HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

ISONEVO - Zuid-West Noordbrabant
voor het ontstaan en instandhouden van het eigen karakter zoal niet verdwenen,
dan toch wel sterk in betekenis zijn afgenomen. Dit geldt bijvoorbeeld
voor het isolement in verkeerstechnisch opzicht en voor de economische
bedrijvigheid van de bevolking. Hoewel het leuren, en daarnaast het smokkelen,
voor de groep als geheel economisch weinig meer betekent, liggen in
de mentaliteit nog steeds elementen, en in het normbesef nog waarderingen,
die met de vroegere toestanden in verband staan. In dit kader past de grote
drang tot vrijheid, de afkeer van discipline, van geregelde arbeid, het sociale
prestige van de ‘handige’ smokkelaar - in het algemeen van ‘handigheid’ - en
van al degenen die kans zien de wetgeving te omzeilen om ervan te profiteren.
Van invloed is ook het lage intellectuele peil van een groot deel der bevolking.
Uit een intelligentieonderzoek, in 1952 ingesteld op de beide R.K. Jongensscholen
van St. Willebrord bleek dat niet minder dan 24% van de leerlingen
een intelligentiecijfer vertoonde, liggende beneden 80.
Ook uit andere verschijnselen blijkt een zekere primitieve mentaliteit. Men
koestert overdreven vrees voor het onbekende: velen durven niet bij avond
langs het kerkhof, er heerst een zeker geloof in heksen en geesten, etc. Het
spreekt vanzelf dat deze afwijkende mentaliteit ook in de primaire bindingen
zijn weerslag heeft.
De gezinsband is in het algemeen sterk. Tussen ouders en kinderen bestaat
doorgaans een sterke binding. De kinderen zijn in deze samenleving trouwens
alles. Toch is de verhouding tussen de echtgenoten niet steeds ideaal,
getuige de veel voorkomende echtelijke twisten, soms zelfs leidend tot mishandeling,
waarbij dan de politie te hulp wordt geroepen. Daar dit alles echter
meer samenhangt met de emotionaliteit en impulsiviteit van de bevolking,
heeft het enig invloed op de huwelijksband zelf.
De huwelijksleeftijd is laag. In de periode van 1932-1952 was 59.7% der in
het huwelijk tredende mannen jonger dan 24 jaar. Voor de vrouwen was dit
cijfer 76.8%, terwijl 30.2% zelfs beneden de leeftijd van 20 jaar in het huwelijk
trad. Volgens zegslieden is praemaritaal verkeer in Willebrord sinds
lange tijd normaal.
Vast staat in ieder geval dat 40% van de eerstgeborenen uit alle bestaande
209