HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

ISONEVO - Noord-Oost Overijssel
den van een begrafenisvereniging (voorzover het autochtone leden betreft)
een indicatie vormt voor het afnemen van de betekenis der naoberhulp. Overigens
dient men de begrafenisvereniging niet te zien als een zuiver zakelijke aangelegenheid;
het is een overgangsvorm naar het zakelijke levenspatroon, maar duidelijk
voortgekomen uit ‘gemeinschaftliche’ vormen; dit laatste blijkt uit het feit, dat
de functionarissen van de vereniging steeds mensen van het eigen dorp zijn.
Zoals gezegd is, vormt de industrie momenteel wellicht de sterkste desintegrerende
factor in N.O. Overijssel. Uit kleine dingen blijkt dit: de moeilijkheden
die verbonden zijn aan de verschillende werkkring die de gezinsleden
hebben - uit welk verschil een groeiend verschil naar levensstijl en inkomsten
voortvloeit -, het veranderen van het patroon van de vrijetijdsbesteding,
vooral bij de industrie-jeugd, en de wens der kinderen om op de fabriek te
gaan werken, hetgeen in traditionele agrarische milieus niet zelden als een
sociale degradatie wordt gezien. Ook kan het voorkomen dat kinderen van
boeren, die eenmaal op de fabriek werk hebben gevonden, in dat milieu ook
een huwelijkspartner zoeken en vinden, en op deze wijze geheel voor het
traditionele levenspatroon verloren gaan.
Een onvermoede factor is de stijgende welvaart, eveneens het gevolg van de
fabrieksarbeid. De hogere, en vooral de vaste inkomsten, betekenen voor dit
milieu een weelde. Gunstig werkt dit in de richting van betere woningen,
meubilair, - de bedsteden worden uitgebouwd tot kleine slaapkamers -, maar
anderzijds manifesteert zich de ongekende ‘weelde’ in een zeer hoog zakgeld
voor de jeugd en in royale uitgaven voor niet-noodzakelijke dingen
(bromfiets als het nieuwe ideaal).
Van sommige zijden hoort men thans de mededeling, dat het generatieprobleem
minder ernstig begint te worden. Dit zou kunnen samenhangen met de
ook tot de oudere groepen doordringende nieuwe ideeën; hoe sneller - naar
verhouding - deze ouderen via landbouwwinterscholen en -organisaties, zijdelings
of onmiddellijk, nieuwe opvattingen accepteren, des te geringer zal
de kans zijn dat er een toenemende spanning tussen deze en de jongere groepen
ontstaat. Meer begrip van de kant der ouderen blijkt b.v. uit het feit dat
in sommige gevallen de boerderij aan de zoon wordt verpacht of een vruchtgebruikregeling
wordt getroffen.
23