HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

I. BUREN
Rapport Oostelijk West-Friesland (N.H.)
Sociaal Onderzoek Ontwikkelingsgebieden
Onderzoekteam: R. van Waard...(et al.)
Amsterdam : ISONEVO, (1956)
p. 67-74
1. Oostelijk West-Friesland
ISONEVO - Oostelijk West-Friesland
Primaire groepen en bindingen in de samenleving
De in dit hoofdstuk ontwikkelde beschouwingen hebben slechts betrekking
op het Westfriese platteland; de in de oude stedelijke samenlevingen van
Hoorn, Enkhuizen en Medemblik aan te treffen situatie ontbreekt in het
beeld. Er zijn echter enkele redenen aan te voeren, die deze beperking onvermijdelijk
maakten. (…)
Het meer homogene en ook ruimtelijk meer overzichtelijke platteland biedt
naast genoemde kwaliteiten meestal de onderzoeker ook nog dit voordeel,
dat hij de ‘beschikking’ heeft over een aldaar aanwezig kader dat 1) ten
gevolge van afkomst, ontwikkeling of functie enige distantie bezit ten
opzichte van de bestaande verhoudingen, 2) ondanks specialisatie nog de
mogelijkheid bezit partiële kennis te passen in ruimer verband en omtrent de
overige terreinen redelijk is ingelicht. Dit is een omstandigheid, waarvan de
onderzoeker bij de volgende methode (interview van ‘local leaders’ en
‘sleutelpersonen’) ten zeerste afhankelijk is. Deze afhankelijkheid houdt een
groot bezwaar in, omdat onvermijdelijk is, dat de onderzoeker elementen uit
de perceptie van het kader overneemt. Dit doet zich o.i. des te sterker voor,
naarmate de bevolking minder ontwikkeld is dan (of in relatie tot) de leidende
persoonlijkheden. De kans is groot dat men stuit op figuren, die zich
weliswaar niet de kans laten ontgaan een uitgebreid en scherp onder woorden
gebracht oordeel uit te spreken, maar waarbij ten gevolge van de sociale
distantie ontstane vertekeningen in de formulering duidelijk doorklinken. Is
daarentegen het kader meer locaal gerecruteerd, dan is weer het bezwaar dat
veel in de sfeer van het ‘vanzelfsprekende’ ligt, zodat men over het onderha-
9