HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

ISONEVO - Zuid-Oost Drenthe
te bespeuren. De ruwheid, vooral t.a.v. de vrouwen is duidelijk minder dan
vroeger. Dank zij de onvermoeide strijd van de R.K. wijkverpleegsters gaat de
hygiëne vooruit en wordt voor zuigelingen momenteel redelijk - naar de maatstaven
van deze samenleving - gezorgd. Hoe de toestand nog slechts kort geleden
was, kan geïllustreerd worden door het feit, dat men eerst sedert ca. 10
jaren van borden eet in plaats van uit een gemeenschappelijke pan of kom.
Het zal geen verwondering wekken te vernemen, dat het percentage geestelijk
minderwaardigen, vooral onder de jongens, hoog is.
Zwartemeer
Hoewel Zwartemeer niet op één lijn is te stellen met de twee bovengenoemde
kernen, is dit dorp toch wel zeer duidelijk, in minder gunstige zin, te onderscheiden
van het overige Z.O.-Drenthe.
Men werkt zeer overwegend in het veen, zelfs over de grens; slechts betrekkelijk
weinigen, vooral jongeren, werken in de fabriek. De vroegere vrouwenarbeid
in het veen komt thans niet meer voor, maar de weerslag is nog steeds te
merken in het gebrek aan huishoudelijke kennis bij de moeders. Wel komt het
nog voor, dat meisjes in het veen werken, al verkiezen de meeste fabrieksarbeid.
In de jaren 1946, 1947 en 1948 werd hier goed verdiend: men hoort van
gezinsinkomens van fl. 200 tot 300 per week. Van sparen kwam echter niets:
alles is opgemaakt.
De bevolking van Zwartemeer is nooit los gekomen uit de opvatting, dat men
alles ‘krijgt’; als ‘armen mensen’ heeft men voortdurend ondersteuning te verwachten.
Ook vrije hoge inkomsten, zoals in bovengenoemde jaren, doen aan
deze opvatting niets af. Hiermee hangt samen dat het geld zeer onoordeelkundig
besteed wordt. De besteding van het inkomen ligt geheel in de handen van
de vrouw; de man krijgt zakgeld en zal zich niet met de besteding van het geld
bemoeien. Eerst langzamerhand raakt men enigszins vertrouwd met de mogelijkheid
van het aanschaffen van huishoudelijke stukken als een wasmachine,
stofzuiger, e.d. Hoe vreemd men in het algemeen nog tegenover deze dingen
staat, bewijst de angst die men toont voor electrische apparaten.
Aan opvoeding van de kinderen wordt niet veel gedaan. De ouders spelen niet
met de kinderen; deze hebben ook geen speelgoed, maar spelen met gebruiksvoorwerpen
als potten, pannen, lepels, bezems en kruiwagens. De houding der
ouders wordt het best gekarakteriseerd door de verontschuldiging ‘Het kind wil
niet’; dit betreft dan zelfs kleuters van een paar jaar, en slaat evengoed op niet
51