HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

ISONEVO - Zuid-West Noordbrabant
heeft hun voorkeur, zij hebben een afkeer van regelmaat, discipline en
dwang. In dit licht gezien is de school voor de bevolking een ‘vreemd’ instituut.
Bovendien vinden de ouders de kinderen al gauw erg ‘geleerd’.
In de belangstelling voor het huishoudonderwijs komt dit alles eveneens tot
uiting. ‘34% van de meisjes, die de lagere school aflopen, begint met de
huishoudelijke opleiding, terwijl hiervan 47% de cursus niet voleindt.’
Men kan dan ook zeggen dat in de meeste gevallen de jongens en meisje bij
het bereiken van het einde der leerplichtige leeftijd in het arbeidsproces worden
opgenomen. Sommige meisjes werken op een atelier, dat onder leiding
van catechisten staat, de meeste echter vinden werk op fabrieken in de omgeving.
De beschreven gebrekkige voeding en het ontbreken van sfeer en rust in de
gezinnen hangt samen zowel met het geestelijk niveau van de ouders - in het
bijzonder dat van de moeder - als met het werken van de gehuwde vrouw,
dat veel voorkomt, en volgens zegslieden zelfs toeneemt. Wanneer het fabrieksarbeid
betreft, gunt men zich vaak niet de tijd de kinderen borstvoeding
te geven. De verzorging en opvoeding van de kinderen wordt overgelaten
aan grootmoeder of anderen. Het thuiswerken is, daarbij vergeleken,
zeker veel verkieslijker; het bestaat in appels schillen, ‘juinen’ en asperges
schoonmaken voor de conservenfabrieken in de omgeving, soms ook uit het
vervaardigen van rozenkransen. Ook kinderen helpen in de pluktijd mee op
het land.
Sedert de laatste oorlog heeft Willebrord een - voor Willebrordse maatstaven
- gouden tijd gekend. Al liggen de inkomsten momenteel niet meer zo sterk
boven het vooroorlogse peil dan in die jaren, de consumptie heeft zich niet
bij deze daling aangepast. Het kopen op afbetaling schijnt in deze samenleving,
waar de bevolking bovendien kooplustig en zorgeloos is, een nog ernstiger
euvel te vormen dan in de andere delen van het ontwikkelingsgebied.
Hoewel de besteding van het gezinsinkomen in veel gevallen nog onverstandig
is, toch beginnen tekenen van verbetering zichtbaar te worden: in perioden
van extra inkomsten slaat men kolen en aardappelen voor de winter in.
Op deze wijze beginnen de vele invloeden die op de Willebrordse samen-
212