september 2005 - Start 78

25 vragen over kramp
1. Wat is kramp?
Normaal zijn in de spier niet alle vezels gelijktijdig
actief. Terwijl een deel van de vezels samentrekt
"rust" de rest uit. Het "werken" en "rusten" wisselt
met een grote frequentie. Op die manier kan een
spier gedurende langere tijd blijven presteren.
Kramp is een plotse, onwillekeurige
samentrekking van alle spiervezels van een spier,
meestal tijdens of na intensieve sportbeoefening.
2. Hoe ontstaat kramp?
Spierkramp ontstaat doordat de zenuwen die de
spieren doen samentrekken, verkeerd reageren
en te veel signalen doorsturen om samen te
trekken. Soms verschijnt spierkramp zonder
aanwijsbare oorzaken maar meestal zijn er
herkenbare oorzaken aanwezig.
3. Wat is de oorzaak?
Het fenomeen kramp is nog niet helemaal
duidelijk. Mogelijke oorzaken zijn:
· Een verstoorde bloedtoevoer met als gevolg een
zuurstoftekort in de spier zoals bijvoorbeeld bij het
dragen van te strakke kousen.
· Een laag glucose(suiker)gehalte in de spier.
· Een zouttekort door zoutloos dieet.
· Vochtverlies (overvloedig zweten), wat kan
leiden tot een verstoorde elektrolytenbalans.
· Overbelasting (uitputting) door b.v. een slechte
conditionele voorbereiding.
· Vermoeidheid.
4. Waar kan ik kramp krijgen?
In principe kan je in elke spier kramp krijgen. Er
zijn echter wel "voorkeur" spieren. Het meest
komt kramp voor in de kuit, voet,
scheenbeenspieren en handen. Bij turnsters wil
nog wel eens kramp ontstaan in de tenen. Ook in
andere spieren kan kramp voorkomen zoals in de
kaak en zelfs in de kringspier van het oog.
5. Hoe herken ik kramp?
De spier voelt hard en gespannen aan en is zeer
pijnlijk. Bewegen gaat moeilijk en er zijn geen
zwellingen of bloeduitstortingen te zien.
6. Wat kan ik er aan doen?
Eerst controleren of het wel kramp is. Soms kan
een zweepslag in de kuit lijken op kramp. Als je
dan de spier gaat rekken maak je de schade
alleen maar groter.
7. Als het echt kramp is wat dan?
Bij kramp is het belangrijk om de opgetreden
reflex te doorbreken zodat de spiervezels weer in
hun normale patroon gaan aanspannen en
ontspannen. Het beste kan je dit bereiken door te
proberen de verkrampte spier te rekken. Omdat
rekken bij "teenkramp" niet lukt kan men daar
overgaan tot "wrijven en knijpen" om de reflex te
doorbreken.
8. Hoe moet ik rekken?
Rekken doe je door de spier langer te maken.
Bijvoorbeeld: als je kramp hebt in je kuit kan je
proberen je voet omhoog te bewegen. Bij kramp
in je voet kan je de tenen omhoog doen.
9. Kan ik gewoon een flinke ruk geven?
Neen, in géén geval. Rekken van spieren moet
altijd voorzichtig en zonder "veren" gebeuren. Met
een snelle beweging loop je alsnog het risico van
een spierscheuring.
10. Ik ben niet zo lenig dat ik, met gestrekt
been, bij mijn tenen kom.
Dan kun je met gestrekte benen een handdoek
onder de bal van je voet doen. Houd de beide
uiteinden met je handen vast. Trek met je handen,
voorzichtig, aan de handdoek, zodanig dat je
tenen omhoog bewegen. Ook kan je iemand
anders laten assisteren.
11. Helpt massage?
Ja. Als de ergste kramp er uit is kan massage de
doorbloeding verbeteren en de rust in de spier
verder herstellen. Als de kramp wordt veroorzaakt
door hitte en uitdroging mag er niet gemasseerd
worden.
12. Hoe masseer ik?
Zelf is het lastig om te masseren. Handiger is het
als iemand anders, met rustige streken, de spier
masseert. Men begint dan op het "verst gelegen"
spieruiteinde en werkt naar het hart toe. Om het
glijden van de handen soepel te laten verlopen is
een massageolie nodig. Dit kan men dan 5 à 10
minuten volhouden.
13. Helpen (warmte)wrijfmiddelen?
Neen. De warmtemiddelen komen niet veel verder
dan de huid en zullen de spier niet bereiken. Het
kan zelfs tegengesteld werken omdat het bloed
wat in de spier nodig is naar de huid wordt
getransporteerd. Het is wel zo dat het
aangenamer aanvoelt en dat het voor afleiding
zorgt.
14. Wat kan ik nog meer doen?
Het kan helpen om de spieren op te warmen door
warme kleding (beenwarmers), een hot pack of
door even de sauna in te gaan. Als de kramp
wordt veroorzaakt door hitte en uitdroging mag dit
vanzelfsprekend allemaal niet.
15. Wat is een hot pack?
Een hot pack is de tegenhanger van de cold pack.
Het is een plastic zakje met vloeistof. Na dit in de
magnetron of in warm water opgewarmd te
september 2005 5