VISSEN ZWEMMEN WEER HEEN EN WEER - Stowa

STOWA 2012-37 Vissen zwemmen weer heen en weer
Het hoge aantal passanten door de Snelle Sluis, ten opzichte van de aantallen die de bypasses
en de retourleiding passeerden, kan mogelijk worden verklaard door het feit dat de vis bij de
Snelle Sluis al langer de tijd heeft gehad te wennen aan de verbeterde route. De Snelle Sluis
was enkele jaren eerder gereed dan de hevelroutes.
geluidSproductie
6. kunnen geluidSarMere oploSSingen bijdragen aan het verkleinen
van de barrièrewerking bij geMalen?
Uit de resultaten kan niet geconcludeerd worden dat een geluidsarm gemaal de barrièrewerking
voor migrerende vis vermindert. Ondanks de geluidsproductie in voor vis hoorbare
frequenties bij twee onderzochte gemalen, passeerde een groot deel van het aanbod aan
eurytope soorten en een wisselend aanbod aan rheofiele, limnofiele en diadrome soorten.
Het enige geluidsarme gemaal (Kralingse Plas) vertoonde na de aanpassing een hoger aandeel
passerende overige soorten en een lager aandeel passerende doelsoorten. De oorzaak hiervan
is niet bekend, maar toeval of een weersinvloed kan niet worden uitgesloten.
Uit het onderzoek in het najaar van 2011 blijkt verder dat er grote verschillen zijn in de
geluidskarakteristieken. Bij gemaal Hoekpolder kan worden geconstateerd dat de geluidsproductie
relatief hoog is. Te zien is dat grote vissen die wel in de aanbodfuiken zijn aangetroffen
in minder grote aantallen het gemaal passeren. Gemaal Ennemaborgh vertoont wat geluid
betreft overeenstemming met gemaal Hoekpolder. Het gemaal Krimpenerwaard, dat eerder
ook is getest (Kruitwagen & Klinge 2010a), bleek ook veel onderwatergeluid te produceren. Er
is hier een verband gelegd tussen de mogelijk afschrikwekkende werking van het gemaal en
de aanzienlijke hoeveelheid geluid onder water. Gebrek aan wetenschappelijke kennis over de
exacte uitwerking van geluid op vissen maakt de interpretatie van deze data slechts voor een
gering aantal soorten mogelijk.
poMprendeMent
7. hoe iS het poMprendeMent van de viSveilige innovatieve opvoerwerken?
Het rendement van de nieuwe visveilige opvoerwerken is gelijk aan (Hillekade en Ennemaborgh)
of groter (Kralingse Plas en Hoekpolder) dan het rendement van de oude opvoerwerken.
Door de positieve relatie met het debiet, wordt het rendement lager wanneer de pompen
op een lagere snelheid draaien. Omdat de vissen de nieuwe pompen met een zeer laag schadepercentage
kunnen passeren, is het niet nodig ten behoeve van de vismigratie met een lager
rendement te draaien.
bijdrage aanpaSSingen aan krw-doelStellingen
8. welk effect heeft de voorziening op de ekr Score van het krw-waterlichaaM?
Bij vier van de acht onderzochte kunstwerken zou een verhoging van de EKR-score in het achterland
(de ‘binnenzijde’ van sluis of gemaal) mogelijk kunnen zijn door een verbetering van
de vispasseerbaarheid. Bij de vier andere is de score voor migrerende en plantminnende soorten
al maximaal, of heeft een verbeterde in- en uittrek van diadrome vis geen effect op de
maatlatscore. Wel is het in een aantal gevallen denkbaar dat winst kan worden geboekt door
een hogere uittrek van brasem en karper. Bij geen enkel kunstwerk wordt een verbetering verwacht
van de EKR-score van het waterlichaam waar het kunstwerk op afwatert. In de meeste
Xiii