HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

Flip Lindo - Maakt cultuur verschil?
96
loosheid op zich genereert wantrouwen bij werkgevers, denkt hij.
‘Als ik nu ga solliciteren en zeg: ik ben vorig jaar februari geslaagd
voor die opleiding [computercursus] en ik heb nog steeds geen baan,
dan vragen ze ook: hoe kan dat nou? Werkgevers gaan je dan wantrouwen.
Hoe goed Nederland ook is, je bent in deze maatschappij
minder waard als je geen werk hebt. Je bent een graadje minder.
Alleen de werkende mensen, dat zijn de macho’s.’
In het verhaal van Andrés komt ter sprake, dat groepsgenoten de wijze waarop
men de interactie met niet-groepsleden percipieert kunnen beïnvloeden. Het
hangt ervan af welke houding een bepaalde groep in algemene zin inneemt
tegenover de ontvangende samenleving. Maar binnen de plaatselijke gemeenschap
van Spanjaarden waar deze informant opgroeide blijken meerdere
(overlappende) subgroepen te bestaan, die verschillen in hun houding jegens
de omringende samenleving. In bovenstaand voorbeeld wordt duidelijk dat
men, althans in de Spaanse gemeenschap van de informant, tot op zekere
hoogte vrij is om zijn gezelschap te kiezen. Op het eerste gezicht lijkt dit iets
nogal vanzelfsprekends; we merkten echter in de paragrafen hiervoor dat er
tussen de Iberische gemeenschappen en de Turkse gemeenschap belangrijke
verschillen bestaan in de mate waarin men de netwerken waarin men participeert
zelf verwerft of juist krijgt toegeschreven. Het karakter van de sociale
verbanden binnen een migrantengroepering heeft invloed op de mate waarin
leden van die groepering zichzelf binnen of juist buiten de gemeenschap van
het gastland plaatsen. En dit bepaalt mede hoe zeer, en hoe gedrag van individuen
of instituties in de omringende samenleving wordt begrepen als discriminerend
of vijandig.
Andrés, op het eind van het gesprek tegen de (Spaanse) interviewer:
‘Ik wilde dat je me als Nederlander had geïnterviewd, gewoon dat je
niet wist dat ik Spanjaard was, dan had je een hele hoop vragen gewoon
niet gesteld. Nu wordt alles zo gerelateerd aan het feit dat ik
toevallig de Spaanse nationaliteit heb. (...) Ik ben ik, ik ben een persoon,
ik ben niet aan nationaliteit gebonden. Ik heb wel een verleden,
bijvoorbeeld hoe dat vroeger met mijn ouders is gegaan, dat
kan ik je wel vertellen.’
Niet iedere jongere die melding maakt van discriminatie-ervaringen, voert
deze op als (gedeeltelijke) verklaring voor het mislukken van een schoolcarriè-