VISSEN ZWEMMEN WEER HEEN EN WEER - Stowa

STOWA 2012-37 Vissen zwemmen weer heen en weer
Snelle SluiS
Binnenzijde
Het waterlichaam Ringvaart is van het KRW-watertype M10. Voor de bouw van het nieuwe
gemaal was de KRW-beoordeling: GEP, EKR=0,95 (Boerkamp & Rutjes, 2010). Op de deelmaatlatten
scoorde het aantal plantenminnende en migrerende soorten EKR=1,00. Het gewichtsaandeel
brasem en karper, een negatieve indicator, scoorde ook EKR=1,00 en het gewichtspercentage
plantenminnende soorten EKR=0,87.
Visvriendelijk sluisbeheer zal het algemene oordeel voor de Ringvaart niet kunnen verhogen.
De geschapen in- en uittrekmogelijkheden voor diadrome soorten hebben ook geen positief
effect op de EKR-score, omdat het aantal plantenminnende en migrerende soorten al maximaal
scoort. De monitoring heeft wel bevestigd dat deze soorten de sluis in hoge aantallen
gebruiken voor de uittrek. De najaarsgegevens van 2011 laten ook zien dat veel brasem door
de sluis is gegaan. Het gewichtsaandeel van deze negatieve indicator was echter al zo klein
dat de Ringvaart maximaal scoorde op deze deelmaatlat. Daar komt bij dat in het voorjaar
van 2012 weer brasem introk. Plantenminnende soorten zijn, zowel in het voorjaar als in
het najaar, relatief weinig door de sluis getrokken, zodat de kans op een meetbaar effect op
de deelmaatlatscore niet aanwezig lijkt. Het visvriendelijk sluisbeheer zal de vrije migratie
en een gezonde visstand in en uit de Ringvaart zeker bevorderen, maar voor het maatlattype
worden geen effecten op de EKR-score verwacht. Van de gerealiseerde goede doortrekmogelijkheden
voor de diadrome soorten aal, bot en driedoornige stekelbaars, zijn alleen die
van aal en driedoornige stekelbaars van belang voor de KRW-deelmaatlat. Bot wordt voor het
watertype M10 niet meegeteld als migrerende soort.
Buitenzijde
Het waterlichaam Hollandsche IJssel (NL94_7) is van het KRW-watertype R8 (zoet getijdenwater
(uitlopers rivier) op zand/klei) en heeft de status 'sterk veranderd'. Voor het kwaliteitselement
vis heeft de afgeleide GEP de waarde 0,32 (Ciarelli et al. 2009). In 2007 was de KRWbeoordeling:
matig, EKR=0,27 (Ciarelli et al. 2009). De EKR-score uit 2007 ligt maar weinig
onder de grens van het GEP. In 2009 werd de toestand voor vis in dit waterlichaam als 'goed'
beoordeeld (RWS Zuid-Holland 2012). Daarbij werd geen EKR-score gegeven, zodat deze slechts
kan worden weergegeven als EKR > 0,32. Voor het watertype R8 wordt de maatlatscore bepaald
door het aantal soorten rheofiele, diadrome en limnofiele vis, en door de relatieve abundanties
van rheofielen en limnofielen. Daarbij geldt voor alle gilden dat een toename in soortenaantal
en relatieve abundantie bijdraagt aan een hogere EKR-score (van der Molen 2004).
De migratieroute via de Snelle Sluis zal naar verwachting niet bijdragen aan een hogere KRWbeoordeling,
omdat in 2009 het GEP al was bereikt. Wel zou in principe de relatief lage EKRscore
nog kunnen worden verbeterd. Tijdens de najaarsbemonstering in 2011 bleek de soortensamenstelling
aan de binnenzijde van de sluis echter vrijwel gelijk te zijn aan die welke in
het voorjaar van 2012 aan de buitenzijde werd gevonden. Dit wekt de indruk dat de nieuwe
route na drie jaar al een volledige uitwisseling van soorten tussen Ringvaart en Hollandsche
IJssel mogelijk heeft gemaakt. Op basis van de geaggregeerde vangsten van de aanbod- en
de passagefuiken is voor het najaar van 2011 en het voorjaar van 2012 de EKR-score voor respectievelijk
de binnen- en de buitenzijde van de sluis berekend. Omdat de bemonsteringen
niet volgens de KRW-richtlijnen zijn uitgevoerd, mogen de berekende waarden niet worden
gebruikt voor het beoordelen van de wateren. Ze kunnen echter wel onderling worden vergeleken
om de mogelijke effecten van de migratieroute op de EKR-score van de Hollandsche
85