<br />
Aa's.<br />
Datum: 27-01-2012<br />
Datum: 27-01-2012<br />
Rapportage en interpretatie: Dr. Niels Bouton en Dr. Hans Slabbekoorn<br />
Uitvoering en verwerking geluidsmetingen: Niels Bouton en Konstantinos Antonakakis<br />
Programmeren geluidsdatatransformatie: Thijs Schrama<br />
Rapportage en interpretatie: Dr. Niels Bouton en Dr. Hans Slabbekoorn<br />
Doormeten en ijking opnameapparatuur: Erwin Jansen (TNO)<br />
Uitvoering en verwerking geluidsmetingen: Niels Bouton en Konstantinos Antonakakis<br />
Programmeren geluidsdatatransformatie: Thijs Schrama<br />
Doormeten en ijking opnameapparatuur: Erwin Jansen (TNO)<br />
Instituut Biologie Leiden, Universiteit Leiden<br />
Sylvius Laboratorium, Sylviusweg 72, 2333 BE, Leiden<br />
E-mail: H.W.Slabbekoorn@Biology.LeidenUniv.NL<br />
(0) 31 71 527 5049, Fax (0) 31 71 527 4900<br />
Instituut Biologie Leiden, Universiteit Leiden<br />
Sylvius inleiding Laboratorium, Sylviusweg 72, 2333 BE, Leiden<br />
E-mail: H.W.Slabbekoorn@Biology.LeidenUniv.NL<br />
(0) 31 71 527 5049, Fax (0) 31 71 527 4900<br />
Het is nog onbekend welke rol geluid speelt voor vissen bij migratieknelpunten. Vissen kunnen<br />
goed horen en water is een goed geleidingsmedium voor geluid. Het is ook bekend dat<br />
veel vissoorten zelf geluid maken voor onderlinge communicatie en geluid gebruiken bij het<br />
detecteren van prooi of voor het ontkomen aan een predator (bv. een roofvis of een vogel die<br />
in het water duikt). Naast deze direct biologisch relevante geluiden is er echter nog meer te<br />
horen onder water. De lokale dierengemeenschap genereert biotische geluiden (watervogels,<br />
vissen, kikkers, waterkevers, kreeftachtigen, enz.), maar er zijn vooral ook veel abiotische<br />
geluiden van wind, regen, golfslag, watervallen, kolken, of stroomversnellingen. De verspreiding<br />
en reflectie van deze geluiden vormt het geluidslandschap waar een vis mogelijk informatie<br />
aan onttrekt om al dan niet een bepaalde kant op te zwemmen.<br />
Menselijke activiteiten en machines voegen lawaai toe aan dit natuurlijke geluidslandschap<br />
onder water. Lawaai is een subjectieve term voor geluid dat een negatieve invloed kan hebben<br />
door vissen te verstoren of te verjagen of door biologisch relevante geluiden te maskeren. Het<br />
is bekend dat mechanische geluiden vissen kunnen afschrikken en dat bootlawaai bijvoorbeeld<br />
voor een verhoging van concentraties aan stresshormonen in het bloed kan zorgen (bij<br />
karper, riviergondel en baars). Het is ook goed mogelijk dat zogenaamde antropogene geluiden<br />
gebruikt worden door vissen om zich te oriënteren en potentieel gevaar te ontlopen. Er is<br />
echter nog maar heel weinig bekend over of en hoe vissen dit doen, en onder welke omstandigheden<br />
en bij welke geluiden ze wel of niet bijsturen.<br />
159
Change language