Erfpacht en opstal - Thuisblad van Matthias E. Storme

© M.E. Storme Erpfacht en opstalrecht - 10 -
Het is een genotsrecht in de zin van een vrijheid tot genot, geen aanspraak op genot met
een verplichting van de uitgever om het genot te verzekeren zoals bij huur.
De erfpachter heeft geen "ius abutendi": hij moet het goed zelf instandhouden (zie verder).
Commentaar. De erfpachter heeft bv. de bevoegdheid:
- de actio negatoria servitutis uit te oefenen 18 ;
- de gemeenmaking van een scheidingsmuur te vorderen 19 ;
- zich als nabuur van een erf waarvan de eigenaar een woning gebouwd heeft en in stand
gehouden zonder vergunning, burgerlijke partij te stellen in het strafproces tegen de
nabuur 20 .
Deze regeling is niet dwingend; maar bij een te verregaande inperking van de
bevoegdheden zou het erfpachtrecht kunnen worden geherkwalificeerd tot huur 21 .
Omgekeerd werd een huur waarbij de huurder het recht had om het genot en de
bestemming van een onroerend goed te wijzigen, meer bepaald om gronden in bossen om
te zetten zonder toestemming van de eigenaar, geherkwalificeerd tot erfpacht 22 .
2° Accessoir opstalrecht
Opstalrecht wordt algemeen beschouwd als van rechtswege begrepen in het
erfpachtrecht 23 . Dit heeft tot gevolg dat de erfpachter eigenaar is van de opstallen voor de
duur van het erfpachtrecht (vgl. art. 5 Erfpachtwet). Er moet dus geen afzonderlijk
opstalrecht worden gevestigd (noch afzonderlijk gepubliceerd), de erfpachter heeft het van
rechtswege. Bovendien is het niet beperkt tot 50 jaar, maar loopt het voor de duur van de
erfpacht. Dus heeft de erfpachter niet een eenvoudig recht op de materialen die hebben
gediend voor het optrekken van het gebouw doch, zolang het recht van erfpacht duurt, een
eigendomsrecht op het gebouw dat hij heeft opgetrokken dat als dusdanig onroerend is 24 .
Sommige rechtsleer oordeelt dat de erfpachter geen eigenaar is van de bij vestiging reeds
18 Hof Brussel 13 juli 1874, Pas. 1874, II, 400; zie verder ook: Rb. Bergen 13 augustus 1875, Pas. 1876, III,
61; Rb. Tongeren 21 maart 1877, Pas. 1878, III, 72.
19 Hof Brussel 16 januari 1819, Pas. 1819, II, 271.
20 Hof Antwerpen 13 januari 1984, R.W. 1984-85, 908.
21 V. SAGAERT, in Familiale vermogensplanning, nr. 47.
22 Hof Brussel 11 februari 1819, Pas. 1819, II, 305.
23 Bv. D. MICHIELS, T.Not. 2007, (213) 215 nr. 11 met verwijzingen.
24 Hof Gent 25 mei 1901, Pas 1901, II, 334.