Erfpacht en opstal - Thuisblad van Matthias E. Storme

© M.E. Storme Erpfacht en opstalrecht - 42 -
Vaak vindt men bepalingen zoals een vervreemdingsverbod, een verbod tot hypothekeren,
e.d. (vgl. hoger erfpacht)
e) Sancties en zekerheden
De wet bepaalt geen vervallenverklaring, doch ontbinding op grond van art. 1184 BW kan
toepasselijk zijn telkens het opstalrecht onder bezwarende titel wordt gevestigd (d.i.
ontbinding tegen de eigenaar enkel indien hij een vrijwaringsplicht heeft, ontbinding tegen
de opstalhouder enkel indien hij een vergoeding moet betalen of een onderhoudsplicht
heeft).
Voor zekerheden, vgl. hoger bij erfpacht. Het voorrecht van de uitgever van een opstalrecht
is meer bepaald van belang om voorrang te hebben op de houder van een door de
opstalhouder gevestigde hypotheek.
8. Einde van het opstalrecht en rechten en verplichtingen van partijen daarbij
a) Wijzen van beëindiging
- verstrijken van de termijn;
- overeenkomst tussen eigenaar en opstalhouder;
- tenietgaan grond (art. 9, 2° Opstalwet);
- vermenging (zonder afbreuk aan rechten van derden);
- niet-uitoefening gedurende 30 jaar;
- louter uitdovende afstand;
- ontbinding wegens wanprestatie (zie hoger);
- eenzijdige beëindiging door de overheid van opstalrecht op goederen van het openbaar
domein (vgl. hoger).
b) Zakenrechtelijke gevolgen van de beëindiging
Door het einde van het opstalrecht wordt de grondeigenaar van rechtswege eigenaar van de
gebouwen, werken en beplantingen. Dit geschiedt door natrekking 105 , niet door overdracht,
en art. 1 Hyp.W. is dus niet van toepassing. Dit maakt opstal interessant op het vlak van de
registratierechten (geen evenredig registratierecht verschuldigd); is de grondeigenaar een
105 Cass. 22 juni 1893, Pas. 1893, I, 268.