VISSEN ZWEMMEN WEER HEEN EN WEER - Stowa

STOWA 2012-37 Vissen zwemmen weer heen en weer
Bij gemaal Ennemaborgh is wel visschade vastgesteld. In overleg met het waterschap heeft
de fabrikant inmiddels enige aanpassingen aan de vijzels uitgevoerd. In de tweede helft van
oktober 2012 zal de werking worden onderzocht door middel van een visveiligheidsproef.
Om in het algemeen de vangsten bij het monitoringsonderzoek te vergroten, is aan te bevelen
om flexibelere methoden te ontwikkelen waarbij beter kan worden ingespeeld op perioden
met ongunstige weersomstandigheden voor de vistrek.
Omdat de relatie tussen de grootte van het visaanbod en de hoeveelheid passanten niet direct
is te leggen, wordt aanbevolen verder onderzoek ook te richten op het volgen van individuele
vissen. Hierbij kan worden gedacht aan het zenderen van vissen.
6.2.2 geluidSproductie
De rol van geluid op de barrièrewerking van gemalen voor vis, kon in dit onderzoek niet worden
vastgesteld. Om het effect vast te kunnen stellen van voor vis geluidsvriendelijke gemalen
op het functioneren van deze gemalen als migratieroute, is meer onderzoek nodig naar de
barrièrewerking van geluid. De kennisleemte betreft in dit geval vooral de reactie van de verschillende
vissoorten op specifieke geluidsproductie. Aanbevolen wordt een wetenschappelijk
onderzoek in te stellen waarmee deze vraag kan worden beantwoord.
Bij gemaal Hillekade is vervolgmonitoring gewenst om het geluidseffect van de rubber flappen
te onderzoeken. Tevens kan hierbij het toerental van de vijzel worden gevarieerd om de
effecten op passeerbaarheid na te gaan. Op deze locatie kan daarbij ook worden gedacht aan
het uitzetten van aal voor het gemaal.
6.2.3 poMprendeMent
Bij gemalen waarvoor wordt besloten geen aanpassingen aan de pomp te doen en tevens geen
bypass aan te leggen, is onderzoek gewenst naar de grootte van het rendementverlies bij aangepast
pompbeheer ter verbetering van de visveiligheid en de vispasseerbaarheid. Op die
manier kan op die locaties mogelijk toch een verbetering van de vispasseerbaarheid en -veiligheid
worden bereikt tot het moment dat er andere opties/mogelijkheden zijn.
6.2.4 bijdrage aan krw-doelStellingen
Bij de evaluatie van vismigratievoorzieningen in het kader van de KRW verdient het aanbeveling
om naast de strikte beschouwing van de EKR-scores ook aandacht te schenken aan de
meer algemene doelstelling met betrekking tot vrije optrekbaarheid. Niet alleen een hoge
EKR-score is bepalend voor een gezond visbestand.
Naast de Europese richtlijn speelt bij de evaluatie van vismigratievoorzieningen ook de ethiek
een rol. De intrinsieke waarde van een visgemeenschap dient mee te spelen in de afweging
van de waterbeheerder of het handhaven van visvermalende gemalen nog wel verantwoord is
wanneer visvriendelijke alternatieven beschikbaar zijn. Daarnaast zijn bijvoorbeeld verminderde
sterfte in gemalen, uitwisseling van genetisch materiaal tussen vispopulaties onderling,
diversiteit binnen vispopulaties en resistentie tegen ziekten en afwijkingen, voorbeelden
van een breder belang.
100