HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

Gerard C. de Haas - De onvoorziene generatie
Gerard C. de Haas
De onvoorziene generatie : essays over jeugd, samenleving en cultuur
Amsterdam : Wetenschappelijke Uitgeverij N.V., 1966
p. 38-47
17. De onvoorziene generatie
De moderne jeugd
Onderscheidt de jeugd zich als een aparte groep in onze samenleving? De
moderne naoorlogse jeugd bezit in aanzienlijk mindere mate de collectieve
eenheidskenmerken die de jeugdbeweging destijds achter de vaandels van
een gemeenschappelijk ideaal schaarden. Toch kunnen we niet zeggen dat na
de periode van de jeugdbeweging de collectiviteit van het jeugdbestel definitief
verdwenen is. Het is opvallend hoe snel bepaalde modeverschijnselen,
hetzij in haardracht, hetzij in kleding, hetzij in voorkeur voor helden van het
podium en het filmdoek, zich over de gehele jeugd uitbreiden. Deze naoorlogse
collectiviteit vertoont aan de buitenkant een veel grotere dynamiek dan
de jeugdbeweging die naar buiten toe vastere en hechtere principes huldigde.
Het collectieve karakter van het jeugdbestel is door het nozemisme niet opgeheven.
Het patroon van de onderlinge relaties is na de oorlog wat losser
geworden en de groepsvorming is mobieler dan vroeger. Maar het patroon
van de collectieve groep aanstichters, directe meelopers en schoorvoetende
toeschouwers, is nog altijd hetzelfde gebleven. Tegenover de grote buitenwereld
vertoont de jeugd nog altijd frontaal opgestelde groeps-vorming. De
behoefte aan deze frontale groepsvorming is ook nog immer dezelfde: afwending
van de wereld der volwassenen naar het isolement van de eigen
groep door middel van het eensgezind innemen van een uitzonderingspositie
tegenover de wereld der volwassenen. Deze uitzonderingspositie moeten we
niet direct in verband brengen met generatieconflicten en generatiebesef;
aldus wordt de behoefte aan een eigen maatschappelijke zelfstandigheid die
de jonge generatie voor zichzelf zou opeisen, schromelijk overdreven. Deze
behoefte is betrekkelijk gering. Staande op de tweesprong tussen maatschappelijke
participatie en autonomie van het eigen jeugddomein blijven de jeugdigen
zolang mogelijk voor het laatste kiezen. Wanneer de jeugdigen protest
aantekenen tegen bepaalde misstanden en in emotioneel verzet daartegen
82