Lees publicatie (pdf) - Speakers Academy

eneden, aan de overzijde van de weg. Lijkt me wel
wat, maar we hebben geen tijd. We besluiten zelf
onze rondtocht te rijden in plaats van aan te sluiten
bij de busjes-gasten. Kunnen we stoppen waar we
willen. En dat willen we, overal. Want overal zitten
overjarige vredespijprokers langs de kant van de weg:
mooie, diepe, verstilde, rijpe koppen. Gegroefde
gezichten. Honderd jaar ouder dan wij. De pijn van
’t zijn als een sierraad in hun ledere huid gegroefd.
Blauwzwarte hoogglansvlechten. Oude mannen en
vrouwen die kalm diep in mijn ogen kijken met een
blik waarvoor niets te verbergen valt en die zich over
ons banaal westeuropees gedrag niet meer wensen
op te winden. Decennia terug hebben wij hun onze
ware aard getoond: ordinaire landpikkerij. Ze kijken
naar ons met een blik van: je moet vooral doen wat
je niet laten kunt. Schitterend mooie mensen in een
adembenemend, ongerept maar inmiddels pijnlijk
landschap.
Hoe kon dit ontstaan? Een heel land is weggespoeld
op een paar ongelooflijke hoge steen-klompen na.
Ze staan als prehistorische wachters in het weidse
land. Scherp contrasterend met de staalblauwe lucht.
Three Sisters, the Chimney, noem maar op. Dan laat
de toneelmeester de buitenverlichting zakken en
voltrekt zich een ongekende lichtshow op godweet
500 vier-kante kilometer. De Grote Zaklamp zal
bloedrood worden, door het dalen van de temperatuur
zullen zich kleine, tedere condensplukjes in de lucht
vormen, zacht belicht in geelgoud en dat stokt onze
adem. Vanzelfsprekend dat die maffe indianen denken
dat god hier zelf nog aan de dimmer draait. Je moet
werkelijk van de pot gerukt zijn als je dit niet snapt
en je adem niet onwillekeurig even in houdt. Tranen
lopen over mijn wangen, alles is hier licht & schaduw,
vorm & kleur! En stilte, echte, eindeloze, religieuze
stilte. Geen leegheid, maar nietigheid. Wij mensen
zijn gedoemd eeuwige amateurs te blijven op het
gebied van het “Grote Licht”. Hier laat de schepping
dagelijks zien hoe ’t moet en dat dit wellicht ’t enigste
is dat goed is.
Achter de Three sisters wordt door een onzichtbare
hand zacht in elkaar overvloeiende strepen kleur op
het plafond gestreken, van hemelsblauw via knalrood
tot oranje-geel. Rechts hangt een sliertje kleur tegen
de donkerblauwe achtergrond, zo’n langgerekt
verticaal traag wapperend pluimpje helgekleurdfluoriserend
goudgeelrozeorangje veegje zachte
nestveertjes. Het danst op het ritme van m’n trage
denken. Twee mustangs staan in ‘n weitje met me
mee te aanbidden. Liggend op de grond, kruip ik tot
aan hun hoeven zodat ze in tegenlicht beeldvullend
in m’n zoeker zitten. Één trap en ik ben er geweest,
maar hier is alles vrede en deze dieren ruiken dat als
eerste. Stil en in volledige duisternis rijden we naar
ons nachtverblijf in het indianenreservaat; Anasazi
Inn in Tsegi. Een soort huurkazerne. Lange,
kraakheldere gangen met links en rechts kamers.
Met schitterende portretschilderwerken van een
lokale Rembrand boven ons bed; een jonge krijger
links, een jonge squaw rechts. Diepe gelatenheid
in de vredige gezichten. Felgekleurde veren in de
ravenzwarte haren. Beiden lijden ze overduidelijk.
Wie waren wij om hun vrede te verstoren? Naar
’t restaurant: aan kleine tafeltjes delen we in de
maaltijd. Dit is Indianenland, dus is alles alcoholvrij.
Natuurmensen ontberen de benodigde enzymen om
alcohol in het lichaam af te breken. Gevolg: eenmaal
te veel gedronken blijven indianen dagenlang zo zat
als een pinneke. Geen alcohol dus; nergens! Wat we
voorgeschoteld krijgen weet ik niet, maar ’t smaakt
verrukkelijk. Iets met dood beest en bonen. Rondom
ons heen weer dezelfde verweerde gezichten: veel
oudere mensen, traag van beweging maar met een
ongekende souplesse. Kalme vriendelijke voortgang.
Aan de muur overal de foto’s van hoe ’t was: grote
vraagtekens eigenlijk: waarom ’t zo moest eindigen?
Verbruinde zwart wit foto’s van mannen op paarden,
met een speer ontspannen in de hand, pluisje veren
losjes onder de punt. Ingebakerde baby’s. De wigwam
welkom opengeslagen. Ze doen me ogenblikkelijk
denken aan de volkeren van het
noordoosten van Siberië: kleine
leefgemeenschapjes, niet te
groot, niet te klein, mooi door
een Maters Familie in evenwicht
gehouden. Communes waar bezit
overbodig is en alles van elkaar.
De volgende ochtend, na een blik
in de diepe ravijn waarin het eerste
gouden dagstroompje over een
donkerblauw stroomreliëf siddert,
kiezen we voor een vroege omweg
van een paar honderd kilometer:
Niet de toeristische route naar
Page, maar even een ommetje,
langs twee Hopi-reservaten. Aldaar
gemengde gevoelens: wat
een armoede! Is dit ook het “rijke Amerika” ? We zijn
zeker welkom, maar mogen niet overal komen, alles
is heiligdom, maar de mensen zijn onvoorstelbaar
vriendelijk. Een diep respect voor alles wat de natuur
geeft is overheersend: wind, regen, het licht, de aarde,
maïskorrels. We praten met een oude pottenbakster.
Over haar grote liefde: klei uit de grond onder haar
voeten, de vormen uit haar knokige handen gekneed
en het vuur uit de hemel samengebald. Graag
hadden we haar kunstwerk gekocht. Graag hadden
we één keer teveel betaald, maar het zou in scherven
zijn voor we thuis zijn, zo fragiel, zo dun en teder
wordt scheppingsdrang hier tot tijdloze schoonheid
gekneed. In Page blijkt het slecht weer. We zijn terug
in de bewoonde wereld en schuilen in een veel te
dure rondvaartboot op Lake Powel en vervolgens
in een veel te dure eettent-met-schitterend-uitzicht.
Dat de enige beschikbare snack bij het Budweiserapperatiefje
veel te duur is, kan ik nog billijken, maar
dat ik er drie dagen van aan de schijterij zal blijven
vergeef ik ze nooit! Prima motel, prachtig uitzicht
over Lake Powel en Glen Canyon, maar we zitten
duidelijk in tijdnood! We rijden de volgende ochtend
naar Antilope Canyon en wachten daar de Indiaanse
“Stilte, echte,
eindeloze,
religieuze stilte.
Geen leegheid,
maar nietigheid”
AcA de m Y E- M AG A ZI N E voorJa ar 20 0 6 AcA de m Y E- M AG A ZI N E voorJa ar 20 0 6
gidsen af voor het volgende heiligdom. Duurt wel
even maar daar komen ze uit het stof te voorschijn
met hun oude gammele pick-ups. Na betaling van
een fors bedrag klimmen we in de achterbak en gaat
’t er tegenaan. Jeannette d’r eierstokken hangen zowat
rond haar oren als we voor een enorme rotswand tot
stilstand komen en met enig wantrouwen uitstijgen.
Wat hebben we hier te zoeken? Toch, er blijkt een
smal spleetje in de rotswand te zitten en eenmaal aan
de duisternis gewend openbaart zich het wonder:
Deze zigzaggende rotsspleet is circa 60 meter diep.
Bovenin een centimeter of dertig breed en op de
bodem, waar wij staan, amper anderhalve meter. Het
daglicht sijpelt als ’n serpentineachtige nachtmerrie
in allerlei kleuren langs de duizenden sedimentlagen
naar beneden. In volslagen duisternis m’n camera
tegen de rotswand drukkend, laat ik de sluiter op
goed geluk seconden lang open staan. Het resultaat is
verbluffend. Abstracte kleureffecten tekenen zich in
de omringende zwartheid af. Dit zeshonderd meter
lange natuurfenomeen mag
alleen tijdens langdurige droogte
bezocht worden. Boven ligt
immers een grote trechter en als
het begint te plenzen stroomt het
water van honderden vierkante
kilometers in een oogwenk
deze spelonk binnen en neemt
alles op haar weg mee naar de
diepte van Lake Powel. Niet echt
aanlokkelijk! Maar zelden zag ik
zo’n ongekend mooie eenvoud!
Terug in de indiaanse achterbak,
vervolgens in onze Chevy en
op naar ons laatste park: Grand
Canyon. Daar aangekomen
blijkt die veel te groot voor mijn
waarnemingsvermogen. De over- zijde is nauwelijks
te zien en deze ravijn is zó diep dat de bodem als het
ware “wegvalt”. En het is er loeidruk! Teveel Japanners
op een kluitje. We maken een verveelde wandeling en
gaan vermoeid naar onze luxe lodge, eten en naar bed.
Na Bryce, The Chelly, Arches, National Monument en
Antilope Canyon is alles nu een beetje een afknapper.
Dat ligt niet aan Amerika, maar aan ons. We zien te
veel, meer dan we emotioneel kunnen bevatten. We
besluiten de volgende ochtend de vroegmis te volgen.
Om vijf uur komt de zon op in deze woestijn en als
we vóór die tijd net een beetje onder de rand van de
canyon gaan staan, moet dat een mooie hemelvaart
kunnen opleveren. Maar we zijn er wederom
niet alleen en het is verfoeilijk koud. Rond het
noordpoolgebied zijn Net & ik wel wat gewend, maar
hier zijn we er niet op gekleed en de Jappen staan zo
te kleumen dat ik er ook druk van op m’n blaas krijg.
Maar dan komt Het Grote Licht! M’n god wat een
schoonheid! En wederom ervaar ik in al m’n vezels
waarom die Indianen dit alles heilig hebben verklaard.
Er bestaat geen andere keuze; dit is heilig! We gaan
ontbijten, wandelen, picknicken en weer wandelen.
Desalniettemin blijft Grand Canyon voor mij “Much