Erfpacht en opstal - Thuisblad van Matthias E. Storme

© M.E. Storme Erpfacht en opstalrecht - 52 -
f) Gebruik door de overheid in het raam van een ruimtelijk ordeningsbeleid of soortgelijk
beleid 131 .
Een voordeel van het uitgeven van een erfpacht of opstalrecht aan bedrijven e.d.m. - in
plaats van een overdracht in volle eigendom - is dat de wardestijging van de grond op lange
terlijn aan de erfverpachter toekomt.
Een ander voordeel is dat de verbintenissen van de opstalhouder kwalitatieve
verbintenissen zijn die – betreffende de periode na de overgang - automatisch overgaan op
de verkrijgers van het opstalrecht / gebouw. Dit is meer bepaald interessant wanneer die
verplichting niet in de vorm van een erfdienstbaarheid kan worden gegoten. Een gewone
verplichting opleggen aan een koper heeft daarentegen het nadeel dat deze niet overgaat op
derden die onder bijzondere titel verkrijgen.
Bij industriezones werd er vaak overgegaan tot uitgifte in erfpacht in plaats van verkoop.
De overheid kan aldus de erfpachter verplichten de grond daadwerkelijk voor het beoogde
doel te gebruiken, ook zonder dat dit wettelijk is voorzien (een wettelijke regeling vinden
we bv. in art. 73 en v. van het Vlaams Programmadecreet van 19 december 2003, zowel
voor uitgifte van gronden in eigendom als vestiging van beperkte rechten). Een ander
voorbeeld zijn sportcomplexen.
Ook bv. de badstad De Haan ontstond op grond van een erfpacht door de Staat aan een
vastgoedmaatschappij (wijk van de “concessie”)
In Louvain-la-Neuve heeft de UCL de meeste gronden waarop door derden is gebouwd,
niet in eigendom vervreemd, maar slechts in erfpacht uitgegeven (voor 99 jaar) 132 .
(NB. Wat de mogelijkheid van opstal en erfpacht op goederen van het openbaar domein
betreft, zie hoger).
Omgekeerd gebeurt het ook dat aan de overheid een opstalrecht of erfpacht wordt verleend
door een eigenaar die de eigendom niet definitief wil afstaan; een typisch voorbeeld betreft
gebouwen met een erfgoedwaarde, die voor de duur van de overeenkomst door een
overheid of stichting onderhouden worden en opengesteld voor het publiek.
131 Zie o.m. F. HAUMONT, L’emphytéose au service de l’aménagement du territoire, Leuven, Oyez, 1978;
J.-M. CHANDELLE, RPDB 1990, 1155; P. PUELINCKX & L. BOVEN in Over Erven p. 334-336.
132 C. MOSTIN, p. 67