HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

P.H. Vrijhof - Rapport over een groep kantoormeisjes…
meisjes voor fatsoenlijke stand, goede buurt en intimiteit van huis- en gezinsleven.
Velen willen vooral niet als echte arbeiders worden beschouwd,
nog meer hechten zij echter aan de qualificatie van: fatsoenlijke mensen.
Vooral de buurt waarin zij wonen wordt op deze kwaliteiten getoetst en
soms te licht bevonden. Omgang met buren, veel aanloop en visite van mensen
uit de buurt komt dan ook doorgaans weinig voor.
Ouders-kinderen
In het bovenstaande komt reeds hier en daar een bepaalde gezinssamenhang
tot uiting. In hoeverre hier nu van een bepaalde gezinssfeer kan worden gesproken,
is moeilijker te zeggen, daar de gezinnen van deze meisjes niet zijn
bezocht. Toch zijn hierover wel enkele opmerkingen te maken, die in het
algemeen een positief geluid laten horen.
Bijna alle meisjes beschouwen haar ouderlijk huis als vanzelfsprekend als
haar tehuis, dat zij niet willen verlaten. Hier voelen zij zich geborgen en veilig.
Alleen, op kamers, zouden zij het zeker niet uithouden, ook al hebben
sommige wel ‘redenen’ uit huis te willen zijn. Thuis is het geregeld en gemakkelijk,
vooral voor die meisjes die in een klein gezin leven of een gezin,
waarvan de oudere kinderen reeds ‘de deur uit’ zijn. Waarom zou je dan weg
willen? Alles gaat rustig en geregeld zonder dat je er zelf veel aan hoeft te
doen.
Het is wel opvallend, hoe deze meisjes in het algemeen weinig door huishoudelijk
werk aan huis zijn gebonden. ’s Avonds vinden zij thuis geen
tweede dagtaak. Hoogstens moeten zij wat helpen met lichte huishoudelijke
bezigheden. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, doch deze komen meestal
voort uit bizondere huiselijke omstandigheden (bv. zieke vader of moeder).
De grote gezinnen vormen hier een afwijkend beeld. Niet zozeer in die zin,
dat de meisjes ’s avonds mee moeten werken - voor de huishouding is
meestal wel een ander zusje ‘thuis’ -, als wel, dat zij in houding en gedrag
trekken vertonen van de zorgelijkheid in dit gezinsbestaan. Dit stempel
draagt het meisje meer dan de jongen; het draagt bij haar meer bij tot de
(ver)vorming van haar centrale persoonlijkheid. Hier blijkt reeds de sterkere
binding aan gezin en gezinssfeer, die wij in het volgende nog herhaaldelijk
zullen ontmoeten.
In deze grote en drukke gezinnen heerst een zekere sfeer, dwz. er is altijd
een zekere bedrijvigheid, waarin de gezinsleden als vanzelf opgaan. Er zijn
68