HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

Lodewijk Brunt et al. - Frauderen
hoogte. De verleiding om de uitkering door te laten lopen werd hem te
machtig.
Op grond van de gegevens in het dossier blijkt dat hij wel degelijk
melding had gemaakt van zijn activiteiten en de mogelijkheid van
een jaarcontract. Het tijdstip was onjuist, maar met een WWV-uitkering
is het toegestaan ‘bij te verdienen’. Dat zorgde voor verwarring,
want het percentage was niet bekend. De manier waarop hij
zijn activiteiten meldde was eveneens onjuist. Zijn opgave bestond
uit een toevoeging op het heronderzoeksformulier, niet uit de juiste
antwoorden op de vragen van het inkomstenformulier. Door zijn
opgave was hij ervan overtuigd dat hij melding had gedaan van
zijn activiteiten.
Na de fraude stond hij voor de volgende maandelijkse betalingen:
ƒ500 belasting, ƒ70 Kredietbank, ƒ100 lening voor een auto, ƒ200
kamerhuur en ƒ85 Sociale Dienst. Zijn overige schulden bedroegen
ƒ4.600. Zodra de belastingaanslagen voldaan waren, zou de aflossing
aan de Sociale Dienst worden verhoogd tot ƒ155.
Is bovenstaand geval inderdaad het ‘schoolvoorbeeld’ van een fraudeur? Een
dergelijke typering zegt misschien meer over de kennis van zaken bij de
rechterlijke macht dan over het karakter van uitkeringsfraudeurs, want uit
ons verslag zal blijken dat ‘de’ fraudeur eigenlijk niet bestaat, er zouden met
gemak andere ‘schoolvoorbeelden’ voor het voetlicht kunnen worden gebracht.
Voordat we nader ingaan op de aangekondigde onderwerpen is het
van belang de informanten aan het woord te laten over hun identiteit als
‘fraudeur’. Het blijkt dat hun eigen ‘definitie van de situatie’ niet noodzakelijkerwijze
overeenkomt met die van de rechters.
Drie vrouwen, die vanwege de inkomsten van hun partner medeplichtig werden
geacht aan fraude omdat zij een economische eenheid met hem vormde,
tonen zich bij ons gesprek verontwaardigd. Ze hadden ‘geen enkel motief’
om te frauderen.
Eén was er niet van op de hoogte dat haar man inkomsten zou
hebben. Voor haar was het onmogelijk daarnaar te informeren.
Haar uitkering werd onmiddellijk na het vermoeden van fraude
beëindigd. Ze tekende, toen ze met haar drie kinderen in grote fi-
229