Erfpacht en opstal - Thuisblad van Matthias E. Storme

© M.E. Storme Erpfacht en opstalrecht - 14 -
tekortkoming (art. 1184 BW) (waarover verder meer) 36 .
Het is slechts anders indien het om een zuiver potestatieve voorwaarde zou gaan in hoofde
van de erfpachter of om een zuiver potestatief ontbindingsrecht in hoofde van de
erfverpachter.
Indien de erfpacht initieel voor minder dan 27 jaar is gevestigd, of éénzijdig kan worden
beëindigd door een partij buiten elke wanprestatie van de andere of een andere nietpotestatieve
voorwaarde om (bv. ook een éénzijdige koopoptie voor de grondeigenaar),
gaat het evenwel niet om een zakelijk recht, maar om een loutere schuldvordering (een
vorm van huur). De sanctie is hier dus niet de nietigheid of de verlenging van de duur tot
de minimumduur, maar een herkwalificatie 37 .
Een minnelijke ontbinding van de erfpacht bij overeenkomst tussen partijen voor het
verstrijken van de 27 jaar kan in beginsel; een dergelijke beëindiging zal evenwel door de
fiscus als een overdracht van erfpachter naar erfverpachter worden gekwalificeerd, een
kosteloze als er geen normale vergoeding van de erfpachter tegenover staat 38 , en een
verkoop als er wel een normale vergoeding is (zie de bespreking bij beëindiging).
c) Resterende rechten van de eigenaar
De eigenaar heeft geen genotsrecht meer. Hij heeft wel de rechten jegens de erfpachter die
voortvloeien uit de erfpachtverhouding. En hij kan nog steeds over zijn eigendomsrecht
beschikken, bv. door overdracht, hypotheekvestiging, enz.
5. Rechten t.a.v. het erfpachtsrecht zelf als vermogensbestanddeel
36 In die zin o.m. F. LAURENT, Principes VIII nr. 397; A. VAN OEVELEN, in Het zakenrecht: absoluut
geen rustig bezit, p. 339-340 nr. 13; J. HANSENNE, Les biens nr. 1237; A. VERBEKE & K. VANHOVE,
"Actualia vruchtgebruik, erfpacht, opstal en erfdienstbaarheden", Themis zakenrecht 2002-2003, p. 91; Hof
Brussel 19 februari 1986, R.Not.B. 1986, 536 n. D. STERCKX “L’emphytéose et la condition résolutoire
tacite”. Anders: DERINE-VANNESTE-VANDENBERGHE, II B nr. 1017.
37 F. LAURENT, Principes VIII nr. 368; impliciet A. KLUYSKENS, Beginselen V nr. 240; impliciet De
PAGE, Traité VI nr. 700; DERINE-VANNESTE-VANDENBERGHE, Zakenrecht II B, nr. 1000 C; J.
HANSENNE, Les biens, nr. 1219; K. VANHOVE "Erfpacht: meer contractvrijheid dan gedacht!", RW 2006-
2007, 678; P. PUELINCKX & L. BOVEN, in Over erven, p. (317) 342.
38 Zie D. MICHIELS, NFM 2006, nr. 18.